تحقیق درباره خلاصه ای از خصوصیات عمومی و کلینیکی باکتریهای جدا شده در بستنی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 72

خلاصه ای از خصوصیات عمومی و کلینیکی باکتریهای جدا شده در بستنی

3-1: میکروبیولوژی پایه

میکروارگانیسم ها موجودات زنده ای هستند که به تنهایی با چشم غیرمسلح دیده نمیشوند واحد اندازه گیری که برای میکروارگانیسم ها بکاربرده می شود، میکرومتر می باشد.

میکروارگانیسم ها همه جا یافت می شوندو بسیاری از آنها برای ما ضروری هستند. آنها در صنایع مواد غذایی باعث فساد شده یا از طریق تخمیر از فساد جلوگیری می کنندو یا میتوانند در ایجاد بیماری برای انسان نقش داشته باشند.

3-2: میکروبیولوژی لبنیات

میکروارگانیسم ها شامل باکتریها، قارچها (مخمر و کپک)، ویروسها (شامل باکتریوفاژها)و انگلها هستند. در اینجا به بررسی باکتریها پرداخته می شود.

یکی از روشهای طبقه بندی باکتریها مورفولوژی آنها می باشد که شامل کوکسی ها : کروی شکل به اندازه ( 5/1 – 4/0 مثل استافلوکوکها (خوشه ای شکل) و استرپتوکوکوسها میله ای شکل (به شکل دانه های زنجیر) به طول6-5/0 و عرض 1-2/0دیده می شوند. باسیل ها (میله ای مستقیم) و اسپریل ها (میله ای مارپیچ) می باشند.(10)

در طبقه بندی های دیگر باکتریها از روی تشابهات ژنتیکی و خصوصیات بیوشیمیایی در فامیلی، جنس و گونه قرار می گیرند.

برخی باکتریها توانایی تشکیل سلولهای در حال استراحت را که بعنوان اندوسپور شناخته می شوند دارند. اسپورها در شرایط نامناسب محیطی نظیر فقدان مواد غذایی و نیاز به رطوبت برای رشد تشکیل می شوند و یک استراتژی برای بقا است. اسپورها متابولیسمی ندارند و می توانند در برابر شرایطی نظیر گرما، مواد ضدعفونی و نور ماوراءبنفش مقاومت کنند. هنگامیکه شرایط محیطی مطلوب باشد اسپورها جوانه می زنند و به سلول باکتریایی منفرد و در حال رشد تبدیل می شوند، برخی از باکتری های اسپوردار که در صنایع مواد غذایی حائز اهمیت هستند جنس های باسیلوس و کلاستریدیوم می باشند.(19)

باکتریها از طریق غیرجنسی بوسیله تقسیم دوتایی (Binary Fusion) زیاد می شوند. زمان دوتا شدن یا Generation time می تواند به کوتاهی 20 دقیقه باشد. از آنجا که هر سلول مثل سلول والد رشد می کند و تقسیم می شود تحت شرایط مطلوب به یک تعداد زیادی از 1 تا 10 میلیون سلول در طول 11 ساعت ازدیاد می یابند. رشد باکتریها در حقیقت بوسیله فقدان ماده غذایی، جمع شدن سموم و به هدر دادن فعالیتهای متابولیکی محدود و مهار می شود. حداکثر تعداد باکتری تقریبا می باشد.

جمعیت باکتری ها با واحدهای تشکیل کلونی (CFU) در هر گرم یا میلی لیتربیان می شود.

منحنی رشد باکتری ها شامل مراحل زیر می باشد:

‌Lag phase: زمان لازم برای میکروارگانیسم ها تا به شرایط محیط جدید عادت کنند، در این مرحله رشد یا خیلی کم است یا اصلا رشدی وجود ندارد.

Log phase: رشد لگاریتمی میکروارگانیسم ها که میزان تکثیردر حداکثر می باشد.

Stationary phase: میزان تکثیر بسته به میزان کمبود مواد غذایی وساخته شدن توکسین کم می شود. در همین زمان باکتریها در حال مرگ هستند بنابراین تعداد آنها ثابت می‎ماند.

Death phase : تعداد سلولها کاهش می یابد رشد متوقف می شودوسلولهای موجود می‎میرند.

شکل منحنی رشد بسته به میزان درجه حرارت، تامین ماده غذایی و سایر فاکتورهای رشد تغییر می کند.(10)

3-3: رشد میکروبی

فاکتورهایی روی زنده ماندن و رشد میکروارگانیسم ها در ماده غذایی موثر می باشند که این فاکتورها شامل مواد زیر می باشند:

محتویات ماده غذایی

میزان رطوبت

PH

اکسیژن در دسترس

ساختمان بیولوژیکی

اجزاء ضد میکروبی

نیازهای غذایی: در حالیکه نیازهای غذایی کاملا به نوع ارگانیسم بستگی دارد، اما میکروارگانیسم ها در ماده غذایی به موارد زیر نیاز دارند:

آب، منبع انرژی، منبع کربن و نیتروژن، ویتامینها و مواد معدنی

شیر و محصولات لبنی عموما در تامین ماده غذایی بسیار غنی هستند بطوریکه یک محیط رشد ایده‎آل برای بسیاری میکروارگانیسم ها ایجاد می کنند.

تحقیق درباره خلاصه ای از تاریخچه عمل سزارین

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 24

خلاصه ای از تاریخچه عمل سزارین

بروشوری برای نشان دادن تغییرات در تاریخچه عمل سزارین

در کتابخانه بین المللی پزشکی

30 آوریل 1993 – 31 اگوست 1993

توسط جان الیوت سول، دارای دکترا از دانشکده مامایی

و پزشکی زنان آمریکا

جلد صفحه نشان دهندة کلیشة XLll از یوهانس اسکوتتوس 1666....Armamentaerium chirurgicum bipartitum

دانشکده آمریکا برای متخصصان مامایی و پزشکی زنان

خلاصه

دانشکده آمریکایی متخصص مامایی و پزشکی زنان اقدام به آماده کردن این کتابچه را کرده ، و قصد تکمیل کتابخانه بین المللی پزشکی داشته و نشان دادن تاریخچه بخش زایمان را داشته . با نهایت تشکر خود را از کارکنان برای آماده سازی این تاریخچه پزشکی که به کتابخانه بین المللی پزشکی (NL-M) ارائه شد نهایت تشکر را داریم، بخصوص الیزابت تونیس ، جان لازاروس که در تقسیم بندی ، چاپ ، مجموعه عکس ها کمک کرد و ریاست کار فیلیپ M . از همکاری آنها برای آماده شدن و همکاری آنها برای ارائه پزشکی عمومی متشکرم . ارائه مقاله یک مثال از بیشترین کمک از راه ارائه مقاله به مطالعات پزشکی به NLM و برای حفظ میراث های تاریخی امان است .

دانشکده آمریکایی متخصصان مامایی و پزشکی زنان تشکیلاتی هستند که بیش از 000/33 پزشک که برای پیشرفت ساعت همه زنن کار می کنند. به خصوص در طول برنامه های پزشکی و اطلاعات در مورد بیماری و راه کارهایی را برای تمرین و ارائه تمرینات پزشکی انجام می دهند. ما همکاری خود را با NLM شرو ع می کنیم .

امیدوارم از ارائه مطالب لذت ببرید.

مدیر اجرا Wassen H. peasle , MD,FACOG,FRCOG

خلاصه ای از تاریخچه سزارین

سزارین در قسمتی از فرهنگ انسانها از زمان انسانهای اولیه وجود داشته و نوشته هایی در هر دو فرهنگ غربی و غیر غربی در مورد نتایج این طرز برخورد با زندگی مادران و نوزادان وجود دارد. بر اساس اسطوره شناسی یونانیان ، آپلو نظریات اکلیپوس را تغییر داد، در یافت هایی از آیین مشهور پزشکی مذهبی وجود داشت که از بطن مادر بوجود می آمد. مراجع مشهور در مورد سزارین در انسانهای پیشین هندوها، یونانیان، مصریان، رومی ها و سایر اروپاییان باستان وجود دارد. از چنینی های قدیمی حکاکی هایی به جا مانده که روند زندگی زنان را شرح می دهد. میسچناگت و تالمود زایمان اول زمانی که دو قلوها با سزارین متولد می شدند را منع کرده بودند و از مراسم عبادی تطهیر زنانی که با عمل جراحی زایمان کرده اند صرفه نظر می کردند.

تاکنون تاریخچه های ابتدایی در مورد سزارین به جا مانده که در لفافه ای از افسانه و به درستی آن مشکوک هستند. اصل سزارین در طول زمان بد جلوه بوده است همگان تصور میکند از زمان تولد جولیوس سزار که تولدش همراه با عمل جراحی بود متاسفانه به نظر می رسد مادرش اورلیا مشهور به دارای زندگی بوده که تولد پسرش تاخت و تاز و تاراج او را نشان می دهد. در آن زمان طرز عمل تنها زمانی آماده می شد

تحقیق درباره خلاصه آزمایش تعیین مقدار ایبوپروفن

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

خلاصه آزمایش تعیین مقدار ایبوپروفن

Ibuprofen 400 mg

Ibuprofen Assay

وسایل مورد نیاز:

هاون

ارلن 300

فنول فتالئین

سود 0.1

پیپت

تهیه محلول نمونه :

ابتدا 10 قرص از هر سری تهیه شده را در هاون می کوبیم تا پودر شود سپس از هر سری مقدار 650 میلی گرم وزن می کنیم. برای راحتی کار از توزین مضاعف استفاده می شود. سپس مقدار اندازه گیری شده را داخل ارلن 300 میلی گرمی می‌ریزیم. در مرحله بعد به هر ارلن 50 سی سی الکل اضافه می‌کنیم مشاهده می کنیم که ایبوپروفن به راحتی در الکل حل می شود و فقط مواد جانبی باقی می‌ماند.

سپس به این محلول 3 قطره فنل فتالئین TS اضافه کرده و تا 30 ثانیه بر روی استیرر قرار می‌دهیم. درمرحله بعد محلول بدست آمده را با NAOH 0.1 نرمال تیتر می‌کنیم.

تهیه محلول استاندارد:

برای تهیه محلول استاندارد مقدار 200 میلی گرم از پودر استاندارد را وزن کرده و در50 سی سی الکل حل خواهیم کرد. محلول را در ارلن 300 ریخته و به آن 3 قطره فنل فتالئین اضافه می کنیم. و در مرحله بعد با NAOH 0.1 نرمال تیتر می‌کنیم. درآخر مقدار سود مصرفی را یادداشت می‌کنیم.

فنل فتالئین TS: 100 میلی گرم فنل فتالئین جامد را با الکل 96% به حجم 10 سی سی می‌رسانیم.

NAOH 0.1N: 4 گرم سودخشک با آب به حجم 1000 سی سی می‌رسد. و با کمک فرمول زیرقرص ایبوپروفن تعیین مقدار می شود:

MgIbuprofen=(V.A.W)/Wt

=v حجم سود مصرفی

=A ضریب سود= حجم سود مصرفی برای پودر استاندارد/ وزن پودر استاندارد

=Wt وزن پودر برداشتی

=W وزن متوسط قرصها

نتایج بدست آمده طبق استاندارد BP2000 باید بین 360-440 میلی گرم در هر قرص باشد.

مثال:

دراین مثال 4 سری مختلف ایبوپروفن داریم که هدف تعیین مقدار هر سری می باشد. در این تست از توزین مضاعف استفاده می شود.

وزن پودر برداشتی

سری

گرم 7076/0

گرم 7305/0

A63

گرم 6762/0

B64

گرم 7163/0

B64

گرم 2356/0

استاندارد S

پس از ریختن هر سری داخل ارلن و اضافه کردن الکل و اضافه کردن فنول فتالئین با سود 0.1 تیتر می‌کنیم.

مقدار سود مصرفی طبق جدول زیر می باشد.

NAOH 0.1 مصرفی

سری

سی سی19.3

A63

سی سی19.8

B63

سی سی19

A64

سی سی19

B64

سی سی11.6

محلول استاندارد

طریقه تعیین مقدار ایبوپروفن:

Mg Ibuprofen=(V.A.W)/Wt

=v حجم سود مصرفی

=A ضریب سود= حجم سود مصرفی / وزن پودر استاندارد

=Wt وزن پودر برداشتی

=W وزن متوسط قرصها

وزن متوسط قرصها:

682 میلی گرم=A 63 693میلی گرم=B 63

686میلی گرم=A64 682 میلی گرم=B 64

نتایج بدست آمده:

372 میلی گرم=A 63 378میلی گرم=B 63

388.18میلی گرم=A64 326.176 میلی گرم=B 64

نتایج طبق استاندارد BP2000 بین 360-440 میلی گرم می باشد. پس قرصهای تهیه شده قابل استفاده می باشد.

تحقیق در مورد خلاصه ای از زندگی حضرت فاطمه معصومه (بافرمت word)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

خلاصه ای از زندگی حضرت فاطمه معصومه

نام شریف آن بزرگوار فاطمه و القاب ایشان ((معصومه)), ((ستى)), و ((فاطمه کبرى)) است. پدرش حضرت موسى بن جعفر علیه السلام و مادرش نجمه خاتون مادر حضرت رضا علیه السلام است.

از ولادت تا هجرت

آن حضرت اول ذى القعده سال 173هـ.ق در مدینه منوره به دنیا آمدند. و در سن 28 سالگى در روز دهم(وسیله المعصومیه,ص 65, به نقل از نزهه الابرار) یا دوازدهم (مستدرک سفینه البحار, ج 8, ص 258) ربیع الثانى سال 201هـ.ق در شهر قم از دنیا رفتند.  

سفر مقدس به شهر مقدس

در سال 200هـ.ق و یک سال پس از سفر تبعیدگونه حضرت رضا علیه السلام به شهر ((مرو)) حضرت فاطمه معصومه علیها السلام همراه عده اى از برادران خود براى دیدار برادر و تجدید عهد با امام زمان خویش راهى دیار غربت شد. در طول راه به شهر ساوه رسیدند, ولى از آنجا که در آن زمان مردم ساوه از مخالفین اهل بیت بودند با ماموران حکومتى همراهى نموده و با همراهان حضرت وارد نبرد و جنگ شدند که عده اى از همراهان حضرت در این حادثه غم انگیز به شهادت رسیدند.(زندگى حضرت معصومه, نوشته آقاى منصورى, ص 14. (به نقل از ریاض الانساب, تالیف ملک الکتاب شیرازى).) حضرت در حالى که از غم و حزن بسیار مریضه بود با احساس ناامنى درشهر ساوه فرمود: مرا به شهر قم ببرید, زیرا از پدرم شنیدم که فرمود: شهر قم مرکز شیعیان ما مى باشد;(دریاى سخن, تالیف سقازاده تبریزى (نقل از ودیعه آل محمد, نوشته آقاى انصارى), ص 12) سپس حضرت به طرف قم حرکت نمود. بزرگان قم وقتى از این خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند و در حالى که ((موسى بن الخزرج)) بزرگ خاندان ((اشعرى)) زمام شتر آن مکرمه را به دوش مى کشید; ایشان در میان شور و احساسات مردم قم وارد آن شهر مقدس شد و در منزل شخصى ((موسى بن الخزرج)) اجلال نزول فرمود.(تاریخ قدیم قم, ص 213) آن بزرگوار هفده روز در شهر ولایت و امامت به سر برد و در این مدت مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود و واپسین روزهاى عمر پربرکت خویش را با خضوع و خشوع در برابر ذات پاک الهى به پایان رساند.

غروب مهتاب در شهر ستارگان

سرانجام آن همه شوق و شور و شعف ((از اجلال نزول کوکب ولایت و توفیق زیارت بانویى از تبار فاطمه اطهر)), با افول نجمه آسمان عصمت و طهارت, مبدل به دنیایى از حزن و اندوه شد, و این غروب غم انگیز عاشقان امامت و ولایت را در سوگ و عزا نشاند. در رابطه با علت مریضى نابهنگام حضرت و مرگ زودرس آن بزرگوار گفته شده است (وسیله المعصومیه, نوشته میرزا ابوطالب بیوک, ص 68, الحیاه السیاسیه للامام الرضا علیه السلام, نوشته جعفر مرتضى العاملى, ص 428) که زنى در شهر ساوه ایشان را مسموم نمود که این مطلب با توجه به درگیرى دشمنان اهل بیت با همراهان حضرت و شهادت عده اى از آنها ((در ساوه)) و جو نامساعد آن شهر و حرکت نابهنگام آن بزرگوار در حال مریضى به سوى شهر قم, مطلبى قابل قبول مى تواند باشد. آرى آن حضرت که مى رفت زینب وار با سفر پربرکتش سند گویایى بر حقانیت امامت رهبران راستین و افشاگر چهره نفاق و تزویر مامونى باشد, و همانند قهرمان مربلا پیام آور خون سرخ برادرى باشد که این بار مزورانه به قتلگاه (بنى عباس) برده مى شد, ناگاه تقدیر الهى بر این شد که مرقد آن بزرگ حامى خط ولایت و امامت براى همیشه تاریخ, فریادگر مبارزه با ظلم و بى عدالتى ستم پیشگان دوران و الهام بخش پیروان راستین تشیع علوى در طول قرون و اعصار باشد.

مراسم دفن

بعد از وفات شفیعه روز جزا آن حضرت را غسل داده و کفن نمودند سپس به سوىقبرستان ((بابلان)) تشیع کردند ولى به هنگام دفن آن بزرگوار ((به خاطر نبودن محرم)) ((آل سع)) دچار مشکل شدند و سرانجام تصمیم گرفتند که پیرمردى به نام ((قادر)) این کار را انجام دهد. ولى قادر و حتى بزرگان و صلحاء شیعه قم هم, لایق نبودند عهده دار این امر مهم شوند; چرا که معصومه اهل بیت را باید امام معصوم علیه السلام به خاک سپارد. مردم منتظر آمدن ((آن پیر مرد صالح)) بودند, که ناگهان دو سواره را دیدند که از جانب ریگزار به سوى آنان مىآیند وقتى نزدیک جنازه رسیدند, پیاده شده و بر جنازه نماز خواندند و جسم پاک ریحانه رسول خدا را در داخل سردابى ((که از قبل آماده شده بود)) دفن کردند و بدون اینکه با کسى تکلمى نمایند, سوار شده و رفتند, و کسى هم آنها را نشناخت.(تاریخ قدیم قم, ص 214) به قول یکى از بزرگان هیچ بعید نیست که این دو بزرگوار, امامان معصومى باشند که براى این امر مهم به قم آمدند.(آیه الله فاضل لنکرانى ((دام ظله)).) پس از به پایان رسیدن مراسم دفن, موسى بن الخزرج سایبانى از حصیر و بوریا بر قبر شریف آن بزرگوار برافراشت و این سایبان بر قرار بود تا زمانى که حضرت زینب دختر امام جواد علیه السلام وارد قم شدند و قبه اى آجرى بر آن مرقد مطهر بنا کردند.(سفینه البحار, ج 2, ص 376) وبدین سان تربت پاک آن بانوى بزرگ اسلام قبله گاه قلوب ارداتمندان به اهل بیت علیهم السلام و دارالشفاى دلسوختگان عاشق ولایت و امامت شد.

ویژگی های حضرت فاطمه معصومه(س)

تعداد امامزادگان شـایسته تعظیـم و تجلیل در ((دارالایمان قـم)) که بـر فراز قبـور مطهرشان گنبـد و سایبان هست به چهارصـد نفـر مى رسد. در میان ایـن چهار صد اختر تابناکى که در آسمان قـم نـورافشانى مـى کنند, ماه تابانـى که همه آنها را تحت الشعاع انـوار درخشان خـود قـرار داده, تـربت پـاک شفیعه محشـر, کـــــــریمه اهل بیت پیمبر(علیهم السلام), دخت گرامى موسى بـن جعفر, حضرت معصـومه(س) مى باشد. پژوهشگر معاصر, علامه بزرگـوار, حاج محمدتقى تسترى, مولف قامـوس الرجال مى نویسد: ((درمیان فرزنـدان امام کاظم(ع) با آن همه کثرتشان بعد از امام رضا(ع), کسـى همسنگ حضرت معصـومه(س) نمـى باشد.)) محـدث گرانقدر حـاج شیخ عبـاس قمـى به هنگام بحث از دختـران حضـرت مـوسـى بـن جعفر(ع), مى نویسد: ((بـرحسب آنچه به مارسیده, افضل آنها سیـده جلیله معظمه, فاطمه بنت امام مـوسـى(ع), معروف به حضـرت معصـومه(س) است.)) بـررسـى شخصیت بـرجسته و فضایل گستـرده حضـرت معصـومه(س) در ایـن صفحات نمى گنجد. در ایـن نـوشته به برخـى از ویژگیهاى آن خاتـون دوسرا اشاره مى کنیم:   

1 ـ شفاعت گسترده

بالاتریـن جایگاه شفاعت, از آن رسـول گرامى اسلام است که در قرآن کریـم از آن به ((مقام محمود)) تعبیر شده است. و گستردگى آن با جمله بلند: (ولسـوف یعتیک ربک فتـرضـى) بیان گردیـده است. همانا دو تـن از بانـوان خاندان رسـول مکرم شفاعت گسترده اى دارند که بسیار وسیع و جهان شمـول است و مـى تـوانـد همه اهالـى محشـر را فـراگیـرد: 1 ـ خـاتـون محشـر, صـدیقه اطهر, حضـرت فاطمه زهـرا ـ سلام الله علیهاـ. 2 ـ شفیعه روزجزا, حضـرت فـاطمه معصـومه(س). در مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا ـ سلام الله علیهاـ همیـن بس که شفـاعت, مهریه آن حضـرت است و به هنگـام ازدواج پیک وحـى طـاقه ابریشمـى از جانب پروردگار آورد که در آن, جمله ((خداوند مهریه فاطمه زهرا را شفاعت گنهکاران از امت محمـد(ص) قـرار داد.)) با کلک تقدیر نقش بسته بود. ایـن حـدیث از طـریق اهل سنت نیز آمده است. بعد از فاطمه زهـرا ـ سلام الله علیهاـ از جهت گستـردگـى شفاعت, هیچ کـس ـ و حد اقل هیچ بانـویى ـ به شفیعه محشر, حضرت معصـومه دخت مـوسـى بـن جعفر ـ سلام الله علیها ـ نمى رسد, که امام به حق ناطق, حضـرت جعفـر صادق(ع) در ایـن رابطه مـى فـرمایـد: ((تدخل بشفـاعتها شیعتنـاالجنه باجمعهم)): ((بـا شفـاعت او همه شیعیـان مـا وارد بهشت مـى شـوند.))

2 ـ عصمت

بـر اسـاس روایتـى که مـرحـوم سپهر در ((ناسخ)) از امام رضا(ع) روایت کـرده, لقب ((معصـومه)) را به حضـرت معصـومه, امام هشتـم اعطـا کـرده انـد. طبق ایـن روایت امـام رضـا(ع) فـرمود: ((من زار المعصومه بقـم کمـن زارنى)) ((هرکس حضرت معصومه را در قـم زیارت کند, همانند کسى است که مرا زیارت کرده باشد.)) ایـن روایت را مـرحـوم محلاتـى نیز به همیـن تعبیـر نقل کـــرده است. با تـوجه به ایـن که عصمت به چهارده معصـوم(علیهم السلام) منحصر نیست, بلکه همه پیامبـران, امامـان و فـرشتگـان معصـوم هستنـد. و علت اشتهار حضـرت رسـول اکـرم, فـاطمه زهـرا و امامـان(علیهم السلام) به ((چهارده

مقاله درباره جبران خسارت معنوی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 23

خلاصه

بحث از خسارات معنوی و مصادیق مختلف آن و روش محاسبه و جبران زیانهای معنوی و در نهایت رویه محاکم قضائی در مقام رسیدگی به دعاوی راجع به این گونه خسارات از موضوعات جالب و در عین حال نسبتا پیچیده علم حقوق و تحقیقات حقوقی است. علیرغم وجود زمینه های مناسب در متون قانونی جهت امکان جبران خسارات معنوی هنوز اکثریت قریب به اتفاق محاکم از صدور حکم در مورد دعاوی بخواسته خسارات معنوی خودداری می نمایند و بر نظریه مورخه 5/9/64 شورای نگهبان پافشاری می کنند، در صورتی که متون قانونی فعلی به اندازه کافی روشن می باشد و موجبات احقاق حقوق بسیاری از خسارت دیدگان که در قلمرو حقوق معنوی زیانهای جبران ناپذیری تحمل کرده اند کاملا فراهم است. سعی ما بر این است تا در این نوشته پس از شرح کوتاهی از معنی و مصادیق خسارات معنوی به توضیح مقررات متعدد و ضوابط موجود در این زمینه بپردازیم و ضمن نقد، رویه های قضائی مربوط به خسارات معنوی را مدلل سازیم. طبیعی است که مقاومت در مقابل این خواست منطقی جامعه نوعی امتناع از احقاق حق محسوب می گردد و مآلا ضایعات بسیاری را به دنبال خواهد داشت. کوشش ما برا این است که جهت اثبات این ادعا علاوه بر تبیین متون قانونی موجود نقطه نظرات فقهاء عظام را نیز مطرح و در حد توان بررسی نمائیم و در هر مورد برداشتهای خود را عرضه داریم تا موافقات را علامت طی طریق و مخالفان را انگیزه ای جهت نقد و ارائه دیدگاههای ارجح باشد.

واژه های کلیدی:

1- خسارات معنوی، 2- جبران خسارات معنوی 3- مصادیق معنوی 4- مسایل حقوق زیانهای معنوی

1- مقدمه

خسارات معنوی اصطلاح شایع و در عین حال پر ابهامی است که تعیین مصادیق و ترسیم دقیق قلمرو آن کار آسانی نیست زیرا با این که در متون قانونی متعدد به کار رفته و در نوشته ها و تألیفات حقوقدانان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اما در هیچ یک از متون مزبور تعریفی از خسارت معنوی به عمل نیامده است و حقوقدانان نیز در تعریف آن وحدت نظر ندارند. البته در بعضی مواد قانونی به ذکر پاره ای از عناصر مهم تشکیل دهنده خسارت معنوی اشاره شده است. مثلا در صدر ماده 8 قانون مسؤولیت مدنی آمده است: کسی که در اثر تصدیقات یا انتشارات مخالف واقع به حیثیت یا اعتبارات یا موقعیت دیگری زیان وارد آورد مسئول جبران آن است. یا در ماده 10 همین قانون آمده است کسی که به حیثیت و اعتبارات شخصی یا خانوادگی او لطمه وارد شود می تواند از کسی که لطمه وارد آورده است جبران زیان مادی یا معنوی خود را بخواهد.در ماده 9 ق. آ. د. ک نیز آمده است: ضرر و زیانی که قابل مطالبه است به شرح ذیل می باشد. ضرر و زیان معنوی که عبارت است از کسر حیثیت یا اعتبار اشخاص یا صدمات روحی.

ذیل ماده 58 ق. مجازات اسلامی مصوب 1358 نیز آمده است:... و در موارد ضرر معنوی چنانچه تقصیر یا اشتباه قاضی موجب هتک حیثیت از کسی گردد باید نسبت به اعاده حیثیت او اقدام نمود.«1» از مجموع مواد مزبور چنین استفاده می شود که خسارات وارده بر حیثیت و آبروی افراد یا اعتبار اجتماعی اشخاص از جمله خسارات معنوی است ولی بی تردید خسارات معنوی محدود به این نبوده و مصادیق بسیار دیگر نیز دارد که در مواد قانون مورد عنایت قرار نگرفته است از جمله:

1ـ صدمات عاطفی مانند بی توجهی غیرقابل تحمل که هر یک از زوجین به دیگری، آزردن فرزند در مقابل مادر یا پدر او یا برعکس.

2ـ بعضی لطمات روحی از قبیل تهدید یا ترساندن شخص یا دادن خبرناگوار یا اهانت به معتقدات مذهبی و مقدسات اشخاص و امثال آن که معمولا نه جنبه حیثیتی دارد و نه به اعتبار اجتماعی یا شخصی فرد خدشه وارد می سازد.

3ـ تألمات جسمانی ماند شکنجه بدنی یا درد ناشی از ضرب و جرح و امثال آن که باز با مقولات قبل کاملا متفاوت است.«2»

لذا به منظور یافتن تعریفی جامع و مانع از این پدیده ابتدا نظرات برخی نویسندگان و محققین را در این قلمرو مرور و در نهایت تعریفی که کاملتر به نظر می رسد انتخاب می کنیم. احمد ادریس زیان معنوی را چنین تعریف می کند: زیان معنوی (یا ادبی) زیانی است که بر شعور، احساسات، آبرو، شخصیت و اعتبار انسان مترتب می شود.«3» جعفری لنگرودی خسارت معنوی را چنین تعریف می کند: ضرری است که به عرض و شرف متضرر یا یکی از اقارب او وارد می شود.«4» حسینی نژاد در شبه تعریفی از خسارت معنوی آورده است: خسارت معنوی عبارت است از آسیب رساندن به حق شخصیت و تألم جسمی و یا آسیب روانی و یا آسیب به احساسات عاطفی.«5» کاتوزیان در تعریفی کوتاه خسارت معنوی را صدمات وارد به منافع عاطفی و غیرمالی دانسته است.«6» در بین تعاریف فوق تعریف اول کاملتر و جامع تر به نظر می رسد، اما به لحاظ این که در تعریف مذکور نیز به درد جسمانی اشاره روشنی نشده است و از طرفی بین شعور و احساسات مرز روشنی نمی توان ترسیم کرد، بهتر است خسارت معنوی چنین تعریف شود: هر گونه ضایعه و زیان غیرمجاز را که از هتک حیثیت و یا لطمه به اعتبار اجتماعی یا فردی شخص و یا به لحاظ تألمات جسمانی و یا روحی و بالاخره به سبب صدمت عاطفی حاصل می شود، خسارت معنوی گویند.

2ـ جایگاه خسارت معنوی در قوانین جاری کشور

به وجهی که قبلا اشاره شد در قوانین جاری ایران خسارت معنوی به طور جدی مورد عنایت قرار گرفته و قانونگذار چه در قانون اساسی و چه در قوانین مدنی و عمدتا در قوانین کیفری خسارات معنوی را از موجبات مسؤولیت و مستلزم جبران دانسته است. به این نحو که:اول در قانون اساسی، در اصل 171 آمده است: «هر گاه در اثر تقصیر یا اشتباه قاضی در موضوع یا حکم یا در تطبیق حکم بر مورد خاص ضرر مادی یا معنوی متوجه کسی گردد در صورت تقصیر مقصر طبق موازین اسلامی ضامن است و در غیر این صورت خسارت به وسیله