مقاله درمورد بیهوشی و بی‎حسی در زایمان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 30

1- شکل درد زایمانی

در طی فاز مخفی مرحلة اول زایمان درد به شکل درد خفیف یا کرامپ متوسط محدود به درماتومهای 11‎T و 122‎T می‎باشد. با پیشرفت زایمان در فاز فعال مرحلة اول زمانی که انقباضات رحم شدت می‎یابد،‌ احساس و درک درد در درماتومهای ‎11‎T و 12‎T شدت یافته به شکل تیزوکرامپی با انتشار به دو درماتوم مجاور یعنی 10‎T و 1‎L توصیف می‎گردد.

در اواخر ملحة اول و در مرحلة دوم زایمان، درد بطور شدیدتری در پرینه، قسمت تحتانی ساکروم، مقعد و غالباً رانها احساس می‎شود.

2- اثرات درد زایمان در تنفس مادر

درد زایمان محرک قوی تنفسی است، سبب افزایش قابل توجه در حجم جاری و حجم دقیقه‎ای و افزایش بیشتر در ونتیلاسیون آلوئولی می‏شود. این هیپرونتیلاسیون منجر به کاهش ‎Paco از میزان نرمال حاملگی یعنی از ‎mmHg32 به حدود ‎mmHg30-16 می‎گردد و حتی گاهی به 15-10 میلی‎متر جیوه می‎رسد.

کاهش ‎2‎Paco با افزایش همزمان در ‎PH تا حدود 6/7-55/7 همراه است. با خاتمة هر انقباض و کاهش درد، تنفس دیگر توسط درد تحریک نمی‎شود و هیپوکاپنی موجود سبب هیپوونتیلاسیون در فاصلة‌ انقباضات می‎شود که این هیپوونتیلاسیون باعث 50-10 درصد کاهش در فشار اکسیژن شریانی (با میانگین 30-25 درصد) می‎شود. دریافت اپیوئید اثرات دپرسانت تنفسی آلکالوز را تشدید می‎کند. اگر 2‎Pao مادر به کمتر از 70 میلی‎متر جیوه برسد، اثرات زیانباری چون هیپوکسمی و کاهش ریت قلب در جنین مشاهده می‎شود.

3- اثرات نوروآندوکرین درد زایمان

درد و اضطراب در فاز فعال زایمان سبب افزایش در آزاد شدن اپی نفرین به میزان 600-300 درصد، نوراپی نفرین به میزان 400-200 درصد و افزایش تولید کوروتیزول به میزان 300-200 درصد می‎شود. میزان ‎ACTH و کورتیکواستروئیدها نیز افزایش می‎یابد. کاتکولامین‎ها برای تطابق نوزاد با محیط خارج رحمی، از جمله برای تولید و رهایی سورفاکتانت، جذب مایع ریه‎ها، هوموستازگلوکز، تغییرات قلبی ‎- عروقی و متابولیسم آب ضروری هستند. لکن تحریک سمپاتیک ناشی از درد منجر به افزایش فشارخون و تاکیکاردی می‎شود که در بیماران هیپرتانسیو و بیماران قلبی می‎تواند خطرناک باشد.

4- اثرات قلبی عروقی درد زایمان

برون ده قلبی در طی زایمان افزایش می‎یابد که قسمتی به عنوان افزایش فعالیت سمپاتیک توأم با درد ناشی از هر انقباض، اضطراب و درک زایمان و فعالیت فیزیکی زایمان بوده و قسمتی (حدود 30-20 درصد) به علت خروج 300-250 میلی‎لیتر خون از رحم و نیز افزایش بازگشت وریدی از لگن و اندام تحتانی به گردش خون مادری می‎باشد.

هر انقباض توأم با ‎mmHg30-20 افزایش در فشار خون سیستولیک و دیاستولیک است. تمامی اینها در بیماران هیپرتانسیو و قلبی بالقوه مضر و خطرناک می‎باشند.

5- اثرات درد زایمان در جنین

در طی فاز زایمانی کاهش متناوب در جریان خون جفتی ناشی از انقباضات شدید، منجر به کاهش موقت در تبادل گازی جفت می‎شود. این اختلال با هیپرونتلاسیون ناشی از درد تشدید می‎شود. هیپرونتیلاسیون منجر به آلکالوز تنفسی و عوارض زیر می‎شود:

1- شیفت منحنی تجزی اکسی هموگلوبین مادر به چپ سبب میل بیشتر اکسیژن برای چسبندگی به هموگلوبین شده و براحتی از آن آزاد نمی‎گردد بنابراین انتقال اکسیژن از مادر به جنین کاهش می‎یابد.

تحقیق در مورد شکل گیری انقلاب اسلامی 15 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 15 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

شکل گیری انقلاب اسلامی

مقدمه

جابه جایی حکومت ها، همواره یکی از دل مشغولی های متخصصان دانش سیاست بوده است. هرگاه این جابه جایی خشن، سریع و بنیادین یعنی در اثر یک انقلاب باشد، دگرگونی های حاصل از آن، ظرفیت باز خوانی، تحلیل و کالبد شکافی بیشتر دارد. تجربه جدیدی از نظم سیاسی در ایران، در مقام حکومت حاصل از انقلاب اسلامی یکی از این موارد قابل توجه صاحبنظران علوم سیاسی بوده، کتابها و مقاله ها و پژوهش های فراوانی دربارة آن تولید و انجام شده است. این انقلاب به دلایل مختلف نوعی تمایز و یا تفاوت را با دیگر انقلابها (دست کم در برخورد اول محققان) در قالب این پرسش که «این انقلاب تا چه میزان ازقواعد عمومی انقلابها و اصول نظریه های انقلاب پیروی می کند؟» نشان می دهد.

مطالعه و پژوهش درباره انقلاب اسلامی از حیث نظری طیف گسترده ای از قبیل: نظریه های ساختاری، روانشناسی اجتماعی، جنبش های اجتماعی، نظریه های عاملیت (کارگزاری) را شامل می شود. کتاب «شکل گیری انقلاب اسلامی» نوسته محسن م. میلانی پژوهش جدیدی است که مدعی روایتی نو از انقلاب اسلامی و پیامدهای آن است. مفروض اصلی نویسنده این است که ناتوانی کارشناسان از پیش بینی این تحول در ایران، به نوعی ضعف نظریه های انقلاب را می نمایاند و به همین دلیل چارچوب خاص خود را که براساس تلفیق، تصحیح و اضافاتی بر نظریه هاست،  آزمون می کند. در این نوشتار به آزمون ادعای نویسنده از طریق نقد وی می پردازیم.

1. معرفی کتاب

کتاب[1] «شکل گیری انقلاب اسلامی» نوشتة محسن. م. میلانی متخصص و استادیار علوم سیاسی در دانشکده دولت و مسایل بین المللی دانشگاه فلوریدای جنوبی در تمپا (امریکا) است. این اثر که دارای یک مقدمه، پنج بخش (شامل یازده فصل) ، و  نتیجه گیری یک گاه شمار انقلاب است. اثر مجموعاً 440 صفحه قطع رقعی با ترجمه مجتبی عطارزاده (تهران: گام نو، دوم 1383) و فاقد نمایه و کتابنامه است.

نویسنده بطور طبیعی و مرسوم، مطالعات خود را بر بستری تاریخی سامان می دهد و با یک بحث نظری راجع به انقلاب ها و تعریف آن آغاز می کند. چگونگی پیدا شدن واژه انقلاب در ایران متأثر از شرایط قرن بیستم غرب و بویژه پس از انقلاب اکتبر روسیه است. حتی اطلاق واژه انقلاب به جنبش مشروطیت هم معلول این وضع است. میلانی پس از اشاره بسیار گذرا به نظریه پردازان انقلاب مثل چارلز تیلی، نافتار، لاروسکی، آرنت ، هانتینگتون و اسکاچ پل تعریف مختار خود را چنین می آورد. «انقلاب تغییر سریع و زیر بنایی ساختارهای اجتماعی و نیز دست اندرکاران نهادها و منابع مشروعیت حکومت از طریق مجاری قانونی ] است [ که تا حدودی با جنبش اقشار غیر حاکم همراه است» (ص 39) با این وصف نویسنده نظریه های انقلاب را درباره انقلاب ایران نارسا می داند و علت آن را سلطه نگاه تک خطی مدل غربی توسعه به همه کشورها می داند. نظریه های لیبرالیستی، مارکسیستی، شرق شناسی و ایران شناسی درباره انقلاب ایران نیز ناتوانند. کارشناسان و صاحبنظران امور ایران نیز به همین دلیل نتوانستند انقلاب را پیش بینی کنند.. به دلیل همین  نارسایی ها، نویسنده رویکردی جایگزین با عنوان «کل گرایانه» به انقلاب طرح می کند که «چکیده ای از رویکردهای گوناگون و حاصل تلفیق یا اضافاتی بر نظریه های مختلف است» (ص 49). منظور از رویکردهای گوناگون نظریه شکاف هانتینگتون در مورد کشورهای در حال توسعه و نظریه دیویس می باشد. مطالعات نظری بخش اول (یک فصل) را شامل می شود.

بخش دوم به زمینه های تاریخی ظهور انقلاب یعنی از مشروطیت و رویارویی ایران با غرب تا تأسیس حکومت رضاشاه و ادامه اصلاحات از بالای محمدرضا شاه و پیامدهای حاصل از آن در ایران می پردازد. چالش های محمدرضا شاه با دولت ملی مصدق، مبارزه با نیروهای مذهبی و قیام 15 خرداد 42، فعالیت گروه های مارکسیستی ونقش آنها در انقلاب، تحولات داخلی رژیم شاه، انقلاب سفید و ظهور امام خمینی در مقام پیشگام انقلاب و نحوه و منطق مبارزه امام با حکومت مستقر از مباحث این بخش است.

بخش سوم (در سه فصل) به بازبینی و تحلیل شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می پردازد که در حکم کاتالیزور انقلاب، زمینه های ظهور آن را فراهم می کند. تحلیل ساختار اقتصادی ایران (سنتی) پدید آمدن نفت، گسترش صنایع، پیدایش طبقه متوسط (اداری) تحلیل ساختارهای اجتماعی مثل طبقه سنتی، بازار، کارگران و نخبگان جدید و نیز تحلیل ساختارهای سیاسی که به دلیل عقب ماندگی نسبت به تحولات اجتماعی قادر به جذب و پاسخگویی به مطالبات نبوده به سرکوب آنها می پردازد. در فصل پنجم این بخش اندیشه و نقش بنیانگذاران فکری انقلاب

تاثیر موقعیت جغرافیایی ایران در شکل گیری فرهنگ و تمدن 18ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

تاثیر موقعیت جغرافیایی ایران در شکل گیری فرهنگ و تمدن

موقع جغرافیایی را به دو مفهوم مشخصات عرض

جغرافیایی یا فاصله هر نقطه از خط استوا و نیز طول جغرافیایی آن نقطه با مکان دیگری

که به عنوان مبدا تعیین شده باشد تعریف کرده اند که به این صورت هر نقطه در شمال یا

جنوب خط استوا و در شرق یا غرب مکان مورد نظر قرار گرفته است.درباره اهمیت و

اعتبار و ویژگی های این دو مشخصه پیش از این سخن بسیار رفته است. ولی وجه سومی که

باید بر این دو افزود، نحوه استقرار جغرافیایی کشور از بعد «ژئواستراتژیکی» آن است

ایران را باید در کنار همسایگان طبیعی و اجباریش شناخت و موقع جغرافیایی آن را نیز

از دیدگاه انسانی، تمدنی، تاریخی و سوق الجیشی مربوط ارزیابی کرد. ایران به

ملاحظات جغرافیایی و آب و هوایی در منطقه ای از زمین قرار گرفته است که از دیرباز

استقرار تمدن در آن امکان پذیر بوده است. بدین معنی که در پهنه فلات از باران های

دایمی آسیب رسان خبری نیست و همچنین خشکی ها در چنان سطح و حد معقولی است که

زندگانی زندگان اولیه را امکان پذیر کرده است. فصل های مشخص و جا افتاده و طبیعی که تغییرات آب و هوایی را می فهماند و آدمی را ناگزیر به درک محیط و جست و جو برای یافتن راه های مقابله با گرما و سرمای متعارفی می کند. وجود آسمان های صاف، پاک و منزه که ذهن ها را فعال و متجسس می کند و افق های دید را روشن می گرداند و به

عبارت دیگر خرد آدمی را به وجود و حضور نظم ثابتی در جهان هستی آگاه می سازد و از

روی حرکت های ستارگان توالی امور کانیات و خاصه سال، ماه، هفته، روز، تقسیم بندی

های دیگر ایام و ساعات را به وی می آموزاند. هستی کوه هایی که به وقت ضرورت مامنی

تلقی می شوند و دشت هایی که با سبزی و خرمی گاه به گاه چشم ها را خیره می کنندو لذت

برخورداری از نعمت های مختلفی را که پوشش های گیاهی ارزانی بندگان خدا شده است،

بدان ها حالی می نمایند، و روی هم اعتدال نسبی هوا و برقرار ماندن تقریبی طول روزها

و شب ها که ثبات طبیعی را ایجاد می کند و یا انشعابات و گسل های کوهستانی که در هر

یک از فواصل ارتفاعات و تپه ماهورها موجود است و امکان استقرار جمعیت های مستقل و

گذران بالنسبه بی دردسر و کم تراحم آنان را فراهم می کند کمبود نسبی جانوران

خرابکار و مهلک که بقای کم دفاع نسل های انسانی و حیات بی دغدغه آنها را میسر می

سازد و ده ها عامل اساسی دیگر در زمینه های زیست و پای گیری فرهنگ و پیدایش تمدن را

در منطقه آسیای غربی و خاصه ایران عملی ساخته است. در جهت مخالفت می توان ادعا کرد

که فرضا اگر: • بارندگی ها در سطحی بود که امروز در بسیاری از کشورهای غربی

وجود دارد، • پوشش های گیاهی به صورتی بود که مناطق جنگلی طبیعی انبوهی را شکل

می داد، • سرما و گرمای هوا به حدی بود که در قطب ها و یا مناطق استوایی دیده

می شود، • رودهای پرآب به گونه ای وجود داشت که در حوالی گنگ و سند و نظایر

آنها به چشم می آید، • غلظت ابرها طوری می شد که تشخیص آسمان و ستاره ها یا

ایام و ساعات را به دشواری می کشانید، • حیات وحش چنان وسعت می یافت که زندگی

انسان اولیه بی دفاع را به مخاطره می افکند، • سختی و نازایی زمین (به دلیل

شوره زاری و یا کوهستانی بودن کامل) عرصه را بر رشد و نمو گیاه تنگ و محدود می کرد،

و...، ایران منطقه مستعدی برای حضور و بقای انسان و مهم تر از آن جوانه زنی

فرهنگ و گسترش عمیق ریشه های مدنی نمی شد درست است که در دوره های تاریخی غلبه

تدریجی آدمیان بر عناصر ناسازگار طبیعت تحقق یافته و به مرور تا امروز نقطه ای از

جهان نیست که اثر تصرف دست و استیلای اندیشه انسان ها را بر خود ندیده باشد، ولی

نقشی که ممالک فرهنگ آفرین و تمدن زای خاورمیانه و به ویژه ایران در عرصه حیات

سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهانی داشته اند؛ به قدمت بشریت است و از اهمیت

تحقیق درباره بیهوشی و بی‎حسی در زایمان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 30

1- شکل درد زایمانی

در طی فاز مخفی مرحلة اول زایمان درد به شکل درد خفیف یا کرامپ متوسط محدود به درماتومهای 11‎T و 122‎T می‎باشد. با پیشرفت زایمان در فاز فعال مرحلة اول زمانی که انقباضات رحم شدت می‎یابد،‌ احساس و درک درد در درماتومهای ‎11‎T و 12‎T شدت یافته به شکل تیزوکرامپی با انتشار به دو درماتوم مجاور یعنی 10‎T و 1‎L توصیف می‎گردد.

در اواخر ملحة اول و در مرحلة دوم زایمان، درد بطور شدیدتری در پرینه، قسمت تحتانی ساکروم، مقعد و غالباً رانها احساس می‎شود.

2- اثرات درد زایمان در تنفس مادر

درد زایمان محرک قوی تنفسی است، سبب افزایش قابل توجه در حجم جاری و حجم دقیقه‎ای و افزایش بیشتر در ونتیلاسیون آلوئولی می‏شود. این هیپرونتیلاسیون منجر به کاهش ‎Paco از میزان نرمال حاملگی یعنی از ‎mmHg32 به حدود ‎mmHg30-16 می‎گردد و حتی گاهی به 15-10 میلی‎متر جیوه می‎رسد.

کاهش ‎2‎Paco با افزایش همزمان در ‎PH تا حدود 6/7-55/7 همراه است. با خاتمة هر انقباض و کاهش درد، تنفس دیگر توسط درد تحریک نمی‎شود و هیپوکاپنی موجود سبب هیپوونتیلاسیون در فاصلة‌ انقباضات می‎شود که این هیپوونتیلاسیون باعث 50-10 درصد کاهش در فشار اکسیژن شریانی (با میانگین 30-25 درصد) می‎شود. دریافت اپیوئید اثرات دپرسانت تنفسی آلکالوز را تشدید می‎کند. اگر 2‎Pao مادر به کمتر از 70 میلی‎متر جیوه برسد، اثرات زیانباری چون هیپوکسمی و کاهش ریت قلب در جنین مشاهده می‎شود.

3- اثرات نوروآندوکرین درد زایمان

درد و اضطراب در فاز فعال زایمان سبب افزایش در آزاد شدن اپی نفرین به میزان 600-300 درصد، نوراپی نفرین به میزان 400-200 درصد و افزایش تولید کوروتیزول به میزان 300-200 درصد می‎شود. میزان ‎ACTH و کورتیکواستروئیدها نیز افزایش می‎یابد. کاتکولامین‎ها برای تطابق نوزاد با محیط خارج رحمی، از جمله برای تولید و رهایی سورفاکتانت، جذب مایع ریه‎ها، هوموستازگلوکز، تغییرات قلبی ‎- عروقی و متابولیسم آب ضروری هستند. لکن تحریک سمپاتیک ناشی از درد منجر به افزایش فشارخون و تاکیکاردی می‎شود که در بیماران هیپرتانسیو و بیماران قلبی می‎تواند خطرناک باشد.

4- اثرات قلبی عروقی درد زایمان

برون ده قلبی در طی زایمان افزایش می‎یابد که قسمتی به عنوان افزایش فعالیت سمپاتیک توأم با درد ناشی از هر انقباض، اضطراب و درک زایمان و فعالیت فیزیکی زایمان بوده و قسمتی (حدود 30-20 درصد) به علت خروج 300-250 میلی‎لیتر خون از رحم و نیز افزایش بازگشت وریدی از لگن و اندام تحتانی به گردش خون مادری می‎باشد.

هر انقباض توأم با ‎mmHg30-20 افزایش در فشار خون سیستولیک و دیاستولیک است. تمامی اینها در بیماران هیپرتانسیو و قلبی بالقوه مضر و خطرناک می‎باشند.

5- اثرات درد زایمان در جنین

در طی فاز زایمانی کاهش متناوب در جریان خون جفتی ناشی از انقباضات شدید، منجر به کاهش موقت در تبادل گازی جفت می‎شود. این اختلال با هیپرونتلاسیون ناشی از درد تشدید می‎شود. هیپرونتیلاسیون منجر به آلکالوز تنفسی و عوارض زیر می‎شود:

1- شیفت منحنی تجزی اکسی هموگلوبین مادر به چپ سبب میل بیشتر اکسیژن برای چسبندگی به هموگلوبین شده و براحتی از آن آزاد نمی‎گردد بنابراین انتقال اکسیژن از مادر به جنین کاهش می‎یابد.

تحقیق در مورد چیستی شناسی نظام شکل 11 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 11 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

چیستی شناسی نظام شکل

(تفریدعناصر تشکیل دهندۀمسجد)

مهندس سید بهشیدحسینی

دانشجوی دکتری معماری دانشکدهای هنرهای زیبا،داشکاه تهران

همه کس طالب یارندچه هشیاروچه مست همه جاخانه عشقت چه مسجدچه کنشت

(حافظ)

برسی روند تحول یک معماری بدون برسی تحول اجزاء یا عناصر آن،امکان بذیر نیست

ازسوی دیگر هر اثر معماری قابلیت تقسیم به دو نظام را داراست :نظام شکل ونظام معنا .هر شکلی می باید بر مبنای معنای موجودیت پذیرونیزفهم هر معنا ازطریق درک نظام شکل صورت مى پذیرد.ازاین رو در رابطه با هر اثرمعمارى معنا مقدمه لازم براى تولیدشکل است.نسبت معماربا نظام شکل ومعنا گزینش است وترکیب ونقش خلاقانه معمار در این دو امرنهفته است به عبارت دیگر هرمعمارمى باید بر حسب فضایى که تکوین مى دهد مواردذیل را در گزینش وترکیب ،مورد تدقیق قرار دهد:

- گزینش معناهاى متناسب با موضوع ،

- گزینش شکل هاى متناسب با معنا،

- ترکیب معناها با یکدیگر به منظور دستیابى به معناى مسلط،

- ترکیب نظام اشکال با یکدیگر.

نظام معنایى ازدوطریق قابل تفسیر است:

کشف معنا:بازگشت به زمان ومکان تولید اثر، زمینه کافى رابراى درک معنا ازشکل به دست مى دهد

به عبارت دیگر،تلاش برآن است تا معناهاى دیروزین عین دیروزدرک شوند.در این قاعده،پژوهنده درراستاىکشف گام بر مى داردو سایر لایه هاى اضافى معنایى را در زمان هاى دیگرکنار مى زند.آفریدن معنا:افزودن لایه هاى معنایى دیگر به اثر،پس ازتکوین آن این شیوه علاوه برآنکه در برگیرنده

معناهاى اولیه است؛معناهاى دیگر را نیزبه ازاى زمان ها در بر گیرد که دردوشکل قابل طرح است:

الف) ممکن است شکل امروزه عین شکل دیروزباشد اما بار معنایى آن در زمان هادگرگون باشد.

ب)ممکن است شکل دیروز ازالحاقاتى در زمان هاى مختلف تا به امروزبرخوردار باشدازاین رو،به

ازاى لایه هاى لایه هاى زمانى لایه هاى معنایى نیزبه وجود خواهدآمد.دراین نوشتار مؤلف سعى دارد ت‍أثیر مکان رابر نظام شکل موردتأکید قراردهد. این تفکر تصریح مى دارد که اسلام بر معناى مبادى معنوى واحد در سرزمین هاى متفاوت ازاشکال وعناصر موجود این سرزمین ها در راستاى بیان ارزش هاى خود سودبرده است. -آفریدن معنا:افزودن لایه های معنایی دیگر به اثر،پس از تکوین آن.این شیوه علاوه برآنکه دربرگیرندۀ معناهای اولیه است،معناهای دیگررا نیز به ازای زمان ها در برمی گیرد که در دو شکل قابل طرح است :

الف)ممکن است شکل دیروز از الحاقاتی در زمان های مختلف تا به امروز برخوردار باشد :از این رو ،به ازای لایه های زمانی لایه های معنایی نیز به وجودخواهد آمد.در این نوشتار مؤلف سعی دارد تأثیر مکان را بر نظام شکل مورد تأکید قرار دهد.این تفکر تصریح می داردکه اسلام بر معنای مبادی معنوی واحد در سرزمین متفاوت از اشکال وعناصر موجود این سرزمین ها در راستای بیان ارزش های خود سود برده است.این تفکر باور دارد که دین مبین اسلام درمحددۀ معنی حرکت کرده واز این دو نظام شکل را در سرزمین های مفتوحه به تناسب معناها ،گزینش وترکیبی جدید ازآنها به دست داده است .به عبارت دیگر حاصل این گزینش وترکیب به نظامی ازشکل ختم شده که بیانگر دلالت های معنایی نظام ارزشی اسلام است

1-معماری مساجد

غرض ازمسجد ومیخانه ام وصال شماست جزاین خیال ندارم خدا گواه منست

( نظام)

مسجد به خصوص مسجد جامع ،با گذشت زمان کلیه مراکز مرتبط با مردم را به خود جذب کردویا فضایی متشکل از بناهای الحاقی به صورت یک مجتمع شامل قسمت هایی از مدرسه –کتابخانه – ومهمانپذیر در آمد .

بنابراین می توان گفت برای ساختمان مسجد معماری خاصی وجود ندارد. اغلب محققین براین عقیده اند که در سرزمین های اسلام سه نوع معماری سرزمینی مسجد بارزتر است .که هر یک تحت تأثیر سنت در معماری محلی،معماری خانگی ، ضوابط فضاومکان،نوع مصالح دردسترس،سلیقه های هنری وعقاید محلی مردم به تقسیمات فرعی و دیگری طبقه بندی می شوند.ترتیب زمانی این طبقه بندی به اختصار چنین است:

الف)مسجد شبستانی (عربی )،

ب)مسجد ایرانی ،

ج)مسجد ترکی.

الف)مساجد شبستانی (عربی)

این سبک به نام های عباسی ،خراسانی ،هیپواستایل وشبستانی معروف است.نمونۀبارزآن مسجد جامع فهرج درسال 45ه.ق.ساخته شده است.در این سبک سادگی بنا مد نظر قرار دارد.دراین سبک بدنۀاصلی مسجد را محدودۀچهار ضلعی به شکل مربع یا مستطیل وفضایی که تقریباً در وسط بنا قرار داشته باشد که بدین ترتیب فضاهای سر پوشیده شبستان را می سازند.معمولاًدر سمت جنوب رو قبله تعداد ردیف های ستون بیشتر بوده ودرهای ورودی متعددی ازاطراف بنا برای وارد شدن ساخته می شده است .

ب) مساجد ایرانی

اصل این طرح اضافه شدن دو عنصر مشخصه در طرح معماری سنتی وخانگی ایران یعنی ایوان وگنبد به طرح مسجد است. در بنای آتشکده های قدیمی استفادۀبسزایی ازگنبدشده است.معمولاً آتشکده ها به صورت یک بنا ی چهارگوش بوده اند که از چها ر سمت باز بوده و با یک گنبدبلند مسقف ساخته می شده اند . ازطرف دیگر ایوان با یک فضای اتاق مانند پوشش داده می شده است.اولین بخش این گونه مساجد که بین سده های 4تا 7ه.ق مرسوم بوده اند اجرای مسجد با یک ایوان در جهت قبله متدواول شد. برای نمونه ای ازاین بنا ،می توان تاریخانه دامغان نام برد.این روش تا سدۀ8ه.ق ادامه یافت.ازاین تاریخ به بعد،مساجد ی با دو،سه وچهار ایوان در دیگر سمت های مسجد مسجد ساخته شدند .ایوان سمت قبله پهن تر وبزرگ تر بود وفضایی گنبد دار داشت که روی محراب جای می گرفت . از دیگر نمونه های این گونه مساجد می تواند مسجد جامع اصفهان،مسجد امام اصفهان ومسجد جامع زواره را نام برد.به تدریج ساختن مناره که نوعی آتشگاه بود کنا ر دروازه مسجدوایوان رو به قبله نیز در ایران متداول شد.دراین زمان مناره ها به عنوان یک عنصر اصلی ساختمان مسجد شناخته شدند که در عین حال به بنا نیز استحکام بیشتری می بخشیدند. بدین ترتیب با اضافه شدن ایوان ها وگنبد ها ومناره ها حالت یکنواختی از بین رفت و گنبد های بزرگ جهت قبله را مشخص می ساختند .عناصر واجزای کالبدی مسجد در معماری قدیم ایران :

1-ورودی یا درآیگاه، که در ابتدا به صورت ایوانی با دهانه باز بوده ولی بعدها آن را با یک اسپر (پنجره یا روزن )بسته از بیرون جدا می کردند.

2-هشتی یا کریاس،میان کنه درگاه وایوان پیش آن ،هشت یا کریاس جای می گرفته است .اسپرروبروی درگاه بزرگ آن بسته با پا چنگ (پنجره یا روزنی که پای آن بسته است وبه زمین نمی رسد )بوده واز گذر آزاد ویک راست به درون مسجد پیش گیری می کرد بیشتراین