لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 10
بخش اول
درس اول :
عصر حافظ ( دوران شکوه و شکست )
تاثیر حمله مغول و تاتار درزمینه های فکری و فرهنگی
1. پریشانی اندیشه 2. سستی بنیان های فلسفی
3. رواج خرافات 4. دل سپاری قضا و قدر
5. بی توجهی به دنیا
تاثیر حمله مغول درادبیات و ذوق ایرانیان
1. رواج و اژه های مغولی 2. دل مردگی و بی سرانجامی
3. پژمردگی ذوق ها و عواطف شاعران
تاثیر حمله مغول در مذهب و عقاید با وجود بی تعصبی و بی عقیدگی برخی ایلخانان
گسترش و تبلیغ مذهب زرتشتیان و مسیحیان
گسترش مذهب شیعه و تشکیل حکومت محلی آن ها مثل سربداران در خراسان – مر عشیان در مازندران
ارزنده ترین آثار هنر اسلامی 1. شاهنامه بایسنقری (بطور کامل )
عصر مغول 2. برگهای از قرآن بایسنقری در کتابخانه آستان قدس
شبه قاره هند
آسیای صغیر
مراکز ادبی عصر حافظ آذربایجان
اصفهان
فلات مرکزی ایران
پارس
موضوع عمومی شعر در عصر حافظ :
ضعف قصیده ( حمد و نعت و منقبت ، شکایت مسائ اجتماعی .....)
ابتکار در دو زمینه
الف ) تقلید از شیوه و سبک استادان پیش
تقلید به دو صورت ب) جوابگویی اشعار مشهور با همان وزن و قافیه
داستانسرایی به تقلید از : نظامی
در قصاید : خاقانی – اموزی – جمال الدین
در غزل : سعدی – امیر خسرو – ظهیر
بهترین تقلید ها از : عبید زاکانی – حافظ
سرودن منظومه حماسی : به تقلید از شاهنامه فردوسی
ضعیف تر شدن محتوا
9. شعر از نظر محتوا دور شدن از پختگی عصر مولوی و سعدی
رواج ساقی نامه – معما – ماده تاریخ
عبید زاکانی
10. رواج طنز اجتماعی سبماق اطعمه
حافظ
1.تباهی زبان شعر هم در لفظ و هم درساخت و کلام
11. زبان شعر عصر حافظ : 2. گسترش و عمومیت یافتن شعر و ادب در کوچه و بازار
3.وجود عرفان و ر غبت شاعران به طرح مسائل اجتماعی و حافظ باعث نجات زبان و فرهنگ فارسی شد.
فخرالدین عراقی : ( عارفی از سلسله سوختگان )
قرن 7 قبل از حمله مغول نام :ابراهیم محل تولد : روستای کمجان از فراهان نسبتها : همادنی – فراهانی – عراقی ( سکونت درعراق عجم )
آشنایی او با آثار محی الدین عربی از طریق صدالدین قونوی درقونیه : آشنایی با مولوی
آثار :
دیوان : 5 هزار بیت – قالبهای قصیده ، از همه بیشتر غزل ، مثنوی ، ترانه و قطعه
عشاق نامه : ده نامه : قالب مثنوی و غزل به وزن حدیقه سنایی – شاعر هر فصل را با مبحث عرفانی آغاز و با تمثیل و حکایت به پایان می برد.
لمعات : نثر ونظم – موضوع عرفان وسیر وسلوک عارفانه مهم ترین شرح برآن : اشعه اللمعات از جامی
شعر و نثر عراقی : گرم و دلپذیر کلام : ساده و استوار مثنوی و قصاید بیشتر رنگ حکمت و تحقیق و غزل شور و نشاط عارفانه
درس دوم
خواجوی کرمانی ( تحل بند شاعران ) قرن (8)
سعدی خواجو حافظ
- از بزرگان : خراجگان کرمان
- تخلص شعری او : خواجو
- تخلص تحل بند شاعران : به دلیل هنرنمایی در شعر
- شاعر معاصر او : حافظ صنایع الکمال
1. دیوان : قصاید غزلیات ، قطعات ، ترجیع و رباعیات ( 2 بخش ) بدایع الجمال
سام نامه همای و همایون گل ونوروز
آثار 2. شش مثنوی روفته الانوار کمال نامه گوهر نامه
- رساله اللبادیه : مناظره نی و بوریا
3.آثار منثور : ( 3 مناظره ) : نثر مزین و آمیخته به شعر - سبع المثانی : مناظره شمشیر وقلم
- شمس و سحاب
شعر و عرفان خواجو :
- قصاید : توحید و نعت و منقبت زهد و پند
- قطعات : مسائل اجتماعی و انتقادی
- قصیده به تقلید از سنایی در غزل از سعدی
درحماسه از فردوسی داستان غنایی از نظامی
ابن یمین (قطعه سرایی فارسی )
- شاعر شیعه مذهب عصر سربداران - تولد : قریه فریوممد جرین خراسان
- مردی قانع و گوشه گیر و دهقان پیشه - هنر او : خلث قطعات مشتمل بر پند و اندرز
موضوع قصیده : مدح و منقبت امامان شیعه
موضوع غزل : عشق و دلدادگی
- در شعر او قناعت پیشگی و بی اعتمادی دنیا تاکید شده
سیف فرغانی ( انتقاد اجتماعی )
- نیمه اول قرن 7 همزمان حمله مغول
تولد : فذغانه در ماوراء النهر علت شهرت
مولانه : مقالات نداشته
شاعران معاصر
سعدی : ستایش او و مکاتبه با او
فکر وشعر او
1. سبک شاعری : خراسانی هم در لفظ و هم در ساخت و دیدگاه
2. قصاید او به تقلید : رودکی ، انوری ، خاقانی ، سنایی ، عطار و کمال
3. ردیف های دشوار و هنرنمایی شاعرانه
4. غزل او در جواب سعدی
5. قالب قصیده را برای بیان انتقادهای کوبنده و طرح دیدگاههای اجتماعی و اخلاقی می سرود.
- عشق به امامان شیعه بخصوص امام حسین (ع) و رثای شهیدان کربلا
عبید زاکانی ( شیخ طبعی آگاه) قرن (8)
تولد : قزوین لقب زاکانی : از خاندان زاکانیان ( از اعراب بنی خفاجه ) بود آل اینجو و آل مظفر رامدح می کرد. هنر عبد : نکته یابی و انتقاد های ظریف اجتماعی
شیوه شاعری :
سخنان طنز آمیز او خنده آور ورکیک و اصطلاح جویانه و خیر خواهانه
چهراه ادبی ممتاز او در آثار طنز آمیز او ( نظم و نثر )
زبن تلخ و گزنده طنز آمیز او نشاندهنده شدت فساد اخلاق آن زمان
هزلیات او به شیوه سعدی و سوزنی ( قرن 6) است.
آثار او:
1. جدی : دیوان قصیده و غزل ترجیع و ترکیب رباعیات و مثنوی عشاق نامه : 3 هزار بیت
1. نظم : موش و گربه ( اثری سیاسی : زیرا دربیان حال ابواسحاق اینجو در برابر
2. طنز : مبارزالدین محمد فرمانروای کرمان ) حکایتی تمثیلی در انتقاد از اوضاع جامعه
2.نثر : اخلاق الاشراف – صد پند – رساله دلگشا – رساله تصریفات
درس سوم حافظ ( رند فرزانه شیراز )
نام : خواجه شمس الدین محمد شیرازی : حافظ
لقب : لسان الغیب
علت فال گرفتن از دیوان حافظ : آشنایی او با علوم قرآنی ( مثل قرائت ، تفسیر ، کلام و فلسفه )
در دربار ابواسحاق اینجو ، شاه شجاع مظفری و حاجی قوام الدین
1. شاه شیخ ابواسحاق : با او به حرمت رفتار می کرد .
پادشاهان معاصر 2. امیر مبارزالدین محمد : با تعصب و خشونت رفتار می کرد . ( غزل هایی در مبارزه با او و ریاکاری او او را «محتسب» خوانده
شیوه شاعری :
1. شاعری غزلسرا ( سعدی ، کمال ، سلمان ، خواجو )
2. اورا خاتم شعرای ایران می دانند : زیرا غزل را به کمال رسانده و بعد از او زبان فارسی رو به انحطاط و زوال است .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 19 صفحه
قسمتی از متن .doc :
سابقه تاریخی کاروانسراها
از جمله یادگارهای پر ارزش معماری ایران کاروانسراهاست که از روزگار کهن به دلایل گوناگون و ارتباطی چون جریان اقتصادی ، نظامی جغرافیایی و مذهبی بنیاد گردیده و در ادوار مختلف بتدریج توسعه و گسترش یافته است
عملکرد های گوناگون که کاروانسراها در گذشته بعمده داشته اند باعث شده است نامهائی ما نند کاربات – رباط – ساباط – خان –در فرهنگ لغات داده شود که در اصل دارای وظایف مشابهی مانند کاروانسرا ها بوده ولی از نظر خصوصیات و معماری هر یک دارای ویژگی های متفاوت بوده اند . با توجه به کار برد – توسعه گسترش کاروانسراها در ایران میتوان علل پیرایش کاروانسرا ها را نیاز اساسی و حمایت کاروانیان دانست بنابراین بناهای مشابهی که با نامهای مختلف احداث گردیده به احتمال زیاد بهمین منظور و هدف بوده است . کلمه کاروانسرا مشتق از کاروان – کاربان بعضی گروه مسافران (قافله ) که دسته جمعی مسافرت می کنند و سرای به معنی خانه و مکان است.
. چنانه در فرهنگ لغات و سایر منابع ادبی نامهای کاروان خانه – کاروان گاه کاروان گه بعضی کاروانسرا مورد استفاده قرار گرفته است . (3)
بنابراین میتوان احداث کاروانسراها بناهای مشابه را به هر دلیلی که در مسیر جادها ساخته شده اند محلی برای استراحت و حمایت کاروانیان دانست برطبق تاریخی بنیاد کاروانسراها در ایران از زمان هخامنشی آغاز می شود : هر دوت مورخ یونانی در کتاب پنجم خود از ساختمانهایی گفتگو می کند که توسط هخامنشیان بین شوش و سارد ساخته شده بود ، هر دوت از یکصد و یازده بنای شبیه کاروانسرا (چاپارخانه) نام می برد که در فاصله حدود 2500 کبلومتر بین پایتخت هخامنشی و سارد بنا گردیده بود و کاروانیان این فاصله را در طی سه ماه طی می کردند .ازدیاد توقفگاه ها یا کاروانسراها در گذشته برای راههای ارتباطی ، جریان اقتصادی کشور که مورد توجه و علاقه حکومت بوده می باشد . مطالعه راههای ارتباطی و جاده های بازرگانی و نظامی و نتایج تحقیقات و کاوشهای باستان شناسی معلوم می دارد که از گذشته دور نیاز وافری به ایستگاه های بین راه و امنیت و رفاه کاروانیان احساس می شده است.
گرچه ساختمان یا بنای ساخته شده ای از این گونه کاروانیان از عهد هخامنشی بجای نمانده، ولی کاوشهای علمی در آینده اینگونه مراکز و ایستگاه های ارتباطی شناخته و نحوه معماری آن را روشن خواهد ساخت .
در دوره طولانی سلسله اشکانیان در ایران و حوزه نفوذ و اقتدارشان یعنی از دادگاه آنان در شرق تا منطقه تحت نفوذ آنان در غرب یعنی بین النهرین ایستگاه های ارتباطی و کاروانسرا هائی وجود داشته است . همانطور یکه میدانیم هنر و معماری عهد اشکانیان کاملا شناسائی و تحقیق نگردیده و بخصوص ویژگی های معماری و تزئینات معماری آن ناشناخته مانده و بنابراین نمی توان در حال حاضر از نحوه معماری یا توسعه کاروانسرای عهد پارتی نظریه ای را ارئه داد . ولی با مقایسه قلاع و شهرهای اشکانی که اخیرا در دشت گرگان شناخته شده میتوان گفت احتمالا کاروانسراهای آن زمان از خشت و آجر بوده و بصورت مربع و مستطیل بنا گردیده و بر طبق شیوه معماری آن زمان دارای ایوانی بوده که محور اصلی بنا است و از پشت ایوان قضای باز حیاطی شکل وجود داشته و اطاقها واطراق گاه در اطراف حیاط ساخته می شده است .
در دوره ساسانی اهمیت زیادی به ایجاد راهها و همچنین امنیت جاده ها داده شده ، از جمله این کاروانسراها می توان کاروانسرای دروازه گچ ، کنار سیاه در استان فارس ، دیر گچین و رباط انوشیروانی را در امتداد جاده ابریشم نام برد.
در دوره اسلامی تحولات چشمگیری در احداث کاروانسراها بوجود آمد و همانطور یکه قبلا گفته شد در ارتباط با مسائل اقتصادی . مذهبی و نظامی احداث اینگونه بناها وارد مرحله جدیدی شد و شکل تازه ای بخود گرفت
متاسفانه اطلاعات ما درباره کاروانسرا های اوایل اسلام چندان زیاد نیست چون کاروانسرا هائی از این زمان بجای نمانده تا بتوان خصوصیات معماری آن را توصیف کرد .
منابع تاریخ و سفر نامه ها آگاهی مختصری در مورد کاروانسراهای اویل اسلام بدست می دهد . از جمله در سفر نامه ناصر خسرومی خوانیم : به هنگام اقامت او در اصفهان در یک کوی شهر 200 صرافی و 50 کاروانسرا بوده است ابن حوقل درباره نیشابور می نویسد : در این شهر کاروانسرا های زیادی وجود دارد که در آن همه گونه مال التجاره یاقت می شود. اهمیت کاروانسرا ها در آن زمان بسیار زیاد بوده تا جائیکه ناصر خسرو بهنگام مسافرت از نائین به
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 19 صفحه
قسمتی از متن .doc :
سابقه تاریخی کاروانسراها
از جمله یادگارهای پر ارزش معماری ایران کاروانسراهاست که از روزگار کهن به دلایل گوناگون و ارتباطی چون جریان اقتصادی ، نظامی جغرافیایی و مذهبی بنیاد گردیده و در ادوار مختلف بتدریج توسعه و گسترش یافته است
عملکرد های گوناگون که کاروانسراها در گذشته بعمده داشته اند باعث شده است نامهائی ما نند کاربات – رباط – ساباط – خان –در فرهنگ لغات داده شود که در اصل دارای وظایف مشابهی مانند کاروانسرا ها بوده ولی از نظر خصوصیات و معماری هر یک دارای ویژگی های متفاوت بوده اند . با توجه به کار برد – توسعه گسترش کاروانسراها در ایران میتوان علل پیرایش کاروانسرا ها را نیاز اساسی و حمایت کاروانیان دانست بنابراین بناهای مشابهی که با نامهای مختلف احداث گردیده به احتمال زیاد بهمین منظور و هدف بوده است . کلمه کاروانسرا مشتق از کاروان – کاربان بعضی گروه مسافران (قافله ) که دسته جمعی مسافرت می کنند و سرای به معنی خانه و مکان است.
. چنانه در فرهنگ لغات و سایر منابع ادبی نامهای کاروان خانه – کاروان گاه کاروان گه بعضی کاروانسرا مورد استفاده قرار گرفته است . (3)
بنابراین میتوان احداث کاروانسراها بناهای مشابه را به هر دلیلی که در مسیر جادها ساخته شده اند محلی برای استراحت و حمایت کاروانیان دانست برطبق تاریخی بنیاد کاروانسراها در ایران از زمان هخامنشی آغاز می شود : هر دوت مورخ یونانی در کتاب پنجم خود از ساختمانهایی گفتگو می کند که توسط هخامنشیان بین شوش و سارد ساخته شده بود ، هر دوت از یکصد و یازده بنای شبیه کاروانسرا (چاپارخانه) نام می برد که در فاصله حدود 2500 کبلومتر بین پایتخت هخامنشی و سارد بنا گردیده بود و کاروانیان این فاصله را در طی سه ماه طی می کردند .ازدیاد توقفگاه ها یا کاروانسراها در گذشته برای راههای ارتباطی ، جریان اقتصادی کشور که مورد توجه و علاقه حکومت بوده می باشد . مطالعه راههای ارتباطی و جاده های بازرگانی و نظامی و نتایج تحقیقات و کاوشهای باستان شناسی معلوم می دارد که از گذشته دور نیاز وافری به ایستگاه های بین راه و امنیت و رفاه کاروانیان احساس می شده است.
گرچه ساختمان یا بنای ساخته شده ای از این گونه کاروانیان از عهد هخامنشی بجای نمانده، ولی کاوشهای علمی در آینده اینگونه مراکز و ایستگاه های ارتباطی شناخته و نحوه معماری آن را روشن خواهد ساخت .
در دوره طولانی سلسله اشکانیان در ایران و حوزه نفوذ و اقتدارشان یعنی از دادگاه آنان در شرق تا منطقه تحت نفوذ آنان در غرب یعنی بین النهرین ایستگاه های ارتباطی و کاروانسرا هائی وجود داشته است . همانطور یکه میدانیم هنر و معماری عهد اشکانیان کاملا شناسائی و تحقیق نگردیده و بخصوص ویژگی های معماری و تزئینات معماری آن ناشناخته مانده و بنابراین نمی توان در حال حاضر از نحوه معماری یا توسعه کاروانسرای عهد پارتی نظریه ای را ارئه داد . ولی با مقایسه قلاع و شهرهای اشکانی که اخیرا در دشت گرگان شناخته شده میتوان گفت احتمالا کاروانسراهای آن زمان از خشت و آجر بوده و بصورت مربع و مستطیل بنا گردیده و بر طبق شیوه معماری آن زمان دارای ایوانی بوده که محور اصلی بنا است و از پشت ایوان قضای باز حیاطی شکل وجود داشته و اطاقها واطراق گاه در اطراف حیاط ساخته می شده است .
در دوره ساسانی اهمیت زیادی به ایجاد راهها و همچنین امنیت جاده ها داده شده ، از جمله این کاروانسراها می توان کاروانسرای دروازه گچ ، کنار سیاه در استان فارس ، دیر گچین و رباط انوشیروانی را در امتداد جاده ابریشم نام برد.
در دوره اسلامی تحولات چشمگیری در احداث کاروانسراها بوجود آمد و همانطور یکه قبلا گفته شد در ارتباط با مسائل اقتصادی . مذهبی و نظامی احداث اینگونه بناها وارد مرحله جدیدی شد و شکل تازه ای بخود گرفت
متاسفانه اطلاعات ما درباره کاروانسرا های اوایل اسلام چندان زیاد نیست چون کاروانسرا هائی از این زمان بجای نمانده تا بتوان خصوصیات معماری آن را توصیف کرد .
منابع تاریخ و سفر نامه ها آگاهی مختصری در مورد کاروانسراهای اویل اسلام بدست می دهد . از جمله در سفر نامه ناصر خسرومی خوانیم : به هنگام اقامت او در اصفهان در یک کوی شهر 200 صرافی و 50 کاروانسرا بوده است ابن حوقل درباره نیشابور می نویسد : در این شهر کاروانسرا های زیادی وجود دارد که در آن همه گونه مال التجاره یاقت می شود. اهمیت کاروانسرا ها در آن زمان بسیار زیاد بوده تا جائیکه ناصر خسرو بهنگام مسافرت از نائین به
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 12 صفحه
قسمتی از متن .doc :
فردوس یکی از شهرستانهای استان خراسان است که با 21956/6 کیلومتر مربع مساحت در جنوب این استان واقع است. ؟؟؟؟ به ترتیب ریاضی در طول شرقی 58 درجه و 9 دقیقه ودر عرض جغرافیایی 34 درجه واقع شده نزدیکترین مرکز شهرستان در آن گناباد- شهر فردوس بعد از زلزله 1347 به کلی خراب شد و شهر جدید با اصول فنی شهرسازی بسیار جدید ساخته شد.
شهرستان فردوس به علت مجاورت با کویر مرکزی و لوت دارای آب و هوایی صحرایی و خشک است و به دو بخش آب و هوای کوهستانی شمالی و جنوبی تقسیم می شود.. در کتاب سفر به خراسان مراجه قهستان آمده است:
ایالت قهستان در قدیم شامل قاین، تون( فردوس فعلی) ؟؟؟؟؟؟؟ طبیعی آن نامیده شده است.
همانطور که گفته شد شهرستان فردوس با خشکی مواجه است و هیچ گونه رودخانه ای در آن وجود ندارد فقط سیلاب بهاری به علت برهنه بودن زمین تند و خطرناک که بعد از چند ساعت بارندگی متوقف می شود.
کشاورزان با ایجاد مسندهایی خاکی در مسیر سیلابهای بهاری مقدار زیادی از این آب را در آن ذخیره می کنند.
وجه تسمیه اسم تون و فردوس:
همه جغرافی نویسان تون را یکی از دو شهر عمده ایالت قهستان می دانستند همردیف قائن تون قائن بوده ؟؟؟؟ توضیح می دهد . تون در فرهنگ لغت به معنای ؟؟؟؟ گلفن حمام- ؟؟؟؟؟ آمده است
از نظر دین زمانیکه اعراب وارد منطقه شده بودند با شناختی که از اسلام داشتند بدون هیچ مقاومتی دین اسلام را پذیرفتند و بعد ها به خاطر داشتن افرادی مومن و صالح به دارالمومنین مشهور شد.
فردوس قبل از اسلام زیر نفوذ مادها بوده تا دوره سلجوقیان که مردم از دست آنها به تنگ آمده بودند و با دعوت حسین قائنی به کشیش اسماعیلی آنها پذیرفتند بر قول 10 قوت.
مردم تون در فردوس همچنان اهل سنت و صلاح بودند تا ؟؟؟؟؟ بر آنجا استیلا یافتند در نتیجه فساد به آنان راه یافت.
تاریخ فردوس بعد از حمله مغول
در ظاهر شهر فردوس به سپاه مغول تسلیم شده بود.
ازمهمترین فتحهای جنگی مغولان در خراسان فتح قله های استواری بوده که بر کوههای بلند وجود داشت و برای تسخیر آن انواع تمهیدات را به کار گرفتند و چون اقدامات سرداران مغول برای ریشه کن کردن شورشها کفایت نکرد به روایت ( لب التواریخ) هلاکو به تون ( فردوس) آمد و قتل عام نمود که دردناک ترین خاطره بر چهره فردوس همین قتل عام هول انگیز بوده است که به دستور خان مغول در این شهر بوده است و مردم تختی را ترتیب دادند که همان تپته مانندی بود که در بخش شرقی ارگ سابق شهر از قرن ها پیش تا به امروز به تخت هلاکو معروف بوده و همچنین قبرستان خاموش در حزب فردوس نیز آرامگاه کشته شدگان جامعه مغول بوده است ولی شهردر امان ماند.
گویش مردم فردوس
استفاده از پیشوند (وا) واده به معنای بده. واپرس_ بپرس واچیدن- چیدن
یا پیشوند ( وار) به جای بر. ور خیز- برخیز
یا گویشهای دیگری مثل هِ برای برخی از افعال منفی بکار می رود مانند نِری به معنای نروی.
آثار تاریخی فردوس:
مسجد جامع فردوس- مسجد کوشک- قلعه حسن آباد- حوض سیدی کتیبه داشت- اردی شهر که در گذشته برای دفاع از شهر ساخته شده بود.
دانشوران قدیم و مسافر فردوس- مولانا آفتی توئی و مولانا آهی توئی- آقا شیخ اباذر.
معاصر- حسن تحمد زاده عطایی- آقا احمد ارمغانی- دکتر مدبر عزیزی
وجه تسمیه قاین
همانگونه که در کتاب لسترنج هم آمده ایالت قهستان که مارکوپولو آن را «تونوکاین» نامیده از اسم دو شهر بزرگ آن ایالت یعنی «تون» و »قاین» ترکیب شده و همچنین تمامی شهرهای اطراف را نیز در بر می گیرد.
قهستان بمعنی کوهستان است چرا که سرزمین قهستان مرتفع و کوهستانی است و بزرگترین شهر قهستان قاین است.
در صورتی که قاین را معرب تغییر یافته کاهن بدانیم بر کوهستانی بودن منطقه قاین دلالت دارد.
جغرافیای قاین:
شهرستان قاین در جنوب استان خراسان و رد شرق ایران قرار دارد وسعت آن بالغ بر 17722 کیلومتر مربع است. این شهرستان از شمال به شهرستان های خواف و گناباد و از غرب به فردوس و از جنوب به بیرجند منتهی می شود و از مشرق حدود 130 کیلو متر با کشور افغانستان مرز مشترک دارد.
این شهر در 33 درجه و 30 ثانیه عرض شمالی و 59 درجه و 45 ثانیه ی طول شرقی واقع است.
شهرستان قاین به نه دهستان تقسیم شده:
دهستان نیم بلوک به مرکزیت اسلام آباد.
دهستان سده به مرکز یت سده.
دهستان پیشکوه به مرکزیت بیهوده.
دهستان پسکوه به مرکزیت قومنجان.
دهستان قاین به مرکز یت مهموئی.
دهستان زهان به مرکزیت زهان.
زیر کوه به مرکز یت حاجی آباد.
دهستان پتر گان به مرکزیت شاهرخست.
دهستان شاسکوه به مرکزیت آبیز.
شهرستان قهستان دور از یکدیگر و در میانشان بیابان هاست و جز کاریزها آبی در آن یافت نمی شود.
مقدسی که اهل شام بوده و خودش از قاین دیدار داشته می نویسد:
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 16 صفحه
قسمتی از متن .doc :
بند میزان یا بند شاپور
در ضلع شمال شرقی شهر و در جنوب بفعه سید محمد گیاهخور بند میزان واقع است. این بند که از دو ضلع مورب که به منزله دوبازوی یک نیم دائر است تشکیل شده، از ست ضلع شرقی ابتدا از دو دیوار به عرض 80/1 متر که بر هم عمودند شروع می شود و نوزده دهانه آبرو که آب را از شمال به جنوب هدایت می کند هر کدام به عرض حدود 5/2 متر. عرض دهانه ها متفاوت ولی عرض پی ها دهانه ها یکسان است. پل از آن یک دیوار در قوسی دائره مانند با انحناء 240 درجه از 360 درجه به طرف غرب کشیده شده و بر سطحه ی آن سطحی به حدود سه ربع دائره ی وسیع چرخیده است و پس از یک دیوار سنگی و گچی که با همان جنس و ابعاد که در دیواره ی شرقی است، یک دهانه ی آبرو به عرض 4 متر قسمتی از آب رودخانه را بسوی جنوب هدایت می کند و دیواره ی سد پس از چند انحناء متقاطع ودر خط کثیر الاضلاعی به زیر پایه ی کلاه فرنگی می رسد. بند میزان آب رود کارون را به دو قسمت تقسیم می کند: قسمتی را به آبراهه گرگر در شرق شهر و قسمتی را به رودخانه ی شطیط در شمال غرب و غرب شهر روانه می سازد. آب شطیط همواره از آب گرگر فزونتر بوده و این دو از قدیم الایام به نام های دو دانگه برای شاخه ی گرگر و چقدر دانگه برای شاخه ی شطیط نامیده شده اند.
تفاوت آشکار دیگری که بین آسیاب های سیکا در شوشتر و اسیوآی رعنا در دزفول وجود دارد آنست که اسیوآی رعنا در بستر رودخانه ی دز قرار دارند در حالیکه سیکای شوشتر در کنار رود گرگر واقعند و پیدا است که به روزگار آبادانی این تأسیسات و تا سالیان دراز آب رودخانه حتی به پی و حریم سیکا را به آنها می رساند و تأسیسات به هیچ وجه در بستر رودخانه نیست ودر ارتفاعی مشرف به آن است.
پل شادروان
پل شادروان یا پل شاپوری در چشم انداز بند میزان و به حدود سیصد متری آن در غرب بند میزان واقع است. به موازات پل سیمانی جدیدی که در اول جاده ی دزفول در غرب شهر شوشتر واقع استف آثار شانزده دهانه ی آبرو پل باطاق باقی مانده و هشت دهانه بدون طاق و چندین طاق کوچک که در ضلع شمالی باقی است و چند دهانه بدون طاق باقی مانده ی شادروان یا شاذروان، یا شادروان شاپوری یا پل شاپوری یا شادروان شوشتر، شادروان قیصری است که امروز در شمال غرب شهر شوشتر قرار دارند. عرض پی پایه های پل 7 متر و عرض دهانه ی آبرو پل 8 متر و ارتفاع از کف رودخانه تا تاج پر حدود ده متر است. مصالح ساختمانی پل سنگ رودخانه و سنگ قلوه و لاط گچ کهنه و از نوع مصالح ساختمانی بندهای معروف به اسیوآی رعنا در دزفول بر روی بستر رودخانه ی دز است.
در بازوی جنوبی شادروان آثار یک اطاقک کوچک و یک نیم ستون مربع مستطیل که یک ضلع آن باقی مانده و از سنگی تراشی و از نوع سنگ تراش های بکار رفته در برج کلاه فرنگی است، جلب توجه می کند. ممکن است این اطاقک و این نیم ستون بازمانده ی تأسیساتی باشد که برای محافظت و مراقبت پل شادروان یا آب نهر داریان که از زیر ان می گذرد یا نظارت بر آب رود چهار دانگه بوده باشد.
بند میزان بدون تردید سدی مصنوعی است و برای تقسیم آب وسوار شدن آن ایجاد شده است. ساختمان این بند را به شاپور ساسانی نسبت می دهند که به دست والدین قیصر روم و مهندسان رومی اسیر ساخته شده است و بعدها شاهزاده دولتشاه قاجار والی خوزستان آن را تعمیر نموده و به بند دولتشاه معروف شده است. این بند را بند شاپوری و سد شاپوری و بند خاقان و بند محمدعلی میرزا هم نامیده اند. در تذکره ی شوشتر و تاریخ جغرافیائی خوزستان و سایر کتب نویسندگان جغرافیای سرزمین های اسلامی در خصوص این بند و پل شوشتر و که به نام شادروان نامیده شده مطالبی پر از حکایت و افسانه و مبالغه نوشته شده و حتی بیشتر نویسندگان بند میزان و شادروان را باهم یکی دانسته یا نام یکی را به دیگری داده و معدودی از آنها هم تأسیسات آب رسانی شوشتر یعنی همین بند میزان و شادروان شاپوری را با تأسیسات آب رسانی دزفول بر روی رودخانه ی دز خلط کرده و یکی دانسته و یا از توصیف یکی وصف دیگری را در نظر داشته اند. در میان همه ی نویسندگان کتب تاریخی و جغرافیای و تذکره ها و شهرنامه ها سید عبدالله شوشتری مؤلف تذکره ی شوشتر که خود از مردم شوشتر بوده است شرح نسبتاً دقیق و مبتنی بر مشاهده ی خود نوشته و نام بندترازو را برای این بند بکار برده است، ولی به اقتضای زمان نوشته او هم خالی از حکایات غریبه و افسانه پردازی نیست. اما تا به امروز هیچ کس تحقیق تاریخی درباره ی این آثار و زمان خرابی و علت تعمیرات و تاریخ تعمیرات مکرر این آثار را بهتر و دقیق تر از مرحوم احمد کسروی در «تاریخ پانصد ساله ی خوزستان» ننوشته است. چون مطالعه ی تحقیقات دقیق مرحوم کسروی برای آگاهی از سرگذشت تاریخی این بند میزان یعنی پل شادروان شاپوری و نهر داریون خلاصه ئی از تحقیقات مرحوم کسروی را در پی آنها نقل می کنیم تا چراغ راهی برای محققان باشد.
کارون و بنیادهای آن
اگر سفری به خوزستان کرده بر جانب شمالی شوشتر، در آنجا که رود کارون به برابر آن شهر می رسد ایستاده تماشائی کنیم خواهیم دید کارون که بزرگترین رود خوزستان بلکه بزرگترین رود ایران امروزی است چون از میان کوههای بختیاری درآمده به دشت خوزستان می رسد در آغاز دشت به برابر شهر شوشتر رسیده و در بالای سر آن شهر به دو شاخه گردیده شاخه کوچکتری که «رودگرگر» و «دودانگه» نامیده می شود با خط راست از کنار شرقی شهر رو به جنوب روان می شود و شاخه بزگتری که «رودشتیت» و «چهاردانگه» نامیده می شود .
اگر بار دیگر به بالا سر شوشتر برگشته در آن جداگانه دو شاخه ایستاده به چپ و راست نگاه کنیم از یک سو بر دهنه شتیت به فاصله 200 یا 300 قدم پلی را دارای چهل و چهار چشمه بزرگ چهل و سه چشمه کوچک خواهیم دید که اکنون بسیاری از چشمه های آن برافتاده و آمد و شد از روی آن نمی شود ولی خود از بزرگترین