لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
بررسی کشت کرفس در تاریخ های متفاوت بذرکاری درکشت بهاره و پائیزه در شرایط آب و هوایی مازندران
ناهید آملی
عضو هیئت علمی مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران – بخش تحقیقات اصلاح وتهیه نهال وبذر
چکیده :
با توجه به اینکه در استان مازندران کشت و کار کرفس برای کشاورزان ناشناخته می باشد لذا برای اولین بار تحقیقات کرفس ، با هدف بررسی سازگاری کرفس و امکان کشت آن در تاریخهای مختلف در کشت بهاره و پائیزه صورت گرفت . همچنین بررسی کشت آن بعد از برداشت برنج بعنوان کشت دوم ، بمنظور استفاده بهینه از اراضی شالیزاری و دستیابی به بهترین تراکم بوته و عملکرد بیشتر همراه با کیفیت مطلوب انجام پذیرفت . جهت تعیین تاریخ بذر کاری در خزانه و تراکم بوته کرفس در زمین اصلی ، از طریق تغییرات تاریخ کاشت و فواصل بوته روی خط ، این آزمایش در قالب ، طرح بلوکهای کامل تصادفی بصورت اسپلیت اسپلیت پلات در 3 تکرار انجام شد . بذرکاری کرفس در 3 تاریخ کاشت بفواصل 15 روز از 25 بهمن همراه با پوشش پلاستیکی در خزانه ، در ایستگاه زراعی قراخیل و جهت کشت پائیزه از 10 مرداد بفواصل 15 روز در 3 نوبت در ایستگاه زراعی دشت ناز ( بعد از برداشت برنج ) انجام پذیرفت ، تیمارهای تاریخ کاشت در کرتهای اصلی هر تکرار گنجانیده شد . فاصله خطوط 40 ، 50 ، 60 سانتیمتر در کرت فرعی و فاصله بوته 15 ، 25 ، 35 سانتیمتر در کرتهای فرعی فرعی منتسب گردید ، بطوریکه درهرتکرار ، 27 تیمار آزمایشی در نظر گرفته شد . بنا به تحقیقات بعمل آمده ، امکان کشت کرفس در بهار به دلایل شروع گرما میسر نبوده و از نظر اقتصادی نیز بصرفه نمی باشد . در کشت بعد از برداشت برنج به دلایل وجود رطوبت و باران کافی کرفس از شرایط مطلوبی برخوردار بوده که برداشت آن در نیمه اول فروردین به پایان رسید و فرصت کافی برای آماده سازی و کاشت مجدد برنج وجود دارد . تیمار A2B1C1 با تراکم بوته 15 × 40 سانتیمتر و عملکرد 73 تن در هکتار کرفس در کشت پائیزه در اراضی شالیزاری بهترین تیمار بوده است .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
واژه کلیدی : کرفس - کشت دوم - شالیزار - تراکم بوته - تاریخ کاشت .
مقدمه :
کرفس با نام علمی Apium graveolenes متعلق به خانواده چتریان Umbelifera می باشد .
کرفس گیاهی است دو ساله ، ولی در سبزیکاری آنرا بصورت یکساله پرورش می دهند . در گذشته از کرفس بعنوان یک گیاه داروئی استفاده می شده است . از قرن شانزدهم به بعد بعنوان یک نوع سبزی مصرف غذایی داشته است ( 6 ) . دامنه کشت و مصرف کرفس بسیار گسترده بوده که بصورت وحشی در اغلب کشورهای جهان از جمله در کشورهای آفریقایی مانند الجزایر، حبشه ، کشورهای آسیایی قفقاز ، بلوچستان ، ایران و هندوستان و در آمریکا یافت می شود . کولتیوارهای جدید کرفس محصولی پختنی یا سالادی در جامعه اروپا و شمال آمریکا می باشد ، کرفس از گیاهی با تلاقی و وحشی منشأ گرفته است که در سطح وسیعی در اروپا و آسیا پراکنده است . کرفس به دلیل مصرف خوراکی به صورت خام در سالاد ریخته در انواع غذاها و همچنین به دلیل پتاسیم و ویتامین A دارای ارزش غذایی زیادی می باشد . کرفس به رطوبت نسبتاً بالائی نیاز داشته و احتیاج بحرارت زیاد ندارد ( 5 ) . بنابراین در فصول خنک و نواحی بهترین و نواحی معتدل بهترین محصول را می دهد ، بهترین ناحیه از نظر شرایط آب و هوائی برای تولید کرفس ، نواحی ساحلی خزر می باشد ( 3 ) . کرفس از سبزیهای سایه دوست بوده و شدت نور زیاد از رشد و مرغوبیت آن می کاهد . با توجه به اینکه در استان مازندران کشت و کار آن برای کشاورزان ناشناخته می باشد ، این تحقیق برای اولین بار در استان مازندران انجام پذیرفته است . این محصول در حال حاضر در استانهایی همچون استان مرکزی و خوزستان و تهران کشت و کار می گردد . کرفس دارای 3 واریته مختلفی است بنام :
کرفس برگی Apium . graveolenes . var . secolum
کرفس ریشه ایی یا قمری Apium . g . var . rapracum
کرفس دمبرگی Apium . g . var . dulce
کرفس مورد استفاده در این تحقیق از نوع کرفس دمبرگی می باشد که دمبرگ ضخیم آن مورد تغذیه قرار می گیرد . در دمبرگهای گوشتی ، بافتهای پارانشیمی نسبت به بافتهای آوندی بیشتر است . در گونه های دمبرگ بافت کلانشیمی است و در بالای این بافت بافتهای کلانشیمی همراه با دستجات آوند باعث استحکام دمبرگ ها می شوند ( 7 ) .
بمنظور استفاده بهینه از اراضی شالیزاری بعد از برداشت برنج ، انجام کشت دوم Double cropping در استان از اهمیت خاصی برخوردار است . بر اساس آمار موجود ، سطح زیر کشت برنج در استان 230000 هکتار بوده که حدود 40% آن به کشت دوم اختصاص می یابد . کرفس هایی که خود سفید شونده هستند معمولاً نیازی به خاک دهی و یا عملیات زراعی برای سفید کردن دمبرگ را ندارند و یا کرفس هایی که با تراکم نسبتاً زیاد کاشته شوند ، در این حالت اتیوله شدن بر اثر رقابت گیاهان با یکدیگر در جذب نور بوجود می آید . در بررسی کشت توأم خیار و کرفس توسط آقای عبدالکریم کاشی ( 1368 ) ، کرفس بعنوان یک گیاه سایه ، آفتاب پسند در کشت توأم از شرایط محیطی مطلوبتری برخوردار گردید ، عملکرد آن در هر دو سال آزمایش نسبت به تک کشتی آن افزایش یافت ( 5 ). ماینارد و لورنز در کشت معمولی کرفس فاصله بین بوته 30 - 15 سانتیمتر و فاصله بین ردیف را 100 - 45 سانتیمتر و عملکرد آن 50 تا 70 تن در هکتار ذکر کرده اند ( 6 ) . در شناسایی بیماریهای کرفس در سال 1371 در آذربایجان بیماری لکه برگی کرفس را تشخیص داده اند ( 1 ) .
کرفس نسبت به کمبود B حساس بوده و کمبود آن سبب Black Hearts یا ترکیدگی و پیدایش لکه های قهوه ایی در قسمت داخلی دمبرگ و ترک خوردگی دمبرگ را سبب می شود ( 2 ) . بذر کرفس بسیار ریز می باشد . میزان بذر مورد نیاز 300 تا 500 گرم در هکتار در خزانه می باشد ( 7 ) .
ارزش غذایی کرفس خام و تازه در 100 گرم
آب
( درصد )
انرژی
(کالری)
پروتئین ( گرم )
چربی
(گرم )
کربوهیدرات ( گرم )
کلسیم
( میلی گرم)
فسفر
( میلی گرم)
آهن
( میلی گرم)
سدیم
( میلی گرم)
پتاسیم
( میلی گرم)
92
17
9/0
1/0
9/3
39
28
3/0
126
341
مواد و روش ها :
جهت تعیین بهترین تاریخ کاشت بذر در خزانه و تراکم بوته کرفس ، این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بصورت اسپلیت اسپلیت پلات در 3 تکرار انجام گرفت . برای تهیه خزانه در کشت های بهاره و پائیزه ، ابتدا پشته ای بعرض 20/1 سانتیمتر و به ارتفاع 20 تا 30 سانتیمتر آماده گردید و سپس کود دامی پوسیده در سطح خزانه به ضخامت 3 تا 4 سانتیمتر پخش گردید . بذرکاری جهت کشت بهاره در 3 تاریخ کشت بفواصل 15 روز از 25 ماه بهمن در ایستگاه زراعی قراخیل انجام شد . بذور کرفس بسیار ریز است و زمان جوانه زدن بذر کرفس بسیار طولانی می باشد . جهت جوانه زدن و جلوگیری از سرما ، روی خزانه را با پوشش نایلونی حفظ نمودیم . بذر کرفس برای جوانه زدن ، نیاز به نور دارد ، بهمین دلیل روی بذر را با مقداری خاک نرم و به ضخامت حداکثر 5 میلیمتر پوشانیده گردید .
حدود یکماه بعد از کاشت در خزانه جوانه زنی بذور شروع شده و بمدت 45 روز سبز شدن ادامه یافت . بعد از 5 تا 6 برگه شدن نشاهای کرفس ، بعد از آماده سازی زمین یعنی شخم و 2 دیسک عمود بر هم به زمین اصلی انتقال داده شد . تاریخ های انتقال نشاء بترتیب 18/2/79 – 31/2/79 و 20/3/79 بوده است .
میزان کودهای مصرفی 200 کیلوگرم در هکتار فسفات آمونیوم و 100 کیلوگرم در هکتار سولفات دو پتاس و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره مصرف گردید . نیمی از کود اوره قبل از کاشت و درکرتهای فرعی تیمار فاصله خطوط و در کرتهای فرعی فرعی تیمارهای فاصله بوته کرفس در نظر گرفته شده بود . جهت کشت پائیزه بمنظور کشت دوم بعد از برداشت برنج ، بنا به تاریخ های پیشنهادی در طرح ، از 10 مرداد به فواصل 15 روز در 3 نوبت در خزانه در ایستگاه زراعی دشت ناز انجام گردید . طریق کاشت بذور در خزانه مانند قبل بوده و به دلیل گرم بودن هوا در فضای آزاد انجام پذیرفت . در درجه حرارت بالا ، بذور کرفس زودتر جوانه دار و سبز گردید . آبیاری خزانه نیز بفواصل 4 تا 5 روز انجام می شد . تاریخ های جوانه زدن بذر بترتیب در خزانه 25/5/80 ، 3/6 /80 و 31/6/80 بوده است . در خزانه کرفس در مرحله 2 تا 3 برگه شدن آثار خوردگی ناشی از خسارت لارو مگس خزانه دیده شد که با سم مالاتیون به نسبت 2 در هزار سم پاشی گردید . بعد از آماده سازی زمین شالیزار و بعد از کودپاشی بمیزان 200 کیلوگرم سولفات دوپتاس و 75 کیلوگرم کود اوره و همچنین برای سبک نمودن خاک شالیزار کود حیوانی پوسیده گاوی بمیزان 10 تن در هکتار استفاده کردند . ضمناً بر اساس آزمون خاک، نیاز به کود فسفات نبوده است . نشاها را طبق طرح فواصل 15 ، 25 و 35 سانتیمتر و فاصله خط 40 ، 50 ، 60 سانتیمتر در تاریخ های 5/7/80 ، 15/7/80 و 8 /8/80 انتقال داده شد . بعد از کاشت به دلیل بارندگی و رطوبت کافی ، برای دو تاریخ کاشت آخر آبیاری نیاز نبوده است . مراقبتهای زراعی لازم همچون مبارزه با حلزون یا طعمه پاشی مسموم مخلوط سم سوین و سبوس ( یک کیلوگرم سم سوین به اضافه 25 کیلوگرم سبوس در هکتار ) در 2 نوبت انجام گردید . بعلت وجود سرما رشد رویشی بسیار کند بود .همچنین دادن کود سرک اوره بمیزان 75 کیلوگرم در هکتار بطور یکنواخت در کلیه کرتها در ماه اسفند انجام پذیرفت . بوته های کرفس در اواخر زمستان رشد سریع نموده و بطوریکه در نیمه فروردین قابل برداشت گردید از وضعیت رشدی فوق العاده خوبی برخوردار بوده است .
تیمارهای مورد بررسی کرفس در آزمایش :
سانتیمتر 40 1B1 = سانتیمتر 15 = C1
فاصله خط B سانتیمتر50 = B2 فاصله بوته C سانتیمتر 25 = C2
سانتیمتر60 = 3 B سانتیمتر 35 = C3
تاریخ کاشت بذردرخزانه درکشت بهاره تاریخ کاشت بذردرخزانه درکشت پائیزه
25 بهمن A1 10 مرداد A1
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 36
مقدمه:
این روزها جمله «وابستگی 90 درصدی روغن، ورشکستگی ملی» به واژه ای تکراری تبدیل شده و در هر محفل و نشریه ای این کلمات به کرات بیان میشود. این جمله زمانی حیرت انگیزتر میشود که در کنار بحث خودکفائی گندم نیز قرار بگیرد. ایرانی که تا چند سال پیش بزرگ ترین وارد کننده گندم جهان بود طی چند سال، تنها چند سال، به خودکفائی رسیده و حتی زمزمه های صادرات نیز به گوش می رسد. مسئولان جهاد کشاورزی طی همین سالها با توجه به این موفقیت به فکر برنامه ریزی برای تأمین نیازهای کشور به دانه های روغنی از داخل افتاده اند تا شاید روزی هم بتوان از این سرشکستگی ملی رهایی یافت. این مدیران امیدوارند اجرای طرح ده ساله دانههای روغنی نیز مثل گندم باعث افتخار و مباحاتشان شود (ماهنامه روغن نباتی، 1383 الف). کشور ایران معادل 000، 800 ، 164 هکتار مساحت دارد که از این مقدار، 15 الی 18 میلیون هکتار شورهزار، 20 الی 22 میلیون هکتار بیابان و تقریباً یک میلیون هکتار نیمه خشک است. ایران با متوسط نزولات آسمانی 240 میلی متر که از یک سوم میزان نزولات سالانه جهانی (700 میلی متر) کمتر می باشد، دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است. در مناطق خشک، میزان باران سالانه، کمتر از تبخیر و تعرق بوده و بروز دوره خشکی در طول سال امری عادی است (کافی و همکاران، 1379 ب). تحقیقات انجام شده نشان داده است که متوسط افت عملکرد سالیانه به واسطة خشکی در جهان 17 درصد بوده که تا بیش از 70 درصد در هر سال میتواند افزایش یابد(Edmeades et al, 1994). با توجه به این موضوع کشاورزان و دست اندرکاران کشور، اصولاً باید با تلاش فراوان و مدیریت صحیح و اقتصادی منابع آبی و استفاده بهینه از آب در تولید هر چه بیشتر محصولات زراعی، مشکل غذایی جمعیت را رفع سازند. دانه های روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می دهند. این محصولات علاوه بر دارا بودن ذخایر غنی اسیدهای چرب، حاوی پروتئین نیز می باشند (شیرانی راد و دهشیری، 1381). دانه های روغنی به دلیل تولید روغن های با کیفیت بالا و درصد زیادی از اسیدهای چرب و مرغوب از اهمیت شایانی در تغذیه انسان برخوردارند (آلیاری و همکاران، 1379). در حال حاضر، مصرف سرانة روغن خوراکی کشور بیش از 16 کیلوگرم برآورد شده است. لذا با توجه به جمعیت کشور، نیاز به حدود یک میلیون تن روغن در سال میباشد که بیش از 90 درصد آن از طریق واردات تأمین میشود (شیرانی راد و دهشیری، 1381). میزان واردات روغن خام در سال 1382 در جدول (1-1) درج گردیده است
(ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب). به این لحاظ، لزوم برنامه ریزی بلندمدت و منسجم با هدف نیل به خودکفائی در تولید روغن خوراکی غیرقابل انکار خواهد بود (شیرانی راد و دهشیری، 1381).
جدول(1-1) - میزان واردات روغن خام در سال 1382
ردیف
شماره تعرفه
نام کالا
وزن
ارزش دلاری
1
15071000
روغن خام سویا
777,431,497
436,268,054
2
15091000
روغن زیتون بکر
802,482
699,146
3
15111000
روغن خام نخل
53,108,436
25,127,238
4
15121100
روغن خام آفتابگردان
183,477,357
116,593,314
5
15122100
روغن خام پنبه دانه
4,647,000
2,879,924
6
15141100
روغن خام کلزا
19,973,625
12,374,815
جمع
1,039,440,397
593,942,491
مأخذ: (گمرک جمهوری اسلامی ایران)
در حال حاضر سالانه 2/1 میلیارد دلار صرف واردات روغن نباتی و کنجاله سویا میشود و اگر روند کنونی مصرف و رشد جمعیت ادامه یابد، تا چند سال آینده سالانه دو میلیارد دلار صرف واردات روغن خوراکی خواهد شد (ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب).
در این میان، کلزا به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان روغنی برای کشت در شرایط آب و هوایی کشور مورد توجه قرار گرفته است. تولید جهانی روغن کلزا در مقایسه با دیگر روغن های گیاهی در مقام دوم بعد از روغن سویا قرار دارد و میزان آن بیش از 42 میلیون تن میباشد. همچنین، پس از استحصال روغن، کنجاله باقی مانده سرشار از پروتئین بوده و برای تغذیه دام مناسب است (آلیاری و همکاران، 1379). با توجه به اینکه در حال حاضر میزان روغن تولیدی در داخل کشور ناچیز بوده و عمدتاً با کشت گیاهان سویا، آفتاب گردان، پنبه دانه، بادام زمینی، زیتون و کنجد تأمین میشود و همچنین با عنایت به اینکه همه ساله مقدار قابل توجهی از زمین های آبی و دیم کشور به منظور تقویت بنیه خاک، بدون کاشت باقی می ماند، لذا کلزا بویژه نوع پائیزه آن با داشتن بیش از 40% روغن و در حدود 40% پروتئین در کنجاله، از لحاظ زراعی میتواند در تناوب با غلات که زراعت عمده کشور می باشد، قرار گیرد و سهم ارزنده ای را در رفع کمبود روغن گیاهی موردنیاز کشور ایفا کند (احمدی، 1371). یکی از عوامل بسیار مهم که توسعه سطح زیر کشت و تولید موفقیت آمیز گیاه کلزا در کشور با خطر مواجه می سازد، کمبود رطوبت خاک در انتهای دوره رشد میباشد (شکاری، 1380). در دورة انتهایی رشد در فصل بهار در کلزا به دلیل همزمانی این گیاه با دیگر زراعت های اصلی از جمله غلات امکان فراهم نبودن آب (دورة خشکی) مهیاست. کم آبی از مهمترین عوامل محدود کنندة رشد گیاهان و تولید آنها به حساب میآید و در حال حاضر، هیچ راه منطقی برای افزایش نزولات جوی در طول دوره های خشکی وجود ندارد. لذا بهترین راه مقابله با خشکی، به کارگیری عملیات زراعی مناسب و استفاده از ارقامی است که تحمل به خشکی بیشتری داشته باشند (احمدی و جاویدفر، 1379).
تحقیق حاضر نیز به منظور بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد ارقام بهاره کلزا انجام گرفت.