لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
بررسی کشت کرفس در تاریخ های متفاوت بذرکاری درکشت بهاره و پائیزه در شرایط آب و هوایی مازندران
ناهید آملی
عضو هیئت علمی مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران – بخش تحقیقات اصلاح وتهیه نهال وبذر
چکیده :
با توجه به اینکه در استان مازندران کشت و کار کرفس برای کشاورزان ناشناخته می باشد لذا برای اولین بار تحقیقات کرفس ، با هدف بررسی سازگاری کرفس و امکان کشت آن در تاریخهای مختلف در کشت بهاره و پائیزه صورت گرفت . همچنین بررسی کشت آن بعد از برداشت برنج بعنوان کشت دوم ، بمنظور استفاده بهینه از اراضی شالیزاری و دستیابی به بهترین تراکم بوته و عملکرد بیشتر همراه با کیفیت مطلوب انجام پذیرفت . جهت تعیین تاریخ بذر کاری در خزانه و تراکم بوته کرفس در زمین اصلی ، از طریق تغییرات تاریخ کاشت و فواصل بوته روی خط ، این آزمایش در قالب ، طرح بلوکهای کامل تصادفی بصورت اسپلیت اسپلیت پلات در 3 تکرار انجام شد . بذرکاری کرفس در 3 تاریخ کاشت بفواصل 15 روز از 25 بهمن همراه با پوشش پلاستیکی در خزانه ، در ایستگاه زراعی قراخیل و جهت کشت پائیزه از 10 مرداد بفواصل 15 روز در 3 نوبت در ایستگاه زراعی دشت ناز ( بعد از برداشت برنج ) انجام پذیرفت ، تیمارهای تاریخ کاشت در کرتهای اصلی هر تکرار گنجانیده شد . فاصله خطوط 40 ، 50 ، 60 سانتیمتر در کرت فرعی و فاصله بوته 15 ، 25 ، 35 سانتیمتر در کرتهای فرعی فرعی منتسب گردید ، بطوریکه درهرتکرار ، 27 تیمار آزمایشی در نظر گرفته شد . بنا به تحقیقات بعمل آمده ، امکان کشت کرفس در بهار به دلایل شروع گرما میسر نبوده و از نظر اقتصادی نیز بصرفه نمی باشد . در کشت بعد از برداشت برنج به دلایل وجود رطوبت و باران کافی کرفس از شرایط مطلوبی برخوردار بوده که برداشت آن در نیمه اول فروردین به پایان رسید و فرصت کافی برای آماده سازی و کاشت مجدد برنج وجود دارد . تیمار A2B1C1 با تراکم بوته 15 × 40 سانتیمتر و عملکرد 73 تن در هکتار کرفس در کشت پائیزه در اراضی شالیزاری بهترین تیمار بوده است .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
واژه کلیدی : کرفس - کشت دوم - شالیزار - تراکم بوته - تاریخ کاشت .
مقدمه :
کرفس با نام علمی Apium graveolenes متعلق به خانواده چتریان Umbelifera می باشد .
کرفس گیاهی است دو ساله ، ولی در سبزیکاری آنرا بصورت یکساله پرورش می دهند . در گذشته از کرفس بعنوان یک گیاه داروئی استفاده می شده است . از قرن شانزدهم به بعد بعنوان یک نوع سبزی مصرف غذایی داشته است ( 6 ) . دامنه کشت و مصرف کرفس بسیار گسترده بوده که بصورت وحشی در اغلب کشورهای جهان از جمله در کشورهای آفریقایی مانند الجزایر، حبشه ، کشورهای آسیایی قفقاز ، بلوچستان ، ایران و هندوستان و در آمریکا یافت می شود . کولتیوارهای جدید کرفس محصولی پختنی یا سالادی در جامعه اروپا و شمال آمریکا می باشد ، کرفس از گیاهی با تلاقی و وحشی منشأ گرفته است که در سطح وسیعی در اروپا و آسیا پراکنده است . کرفس به دلیل مصرف خوراکی به صورت خام در سالاد ریخته در انواع غذاها و همچنین به دلیل پتاسیم و ویتامین A دارای ارزش غذایی زیادی می باشد . کرفس به رطوبت نسبتاً بالائی نیاز داشته و احتیاج بحرارت زیاد ندارد ( 5 ) . بنابراین در فصول خنک و نواحی بهترین و نواحی معتدل بهترین محصول را می دهد ، بهترین ناحیه از نظر شرایط آب و هوائی برای تولید کرفس ، نواحی ساحلی خزر می باشد ( 3 ) . کرفس از سبزیهای سایه دوست بوده و شدت نور زیاد از رشد و مرغوبیت آن می کاهد . با توجه به اینکه در استان مازندران کشت و کار آن برای کشاورزان ناشناخته می باشد ، این تحقیق برای اولین بار در استان مازندران انجام پذیرفته است . این محصول در حال حاضر در استانهایی همچون استان مرکزی و خوزستان و تهران کشت و کار می گردد . کرفس دارای 3 واریته مختلفی است بنام :
کرفس برگی Apium . graveolenes . var . secolum
کرفس ریشه ایی یا قمری Apium . g . var . rapracum
کرفس دمبرگی Apium . g . var . dulce
کرفس مورد استفاده در این تحقیق از نوع کرفس دمبرگی می باشد که دمبرگ ضخیم آن مورد تغذیه قرار می گیرد . در دمبرگهای گوشتی ، بافتهای پارانشیمی نسبت به بافتهای آوندی بیشتر است . در گونه های دمبرگ بافت کلانشیمی است و در بالای این بافت بافتهای کلانشیمی همراه با دستجات آوند باعث استحکام دمبرگ ها می شوند ( 7 ) .
بمنظور استفاده بهینه از اراضی شالیزاری بعد از برداشت برنج ، انجام کشت دوم Double cropping در استان از اهمیت خاصی برخوردار است . بر اساس آمار موجود ، سطح زیر کشت برنج در استان 230000 هکتار بوده که حدود 40% آن به کشت دوم اختصاص می یابد . کرفس هایی که خود سفید شونده هستند معمولاً نیازی به خاک دهی و یا عملیات زراعی برای سفید کردن دمبرگ را ندارند و یا کرفس هایی که با تراکم نسبتاً زیاد کاشته شوند ، در این حالت اتیوله شدن بر اثر رقابت گیاهان با یکدیگر در جذب نور بوجود می آید . در بررسی کشت توأم خیار و کرفس توسط آقای عبدالکریم کاشی ( 1368 ) ، کرفس بعنوان یک گیاه سایه ، آفتاب پسند در کشت توأم از شرایط محیطی مطلوبتری برخوردار گردید ، عملکرد آن در هر دو سال آزمایش نسبت به تک کشتی آن افزایش یافت ( 5 ). ماینارد و لورنز در کشت معمولی کرفس فاصله بین بوته 30 - 15 سانتیمتر و فاصله بین ردیف را 100 - 45 سانتیمتر و عملکرد آن 50 تا 70 تن در هکتار ذکر کرده اند ( 6 ) . در شناسایی بیماریهای کرفس در سال 1371 در آذربایجان بیماری لکه برگی کرفس را تشخیص داده اند ( 1 ) .
کرفس نسبت به کمبود B حساس بوده و کمبود آن سبب Black Hearts یا ترکیدگی و پیدایش لکه های قهوه ایی در قسمت داخلی دمبرگ و ترک خوردگی دمبرگ را سبب می شود ( 2 ) . بذر کرفس بسیار ریز می باشد . میزان بذر مورد نیاز 300 تا 500 گرم در هکتار در خزانه می باشد ( 7 ) .
ارزش غذایی کرفس خام و تازه در 100 گرم
آب
( درصد )
انرژی
(کالری)
پروتئین ( گرم )
چربی
(گرم )
کربوهیدرات ( گرم )
کلسیم
( میلی گرم)
فسفر
( میلی گرم)
آهن
( میلی گرم)
سدیم
( میلی گرم)
پتاسیم
( میلی گرم)
92
17
9/0
1/0
9/3
39
28
3/0
126
341
مواد و روش ها :
جهت تعیین بهترین تاریخ کاشت بذر در خزانه و تراکم بوته کرفس ، این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بصورت اسپلیت اسپلیت پلات در 3 تکرار انجام گرفت . برای تهیه خزانه در کشت های بهاره و پائیزه ، ابتدا پشته ای بعرض 20/1 سانتیمتر و به ارتفاع 20 تا 30 سانتیمتر آماده گردید و سپس کود دامی پوسیده در سطح خزانه به ضخامت 3 تا 4 سانتیمتر پخش گردید . بذرکاری جهت کشت بهاره در 3 تاریخ کشت بفواصل 15 روز از 25 ماه بهمن در ایستگاه زراعی قراخیل انجام شد . بذور کرفس بسیار ریز است و زمان جوانه زدن بذر کرفس بسیار طولانی می باشد . جهت جوانه زدن و جلوگیری از سرما ، روی خزانه را با پوشش نایلونی حفظ نمودیم . بذر کرفس برای جوانه زدن ، نیاز به نور دارد ، بهمین دلیل روی بذر را با مقداری خاک نرم و به ضخامت حداکثر 5 میلیمتر پوشانیده گردید .
حدود یکماه بعد از کاشت در خزانه جوانه زنی بذور شروع شده و بمدت 45 روز سبز شدن ادامه یافت . بعد از 5 تا 6 برگه شدن نشاهای کرفس ، بعد از آماده سازی زمین یعنی شخم و 2 دیسک عمود بر هم به زمین اصلی انتقال داده شد . تاریخ های انتقال نشاء بترتیب 18/2/79 – 31/2/79 و 20/3/79 بوده است .
میزان کودهای مصرفی 200 کیلوگرم در هکتار فسفات آمونیوم و 100 کیلوگرم در هکتار سولفات دو پتاس و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره مصرف گردید . نیمی از کود اوره قبل از کاشت و درکرتهای فرعی تیمار فاصله خطوط و در کرتهای فرعی فرعی تیمارهای فاصله بوته کرفس در نظر گرفته شده بود . جهت کشت پائیزه بمنظور کشت دوم بعد از برداشت برنج ، بنا به تاریخ های پیشنهادی در طرح ، از 10 مرداد به فواصل 15 روز در 3 نوبت در خزانه در ایستگاه زراعی دشت ناز انجام گردید . طریق کاشت بذور در خزانه مانند قبل بوده و به دلیل گرم بودن هوا در فضای آزاد انجام پذیرفت . در درجه حرارت بالا ، بذور کرفس زودتر جوانه دار و سبز گردید . آبیاری خزانه نیز بفواصل 4 تا 5 روز انجام می شد . تاریخ های جوانه زدن بذر بترتیب در خزانه 25/5/80 ، 3/6 /80 و 31/6/80 بوده است . در خزانه کرفس در مرحله 2 تا 3 برگه شدن آثار خوردگی ناشی از خسارت لارو مگس خزانه دیده شد که با سم مالاتیون به نسبت 2 در هزار سم پاشی گردید . بعد از آماده سازی زمین شالیزار و بعد از کودپاشی بمیزان 200 کیلوگرم سولفات دوپتاس و 75 کیلوگرم کود اوره و همچنین برای سبک نمودن خاک شالیزار کود حیوانی پوسیده گاوی بمیزان 10 تن در هکتار استفاده کردند . ضمناً بر اساس آزمون خاک، نیاز به کود فسفات نبوده است . نشاها را طبق طرح فواصل 15 ، 25 و 35 سانتیمتر و فاصله خط 40 ، 50 ، 60 سانتیمتر در تاریخ های 5/7/80 ، 15/7/80 و 8 /8/80 انتقال داده شد . بعد از کاشت به دلیل بارندگی و رطوبت کافی ، برای دو تاریخ کاشت آخر آبیاری نیاز نبوده است . مراقبتهای زراعی لازم همچون مبارزه با حلزون یا طعمه پاشی مسموم مخلوط سم سوین و سبوس ( یک کیلوگرم سم سوین به اضافه 25 کیلوگرم سبوس در هکتار ) در 2 نوبت انجام گردید . بعلت وجود سرما رشد رویشی بسیار کند بود .همچنین دادن کود سرک اوره بمیزان 75 کیلوگرم در هکتار بطور یکنواخت در کلیه کرتها در ماه اسفند انجام پذیرفت . بوته های کرفس در اواخر زمستان رشد سریع نموده و بطوریکه در نیمه فروردین قابل برداشت گردید از وضعیت رشدی فوق العاده خوبی برخوردار بوده است .
تیمارهای مورد بررسی کرفس در آزمایش :
سانتیمتر 40 1B1 = سانتیمتر 15 = C1
فاصله خط B سانتیمتر50 = B2 فاصله بوته C سانتیمتر 25 = C2
سانتیمتر60 = 3 B سانتیمتر 35 = C3
تاریخ کاشت بذردرخزانه درکشت بهاره تاریخ کاشت بذردرخزانه درکشت پائیزه
25 بهمن A1 10 مرداد A1