لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 59
فصل اول - کلیات برنج
مبدا و تاریخچه برنج در جهان و ایران
تعیین نقطه یا نقاطی از جهان که در آن برنج بوجود آمده است در حال حاضر فوق العاده مشکل می باشد . می توان قبول نمود که ارقام زراعی از ارقام وحشی آن جدا شده اند . با قبول این موضوع باید دید که ارقام وحشی امروزه در کدام قسمت دنیا به طور فراوان وجود دارند . بین این مناطق دو منطقه اهمیت به خصوصی دارند یکی اسیا و دیگری آفریقا این دو منطقه را بایستی محل پیدایش برنج محسوب نمود . محل پیدایش برنج را در قاره اسیا جنوب شرقی اسیا و هندوستان و در قاره افریقا غرب این قاره می دانند .
زراعت برنج شاید قدیمیترین زراعت در اسیا باشد . سالها قبل از اینکه شواهد تاریخی از تمدن بشری وجود داشته باشد کشت ان متداول بوده است . قدیمی ترین مدارکی که در مرود کشت برنج بدست امده مربوط هب پنج هزار سال قبل می باشد . برنج در ازمنه بسیار قدیم از جنوب شرقی آسیا به مالایا فیلیپین و چین راه یافته و یک قرن قبل از میلاد از چین یا هندوستان وارد ژاپن شده است .
کشت برنج از دوره هخامنشی که قسمتی از هندوستان هم جزء امپراطوری بزرگ ایران به شمار می رفت از رود سند گرفته تا رود هرات هر جا که آب ففراوان و هوای گرم وجود داشته کم و بیش کاشته می شد . در عهد اشکانیان در سواحل بحر خزر ( گیلان و مازندران ) و خراسان کنونی برنج کشت می شده است .ز راعت برنج از ایرانیان به یونانیان آموخته شد و توسط اعراب هم به اروپا برده شد .
گیاه شناسی برنج
برنج گیاهیست از راسته غلاف داران Glumi flower تیره ( خانواده ) غلات Gramineae زیر تیره Oryzoideae و از جنس Oryza و دارای 24 = n 2 کروموزوم می باشد . که جنس Oryza دارای 20 تا 25 گونه می باشد . در تکوین ارقام زراعی برنج آسیا گونه O.Sativa و در تکوین ارقام زراعی آفرقا گونه O.glaberrima نقش مهمتر اساسی تری دارند . بخش زیرین برگ گونه O.sativa دارای کرک و در گونه O.Glaberrima بدون کرک است . خوشه در O.Sativa دارای محرهای ثانویه بوده ولی در O.glaberrima بدون محورهای ثانویه می باشد
شکل 1-1– مقایسه خوشه برنج گونه O.Sativa
اکثر برنج های مورد کشت ممالک مختلف دنیا از گونه O.Sativa می باشند که به علت گستردگی کشت در نقاط مختلف جهان به دلیل شرایط متفاوت اب هوائیو جغرافیایی به سه تیپ یا زیر گونه هندی Imdoca ژاپنی Sino – Japonica و جاوه ای Javanica تقسیم می شوند جدول 1-1 و شکل 1-2.
جدول 1-1- مشخصات عمومی سه تیپ مختلف برنج گونه O.Sativa
مشخصات
تیپ ژاپنی
Japonica
تیپ هندی
Indica
تیپ جاوه ای
Javanica
شکل دانه
کوتاه و گرد
دراز
بزرگ
ریزش
به سختی ریزش می کنند
به آسانی ریزش می کنند
به سختی ریزش می کنند
عرض برگ
باریک
پهن
پهن
رنگ برگ
سبز تیره
سبز روشن
سبز روشن
تعداد پنجه
متوسط
زیاد
کم
طول گیاه
کوتاه
بلند
بلند
بافت
سخت
نرم
سخت
مقاومت به سرما
مقاوم
غیر مقاوم
نیمه مقاوم
مقاومت به خشکی
غیر مقاوم
کمی مقاوم
مقاوم
درصد آمیلوز
پائین
بالا
متوسط
گونه های O.glaberrima بیشتر در غرب و مرکز آفریقا کشت می شود .
شکل 1-2- تیپ های مختلف برنج در دنیا
سطح زیر کشت و تولید برنج جهان و ایران
از انجائی که برنج از عرض 53 درجه شمالی تا عرض 35 درجه جنوبی و از نر ارتفاع تا 2600 متری از سطح دریا در کوههای هیمالیا تحت شرایط متنوع خاکی ( شور قلیا پیت ) و تحت شرایط متفاوت عمق آب و در رژیمهای متفاوت دمایی تولید می شود سطح کشت ان سال به سال افزوده گشته به طوریکه در سال 1997 سح کشت آن به 150 میلیون هکتار و تولید شلتوک آن در حدود 570 میلیون تن بوده است که با احتساب ضریب 62 % درصد به برنج در حدود 342 میلیون تن برنج بدست آمده است .
سطح زیر کشت تولید و مصرف سرانه برنج قاره های جهان
قاره آسیا:
حدود 90 % سطح زیر کشت ف 90 % تولید و 90 % مصرف برنج جهان را داراست . مصرف سرانه برنج در قسمتهای جنوب شرقی آسیا در حدود 100 کیلوگرم است
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
بیماریهای ویروسی برنج
1-کوتولگی زردی (yellow dwarf)
این بیماری ابتدا از ژاپن پس از سایر کشورهای آسیایی که گرمسیری است گزارش شده، علائم بصورت کوتولگی، پنجهزنی زیاد و بیرنگ شدن برگها میباشد که ابتدا برگهای جوان رنگ پریده تا زرد رنگ میشوند. این ویروس توسط زنجرکهای Nephotettix cincticeps، N.impicticeps و N.apicalis مییابد. برای مبارزه با آن از گیاهان نیمه مقاوم استفاده شده و با حشرهکشها زنجرههای ناقل را کنترل میکنند.
2-زردی نوک (Transitory yellowing)
نوک برگهای مسن ابتدا زرد شده که حدود دو تا سه هفته بعد از نشاء کاری اتفاق میافتد.
بعدا برگها زرد روشن تا نارنجی میگردد و سپس بوتهها کوتوله شده و پنجه زنی کاهش مییابد.
در صورتیکه آلودگی دیر هنگام صورت گیرد علائم مشخص نبوده و بعد از آلودگی برگهای مسن باعث خشک شدن آنها میشود. دو گونه زنجرک که این ویروس را انتقال میدهند N.apicalis و N.cincticeps هستند.
3-برگ نارنجی (orange leaf)
بوتههای آلوده کوتاه شده ولی به رنگ زرد طلایی و نارنجی روشن میگردد. آلودگی از برگهای مسن و از نوک آنها آغاز میشود، برگها از طول پیچیده و میمیرند.
گیاهچههای آلوده مرده و پنجه زنی بوتههای مسن کاهش مییابد و روی آنها خوشهای تشکیل نشده یا خوشهها بدون بذر هستند. زنجرک زیکزاکی Inazuma dorsalis ناقل بیماری است.
بیماری تونگرو Tungro
این بیماری در تایوان متداول بوده و در فیلیپین خیلی زیان میرساند، بوتههای آلوده مختصری کوتوله شده ولی پنجهها ممکن است به تعداد معمول بوده یا مختصری کاهش یابد. ناقل این بیماری زنجرک سبز Nephotettix umpicticeps میباشد. علائم بیماری در ارقام مختلف متفاوت بوده، نوک برگها زرد تا نارنجی و غالبا به سمت پایین پیشروی میکند. برگهای جوان در بین رگبرگی حالت موزائیک داشته و لکههای کوچک زنگ مانند روی برگهای مسنتر ظاهر می شود. اگر آلودگی در جوانی انجام شود، محصول خیلی کاهش مییابد. برای مبارزه استفاده از ارقام و سمپاشی علیه حشرات ناقل بسیار مفید است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 11
بیماری پوسیدگی طوقه برنج
Bakanae disease and foot rot
تاریخچه :
این بیماری از سال 1828 در ژاپن بوسیله 1931 Ito و kimuro و شناخته شده و بوسیله Hori (1898) شرح داده شده است.
وی اشتباها عامل آن را قارچ Fusaxium heterosporum Nees دانست Fujikuro مرحله کامل قارچ را Lisea fujikuroi بوسیله Sawada, 1917 نامید که بعداً جزو گرانر Gibberella به نام (sawada) Ito G. fujikuroi و (Ito & kimuro) 1931 آورده شد.
Kurosawa (1926) هیپرتروفی یا bakanae میزبان را در اثر قارچ شرع داد که مربوط به عمل بیوشیمیای و فیزیولوژی گیاه و ترشح gibberellin و سایر ترکیبات تنظیم کننده رشد میباشد (Yabuta, sumiki & Hayashi) ژیبرلین باعث طویل شدن بوتههای تعداد زیادی از گیاهان از جمله برنج شده و fuaric acid سبب کوتاهی آنها میشود اپتیمم PH برای تولید ژیبرلین 4/3 است در حالیکه برای فوزاریک اسید 9 میباشد. مقدار این مواد با نوع ایزوله قارچ متفاوت است. فوزاریک اسید و سایر ترکیبات در حرارت 33 درجه سانتیگراد به مقدار زیادی تولید میشوند.
این بیماری در سطح وسیعی از نواحی برنج خیز دنیا انتشار داشته و میزان خسارت آن در منطقهای از ژاپن تا 20% محصول Ito & kimura, (1931) در هند 15% (Pavgi et al 1964) و نواحی شمالی و مرکزی تایلند (kanianasoon . 1965) 7/14% - 7/3% میباشد.
در مناطق جنوب شرقی آسیا میزان خسارت آن معمولا کم است. در ایران ابتدا این بیماری بوسیله ابراهیم نسبت (1343) در دهستان شالگوراب از توابع شهرستان فومن مشاهده و سپس در سایر شالیزارهای استان گیلان خاصه در فومن، طوالش، لاهیجان و آستارا جلب توجه نمود و در استان مازندران نیز ملاحظه میشود.
علائم:
مشخصترین علائم بیماری طویل شدن غیر طبیعی بوتههای برنج بوده که در خزانه و مزرعه بخوبی مشهود است. گیاهچههای آلوده حدود چندین سانتیمتر طویلتر از گیاهچههای سالم شده، نازکتر و سبز روشن میباشد. این زردی از انتهای بوته شروع میشود، عدهای از این گیاهچهها در خزانه و تعدادی پس از جابجایی میمیرند.
همه گیاهچههای آلوده چنین نشانهای نداشته و حتی عدهای کوتاهتر و گاهی احتمالاً بطور طبیعی مینمایند که ارتباط با نژاد عامل بیماری و شرایط آب و هوایی مانند حرارت و رطوبت دارد. نشاءهای بظاهر سالم که به مزرعه منتقل میشوند بتدریج به رنگ سبز روشن گراییده و سریعاً رشد نموده، بوتههای باریک و دراز تولید مینمایند.
در موقع تشعشع نور خورشید و بارندگی خفیف، بوتههای آلوده بلند قد به وضوح در شالیزار دیده شده که تعداد پنجههای آنها کم و برگها یکی پس از دیگری از پایین به رنگ قهوهای درآمده، لولهای شده و میمیرند. بعضی مواقع بوتههای آلوده تا مرحله تکاملی باقی میمانند ولی دارای چند خوشچه حامل بذر توخالی هستند. چنانچه پای بوتههای آلوده را نگاه کنیم در مزارع کم آب علاوه بر سیاه شدگی محل طوقه توده قارچ بصورت قشر متراکم سفید یا ارغوانی مشاهده میشود که میسلیومهای قارچ بوده و تعداد زیادی کنیدی روی آن تشکیل شده است.
در هندوستان ملاحظه گردیده که ریشههای نابجا از گره اولیه ساقه خارج شده است (Thomos, 1931). این ریشهها ابتدا به رنگ سفید کرمی و بعد از مدتی به رنگ قهوهای تیره در میآیند در حالیکه ریشههای خود بوته در زیر خاک، سفید رنگ است.
بندهای دوم و سوم از قسمت پایین ساقه که در زیر غلاف برگ پوشیدهاند دارای جوانههای متعددی از این ریشههای نابجا هستند که رشد نکردهاند. اگر به ساقه برش طولی داده شود مغز ساقه در قسمت گرهها دارای بافت اسفنجی قهوهای رنگ میباشد که رشتههای سفید رنگ قارچ آنها را نیز پوشانیده است.
عامل بیماری:
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 21
بیماری لکه قهوهای برنج Brown spot
عامل این بیماری، قارچی است که شکل کامل آن بنام
Cochliobolus miyabeanus
(Ito & kuriboyashi) Dre = optliobolus miyabeanus
و شکل ناقصل آن Helminthosporium oryzae Breda et Haan
Drechslera oryzae ( = میباشد.
که در حالت جنسی، متعلق به راسته sphaeriales و از رده Ascomycetes است.
این قارچ روی محیط کشت، ایجاد سیلیومهای خاکستری تا قهوهای تیره رنگ نموده و کنیدیهای آن قهوهای، کمی خمیده، استوانهای است و چند حجرهای میباشد که منحصرا دیوارههای عرضی متعدد دارد.
خسارت بیماری :
این بیماری سه نوع خسارت وارد میآورد. یکی اینکه بذور آلوده سیاه رنگ و کپک زده بوده و بخوبی جوانه نمیزنند. خسارت بیماری در سال 1918 در فیلیپن از 10 تا 58 درصد ذکر شده است. نوع دیگر خسارت مربوط به آلودگی گیاهچهها در خزانه میباشد که در صورت شدت بیماری، سطح برگی گیاهچهها کاهش یافته و سبب ضعف آنها میگردد که در نتیجه منجر به خسارت عمده میشود. نوع دیگر خسارت چروک خوردگی و لاغر ماندن دانهها میباشد. که مربوط به ضعف بوتهها در اثر آلودگی برگها و گلومها بوده که در نتیجه بذور ارزش چندانی نداشته و در موقع کوبیدن خرد میشوند.
علائم بیماری:
نشانههای بیماری روی کلئویتیل، برگها، غلاف برگ، گلومها و دانه ظاهر میشود. روی برگهای اولیه، نقاط قهوهای، کوچک و گرد ابتدا سر سوزنی تشکیل شده که بعداً وسعت یافته و به شکل لکههای بیضی شکل یا گرد در میآیند.
روی برگها و غلاف، لکهها از لحاظ شکل و اندازه متغیرند و از نقاط کوچک قهوهای و گرد تا لکههای درشت به ابعاد 3-5/0× 14-1 میلیمتر مشاهده میشوند که در تمام سطح برگ پراکنده است.
رنگ لکههای کوچک، قهوهای تیره و لکههای بزرگتر در وسط رنگ پریده میباشند که در اثر پیوستگی لکهها ممکن است، قسمت عمدهای از برگ پژمرده و خشک شود. روی گلومها لکههای سیاه رنگ ظاهر شده که ممکن است، تمام سطح آن را فرا گرفته و پوشش مخملی قهوهای تا سیاه رنگی که بار قارچ (کنیدیوفورها و کنیدیهای قارچ) میباشد سطح آن را بپوشاند. در مورد اخیر دانهها چروکیده و تغییر رنگ میدهند و گاهی بذور آلوده سالم بنظر میرسد.
خسارت و انتشار بیماری:
بیماری لکه قهوهای برگ برنج، عامل اصلی قحطی در بنگال در سال 1942 بوده است. (Bedi & Gill, 1960)، خسارت این بیماری را منگ تت سو (Maung thersu 1931) در برمه به دانهها 5 تا 15 درصد تخمین زده است.
این بیماری در ایران ابتدا در 1335 بوسیله پتراک، روی بوتههای برنج مزارع سواحل بحر خزر گزارش شده است و بعداً در سایر نقاط برنجکاری ایران نیز مشاهده گردیده است. این بیماری انتشار جهانی داشته و در کلیه کشورهایی که اقدام به کشت برنج مینمایند شیوع دارد.
مشخصات قارچ:
میسلیومهای قارچ به قطر 10-8 میکرومتر و قهوهای تیره متمایل به زیتونی بوده که دارای دیوارههای عرضی و انشعابات فراوان میباشند کنیدیوفورها نازکتر و به عرض 5 تا 9 میکرومتر متغیر بوده و به طول 150 تا 600 میکرومتر است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 15
بیماری سوختگی غلاف برگ برنج Sheath blight
Miyake (1910), (1912) در ابتدا این بیماری را در ژاپن شرح داده و عامل آن Sclerotium irregulare ذکر کرده است.
Sawada بعداً دریافت که عامل بیماری، Hypochnus sasakii بود. که shirui (1906) آن را شرح داده بود. در فیلیپین و سیلان عامل آن را Khizoctonia solani kuhn دانستهاند. Woi (1934) این بیماری را در چین پیدا کرده و در بسیاری از کشورهای آسیایی نیز مشاهده شده است. در آمریکا عامل بیماری را گونه دیگری به نام Roryzae Ryker & Gooch ذکر کردهاند.
مطالعات وسیعی در ژاپن، خاصه در مورد مبارزات شیمیایی روی این بیماری صورت گرفته است. گزارشات علوم کشاورزی انستیتوی ملی ژاپن در سال 1956 نشان میدهد که در این کشور حدود 120 تا 190 هزار هکتار از شالیزارها، آلوده بوده که سبب 24 تا 38 هزار تن تقلیل محصول میگردد.
Mizuta (1950) تخمین زده که چنانچه بیماری توسعه یافته و تا سطح رویی برگها ادامه یابد، کاهش محصول تا حدود 20% میرسد. در ایران این بیماری در سالهای اخیر جلب توجه نموده و روی اکثر ارقام زیر کاشت در آزمایشهای مقایسه عملکرد و کلکسیون در ایستگاه تحقیقات برنج آمل مشاهده گردید، روی غلافهای آلوده جاهایی مرطوب، پوشش سفید رنگ مسیلیوم قارچ و همچنین اسکلروتهای آن به رنگ کری دیده شد که در اثر کوچکترین تکانی جدا شده و میافتد. از نظر اقتصادی این بیماری، اکنون که کودهای بیشتری مصرف شده و واریتههای پرمحصول جدید کشت میگردد. به علت پنجهزنی فراوانتر و وجود رطوبت نسبی بالا در لابلای بوتهها، اهمیت زیادتری پیدا کرده است.
علائم بیماری:
نشانههای اولیه بیماری بصورت لکههایی بیضوی بطول 10 میلیمتر و برنگ سبز خاکستری، روی غلاف برگ میباشد. این لکهها وسعت یافته و به طول 2 تا 3 سانتیمتر میرسد. مرکز لکهها خاکستری سفید شده و حاشیه آنها قهوهایست. روی این لکهها یا در نزدیکی آنها اسکلرت قارچ تشکیل میگردد که بسهولت جدا شده و میافتد. اندازه و رنگ لکهها و همچنین تشکیل اسکلرت بستگی به شرایط محیطی دارد. در محیط مرطوب مسیلیوم قارچ بشدت رشد کرده و سطح غلاف برگ را بصورت پوشش سفید رنگی بطور وسیع فرا میگیرد.
در مزرعه لکهها معمولا ابتدا روی غلاف برگها در نزدیک سطح آب مشاهده میشود و بعدا وقتیکه شرایط برای رشد قارچ مساعد شد لکهها در قسمتهای بالایی غلاف و حتی روی سطح برگ ایجاد میگردد. در اثر اتصال چندین لکه وسیع به یکدیگر معمولا سبب خشک شدن تمامی برگ و حتی کلیه برگهای بوته برنج میشود.
Hori (1969) خسارت بیماری را وقتی که ادامه لکهها به سطح بیشتر برگی برسد 25% محصول ذکر کرده است.
عملیات سمپاشی در مواقعی که به ترتیب 0 و 50 و 100 درصد غلافها (hills) آلوده شدهاند، باعث میشود که 6/1 و 1/7 – 4/6 و 1/10-9/8 درصد محصول افزایش یابد.
عامل بیماری:
در مورد نام قارچ عامل بیماری خشکیدگی غلاف برگ برنج اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. محققین ژاپنی آن را Hypochnus sakakii shirai گفتهاند. که ابتدا sasaki آنرا روی درختان کامفور یافته است. در سیلان و فیلیپین آن را Rhizoctonia solani kuhn نامیدهاند.
Gadd & Bertus (1928) نام آن را Corticium vagum Berk & curt ذکر کردهاند و Rogers & Galz نام R.solani را فرم غیر جنسی قارچ corticium solani (prill & Delacr) Bourd دانسته است. Matsumoto وعدهای دیگر نام C. Sasakii (shirai) Mat را در مقایسه با گونههای دیگر از روی پنبه و سیبزمینی، بیشتر قابل قبول دانستهاند.
را ذکر نمود. قارچ از روی برنج به نام P.filamentosa (Pat.) Rogers f. sasakii و P.sasakii (shirai) S. Ito نامیده شده است. که تعداد از محققین این اسامی را مناسب نمیدانند.