روشهای سنتی اصلاح نباتات مبتنی بر دستکاری ساختار ژنتیکی 119 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 119

فصل اول

مقدمه و کلیات

فصل اول

مقدمه:

روشهای سنتی اصلاح نباتات مبتنی بر دستکاری ساختار ژنتیکی گیاه کامل و از طریق تولید جنسی است. در سالهای اخیر روشی برای دستکاری ژنتیکی در سطح سلولی پیدا شده است که روشهای اصلاحی را بطور منحصر بفرد کامل می کند. موجودیت پیدا کردن روشهای کشت بافت و سلول را می توان به پیشرفتهای ناشی از دانش کشت سلولی و زیست شناسی مولکولی دانست (4 و 51)

بیوتکنولوژی یا فناوری زیستی مجموعه ای از فنون را تشکیل می دهد که امکان بکارگیری، توانایی و کارآیی سلولهای موجودات زنده اعم از حیوانی یا گیاهی را فراهم می سازد. در سالهای اخیر با انجام تحقیقات متعدد در حوزة بیوتکنولوژی کشاورزی این بخش دارای جایگاه مهم و باارزشی شده است و این امکان را در رابطه با گیاهان زراعی فراهم نموده است که بسیار مطالب کارآتر از روشهای کلاسیک اصلاح نباتات با استفاده از تکنیکهای مختلف از قبیل دست ورزی ژنتیکی (Genetic manipulation)، کشت بافت و سلول گیاهی در شرایط In Vitro و غیره، گیاهانی با سازگاری متناسب تر و بیشتر به شرایط محیطی و همچنین سازگار با نیاز انسانها تولید نماید.

تکنیک کشت بافت و سلول گیاهی در شرایط In Vitro ازجمله فنون بیوتکنولوژی است که کاربرد آن به اوایل سالهای 1950 می رسد. بر اساس این تکنیک، سلول گیاهی یا بافت از اندامهایی مثل ریشه، ساقه، برگ و گل آذین یا هر اندام دیگری از گیاه جدا شده و در شرایط کاملاً استریل و گندزدایی شده، در درون لوله های آزمایش محتوی محیط غذایی مصنوعی قرار گرفته و با تأمین نیازهای نوری و حرارتی مناسب تبدیل به یک گیاه کامل می گردد. این تکنیک همانطور که اشاره شد امکان تولید هزاران گیاهچه مشابه گیاه مادری را در مدت زمان بسیار کوتاهی و در فضای فیزیکی بسیار محدودی فراهم می‌سازد که با انتقال این گیاهچه ها به سطح گلخانه و مزرعه تولید انبوهی از گیاهان مورد نظر را می توان باعث شد. در اصلاح نباتات با استفاده از تکنیک کشت بافت و نیز تولید کالوس یا گیاهچه ها در مقیاس وسیع و انجام گزینش در بین نمونه ها می توان از ارقام مقاوم به استرسهای محیطی را تولید نمود. فنون فوق فرصتهای مناسبی در بخشهای مختلف تحقیقاتی، اقتصادی بوجود آورده است که با تقویت بخش دولتی و فعال نمودن بخش خصوصی کارایی این بخشها را برای تأمین و تولید محصولات اساسی کشور را، بطور قابل ملاحظه ای می توان افزایش داد. (51 و 98)

تاریخچة اهمیت کشت بافت:

مفهوم کشت بافت گیاهی خلاصة عبارت کشت پروتوپلاست گیاهی، سلول گیاهی، بافت و کشت اندام گیاهی است. کشت بافت و سلول گیاهی بر اساس نظریة شوان مبنی بر دارا بودن خاصیت توتی پوتنسی سلولها پایه گذاری شد. توتی پوتنسی خاصیتی است که بر

تحقیق درمورد کشت در ایران 14 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 40

مقدمه: نباتات صنعتی به مجموعه ای از گیاهان صنعتی اطلاق می شود که فرآورده های آن بطور مستقیم یا غیر مستقیم مورد فرآیند سازی در کارخانه های مربوطه قرار می گیرد تا مورد استفاده گردد هر چند که ممکن است محصولات حاصله تا حدودی به طور مستقیم در اختیار انسان و یا دام قرار گیرد و در حال حاضر فرآورده های نباتات صنعتی نقش مهمی در اقتصاد کشور ها بازی می کند و اکثراً از محصولات استراتژیک محصوب می شوند به همین صورت شناخت دقیق نیاز اکولوژیکی و روش های تولید آن برای افزایش تولید در واحد سطح از اهمیت زیادی برخوردار است.

پنبه Gossy Diam SPP

از خانوادة Malraceae نام انگلیسیCadton و نام عربی القطن مهمترین گیاه لیفی است یا الیافی است در نقاط مختلف دمیا و از زمان هائی دور کشت می شده است عده ای منشاء آن را آفریقا و برخی هم هند و چین می دانند و معتقدند که از طریق آفریقا به هندوستان و سپس به چین برده شده است شواهد باستان شناسی قدیمی ترین نمونة پارچه ای پنبه ای را که مربوط به سه هزار سال قبل از میلاد است در پاکستان بدست آورده حدود 5 هزار سال قبل از میلاد در فیزیک به جهت استفاده از الیاف کشت می شده و بعداً توسط اعراب به اروپا برده شده که نام آن از نام عربی آن گرفته شده است. در هندوستان به آن Kapas گویند که از کلمة سانسکریتKarpasos گرفته شده است.

یا خود Gossy Piam یعنی ؟ چون میوه بصورت کپسول است.

تاریخچة کشت در ایران:

در دورة هخامنش کشت می شده که لباس های سربازان از همین بوده در دورة بعد از اسلام در اطراف ساوه و شوشتر انجام می شده تا سال 1282 مقدسی گونه های مختلف به نام های محلی و بومی مثل رسمی، ولایتی و غرقوزه، علی آبادی در نقاط مختلف کشت می شده به احتمال زیاد از هند به ایران وارد شده در سال 1298 ه؟؟ اولین کارخانه پنبه پاک کنی در ایران تأسیس شد و در زمان میرزا امیر خان از آمریکا وارد شد توسط یک کشیش مسیحی و در ارومیه اقدام به کشت کرد در سال 1302 شرکت مختلط پنبه ایران و روس به نام پرس خدلوپک تأسیس شد که در سال 1312 به انحصار دولت در آمد و شرکت دولتی به نام شرکت سهامی پنبه پشم و پوست تأسیس و تا سال 1320 ؟ سطح زیر کشت پنبه افزایش یافت طبق آمار کل سطح زیر کشت پنبه در جهان در سال 200 و 037/3 میلیون هکتار است در طول 9 سال 30 هکتار افزایش سطح زیر گشت کل تولید جهانی پنبه در سال 2005 یا 2006 حدود 103 میلیون عدل است که هر عدل بزر kg 225 است.

متوسط عملکرد پنبه در ایران بیش از 2 تا 5/2 تن است یا تن وش پنبه است.

(مجموعة الیاف پنبه + دانه پنبه = وش پنبه)

کا نسبت الیاف به وش را کِلل پنبه گویند.

حدوداً مازندران دو سوم پنبة جهان در کشورهای در حال توسعه تولید می شود در ایران در استان مازندران ، خراسان، فارس ، مرکزی، آذربایجان شرقی ، تهران ، کرمانشاه، سمنان ، کرمان ، گلستان و مناطق مشابه آب و هوایی کشت می شود.

اهمیت اقتصادی پنبه:

پنبه از نظر اقتصادی اهمیت فوق العاده ای دارد بدلیل استفاده های فراوانی که از آن می شود از ؟ انواع وسایلی که از فرآورده های آن تولید می شود.

روز به روز به سطح زیر کشت آن افزوده می شود چون در کل جهان است به آن طلای سفید هم می گویند چون موارد استفاده و مصرف آن در صنعت زیاد است صنایع پارچه بافی جوراب بافی قالی بافی ، پتو بافی ، تهیة نخ قرقره، مبلمان منازل، لاستیک سازی ، تهیة فیبر، فیلم عکاسی، پوشش کابل، پشم مصنوعی، لوازم آرایشی، صابون، شمع، منسوجات، پنبه های بهداشتی و نوارهای طبی، روغن های نباتی، صنعتی و طبی و کنجالة آن برای مصرف دام و تهیة کود و خوراک دام مورد استفاده استاولین استفاده در جهت تهیة الیاف بوده و بعد از آن روغن کشی شده معمولاً الیافی که در صنایع مختلف است سه نوع است الیاف حیوانی مثل نخ ، ابریشم، پر، پشم ، کرک ، مو، و الیاف صنعتی مثل نخ نسوز و الیاف گیاهی مثل پنبه ، کتان ، کنف ، ژوت، شاهدانه، سورگم یا ذرت خوشه ای برگ خرما و جارو.

الیاف مصنوعی در سال (1309) شمسی در دنیا بوجود آوردند تا حدودی که جایگزین الیاف پنبه شده ولی نه بطور کامل زیرا الیاف پنبه محکم تر از سایر الیاف است بخصوص در مقابل رطوبت بیشتر از سایر الیاف مقاومت دارد طول و عرض پارچه های غیر پنبه ای در اثر شتشو تغییر می یابد ولی پنبه ای تغییر

تحقیق درمورد نباتات علوفه‌ای 24 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 30

موضوع:

نباتات علوفه‌ای

استاد:

آقای دکتر جلیلیان

گردآورنده:

زهره ملک جزی

پاییز 85

فهرست مطالب

نباتات علوفه‌ای 3

مقدمه 3

فواید سیلو کردن نباتات علوفه‌ای 4

جو 5

خصوصیات گیاه‌شناسی جو 5

طبقه‌بندی زراعی 7

انواع جو بدون پوشینه زراعی (لخت) 7

ساختمان شیمیایی دانه جو 9

ذرت علوفه‌ای 10

مقدمه 10

خصوصیات بوتانیکی ذرت 10

ارز غذایی ذرت 11

رشد 12

اکولوژی ذرت 12

دلایل تولید بیشتر ذرت در مناطق گرمسیر 13

مهمترین واریته‌های ذرت 13

عملیات زراعی 14

عملیات کاشت 14

1. انتخاب زمین و عملیات شخم 14

2. تغذیه کودی 15

عناصر کم مصرف 17

3. انتخاب بذر 17

4. میزان بذر 17

5. تاریخ کاشت 18

6. مبارزه با علف های هرز 18

آبیاری 18

برداشت 18

یونجه 19

مقدمه 19

گیاه شناسی یونجه: 20

تاریخ کاشت 20

ارقام مختلف یونجه 21

کودهای مورد نیاز یونجه 21

عناصر غذایی ثانویه 22

کود حیوانی 22

میزان اب مورد نیاز 23

مهم ترین آفات و علف هرز یونجه 23

برداشت یونجه 23

نباتات علوفه‌ای

مقدمه

استان گلستان با مساحتی بالغ بر 2200000 هکتار در شمال کشور قرار داشته و در ضلع شرقی دریای خزر واقع شده و از دو بخش جلگه‌ای و دشت در شمال و بخش کوهستانی در جنوبت تشکیل شده که از شمال به جمهوری ترکمنستان، از جنوب به استان سمنان، از طرف شرق به استان خراسان و از غرب به دریای خزر و استان مازندران هم‌مرز است.

استان گلستان 75/1درصد کل سطح کشور را به خود اختصاص داده که از این سطح حدود 430000 هکتار اراضی جنگلی، 1126000 هکتار مرتع و بیش از 630000 هکتار اراضی زراعی است که تحت کاربرد کشت بیش از 720 نوع محصولات زراعی و باغی قرار دارد. نوع آب و هوای استان متفاوت بوده و از اقلیم نیمه خشک تا معتدل کوهستانی متغیر است. میزان متوسط ریزش‌های جوی در مناطق غرب استان و در ارتفاعات جنوبی 700 میلیمتر، در نواحی شمال شرقی و نوار مرزی 200 میلی‌متر در نوسان است. متوسط بارندگی استان، 450-400 میلیمتر می‌باشد.

محصولات غالب استان گلستان شامل گندم، جو، برنج، پنبه، سویا، کلزا، آفتابگردان، دانه‌های روغنی، سیب‌زمینی و ذرت می‌باشد. سطح زیر کشت نباتات علوفه‌ای دراستان اعم از ذرت، جو، یونجه، شبدر برسیم، سورگوم و ذرت علوفه‌ای، حدود 90-80 هزار هکتار می‌باشد. در حال حاضر ظرفیت و پتانسیل تولید نباتات علوفه‌ای در استان قابل ملاحظه است، به گونه‌ای که اگر مشکلات در سطح استان مرتفع گردد، می‌تواند یکی از مراکز مهم تولید انواع علوفه در سطح کشور باشد.

فواید سیلو کردن نباتات علوفه‌ای

با استفاده از نباتات سیلو شده، می‌توا در فصل زمستان از علوفه تازه و آبدار در تغذیه دام استفاده نمود.

با هزینه کم، مواد خوش خوراک تازه برای فصل زمستان تهیه می‌گردد که در تولید بیشتر گوشت موثر است.

با سیلوی علف‌های هرز و خشک کردن آنها، نه تنها مورد استفاده دام قرار می‌گیرند، بلکه در مبارزه با آنها نیز مفید واقع می‌گردد.

علوفه زیادی در فضایی اندک ذخیره شده، در صورتی که علوفه خشک جای بیشتری را اشغال می‌کنند.

علوفه خشک اگر مدتی در انبار نگهداری گردد، مقداری از مواد قندی خود را از دست داده و از ارزش آن کاسته می‌شود، در صورتی که میزان خسارت علوفه سیلویی که برای مدت طولانی‌ترین نگهداری می‌شود، بسیار کمتر است.

دانلود تحقیق درمورد کارورزی زراعت و اصلاح نباتات ایستگاه تحقیقات و اصلاح نهال و بذر استان گلستان ـ گرگان 40 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 46

فصل اول

معرفی سازمان:

مرکز تحقیقات اصلاح نهال و بذر، همان‌طور که از اسم آن پیداست، اصلاح رقم‌های مختلف است، یعنی مقایسه ارقام مختلف و رسیدن به یک نتیجه‌ای که کدام رقم بهتر است که این مقایسه هم در طرح‌های بهزراعی، مثل مقایسه فاصله ردیف‌ها، فاصله بوته‌ها، عمق کاشت و ... و معرفی یک رقم برتر به کشاورز و یا وارد کردن ارقام مختلف از مراکز تحقیقاتی بین‌المللی و آزمایش کردن آنها در مناطق مختلف تا ببینند آیا این رقم برای کشت در منطقه موردنظر مناسب است یا نه؟

فعالیت دوم آن، اصلاح بذر و یا همان بهنژادی، یعنی اینکه یک رقم که مقاومت خوبی دارد، ولی عملکرد خوبی ندارد، را با یک رقم که عملکرد خوبی دارد، تلاقی دهند و هیبرید بدست می‌آورند تا رقم را اصلاح کنند و آن رقم را بعد از سال‌ها تلاش به کشاورز معرفی کنند.

مختصات مرکز تحقیقات گرگان:

مرکز تحقیقات گرگان که محل اصلی آن در داخل شهر گرگان است، بعد از فلکه پمپ بنزین (میدان معلم) واقع است. دارای ایستگاهی است که این ایستگاه، ایستگاه تحقیقات اصلاح نهال و بذر است و در سال 1337 تاسیس شده است و وسعت آن حدود 37 هکتار و در 6 کیلومتری شمال گرگان واقع است.

موقعیت ایستگاه در 54 درجه و 20 دقیقه طول شرقی، در 46 درجه با 55 دقیقه عرض شمالی است که با 6 متر ارتفاع از سطح دریا، با متوسط بارندگی سالانه حدود 400-450 میلیمتر، بسیاری از تحقیقات بهنژادی و بهزراعی غلات، دانه‌های روغنی، ذرت، حبوبات،‌ گیاهان علوفه‌ای، مبارزه با آفات و بیماری‌ها، تغییر عناصر غذایی در خاک و گیاه و آماده‌سازی بستر بذر و کنترل گواهی بذر و ... انجام می‌شود.

همچنین دارای تعدادی ماشین‌آلات از جمله کمباین، تراکتور، گاوآهن، دیسک، دستگاه بوجار و ... و همچنین دارای 2 چاه آب و سیستم آبیاری ویل‌مو می‌باشد؛ دارای چندین انبار ژرم‌پلاسم است که مواد ژنتیکی در آنجا نگهداری می‌شود.

فصل دوم

گندم

گندم متعلق به تیره Poacea و زیرتیره Pooidea و جنس Triticum و گونه زراعی T.aestivum می‌باشد.

مرحل نمو گندم:

مرحله‌ جوانه‌زنی

ظهور گیاهک

مرحله پنجه‌زنی

طویل شدن ساقه

مرحله آبستنی

مرحله ظهور خوشه

مرحله گرده‌افشانی

مرحله شیری شدن دانه

مرحله خمیری شدن دانه

مرحله رسیدن کامل دانه گندم

تقسیم‌بندی گندم:

الف) تقسم‌بندی ژنتیکی:

گندم‌های دیپلوئید

گندم‌های تتراپلوئید

گندم‌های هگزاپلوئید

ب) تقسیم‌بندی تجاری:

گندم قرمز سخت زمستانه

گندم قرمز سخت بهاره

گندم قرمز نرم زمستانه

گندم سفید

گندم دوروم

گندم قرمز دوروم

ج) تقسیم‌بندی زراعی:

گندم‌های بومی

دانلود تحقیق درمورد کارآموزی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات در ایستگاه تحقیقات عراقی محله 60 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 60

مقدمه:

تاریخ شروع کارآموزی دوره کارآموزی اینجانب در مورخه 17/7/84 آغاز شد. قرار بر این شد که طی یک دوره 45 روزه به مدت 35 روز در ایستگاه تحقیقات عراقی محله و مدت 10 روز در مرکز تحقیقات و بخش تهیه و اصلاح بذر و نهال مشغول بکارآموزی شدم.

ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان:

در بدو ورود به ایستگاه تحقیقات عراقی محله به تابلویی برمی‌خوریم که مشخصات ایستگاه به اختصار و به شرح زیر درج گردیده است:

ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله

تاسیس 1337

مساحت 37 هکتار

ارتفاع از سطح دریا 5/5 متر

میزان بارندگی 450-400 میلی‌متر

پروژه‌هایی که در ایستگاه بر روی آنها کار می‌شود، عبارتند از:

دانه‌های روغنی؛

ذرت؛

گیاهان علوفه‌ای؛

غلات؛

حبوبات؛

سبزی و صیفی.

اما در تحقیقات جدید که توسط مهندس کشت کار انجام گرفته، مساحت کل ایستگاه، 45 هکتار بود و ایشان نقشه کلی ایستگاه را کشیده و تمام تقسیمات موجود در ایستگاه را به صورت نقشه نشان داده‌اند.

سویا

تاریخچه

این گیاه در اصول بومی آسیا و استرالیا می‌باشد و گیاهی است مهم که بیش از نیمی از روغن دنیا و بیش از 70% تجارت کنجاله دنیا را به خود اختصاص داده است. امریکا بزرگترین تولید کننده سویا، 63% تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. سهم ایران، حدود 001/0%، یعنی حدود 200 هزار تن می‌باشد و بیشتر به منظور تهیه روغن کشت می‌شود که 90% آن نیز در شرق مازندران و استان گلستان کشت می‌شود. این در حالی است که در دنیا بخصوص در کشورهای توسعه یافته، از این گیاه فرآورده‌های فراوانی از قبیل شیر، لبنیات، ماست، کره و بستنی بدست می‌آورند و مصرف سبزی خوردنی نیز دارد.

تاریخ دقیقی در مورد کاشت این گیاه در ایران در دسترس نیست، ولی از قدیم‌الایام در گیلان نوعی سویا موسوم به پشم باقلا یا خرس باقلا کشت می‌شده، ولی در سال 1341 گروه صنعتی بهشهر با وارد کردن تعدادی بذر از آرژانتین، اقدام به کشت آن نموده است.

گیاه‌شناسی

نام علمی سویا Glysin max، دیپلوئید و مقدار کروموزم آن 40 است. گیاهی است یکساله، ارتفاع بوته 180-75 سانتیمتر، عمق ریشه آن تا حدود 160-150 سانتیمتر و ریشه‌های فرعی آن در حدود 60-30 سانتیمتر در خاک متفرقند. سه نوعه ریشه دارند: نابجا، اصلی و فرعی که برخی مواقع بر روی آنها برجستگی‌هایی دیده می‌شود که محل زندگی باکتری‌های میله‌ای به نام ریزوبیوم ژاپونیکم است که در صورت نیتروبودن خاک بعد از 42-30 روز از کاشت ظاهر می‌شوند.

3 نوع برگ در سویا دیده می‌شود:

1. برگ‌های لپه‌ای 2. برگ‌های ساده و 3. برگ‌های 3 برگ‌چه‌ای

زیر و روی برگ و همچنین سطح ساقه و غلات سویا پوشید از کرک‌هایی به رنگ طلایی یا نقره‌ای بسته به رقم می‌باشد.

کاشت:

در گلستان ارقام ویلیامز به عنوان زودرس، هیل و سحر به عنوان میان‌رس و گرگان 3 به عنوان دیررس کشت می‌شوند.

آماده‌سازی زمین:

معمولاً کشت سویا به دو صورت بهاره و تابستانه صورت می‌گیرد.

در کش بهاره، زمین را در زمستان یک شخم عمیق زده و در بهار نیز یک شخم به عمق 20 سانتیمتر برخلاف شخم قبلی می‌زنیم. پس از تسطیح آبیاری انجام گرفته و عملیات کشت به صورت ردیفی و حتماً‌ به شیوه هیرم‌کاری صورت می‌گیرد، زیرا هم به کمبود آن و هم به زیادی آن حساس است.

عمق کاشت بذر، 5-3 سانتیمتر بسته به بافت خاک می‌باشد.

فاصله ردیف‌های کاشت در ارقام بهاره، 65-45 سانتمیتر و ارقام تابستانه، 40-25 سانتیمتر می‌باشد.

خاک مطلوب آن رسی ـ شنی با بافت متوسط و اسیدیته 7-6، به شوری حساس می‌باشد و در Ecهای بالاتر از 4 میلی‌موس گل‌ها عقیم می‌شوند.

تاریخ کاشت در کشت بهاره بایستی در اولین فرصتی که پیش آمد، یعنی بعد از رفع سرمای زمستانه اقدام به کشت نمود. در کشت‌های تابستانه به علت حساسیت این گیاه به طول روز نبایستی تاریخ کاشت آن عقب بیافتد.

داشت:

عملیات داشت سویا که از مرحله 2 برگی شدن آغاز می‌شود، معمولاً بر اساس جداول تعینی شده استاندارد رشد رویشی و زایشی که در اختیار زارع یا اصلاح‌گر قرار می‌‌گیرد، انجام می‌شود.

در مورد آبیاری صحیح از زمان گلدهی تا نزدیک رسیدن نیاز آبی این گیاه شدید است. خصوصاً اول گلدهی تا اوایل دانه بستن. دوره آبیاری سویا در منطقه گلستان، هر 14-10 روز یکبار است، یعنی 5-4 بار در طول دوره رشد و نمو نیاز به آبیاری دارد.

از مرحله 6-4 برگی شدن نیز بایستی عملیات وجینی و مبارزه با علف هرز و سله شکنی و خاک دادن پای بوته صورت گیرد. در طی این مراحل بایستی همواره مواظب خسارت آفات نیز باشیم.

کوددهی:

ازت: از مهمترین نکته‌ای که از لحاظ دادن یا ندادن کود ازت بایستی درنظر داشته باشیم، این است که اگر قبلاً در زمینی در مورد نظیر سویا کشت شده است، تا حدود 5-4 سال بعد از آن نیاز چندانی به کود ازتن نخواهیم داشت، زیرا در صورت کشت مکرر سویا در یک مزرعه گرهگ‌های موجود در ریشه این گیاه قادر به ذخیره‌سازی مقادیر متنابهی از ازت هوا می‌باشند و علاوه بر ازت مورد نیاز گیاه 200-180 کیلوگرم ازت نیز به خاک بیافزایند. البته در صورت مصرف بی‌رویه کود ازت، میزان پرتئین دانه افزایش و درصد روغن آن کاهش خواهد یافت.

بیماری: