گیرنده و فرستنده رادیویی 7ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

بسم الله الرحمن الرحیم

همانطور که می دانید در مدارات الکترونیکی ، مدارات فرستنده و گیرنده از اهمیت بالایی برخوردار هستند. برای ساخت مدارت فرستنده و گیرنده مثل مدارات ارسال صوت وارسال دیتا مدارات زیادی وجود دارد .مداری که امروز برای شما انتخاب کردهایم مدار ارسال دیتا می باشد و یا به صورت ساده تر یک فرستنده و گیرنده رادیویی 4 کاناله می باشد.اساس کار مدار بدین صورت می باشد که از فرستنده و گیرنده های rws434-tws 434 برای ارسال استفاده شده است در واقع این دو مدار قلب مدارات فرستنده و گیرنده می باشد و صد در صد هم کار می کند .اخرین باری که دیدم از این مدار استفاده می کنند در ساخت یک روبات جنگجو بود که برای مسابقات روباتیک تبریز آماده می شد.

اساس کار مدار بدین صورت می باشد که اطلاعات 4 بیتی ما یا همان 4 کلید وصل شده به مدار به یک انکودروصل شده و خروجی ای سی انکودر به ورودی سریال مدار فرستنده tws434 وصل شده است.و با فشار کلید ها کد مرتبط با آن به فرستنده اعمال می شود و پس از دریافت توسط گیرنده این کد ها به یک ای سی دیکودر داده می شود و پایه مربوطه را به اصطلاح یک می کند.اما در مورد فرستنده و گیرنده ها و مشخصات آن ها بدین صورت می باشد که مدار فرستنده که tws 434 نام دارد نوع مدولاسیون کد شده ان به صورت am می باشد و یکی از برتری این مدار نسبت به مدا دیگر کار کرد صحیح در ولتاژ پایین می باشد به طوری که رنج ولتاژ مدار از 1.5 ولت تا 12 ولت می باشد البته این نکته را هم باید متذکر بشم که هرچه ولتاژ مدار به 12 ولت نزدیک ترشود برد مدار نیز افزایش پیدا خواهد کرد

و قدرت خروجی مدار در شرایط مطلوب 8 میلی وات می باشد وفرکانس کاری مدار بین 314.8 تا 433.9 مگاهرتز می باشدو حداکثر ولتاژ ورودی مدار به عنوان دیتا و اطلاعات به میزان تغذیه مدار می باشد به صورتی که اگر تغذیه مدار 6 ولت باشد حداکثر ولتاژ ورودی به مداربه عنوان اطلاعات 6 ولت باشد نه بیشتر.

البته ممکن است که در بعضی موارد ردیف پایه ها و تعداد پایه ها تغییر کند که باید به همراه خرید آن در صورت امکان کاتالوگ ان را نیز دریافت کنید البته منظور از تغییرات در ردیف پایه ها می باشدبه طوری که مثلا پایه دریافت اطلاعات پایه شماره 3 یا 4 باشد.در مورد مدار گیرنده نیز نوع دمودلاسیون آن am می باشد و تغذیه ان بین 4.5 ولت تا 5.5 ولت می باشد. و خروجی ان به صورت سریالی می باشد.

در مدار زیر نقشه یک فرستنده و گیرنده 4 کاناله را مشاهده می کنید البته این نکته را یاد آوری کنم و این مدار به راحتی به فرستنده و گیرنده 8 کاناله قابل ارتقا هست که در پست بعدی نقشه آن را برایتان خواهم گذاشت .طول انتن استفاده شده برای این مدار سیم به طول 30 تا 35 سانتی متر می باشد.در عکس زیر مدار فرستنده را مشاهده می کنید که پایه 1 آن پایه تغذیه منفی مدار می باشد و پایه 2 ورودی سریال دیتا می باشد و پایه 3 مدار تغذیه مثبت می باشد و پایه 4 انتن می باشد.

در مدار زیر که آن را مشاهده می کنید از مدار فرستنده که دارای 6 پایه می باشد استفاده شده است که در بازار ایران نیز به وفور یافت می باشد. مدار زیر یک فرستنده و گیرنده 4 کاناله می باشد البته یک کلید اضافه نیز میباشد که کلید به اصطلاح فعال کننده می باشد بدین صورت که در صورت وصل بودن کلید مدار اطلاعات را ارسال خواهد کرد.

برای مدار گیرنده نیز می توانید از نقشه زیر استفاده کنید

اما در مورد نحوه کد بندی و اختصاصی کردن ، این مدار قابلیت اختصاصی شدن را دارد به صورتی که اگر 10 مدار را بسازید و در کنارهم بگذارید هیچ تداخلی با هم پیدا نمی کنند و هر فرستنده و گیرنده که کد های ان با هم مساوی

RFID (شناسایی رادیویی ) 12 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

عناوین مورد بحث در این تحقیق

انقلاب RFID

آشنائی با فن آوری RFID

چرا به RFID نیاز داریم

انواع کارت ها (TAG) و تکنو لوژی

مرور یک اتفاق

امنیت در RFID

کاربردهای RFID

نگاه آینده

نتیجه سخن

انقلاب RFID :انفجار در کهکشان مارکنی،اینترنت و مخابرات

اگر ذیل "هربرت مارشال مک لوهان" در وبگاه "ویکی پیدیا" جست‌وجو کنید، ملاحظه خواهید کرد که وی تاریخ بشریت و توسعۀ رسانه‌ها را به چهار دورﮤ شفاهی، کتبی، چاپی (یا کهکشان گوتنبرگ) و الکترونیکی (با آغاز از کهکشانی موسوم به"مارکنی") تقسیم‌بندی می‌کند. در کهکشان مارکنی، رسانۀ "رادیو" و به بیان روشن‌تر: فرکانس رادیویی و یا طیف فرکانس، محمل فراخ‌بخش بزرگی از پیام‌رسانی‌ها و ارتباطات است. می‌دانیم که طی بیش از یک قرن، رسانه‌های رادیویی، حرکت موفقیت‌آمیزی را از "تنه به شاخه" و از "شاخه به برگ‌ها و میوه" ها‌ی شجرۀ طیبۀ ارتباطات و مخابرات، پشت سر گذاشته‌اند (کی مرام، ایرج، ش 17 ماهنامۀ دنیای مخابرات و ارتباطات، خرداد 1384)

اکنون RFID (یا شناسایی رادیویی: Radio Frequency IDentification) به "دوزندﮤ" همه چیز و همه کس به هم بدیل شده است چرا که فناوری RFID، "اینترنت‌چیزها" را (شمیرانی، علی، ش 26 ماهنامۀ دنیای مخابرات و ارتباطات، فروردین 1385 و پیش‌شمارۀ هفته‌نامۀ بزرگراه فناوری، اردیبهشت 1385) مطرح کرده است.

در مقالۀ "حرکت رادیو از تنه به شاخه" به درستی پیش‌بینی شده بود که: "پی‌بستر شبکه‌های مخابراتی را اگر با تنه درخت مقایسه کنیم و خطوط مشترکین و شبکه دسترسی را به شاخ و برگ‌های تنه درخت تشبیه کنیم، فناوری‌های رادیویی، در طی یک قرن، حرکتی تاریخی را از تنه به سمت شاخه‌های کوچک و ظریف درخت ارتباطات، پشت سر گذاشته‌اند. این بدان معناست که رادیو، به مرور، از خطوط انتقال میان مراکز تلفن بین‌شهری، بین‌الملل و حتی درون‌شهری، تبعید شده و در بخش دسترسی مراکز محلی سکنی گزیده است."

(ماهنامۀ دنیای مخابرات و ارتباطات، سال دوم، شمارۀ 17، صفحۀ 15ـ خرداد 1385) اکنون، تنها، یک سال پس از انتشار آن مقاله، پدیدۀ تراشۀ شناسایی رادیویی و خوانش‌گر شناسایی رادیویی، انقلاب RFID را مطرح کرده است که چیزی نیست جز گسترش انفجارگونۀ کهکشان مارکنی و ادامۀ سلطۀ آن در تمام زندگی فردی و اجتماعی ما.

البته این " ادامۀ سلطۀ کهکشان مارکنی" با یک دگرگونی مفهومی همراه است: اگر مک لوهان، تحت این نام، سلطۀ رسانه‌های رادیوـ تلویزیونی را می‌فهمید (زیرا او در اوج رواج رادیو و تلویزیون و در آغاز عصر ماهواره‌های مخابراتی زندگی می‌کرد و با شروع عصر دیجیتال، در سال 1980 چشم از جهان فروبست) ما اما امروزه تحت این نام باید " اینترنت‌چیزها"، " تجارت سیار"، " فروشگاه آینده"، "روبی" و خیلی چیزهای نوظهور دیگر را درک کنیم که همگی فناوری‌هایی مبتنی بر رادیو و شبکه‌های رادیویی در بخش دسترسی هستند.

آری، با ظهور RFID انفجاری عظیم در کهکشان مارکنی، پدید آمده است و با وقوع کامل آن، RFID به‌زودی بخشی جدایی‌ناپذیر از وجود ما، چیزها و موجودیت‌ها، حیوانات اهلی و وحشی و خلاصه همۀ زندگی روی کره خاکی می‌شود. همین‌جا باید ذکر کرد که RFID اینترنت چیزها را هم پشت سر خواهد گذاشت و به اینترنت همه چیز و همه کس جامۀ عمل خواهد پوشاند.

آشنایی با فناوری RFID:

شناسایی از طریق امواج رادیویی (RFID) یکی از تکنولوژی‌هایی است که موجی از احساسات را تحریک کرده است.

کافی است در اینترنت یک جست‌وجوی ساده داشته باشید تا مقالات متعددی در ستایش این بارکدهای هوشمند و نامرئی بیابید و نیز به سایت‌هایی دست‌ یابید که RFID را ابزاری در دست دولت برای کنترل می‌‌دانند. به‌طور کلی، RFID یک میکروچیپ کوچک (ریزتراشه) است با مقداری مدار چاپی و یک آنتن. اما بخش دوم این سیستم هم یک دستگاه رمزخوان (Reader) است که امواج رادیویی را در یک فرکانس مشخص (مثل سیستم قفل از راه دور اتومبیل‌ها) برای RFID ارسال می‌‌کند. در واقع میکروچیپ در این حالت بیدار می‌‌شود و حضور و هویت خودش را برای دستگاه رمزخوان اعلام می‌‌کند. آن‌چه رمزگذاری می‌‌شود به یک کامپیوتر میزبان انتقال داده می‌‌شود و هویت مربوطه سپس در پایگاه داده‌رسانی، اسکن و شناسایی می‌‌شود.

بنابراین، RFID چیزی فراتر از بارکد است چرا که دارای یک سیستم اتوماتیک پویشگر (اسکن‌کننده) است. افزون بر این ، اطلاعات ارسالی در سیستم RFID به مراتب بیشتر از تعدادی میله چاپی ضخیم و باریک (بارکد) است.

به عنوان مثال اگر بر روی یک نوار کاغذ برچسب RFID باشد، کاملاً مشخص خواهد بود که چه وقت و کجا ساخته شده است. و چقدر ازکاغذها امکان دارد باطله باشد و به این ترتیب می‌‌توان از میزان ضایعات کاغذ کاست.

در یک مثال دیگر، می‌‌توان به چاپخانه‌ای بسیار بزرگ اشاره کرد که در آن RFID به پالت‌ها چسبانده شده تا به سرعت بتوان فهمید که پالت‌ها از کجا آمده‌اند و الان در کجای کارگاه قرار دارند. در چنین حالتی هم می‌‌توان نمونه‌های مورد نظر را یافت و هم بیماران را زیر نظر داشت که آیا به‌صورت صحیح تحت معالجه و مصرف دارو هستند یا خیر؟

از سوی دیگر، آژانس‌های هواپیمایی هم در حال جایگزین‌سازی RFID با بارکدها هستند تا بتوانند در نظام تحویل بار بهبود ایجاد کنند. این مسأله تا هشتاد درصد دقت و اطمینان را بالا برده است. اما مشکل اینجاست که RFID به مثابه یک تکنولوژی در سال 2006 در قالب یک نیروی اخلالگر دیده می‌‌شود و هنوز در عمل طرح زنده و رایجی در قبال آن وجود ندارد و البه چنین اتفاقی همیشه در مرحله تست گسترده یک پدیده پیش می‌‌آید.

در عین حال، باید گفت شرکت وال مارت دنبال شرکت‌هایی است که بتوانند چنین سرویسی را گسترده‌تر به آن بدهند. انگیزه اصلی وال مارت در به‌کارگیری RFID این است که می‌‌تواند اقلام مورد فروش خودش را سه برابر سریع‌تر از قبل عرضه کند.

البته مقاومت‌هایی هم در برابر قیمت RFID بروز کرده است که به نظر می‌‌رسد تا درک میزان فواید آن ادامه داشته باشد.

از دیگر سو، شرکت‌ مارک اند اسپنسر انگلیس هم کار استفاده از RFID را شروع کرده و می‌‌خواهد از آن در لباس‌های زنانه و مردانه استفاده کند.

اما جالب‌تر از همه استفاده از RFID بر روی تیغ اصلاح بود که توسط کمپانی تسکو (Tesco) صورت گرفت. هدف این شرکت از کاربرد RFID در تیغ‌های اصلاح این بود که از کش رفتن آن‌ها از سوپرمارکت‌ها- که امری رایج بود- جلوگیری کند.

هنوز مدتی از استفاده از این روش نگذشته بود که موجی از اعتراض به پا شد و علت آن هم این بود که معترضان بر این باور بودند که این اقدام به نقض حریم شخصی می‌‌انجامد. در واقع از هر کس این تیغ‌های اصلاح را در دست داشت، چه خریدار و چه سارق عکس گرفته می‌‌شد!

افزون بر این، بلیت‌های مسابقات فوتبال جام جهانی در آلمان هم با RFID تجهیز شد. رمزگذاری بلیت‌های مسابقات جام جهانی با این هدف صورت گرفت تا این اطمینان به وجود آید که تماشاچیان از ورودی‌های خودشان وارد ورزشگاه‌ها می‌‌شوند و در جاهای خاص خودشان هم مستقر می‌‌شوند و از بوفه‌های مربوط به قسمت خودشان استفاده می‌‌کنند. علاوه بر این، کاربرد RFID در بلیت‌های مسابقات فوتبال جام جهانی یک فایده دیگر هم داشت و آن جلوگیری از جعل بلیت‌ها است.

طبق محاسباتی که به عمل آمده است، استفاده از برچسب RFID در این بلیت‌ها حدود 10 سنت (با واحد یورو) به قیمت بلیت‌ها اضافه کردد که با توجه به 2/3 میلیون بلیت در نظر گرفته شده به 320 هزار یورو بالغ شد و به عبارت بهتر استفاده از RFID برای برگزارکنندگان مسابقات فوتبال جام جهانی 32 هزار یورو هزینه در برداشت.

شرکت فیلیپس که بانی این اتفاق است، امیدوار است که این تجربه به افزایش میزان تقاضا برای استفاده از RFID بینجامد و همین امر سبب شود تا هزینه‌های استفاده از این تکنولوژی در آینده کاهش یابد.

دانلود پروژه شبیه سازی و ساخت فرستنده FM به همراه گزارش کامل ورد (Word)

علم و فناوری الکترونیک، همواره از مهمترین و جذاب ترین موضوعات عرصه مهندسی شناخته می شود. چرا که به کمک آن می توان ضمن یادگیری مفاهیم جذاب و قابل لمس دنیای الکترونیک تجربه ساخت مدارات الکترونیک را نیز تجربه کرد. بسته پیش رو شامل پروژه کامل ساخت یکی از جذابترین مدارات مهندسی الکترونیک یعنی ساخت فرستنده های رادیویی می باشد که می تواند بعنوان پروژه کارشناسی مورد استفاده دانشجویان مهندسی برق الکترونیک و مخابرات و همچنین علاقمندان این رشته جذاب از قرار گیرد. مدار ارائه شده این پروژه به گونه ای است که با ساخت آن می توان سیگنال های صوتی (مثلا یک قطعه موسیقی) را از طریق کابل AUX به ورودی آن متصل کرده و با تنظیم فرکانس رادیو، قطعه در حال پخش را با فاصله ای بیش از 500 متر دورتر توسط رادیو دریافت کرده و شنید.

بسته پیش رو شامل فایل شبیه سازی پروژه ساخت فرستنده رادیویی 4 وات در نرم افزار پروتئوس (Proteus) و همچنین فایل طراحی مدار چاپی (PCB) در نرم افزار پروتل (Protel) و خروجی pdf از آن به همراه گزارش کامل ورد (Word) می باشد که با قیمت مناسب در اختیار علاقمندان الکترونیک قرار گرفته است.

فراموش نکنید :مبلغی را که برای آموزش خود می پردازید، به مراتب کمتر از هزینه هایی است که در آینده بابت عدم آگاهی خواهید پرداخت!

تحقیق درمورد بررسی ساختار و عملکرد گیرنده رادیویی AM

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 57

موضوع : بررسی ساختار و عملکرد گیرنده رادیویی AM

فهرست

عنوان صفحه

فصل اول : رادیو ......................................................................................................................................................3

- مقدمه

- اختراع

- تاریخچه

- دیدکلی

- تکرارکننده های اینترنتی یاپروتکل رادیو IP

-کاربردهای رادیو

- موج های رادیویی واستفاده های رادیو

- رادیو آماتور کیست ؟

- رادیو فونیکس

فصل دوم : گیرنده وفرستنده رادیویی ................................................................................................................34

- فرستنده وگیرنده های دیجیتال

- فرستنده وگیرنده مادون قرمز

فصل سوم : مدولاسیون و توضیحاتی در مورد آن ............................................................................................48

فصل اول

رادیـو

رادیو

فن آوری است که امکان انتقال سیگنالها را توسط مدولاسیون امواج الکترومغناطیسی با فرکانسهایی زیر فرکانس نور را فراهم می سازد.

امواج رادیو

امواج رادیو نوعی از تشعشعات الکترومغناطیسی هستند و هنگامی بوجود می آیند که یک شئ باردار شده با فرکانسی که در بخش فرکانس رادیویی (RF) طیف الکترومغناطیسی قرار دارد شتاب بگیرد. این محدوده فرکانس از ده ها هرتز تا چند گیگا هرتز تغییر می کند. تشعشعات الکترومغناطیسی توسط نوسانات میدانهای الکتریکی و مغناطیسی انتشار می یابند و از طریق هوا و نیز خلا به همان خوبی عبور می کنند و نیازی به واسطه انتقال ندارند .در مقابل، دیگر انواع تشعشعات الکترومغناطیسی با فرکانس هایی بالای محدوده RF به این شرح اند: اشعه گاما، اشعه X و مادون قرمز، ماورا بنفش و نور مرئی.

وقتی که امواج رادیویی از یک سیم عبور می کنند، میدان الکتریکی و مغناطیسی متغیر آنها (بر حسب شکل سیم) جریان و ولتاژی متناوب در سیم القا می کنند. این جریان و ولتاژ را می توان به سیگنال های صوتی و دیگر انواع سیگنال تبدیل کرد که اطلاعات را انتقال دهند.

با وجودی که واژه رادیو برای توصیف این پدیده به کار می رود، ارسال داده هایی که ما به عنوان تلویزیون، رادیو، رادار و تلفن می شناسیم، همگی در کلاس انتشار فرکانس رادیویی هستند.

کشف

پایه های تئوری انتشار امواج الکترومغناطیسی برای اولین بار توسط جیمز کارل ماکسول در سال) 1873م( در مقاله ای تحت عنوان یک تئوری دینامیک از میدان الکتریکی که به انجمن رویال ارائه شده بود، ب 1861م تا 1865م بود .این شد که نتیجه کار وی در طی سال های بین سال های 1886م و 1888م، هاینریش رودلف

تحقیق در مورد صاحبان آگهی به تبلیغات رادیویی بها نمی (word)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 3

صاحبان آگهی به تبلیغات رادیویی بها نمی‌دهند

شاید یکی از دلایل پائین بودن میانگین سطح کیفی تبلیغات رادیویی نسبت به تلویزیون، توجه نکردن به امکان تصویر سازی در ذهن مخاطب به وسیله صدا است. کاری که تنها به کمی دقت و توجه نیاز دارد و در مقابل تصویر سازی تلویزیونی ساده تر انجام می شود. به خصوص با در نظر گرفتن این نکته که ریشه های عمیق فرهنگ شاعرانه ما به ادبیات دوره پیش از ثبت تصویری و گرافیکی برمی‌گردد.

کوه را ننوش ، آب را بنوش صدایی پیشنهاد می کند که دم به دم کوه بلند و پرصلابت کشور را بنوشید. سئوالی که پس از شنیدن صدای گوینده این تبلیغ، در ذهن شنوندگان تلویزیون ندیده شبکه های مختلف رادیو ایجاد می شود این است که چطور و به چه دلیل باید این «گنبد گیتی» را سرکشید. به احتمال زیاد سفارش دهندگان آگهی، پیش از پخش رادیویی آن اطمینان حاصل کرده اند که شنوندگان، پیشتر، تصویر بطری آب مورد نظر را در رسانه برادر- تلویزیون- دیده اند و لازم نیست توضیح واضحات به امواج رادیویی بفرستند. بسیاری از آگهی هایی که روزانه از رادیو پخش می شوند به همین شیوه ساخته شده اند. یعنی وابسته به تیزر تلویزیونی هستند. تعداد کمی هم به صورت اختصاصی به شکل صوتی به بخش بازرگانی صداوسیما ارائه می شوند. برای بعضی تبلیغات، نیاز به تلاش زیادی نیست. برای مثال وقتی مسئولان روابط عمومی یکی از بانک ها تصمیم می گیرند مهلت افتتاح حساب برای شرکت در قرعه کشی بی نظیر خود را به اطلاع عموم مردم برسانند، نام بردن از جوایز تخیلی این ماراتن برای تحریک اذهان و پیش بردن گام های عمومی به سمت گیشه های افتتاح حساب کافی است. تصویر های تلویزیونی تنها به ماندگاری چند لحظه بیشتر موضوع در ذهن مخاطب کمک می کنند. اما اصل قضیه اطلاع رسانی است و اعلام عدد و رقم جوایز و ذکر این نکته که مدل ماشین های اهدایی این بانک از بانک همسایه بالاتر است، تفاوتی در تبلیغ رادیویی یا تلویزیونی ندارد. به همین دلیل هم سفارش دهندگان این دست تبلیغات در نظر می گیرند که با استفاده از امواج رادیویی می توانند با هزینه کمتر و تکرار بیشتر، نام خود را بیشتر و بیشتر به ذهن مخاطب رسوخ دهند. با این وجود درصد محدودی از صاحبان کالا، رادیو را به عنوان یک رسانه مستقل در نظر می گیرند. تنها به این دلیل ساده که «جذابیت تصویر» گیراتر از «صدای استریو» است. مسئول بخش تیزر های رادیویی یک شرکت تبلیغاتی، تیزر های تلویزیونی یک شرکت تولید کننده ماکارونی را مثال می زند که در کنار استفاده از یک موسیقی ملایم: «برای نشان دادن مراحل درست شدن ماکارونی از تصاویر زیبای طبیعت و همچنین یک کودک زیبا استفاده کرده است.» یعنی یک آگهی تصویری که: «بیننده را مشتاق می کند.» چنین تبلیغی به طور کامل تلویزیونی است و بردن آن به شبکه های رادیویی تاثیرش را خنثی خواهد کرد. اما کارخانه دیگری توانسته با تمرکز بر آگهی های رادیویی برای ماکارونی خود جایگاهی صوتی ایجاد کند. • تصویر صوتی شاید یکی از دلایل پائین بودن میانگین سطح کیفی تبلیغات رادیویی نسبت به تلویزیون، توجه نکردن به امکان تصویر سازی در ذهن مخاطب به وسیله صدا است. کاری که تنها به کمی دقت و توجه نیاز دارد و در مقابل تصویر سازی تلویزیونی ساده تر انجام می شود. به خصوص با در نظر گرفتن این نکته که ریشه های عمیق فرهنگ شاعرانه ما به ادبیات دوره پیش از ثبت تصویری و گرافیکی برمی گردد. کافی است نگاهی به تبلیغات تلویزیونی کشورهایی مثل ایران و ایتالیا بیندازید و ببینید که در چنین کشورهایی کمتر می توان تیزر تلویزیونی پیدا کرد که سفارش دهنده یا سازنده آن به چشم های مخاطب خود اطمینان کامل داشته باشد. حجم بالایی از تبلیغات ما با شعر و توضیح و کلمه در ذهنمان می رود. پس چرا از این ویژگی فرهنگی بهتر استفاده نمی کنیم؟ «لطف الله زارعی قنواتی» سرپرست اداره کل بازرگانی صداوسیما می گوید: «تبلیغاتچی های ما واقعاً تبلیغات متناسب با رادیو نمی سازند. معمولاً یک تیزر تلویزیونی می سازند و می گویند صدایش هم از رادیو پخش شود.» او که خود در رشته تبلیغات و بازاریابی تحصیل کرده معتقد است سازندگان تبلیغ رادیو را در کنار روش های دیگر تبلیغی مثل روزنامه یا تبلیغات محیطی و برای یادآوری آنچه در تلویزیون می بینیم در نظر می گیرند. «اگر تیزر رادیویی خوب بسازند تاثیر بسیار بیشتر و بهتری خواهد داشت.» همه تقصیر ها را هم نمی توان به گردن شرکت های تبلیغاتی انداخت. دست کم خودشان چنین چیزی را قبول ندارند: «مشاوره ضعیف نیست بلکه دست مان بسته است.» توضیح: «معمولاً مشاوران تبلیغاتی باید مشتری ها را راهنمایی کنند. به این معنی که مدیر کارخانه و کارکنان یک شرکت تولیدی باید وظایف خودشان را انجام دهند و وظیفه معرفی کالا را به مشاور تبلیغاتی خود بسپارند.» اما این اتفاق ساده در عمل بسیار پیچیده می شود: «مدیران شرکت ها می خواهند همه کارها در دست آنها باشد. به این دلیل که هزینه می کنند، یا اطمینان لازم وجود ندارد و نمی خواهند سرشان کلاه برود. به همین دلیل در کادر فنی هم دخالت می کنند و با اعمال سلیقه خود دست مشاور تبلیغاتی را می بندند.» مثلاً وقتی مشاور معتقد است برای رادیو باید تبلیغی جداگانه ساخته شود، صاحب کالا به تصور «هزینه اضافی» راه آن را می بندد و امر می کند که تیزر تلویزیونی خوب از آب درآمده، پس خوب است صدایش هم در رادیو پخش شود. نتیجه در بسیاری موارد این است که شنونده رادیو تصور می کند مثلاً فلان کارخانه صنعتی برای استیل خود تبلیغ می کند. اما کمی بعد با دیدن تیزر تلویزیونی آن می فهمد که: «آه، منظور از «استیل»، «سینک ظرفشویی» بوده!» • می شود- نمی شود در رادیو پخش بعضی از انواع تبلیغ غیر ممکن است. مثلاً می توانید با خیال راحت گزارش یک مسابقه فوتبال را از شبکه ورزش رادیو بشنوید و البته زحمت بکشید که خودتان توپ را پیدا کنید، اما مطمئن باشید هیچ زیر نویس صوتی وجود ندارد که از شرایط ثبت نام فلان مرکز آموزشی خبر دهد و صفحه فوتبال شما را نیمه تار کند. تبلیغ دهندگان رادیویی حتماً باید منتظر پایان صحبت های گوینده بمانند حتی اگر گوینده مجبور شود آهنگ صحبتش را تند کند تا به پایان جمله برسد و توضیح هم بدهد که: «به دلیل زیاد شدن زمان پخش آگهی مجبوریم زودتر از حضور شما مرخص شویم.» زیاد و کم شدن حجم آگهی ها یا زمان پخش آن به نظر شخصی مجری یا تهیه کننده برنامه ربطی ندارد. حتی نوع تبلیغات هم از دست آنها خارج است. مجری یکی از برنامه های کاملاً فرهنگی شبکه فرهنگ از پخش بعضی آگهی ها در وقفه کوتاه برنامه ناراضی است. فرض کنید یک نویسنده کهنه کار، بعد از روز ها پیگیری و اصرار، راضی شده است. فرض کنید یک نویسنده کهنه کار، بعد از روز ها پیگیری و اصرار، راضی شده که قبول زحمت فرموده و در یک برنامه فرهنگی حاضر شود، برنامه قطع می شود و انواع و اقسام صداها، به شیوه های مختلف یک نوع «چیپس جدید» را به شنوندگان معرفی می کنند. حتی سرپرست اداره کل بازرگانی صداوسیما هم اطلاع دقیقی از حجم و زمان پخش آگهی ها ندارد: «اختیار آن با ما نیست. به سلیقه سفارش دهندگان بستگی دارد که قبل از چه برنامه ای و چند بار می خواهند تبلیغ شان پخش شود.» و ادامه می دهد: «حتی امروز که اینجا نشسته ایم مشخص نیست فردا چه تعداد آگهی از رادیو پخش خواهد شد.» چون: «آگهی ها یک روز جلوتر مشخص می شوند، شبکه های رادیویی حتی دو ساعت زود تر از پخش هم آگهی را قبول می کنند.» «زارعی قنواتی» در مورد روند کار پخش بازرگانی صداوسیما می گوید: «هر روز از ساعت دو بعدازظهر شورایی شامل بیست کارشناس مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی تشکیل می شود.» در این شورا مسئولان شبکه های رادیو و تلویزیون، کارشناس حقوقی، موسیقی، ادبیات فارسی و مسائل مختلف اجتماعی و فرهنگی حضور دارند و تقاضاهای رسیده را بازبینی یا بازشنوایی می کنند و با مدارک لازم تطبیق می دهند. در صورتی که این تبلیغات تصویب شوند به آنها یک «کد» تعلق می گیرد و «بقیه کارها به عهده نمایندگی پخش است که زیر نظر صندوق بازنشستگی صداوسیما فعالیت می کند.» خانم شاه محمودی مسئول دفتر نمایندگی پخش، با تاکید بر این نکته که نمی توان به رسانه رقیب- روزنامه- اطلاعات آماری داد از زمان پخش آگهی در شبکه های مختلف رادیویی چیزی نمی گوید. اما زارعی قنواتی معتقد است آمار دقیقی از حجم آگهی ها وجود ندارد: «در روز های مختلف و ماه ها و فصل های سال، حجم پخش آگهی متفاوت است.» برای مثال به طور معمول ماه های خرداد و تیر و مرداد ماه های کم آگهی سازمان صداوسیما حساب می شود. اما خرداد و تیر ۸۵ به یمن برگزاری مسابقات فوتبال جام جهانی و به خصوص به دلیل حضور تیم ایران به ماه هایی پرآگهی تبدیل شده اند. با این وجود: «هیچ گاه زمانی که ما پیش بینی می کنیم و از طرف شبکه های رادیویی و تلویزیونی به پخش آگهی اختصاص داده می شود، پر نمی شود.»

به گفته زارعی قنواتی: «در بهترین حالت حدود یک سوم از زمان پیش بینی شده پر می شود.» حتی در همین روزهای پرمخاطب: «باکس آگهی شبکه ورزش رادیو در زمان پخش بازی های ایران پر بود. بعضی از تیم های بزرگ و پرطرفدار مثل انگلیس، ایتالیا یا برزیل هم خوب تبلیغ دارند. اما در بازی تیم های دیگر چنین چیزی نیست.» صاحبان آگهی ها هم این نکات را در نظر می گیرند. هر چند سیستم دقیقی برای محاسبه میزان مخاطب برنامه ها وجود ندارد و برخلاف بعضی کشورها که به گفته زارعی قنواتی تعداد بینندگان یا شنوندگان شبکه های مختلف را با استفاده از سیستم «ریتنیگ» (rating) به دقت محاسبه می کنند، ما بیشتر به سیستم شنیده ها و حدس و گمان خود تکیه می کنیم. • GF یا طبقه های بالای بالا مخاطب شناسی برنامه های رادیویی یا تلویزیونی همان طور که چندان به کار سازندگان برنامه های صدا و سیما نمی آید، برای سفارش دهندگان آگهی ها هم لازم به نظر نمی رسد. اگر هر کدام از گروه های مرتبط با رادیو و تلویزیون نیازی به دریافت اطلاعات مخاطبان احساس می کردند، حرکتی در این زمینه انجام می شد. دست کم چنین نبود که مرکز تحقیقات صدا و سیما، نه تنها در مورد رادیو که بیشتر اوقات به چشم فرزند اضافی به آن نگاه می شود، بلکه حتی در مورد تبلیغات تلویزیونی هم کار خاصی انجام نشده است. مسئول این مرکز تنها یک پایان نامه در مورد تبلیغات دارد که: «آن هم مربوط به رشته زبانشناسی است و زبان تبلیغات را بررسی کرده.» با این وجود کسی در تاثیرات غیرقابل انکار تبلیغات رادیو و تلویزیون شک نمی کند. با همین اطمینان است که تولیدکنندگان و مراکز مختلفی که می توانند هزینه پخش آگهی های رادیویی یا تلویزیونی را بپردازند در استفاده بهینه از این رسانه ها شکی به دل راه نمی دهند. مشاوران تبلیغاتی هم علاوه بر آماده کردن تیزرها برای معرفی هر چه بهتر موضوع، روش استفاده بهتر از رسانه ها را هم به صاحب آگهی گوشزد می کنند: «ما حتی برای هزار تومان شرکت آگهی دهنده برنامه ریزی می کنیم. اگر مشاور تشخیص دهد که یک تبلیغ رادیویی پاسخگوی نیاز تولیدکننده است، با صرف هزینه کمتر، علاقه بیشتری به رسانه صوتی نشان می دهد. مثلاً سازنده تیزر رادیویی شرکت لبنیاتی خزرشیر می گوید: «برای تولیدکننده این محصول جا انداختن نام آن مهم تر از نشان دادن شکل بسته بندی ها بود. بنابراین تبلیغ رادیویی با زمان هفده ثانیه ساختیم و در تکرارهای بعدی این زمان را به یازده ثانیه رساندیم.» سازنده این تبلیغ هم اگر به این نتیجه برسد که هزینه تبلیغات رادیو از تاثیر آگهی روی مخاطب بیشتر است، ترجیح می دهد شیوه و ابزار دیگری برای خود انتخاب کند. شرکت های تبلیغاتی از بالا رفتن هزینه رادیو در یک سال اخیر می گویند. مطابق قانون رادیو، پخش تبلیغ در ساعت ها و قبل از برنامه های مختلف در طبقه مشخصی قرار می گیرد. «فرمول هزینه ثابت است. اگر متقاضی پخش آگهی در ساعت یا برنامه خاصی تغییر کند، طبقه آن هم تغییر می کند.» اگر متقاضی پخش آگهی زیاد شود، جهش طبقه صورت می گیرد و اگر میزان درخواست ها کم شود، هزینه در طبقه پایین تری محاسبه می شود. «زارعی قنواتی» در مورد این تغییرات توضیح می دهد که: «فرمول هزینه ها در شورای نظارت تصویب شده و به صورت اتوماتیک اجرا می شود. یعنی کسی نمی تواند در آن دخل و تصرف کند.» اما شرکت های تبلیغاتی که در بیشتر موارد حلقه واسط بین صاحب کالا و سازمان صدا و سیما هستند نه تنها از پایین آمدن طبقه حرفی نمی زنند، بلکه بالا رفتن طبقات را هم نه پله پله، که چند طبقه ای می دانند و اینکه: «مهمترین مسئله تبلیغات رادیویی در حال حاضر همین مشکل هزینه ها است.» شاید با وجود مشکلاتی مثل «زیاد بودن تعداد درخواست ها و بالا رفتن هزینه برای سفارش دهندگان» و همچنین «کم بودن میزان درخواست ها و خالی ماندن زمان پیش بینی شده برای واحد بازرگانی صدا و سیما» یا «دخالت های غیرکارشناسی صاحبان آگهی در چگونگی پخش تبلیغات رادیویی»، جایی برای طرح مسائل کیفی، که پیش پا افتاده می نماید نباشد و بیشتر، مته به خشخاش گذاشتن تعبیر شود. مثلاً اینکه ایراد بگیریم که چرا صدای یک گوینده واحد روی سه تبلیغ پشت سر هم پخش می شود و مخاطبانی که بیشتر «شنونده» هستند، نه «گوش دهنده»، مرز بین پایان یک آگهی و آغاز دیگری را تشخیص نمی دهند. چنین نکته های کوچکی در پخش آگهی های رادیویی بر کیفیت کار و تاثیری که در ذهن مخاطب می گذارد اهمیت زیادی دارد. اهمیتی که البته علاقه چندانی به درک آن نشان داده نمی شود. • نظریه های مخاطبان اگر از هر کدام از ما بپرسند تبلیغات- نوع رادیویی، تلویزیونی، کبریتی یا محیطی آن چندان مهم نیست- چه تاثیری بر شما می گذارد، به احتمال زیاد ژست روشنفکرانه ای به خود می گیریم و با ذکر این نکته که اساساً توجه چندانی به تبلیغات نداریم، وانمود می کنیم از آن دست آدم های ساده لوحی نیستیم که تحت تاثیر عوامل محیطی قرار بگیریم. به خصوص در مورد رادیو که چون حضورش را نمی بینیم کمتر آن را جدی می گیریم. از پسر یازده ساله ای در مورد تبلیغات رادیو می پرسم. بلافاصله می گوید: «رادیو گوش نمی دهم.» از محصولی نام می برم که فقط در رادیو تبلیغ شده است و از او می خواهم در مورد آن کالا توضیح دهد. حضور ذهنش خوب است و شروع می کند به خواندن شعر آن تبلیغ و با دهان، موزیک همراه با آواز را هم می نوازد. بعد خودش به این نتیجه می رسد که بارها و بارها تبلیغ موردنظر را در رادیوی سرویس مدرسه و در هنگام بازگشت به منزل شنیده است. بعضی افراد، مثل راننده همین سرویس مدرسه هم ساعت های زیادی را همراه با پیام های رادیویی می گذرانند. اما کمتر پیش می آید که به طور آگاهانه و مشخص به پیام های بازرگانی این رسانه گوش دهند. بسیاری از این شنوندگان در هنگام شنیدن آگهی ها همان تصاویر تلویزیونی را در ذهن خود دوره می کنند و هیچ تصوری از تیزری که به منظور پخش رادیویی ساخته شده باشد ندارند. آنهایی هم که کمتر به صفحه تلویزیون نگاه کرده اند، با شنیدن بعضی از پیام ها بیشتر دچار سرگردانی می شوند تا اشتیاق پیدا کردن به خرید محصول مورد نظر. با این حال کمتر تماس تلفنی با روابط عمومی رادیو یا برنامه های مختلف به پخش آگهی مربوط می شود. حتی شنوندگانی هم که همیشه از پخش تبلیغات گله می کنند که: «وقتی یک دکتر متخصص آورده اند که مجبور است در وقت کم، مسئله ای را مطرح کند، صحبت او را قطع می کنند یا بخشی از سئوالات تلفنی را بی جواب می گذارند، چرا که وقت تنگ است. اما خیلی راحت چند دقیقه ای را به پخش آگهی اختصاص می دهند.» بعضی شرکت های تولیدکننده یا خدماتی هم، خود را از حد فاصل موزیک آغاز و پایان تبلیغ بیرون آورده اند و نامشان را در طول پخش برنامه های رادیویی تکرار می کنند. برنامه هایی که بیشتر شامل مسابقه ها و برنامه های تفریحی آخر هفته می شود و با یک حساب ذهنی، می توان گفت شنوندگان بیشتری را به روشن کردن پیچ رادیو وامی دارند. نام این شرکت ها در قالب جواب مسابقه، یا اهداکننده جایزه به برندگان مطرح می شود. در دنیای تبلیغات، مهمترین مسئله مطرح شدن و تکرار نام موردنظر است. به خصوص اگر با چهره ای مثبت و «هدیه دهنده» همراه شود. رادیو اگر از سوی سفارش دهندگان آگهی و شرکت های تبلیغاتی و همچنین سازندگان برنامه ها کمی جدی تر گرفته شود، می تواند تاثیر بسیار مطلوب تری در چرخه تبلیغات و به تبع آن اقتصاد کشور داشته باشد. کشف راه های تاثیرگذاری، فقط به کمی توجه و خلاقیت نیاز دارد. با کشف راه های بهتر شاید حتی بتوان خود کوه دماوند را به شنوندگان رادیو خوراند.