لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 18
بزها : رفتار، تنش و مدیریت
معرفی
بزها درسرتاسر دنیا بخاطر شیر، گوشت، الیاف؛ تحقیقات بیوشیمیایی و همزیستی پرورش داده میشوند. شیر بز بخاطر خواص حساسیت های بالای آلرژی و سهولت هضم آن شناخته شده میباشد.
تولیدات فعلی بزها برخی از ارزشمندترین الیاف را حاصل میکند تولیدات فعلی بزها برخی از ارزشمندترین الیاف را حاصل می کند علاوه بر آن بزها در مدیریت چراگاه و کنترل brush ( ) مفید هستند. گوشت بز منبع اصلی پروتئین حیوانی در سرتاسر دنیاست، خصوصاً در آسیا و آفریقا. در ایالات متحده اهمیت بز در سالهای اخیر به عنوان حیوان گوشتی افزایش یافته است. اگر چه سیستم های بازاریابی گوشت بز هنوز کاملاً سازماندهی نشدهاند که مدیریت گوشت بز را به یک رقابت تبدیل میسازد تمرینات مدیریتی که سلامت بزها را همیشه ارتقا میدهد به محصول دهی بهتر منجر میشود، اگر چه اطلاعات پزشکی در دسترس که به این موارد اشاره می کند محدود هستند.
محیط محدود
استرس حرارتی در بزها وجود دارد، خصوصاً تحت شرایط مدیریتی متمرکز. کاهش در غذای مصرفی و تولید بطور معمول در بزهایی که تحت اثر تنش حرارتی هستند مشاهده میشود. Feedloming یک عمل معمولی در صنعت گوشت بز نمیباشد. بخاطر سختیهای که با مدیریت بیماری و کمبود امکانات اقتصادی موجود میباشد اگر چه طبیعت و مری به اهمت برنامههای مدیریتی متمرکز به عنوان یکی از استراژیهای پیشرفت تولید گوشت بز تاکید کردهاند تحت شرایط متمرکز، غنی سازی محیطی سرعت رشد در بزها افزایش میدهد ولی بز غذای مصرفی یا رفتارهای خصمانه اثری نمیگذارد.
رفتار خصمانه (جنگجویانه) پاسخ های سرکشانه یا مطیعانه به یکدیگر را در حیوانات مشخص میکند.
پاسخ های تنشی در بزها تحت اثر تراکم انبار کردن قرار نمیگیرد، زمانی که آنها در طویله ها بدون تغذیه نگهداری میشوند. اگر چه عکس العمل های خصمانه در گروههایی با تراکم بالا شایع است.
تعاملات اجتماعی
تقریباً بلافاصله بعد از تولد (کمتر از 48 ساعت) نوزادان بزها قادر به احساس کردن محیط اجتماعیشان هستند.
بزها حیوانات بسیار اجتماعی هستند وعلاقه دارند با هم باشند مخصوصاً اگر احساس خطر کنند یا از محدوده خانهاشان دور شده باشند. اگر چه این برای تعداد کمی از بزها معمول است که از گله خود جدا شوند و در تنگنا قرار میگیرند. بزها از ضربات سر برای ثبت کردن قلمرو شخصی خود استفاده میکنند. بزها اصلی اغلب به پهلوهای بزهای فرعی (زیردست) شاخ میزند. صدمات فیزیکی مانند کبودی در بزهای شاخ دار تحت شرایط پرجمعیت افزایش مییابد، که بالا رفتن فعالیتهای که تین کیناز خون منجر می شود. قلمرو شخصی بزها ابتداً به وزن بز و اندازه شاخ آن بستگی دارد. جالب اینکه، یک بز تنها با بیشترین تعداد فامیل در یک گروه در بزهای گونه جانواپوری (Jumanapari) تمایل دارند که بز اصلی باشند. کنان ات ال یک زخم را در فعالیت CK در بزها مشاهده کرده است.
موقعی که بعداز 7 ساعت نگهداری در طویلهها، به عنوان یک نتیجه تعداد بیشتری عکسالعمل خصمانه مشاهده شد تا در ساعات ابتدایی نگهداری.
ایزولاسیون اجتماعی
جدا سازی بزها از گروه اجتماعی خود میتواند افزایش تنش احساسی یا هراسناکی را موجب شود که با منعکس شدن تمرکز که تیزول بالا رفته تشخیص میشود تمرکز که تیزول پلاسما یک شاخص قابل اعتماد برای تنش در بزهاست.
برای مطالعه پاسخها به ایزولاسیون اجتماعی در بزها کانن ات. ال آزمایشی را ترتیب داد که در آن از هر بز به تنهایی بعد ازانجام هر کدام از سه درمان ایزولاسیون نمونه خون گرفته شد : یکی ایزولاسیون 15 دقیقهای بدون هیچ ارتباط دیداری با دیگربزها (i)؛ یک ایزولاسیون 15 دقیقهای با ارتباط دیداری (IV)؛ یا هیچ ایزولاسیون (کنترل و C) سطوح استرس همانطور که با تمرکزکرتیزول پلاسما مشخص میگردد در گروه I در مقایسه با گروههای C,IV بیشتر بوده است. تمرکز کرتیزول در گروههای IV,C بصورت شخصی متفاوت نیستند (شکل 1).
ایزولاسیون اجتماعی در گوسفندان نیز ایجاد استرس میکند. اگر چه بر اساس تعاملات اجتماعی آغاز شده زمان هر واحد و رفتار نشان داده شده در زمان ایزولاسیون اجتماعی بزها نسبت به گوسفندها حیوانات اجتماعیتری هستند.
اگر چه گلوکز پلاسما و تمرکز اسیدهای چرب غیراشباع (NEFA) در درمان تأثیر نمیپذیرد. روندها با روندهای کرتیزول شبیه میباشد (شکل1) تمرکز پلاسما (NEFA) دربزها نتیجه تنش افزایش مییابد.
بزها به آسانی میتوانند با روند آزمایشگاهی روتین مانند ایزولاسیون و نمونهگیری خون توسط یک وسیله آرام و بزنامههای تشویقی عادت کند؛ به این خاطر که آنها میتوانند رویارویی های مثبت را بخاطر بسپارند.
شکل 1- تاثیر درمان قرنطینه (قرنطینه بدون تماس دیداری باندهای دیگر با تماس دیداری با بازهای دیگر IV؛ کنترل 2) بد (A) کرتیزول پلاسما (plasmacortisd ، (B) گلوگز پلاسما (plasmaglueose)و اسیدهای چرب غیراشباع پلاسما (NEFA)
ستونها با حروف متفاوت کاملاً متفاوت هستند (P<0.05) با LSD. (تعریف شده از مرجع )، ( در سایت اینترنتی dekke.com www. میتوانید تصاویر رنگی را نیز بیایید).
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 37
مقدمه:
این روزها جمله «وابستگی 90 درصدی روغن، سرشکستگی ملی» به واژه ای تکراری تبدیل شده و در هر محفل و نشریه ای این کلمات به کرات بیان میشود. این جمله زمانی حیرت انگیزتر میشود که در کنار بحث خودکفائی گندم نیز قرار بگیرد. ایرانی که تا چند سال پیش بزرگ ترین وارد کننده گندم جهان بود طی چند سال، تنها چند سال، به خودکفائی رسیده و حتی زمزمه های صادرات نیز به گوش می رسد. مسئولان وزارت جهاد کشاورزی طی همین سالها با توجه به این موفقیت به فکر برنامه ریزی برای تأمین نیازهای کشور به دانه های روغنی از داخل افتاده اند تا شاید روزی هم بتوان از این سرشکستگی ملی رهایی یافت. این مدیران امیدوارند اجرای طرح ده ساله دانههای روغنی نیز مثل گندم باعث افتخار و مباحاتشان شود (ماهنامه روغن نباتی، 1383 الف). کشور ایران معادل 000، 800 ، 164 هکتار مساحت دارد که از این مقدار، 15 الی 18 میلیون هکتار شورهزار، 20 الی 22 میلیون هکتار بیابان و تقریباً یک میلیون هکتار نیمه خشک است. ایران با متوسط نزولات آسمانی 240 میلی متر که از یک سوم میزان نزولات سالانه جهانی (700 میلی متر) کمتر می باشد، دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است. در مناطق خشک، میزان باران سالانه، کمتر از تبخیر و تعرق بوده و بروز دوره خشکی در طول سال امری عادی است (کافی و همکاران، 1379 ب). تحقیقات انجام شده نشان داده است که متوسط افت عملکرد سالیانه به واسطة خشکی در جهان 17 درصد بوده که تا بیش از 70 درصد در هر سال میتواند افزایش یابد(Edmeades et al, 1994). با توجه به این موضوع کشاورزان و دست اندرکاران کشور، اصولاً باید با تلاش فراوان و مدیریت صحیح و اقتصادی منابع آبی و استفاده بهینه از آب در تولید هر چه بیشتر محصولات زراعی، مشکل غذایی جمعیت را رفع سازند. دانه های روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می دهند. این محصولات علاوه بر دارا بودن ذخایر غنی اسیدهای چرب، حاوی پروتئین نیز می باشند (شیرانی راد و دهشیری، 1381). دانه های روغنی به دلیل تولید روغن های با کیفیت بالا و درصد زیادی از اسیدهای چرب و مرغوب از اهمیت شایانی در تغذیه انسان برخوردارند (آلیاری و همکاران، 1379). در حال حاضر، مصرف سرانة روغن خوراکی کشور بیش از 16 کیلوگرم برآورد شده است. لذا با توجه به جمعیت کشور، نیاز به حدود یک میلیون تن روغن در سال میباشد که بیش از 90 درصد آن از طریق واردات تأمین میشود (شیرانی راد و دهشیری، 1381).میزان واردات روغن خام درسال 1382 درجدول (1-1) درج گردیده -است(ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب). به این لحاظ، لزوم برنامه ریزی بلندمدت و منسجم با هدف نیل به خودکفائی در تولید روغن خوراکی غیرقابل انکار خواهد بود (شیرانی راد و دهشیری، 1381).
جدول(1-1) - میزان واردات روغن خام در سال 1382.
ردیف
شماره تعرفه
نام کالا
وزن(کیلوگرم)
ارزش دلاری
1
15071000
روغن خام سویا
777,431,497
436,268,054
2
15091000
روغن زیتون بکر
802,482
699,146
3
15111000
روغن خام نخل
53,108,436
25,127,238
4
15121100
روغن خام آفتابگردان
183,477,357
116,593,314
5
15122100
روغن خام پنبه دانه
4,647,000
2,879,924
6
15141100
روغن خام کلزا
19,973,625
12,374,815
جمع
1,039,440,397
593,942,491
مأخذ: (گمرک جمهوری اسلامی ایران)
در حال حاضر سالانه 2/1 میلیارد دلار صرف واردات روغن نباتی و کنجاله سویا میشود و اگر روند کنونی مصرف و رشد جمعیت ادامه یابد، تا چند سال آینده سالانه دو میلیارد دلار صرف واردات روغن خوراکی خواهد شد (ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب).
در این میان، کلزا به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان روغنی برای کشت در شرایط آب و هوایی کشور مورد توجه قرار گرفته است. تولید جهانی روغن کلزا در مقایسه با دیگر روغن های گیاهی در مقام دوم بعد از روغن سویا قرار دارد و میزان آن بیش از 42 میلیون تن میباشد. همچنین، پس از استحصال روغن، کنجاله باقی مانده سرشار از پروتئین بوده و برای تغذیه دام مناسب است (آلیاری و همکاران، 1379). با توجه به اینکه در حال حاضر میزان روغن تولیدی در داخل کشور ناچیز بوده و عمدتاً با کشت گیاهان سویا، آفتاب گردان، پنبه دانه، بادام زمینی، زیتون و کنجد تأمین میشود و همچنین با عنایت به اینکه همه ساله مقدار قابل توجهی از زمین های آبی و دیم کشور به منظور تقویت بنیه خاک، بدون کاشت باقی می ماند، لذا کلزا بویژه نوع پائیزه آن با داشتن بیش از 40% روغن در دانه و در حدود 40% پروتئین در کنجاله، از لحاظ زراعی میتواند در تناوب با غلات که زراعت عمده کشور می باشد قرار گیرد و سهم ارزنده ای را در رفع کمبود روغن گیاهی موردنیاز کشور ایفا کند (احمدی، 1371). یکی از عوامل بسیار مهم که توسعه سطح زیر کشت و تولید موفقیت آمیز گیاه کلزا در کشور با خطر مواجه می سازد، کمبود رطوبت خاک در انتهای دوره رشد میباشد (شکاری، 1380). در دورة انتهایی رشد در فصل بهار در کلزا به دلیل همزمانی این گیاه با دیگر زراعت های اصلی از جمله غلات امکان فراهم نبودن آب (دورة خشکی) مهیاست. کم آبی از مهمترین عوامل محدود کنندة رشد گیاهان و تولید آنها به حساب میآید و در حال حاضر، هیچ راه منطقی برای افزایش نزولات جوی در طول دوره های خشکی وجود ندارد. لذا بهترین راه مقابله
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 18
بزها : رفتار، تنش و مدیریت
معرفی
بزها درسرتاسر دنیا بخاطر شیر، گوشت، الیاف؛ تحقیقات بیوشیمیایی و همزیستی پرورش داده میشوند. شیر بز بخاطر خواص حساسیت های بالای آلرژی و سهولت هضم آن شناخته شده میباشد.
تولیدات فعلی بزها برخی از ارزشمندترین الیاف را حاصل میکند تولیدات فعلی بزها برخی از ارزشمندترین الیاف را حاصل می کند علاوه بر آن بزها در مدیریت چراگاه و کنترل brush ( ) مفید هستند. گوشت بز منبع اصلی پروتئین حیوانی در سرتاسر دنیاست، خصوصاً در آسیا و آفریقا. در ایالات متحده اهمیت بز در سالهای اخیر به عنوان حیوان گوشتی افزایش یافته است. اگر چه سیستم های بازاریابی گوشت بز هنوز کاملاً سازماندهی نشدهاند که مدیریت گوشت بز را به یک رقابت تبدیل میسازد تمرینات مدیریتی که سلامت بزها را همیشه ارتقا میدهد به محصول دهی بهتر منجر میشود، اگر چه اطلاعات پزشکی در دسترس که به این موارد اشاره می کند محدود هستند.
محیط محدود
استرس حرارتی در بزها وجود دارد، خصوصاً تحت شرایط مدیریتی متمرکز. کاهش در غذای مصرفی و تولید بطور معمول در بزهایی که تحت اثر تنش حرارتی هستند مشاهده میشود. Feedloming یک عمل معمولی در صنعت گوشت بز نمیباشد. بخاطر سختیهای که با مدیریت بیماری و کمبود امکانات اقتصادی موجود میباشد اگر چه طبیعت و مری به اهمت برنامههای مدیریتی متمرکز به عنوان یکی از استراژیهای پیشرفت تولید گوشت بز تاکید کردهاند تحت شرایط متمرکز، غنی سازی محیطی سرعت رشد در بزها افزایش میدهد ولی بز غذای مصرفی یا رفتارهای خصمانه اثری نمیگذارد.
رفتار خصمانه (جنگجویانه) پاسخ های سرکشانه یا مطیعانه به یکدیگر را در حیوانات مشخص میکند.
پاسخ های تنشی در بزها تحت اثر تراکم انبار کردن قرار نمیگیرد، زمانی که آنها در طویله ها بدون تغذیه نگهداری میشوند. اگر چه عکس العمل های خصمانه در گروههایی با تراکم بالا شایع است.
تعاملات اجتماعی
تقریباً بلافاصله بعد از تولد (کمتر از 48 ساعت) نوزادان بزها قادر به احساس کردن محیط اجتماعیشان هستند.
بزها حیوانات بسیار اجتماعی هستند وعلاقه دارند با هم باشند مخصوصاً اگر احساس خطر کنند یا از محدوده خانهاشان دور شده باشند. اگر چه این برای تعداد کمی از بزها معمول است که از گله خود جدا شوند و در تنگنا قرار میگیرند. بزها از ضربات سر برای ثبت کردن قلمرو شخصی خود استفاده میکنند. بزها اصلی اغلب به پهلوهای بزهای فرعی (زیردست) شاخ میزند. صدمات فیزیکی مانند کبودی در بزهای شاخ دار تحت شرایط پرجمعیت افزایش مییابد، که بالا رفتن فعالیتهای که تین کیناز خون منجر می شود. قلمرو شخصی بزها ابتداً به وزن بز و اندازه شاخ آن بستگی دارد. جالب اینکه، یک بز تنها با بیشترین تعداد فامیل در یک گروه در بزهای گونه جانواپوری (Jumanapari) تمایل دارند که بز اصلی باشند. کنان ات ال یک زخم را در فعالیت CK در بزها مشاهده کرده است.
موقعی که بعداز 7 ساعت نگهداری در طویلهها، به عنوان یک نتیجه تعداد بیشتری عکسالعمل خصمانه مشاهده شد تا در ساعات ابتدایی نگهداری.
ایزولاسیون اجتماعی
جدا سازی بزها از گروه اجتماعی خود میتواند افزایش تنش احساسی یا هراسناکی را موجب شود که با منعکس شدن تمرکز که تیزول بالا رفته تشخیص میشود تمرکز که تیزول پلاسما یک شاخص قابل اعتماد برای تنش در بزهاست.
برای مطالعه پاسخها به ایزولاسیون اجتماعی در بزها کانن ات. ال آزمایشی را ترتیب داد که در آن از هر بز به تنهایی بعد ازانجام هر کدام از سه درمان ایزولاسیون نمونه خون گرفته شد : یکی ایزولاسیون 15 دقیقهای بدون هیچ ارتباط دیداری با دیگربزها (i)؛ یک ایزولاسیون 15 دقیقهای با ارتباط دیداری (IV)؛ یا هیچ ایزولاسیون (کنترل و C) سطوح استرس همانطور که با تمرکزکرتیزول پلاسما مشخص میگردد در گروه I در مقایسه با گروههای C,IV بیشتر بوده است. تمرکز کرتیزول در گروههای IV,C بصورت شخصی متفاوت نیستند (شکل 1).
ایزولاسیون اجتماعی در گوسفندان نیز ایجاد استرس میکند. اگر چه بر اساس تعاملات اجتماعی آغاز شده زمان هر واحد و رفتار نشان داده شده در زمان ایزولاسیون اجتماعی بزها نسبت به گوسفندها حیوانات اجتماعیتری هستند.
اگر چه گلوکز پلاسما و تمرکز اسیدهای چرب غیراشباع (NEFA) در درمان تأثیر نمیپذیرد. روندها با روندهای کرتیزول شبیه میباشد (شکل1) تمرکز پلاسما (NEFA) دربزها نتیجه تنش افزایش مییابد.
بزها به آسانی میتوانند با روند آزمایشگاهی روتین مانند ایزولاسیون و نمونهگیری خون توسط یک وسیله آرام و بزنامههای تشویقی عادت کند؛ به این خاطر که آنها میتوانند رویارویی های مثبت را بخاطر بسپارند.
شکل 1- تاثیر درمان قرنطینه (قرنطینه بدون تماس دیداری باندهای دیگر با تماس دیداری با بازهای دیگر IV؛ کنترل 2) بد (A) کرتیزول پلاسما (plasmacortisd ، (B) گلوگز پلاسما (plasmaglueose)و اسیدهای چرب غیراشباع پلاسما (NEFA)
ستونها با حروف متفاوت کاملاً متفاوت هستند (P<0.05) با LSD. (تعریف شده از مرجع )، ( در سایت اینترنتی dekke.com www. میتوانید تصاویر رنگی را نیز بیایید).
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 78
مقدمه
خشکی، خطری جدی برای تولید موفق ذرت در سراسر جهان محسوب می شود. منابع آب شیرین در جهان محدوده بوده، و با افزایش جمعیت جهان نیاز به استفاده از آب بیشتر می شود و لذا منابع آب بطور فزآینده ای مورد تهدید قرار گرفته، و از آنجاکه بخش کشاورزی عمده ترین مصرف کننده آب بشمار میرود، هر گونه صرفه جویی در این بخش کمک مؤثری به تولید بهینه محصولات زراعی خواهد کرد . با در نظر گرفتن روند افزایش جمعیت جهان که طبق پیش بینی های سازمان ملل، این جمعیت در سال 2050 میلادی به 4/14 میلیارد نفر خواهد رسید . بنابراین ضرورت تولیدات غذایی جهت تامین نیازهای مرتبط امری اجتناب ناپذیر است.
ذرت گیاهی است گرمسیری که بدلیل ویژگیهای زیاد از جمله قدرت سازگاری با شرایط اقلیمی گوناگون مورد توجه تولید کنندگان قرار گرفته بطوریکه ذرت از نظر سطح زیر کشت مکان، زراعت آن بعنوان یک گیاه پر محصول جهت تأمین کالری مورد نیاز بشر بطور مستقیم و غیر مستقیم از اهمیت ویژه ای برخوردار است . تولید ذرات در جهان در سال 2002 ، 589/189/602 تن بود . حدود 17 درصد سطح زیر کشت جهانی ذرت آبیاری می شود که از این مقدار حدود 40 درصد مواد غذایی حاصل می شود .
در ایران تقریباً 70 درصد مساحت کشور را اقلیم خشک و نیمه خشک شامل می شود که متوسط بارندگی سالیانه آنها کمتر از 300 میلیمتر است
از آنجائیکه مرحله گلدهی ذرت به عنوان حساسترین مرحله رشد و نمو ذرت با گرم ترین ماه سال ( تیرماه ) مطابقت دارد و معمولاً نزولات آسمانی در این موقع از سال رخ نمی دهد و از طرفی حداکثر نیاز آبی محصولات رایج منطقه ( پنبه ، چغندر قند ، گوجه ) به همین زمان ارسال مربوط می شود و ظرفیت شبکه های آبیاری ، زراعت را در وضعیتی قرار داده که فواصل آبیاری ذرت طولانی شده و عملکرد کاهش می یابد . ذرت در آب و هوای نیمه خشک مدیترانه ای برای نیل به عملکرد دانه بالا نیاز به آبیاری تکمیلی دارد .
خصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی زیادی ، در مقاومت به خشکی موثر هستند که به عنوان شاخص های مورد انتخاب توصیه شده اند . برای مثال بسته شدن روزنه ها ، کاهش سطح برگ ، افزایش کارایی فتوسنتز ، رسوب چربیها ، توسعه سیستم ریشه ای ، مقاومت در برابر انتشار گازها ، تغییر در مقدار ترکیبات آلی ، قندی و ازته ،اسید آمینه پرولین ، تنظیم پتانسیل اسمزی ، تغییرات سرعت رشد نسبی ، و سرعت رشد محصول از این جمله می باشند.
با توجه به خصوصیت اصلی زراعت در مناطق با محدودیت منابع آبی و لزوم گسترش سطح زیر کشت با هدف افزایش محصولات زراعی در این مناطق ، و با توجه به اینکه آبیاری یکی از نیازهای مهم تولیدات کشاورزی محسوب می شود . دستیابی به ژنوتیپ های محتمل به شرایط دشوار با کارایی بالای مصرف آب ضروری بنظر می رسد .
بنابراین شناسایی مراحلی از رشد که در آنها به آب کمتری نیاز است و حذف آبیاریهای غیر ضروری و نیز تعیین مراحل حساس به قطع آب و همچنین یافتن ژنوتیپ های محتمل به تنش آبی باعث افزایش کارایی مصرف آب همراه با افزایش سطح زیر کشت و نهایتاً عملکرد اقتصادی خواهد شد . مطالعات جدی پیرامون شرایط نامساعد محیطی و عکس العمل گیاهان نسبت به آنها از سال 1941 در دنیا شروع شده است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 36
مقدمه:
این روزها جمله «وابستگی 90 درصدی روغن، ورشکستگی ملی» به واژه ای تکراری تبدیل شده و در هر محفل و نشریه ای این کلمات به کرات بیان میشود. این جمله زمانی حیرت انگیزتر میشود که در کنار بحث خودکفائی گندم نیز قرار بگیرد. ایرانی که تا چند سال پیش بزرگ ترین وارد کننده گندم جهان بود طی چند سال، تنها چند سال، به خودکفائی رسیده و حتی زمزمه های صادرات نیز به گوش می رسد. مسئولان جهاد کشاورزی طی همین سالها با توجه به این موفقیت به فکر برنامه ریزی برای تأمین نیازهای کشور به دانه های روغنی از داخل افتاده اند تا شاید روزی هم بتوان از این سرشکستگی ملی رهایی یافت. این مدیران امیدوارند اجرای طرح ده ساله دانههای روغنی نیز مثل گندم باعث افتخار و مباحاتشان شود (ماهنامه روغن نباتی، 1383 الف). کشور ایران معادل 000، 800 ، 164 هکتار مساحت دارد که از این مقدار، 15 الی 18 میلیون هکتار شورهزار، 20 الی 22 میلیون هکتار بیابان و تقریباً یک میلیون هکتار نیمه خشک است. ایران با متوسط نزولات آسمانی 240 میلی متر که از یک سوم میزان نزولات سالانه جهانی (700 میلی متر) کمتر می باشد، دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است. در مناطق خشک، میزان باران سالانه، کمتر از تبخیر و تعرق بوده و بروز دوره خشکی در طول سال امری عادی است (کافی و همکاران، 1379 ب). تحقیقات انجام شده نشان داده است که متوسط افت عملکرد سالیانه به واسطة خشکی در جهان 17 درصد بوده که تا بیش از 70 درصد در هر سال میتواند افزایش یابد(Edmeades et al, 1994). با توجه به این موضوع کشاورزان و دست اندرکاران کشور، اصولاً باید با تلاش فراوان و مدیریت صحیح و اقتصادی منابع آبی و استفاده بهینه از آب در تولید هر چه بیشتر محصولات زراعی، مشکل غذایی جمعیت را رفع سازند. دانه های روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می دهند. این محصولات علاوه بر دارا بودن ذخایر غنی اسیدهای چرب، حاوی پروتئین نیز می باشند (شیرانی راد و دهشیری، 1381). دانه های روغنی به دلیل تولید روغن های با کیفیت بالا و درصد زیادی از اسیدهای چرب و مرغوب از اهمیت شایانی در تغذیه انسان برخوردارند (آلیاری و همکاران، 1379). در حال حاضر، مصرف سرانة روغن خوراکی کشور بیش از 16 کیلوگرم برآورد شده است. لذا با توجه به جمعیت کشور، نیاز به حدود یک میلیون تن روغن در سال میباشد که بیش از 90 درصد آن از طریق واردات تأمین میشود (شیرانی راد و دهشیری، 1381). میزان واردات روغن خام در سال 1382 در جدول (1-1) درج گردیده است
(ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب). به این لحاظ، لزوم برنامه ریزی بلندمدت و منسجم با هدف نیل به خودکفائی در تولید روغن خوراکی غیرقابل انکار خواهد بود (شیرانی راد و دهشیری، 1381).
جدول(1-1) - میزان واردات روغن خام در سال 1382
ردیف
شماره تعرفه
نام کالا
وزن
ارزش دلاری
1
15071000
روغن خام سویا
777,431,497
436,268,054
2
15091000
روغن زیتون بکر
802,482
699,146
3
15111000
روغن خام نخل
53,108,436
25,127,238
4
15121100
روغن خام آفتابگردان
183,477,357
116,593,314
5
15122100
روغن خام پنبه دانه
4,647,000
2,879,924
6
15141100
روغن خام کلزا
19,973,625
12,374,815
جمع
1,039,440,397
593,942,491
مأخذ: (گمرک جمهوری اسلامی ایران)
در حال حاضر سالانه 2/1 میلیارد دلار صرف واردات روغن نباتی و کنجاله سویا میشود و اگر روند کنونی مصرف و رشد جمعیت ادامه یابد، تا چند سال آینده سالانه دو میلیارد دلار صرف واردات روغن خوراکی خواهد شد (ماهنامه روغن نباتی، 1383 ب).
در این میان، کلزا به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان روغنی برای کشت در شرایط آب و هوایی کشور مورد توجه قرار گرفته است. تولید جهانی روغن کلزا در مقایسه با دیگر روغن های گیاهی در مقام دوم بعد از روغن سویا قرار دارد و میزان آن بیش از 42 میلیون تن میباشد. همچنین، پس از استحصال روغن، کنجاله باقی مانده سرشار از پروتئین بوده و برای تغذیه دام مناسب است (آلیاری و همکاران، 1379). با توجه به اینکه در حال حاضر میزان روغن تولیدی در داخل کشور ناچیز بوده و عمدتاً با کشت گیاهان سویا، آفتاب گردان، پنبه دانه، بادام زمینی، زیتون و کنجد تأمین میشود و همچنین با عنایت به اینکه همه ساله مقدار قابل توجهی از زمین های آبی و دیم کشور به منظور تقویت بنیه خاک، بدون کاشت باقی می ماند، لذا کلزا بویژه نوع پائیزه آن با داشتن بیش از 40% روغن و در حدود 40% پروتئین در کنجاله، از لحاظ زراعی میتواند در تناوب با غلات که زراعت عمده کشور می باشد، قرار گیرد و سهم ارزنده ای را در رفع کمبود روغن گیاهی موردنیاز کشور ایفا کند (احمدی، 1371). یکی از عوامل بسیار مهم که توسعه سطح زیر کشت و تولید موفقیت آمیز گیاه کلزا در کشور با خطر مواجه می سازد، کمبود رطوبت خاک در انتهای دوره رشد میباشد (شکاری، 1380). در دورة انتهایی رشد در فصل بهار در کلزا به دلیل همزمانی این گیاه با دیگر زراعت های اصلی از جمله غلات امکان فراهم نبودن آب (دورة خشکی) مهیاست. کم آبی از مهمترین عوامل محدود کنندة رشد گیاهان و تولید آنها به حساب میآید و در حال حاضر، هیچ راه منطقی برای افزایش نزولات جوی در طول دوره های خشکی وجود ندارد. لذا بهترین راه مقابله با خشکی، به کارگیری عملیات زراعی مناسب و استفاده از ارقامی است که تحمل به خشکی بیشتری داشته باشند (احمدی و جاویدفر، 1379).
تحقیق حاضر نیز به منظور بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد ارقام بهاره کلزا انجام گرفت.