موزه تاریخ ایران2

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 197

2-2 شناخت اکوسیستم های ایران

2-2-1 طبیعت ایران :1

ایران با وسعتی برابر 1648000 کیلومتر مربع بین دریای خزرو دریاهای گرم عمان و خلیج فارس قرار دارد پیشینه زمین شناسی و موقعیت جغرافیایی ویژه آن باعث گردیده است تا چشم اندازهای بی کرانی از رشته کوههای عظیم , جنگلهای انبوه ، جلگه های پهناور ، بیابانهای لم یزرع، دشتهای حاصلخیز و تالاب های بزرگ در آن پدید آید . شرایط اقلیمی این سرزمین بسیار متنوع است درحفره خلیج فارس حداکثر گرمای هوا به 53 درجه سانتیگراد بالای صفر و در شمال غرب کشور حداقل سرما به چهل درجه زیر صفر می رسد.

درجنگل های سرسبز جنوب غربی دریای خزر ، میزان بارندگی سالانه حدود دو هزار و چهارصد میلی متر است درحالی که در شن زارهای کویر لوت ممکن است چند سال پیاپی بارانی نبارد ارتفاع زمین در ساحل خزر 25 متر پایین تر از سطح دریاهای آزاد است درحالی که در میان کوههای بی شمار ایران ، بیش از یکصدمتر با ارتفاع بالای چهارهزار متر و قله دماوند با ارتفاع 5774 متر دیده می شوند.

تنوع زیستی سرزمین ما متناسب با تنوع جغرافیایی و اقلیمی آن است . درحالی که دامنه های البرز از جنگل های انبوه پهن برگ پوشیده شده است در میلیون ها هکتار از دشت های کویری گیاهی دیده نمی شود و درحالی که در سواحل دریای عمان و خلیج فارس جنگل های حرا روییده است . هرچند مناطق بسیاری از ایران هنوز از نظر گیاهشناسان کم و بیش ناشناخته باقی مانده است هر برنامه جمع آوری گیاهانی از سرزمین های دور افتاده هنوز همراه با کشف چند گونه جدید است با وجود این انواع گیاهان ایران حدود ده هزار گونه تخمین زده شده است و این تعداد تقریباً معادل گیاهان سراسر قاره اروپاست که تقریباً چهار برابر وسعت دارد.

تنوع جانوری ایران به نحوی است که هم سیاه خروس قفقازی و هم اکراس آفریقایی و هم ماهی آزاد شمال و هم تمساح بلوچستان میتوان در آن دید . در آبهای گرم جنوب بزرگترین پستانداران زمین ، نهنگ بزرگ صدو بیست هزار کیلوگرمی در شمال کشور کوچکترین پستاندار شناخته شده روی زمین یعنی حشره خور کوتوله 2 گرمی زندگی می کند انواع پرندگان شناخته شده ایران 502 گونه و انواع پستاندار آن 160 گونه است .

2-2-1 تقسیم بندی طبیعت ایران :

یا این هم تنوع سرزمین ایران را میتوان به چهار ایالت جغرافیایی خزر ، زاگرس ، فلات مرکزی و دشتهای ساحلی جنوبی تقسیم کرد. این تقسیم بندی با پدیده های دیرینه شناسی و زمین شناسی و با تقسیم بندی های اقلیمی و همچنین با مناطق رویش گیاهی و مراکز جانوری منطبق است این چهار ایالت جغرافیایی به شدت تحت تأثیر چهار منشاء سازنده طبیعی نیمکره شمالی را از نظر ژئوبوتانیک به چهار ناحیه اصلی تقسیم می کنند کشور ما مانند یک پهنه اتصال در محل تلاقی این چهار ناحیه گیاهی قراردارد و عناصر بیشماری از هر یک از این نواحی ، جامعه گیاهی کشورمان را تحت تأثیر قرار داده است . چهار ناحیه گیاهی عبارتنداز :

1- اروپا ـ سیبری 2- مدیترانه ای 3- ایران ـ تورانی 4- صحراـ سندی

این چهار ناحیه گیاهی ، که به ترتیب درمجاورت چهار ایالت جغرافیایی ایران یعنی خزر، زاگرس ، فلات داخلی و دشتهای ساحلی جنوبی ایران قراردارند تأثیر کاملاً مشخصی برآنها گذاشته اند.

موانع انتشار انواع گیاهان و جانوران کویرها و کوهها ـ سرما و گرمای شدید و دیگر عوامل اقلیمی .

زمان چین خوردگی ها و کوه زایی های بزرگ در دوران های مختلف زمین شناسی

زمان ورود گونه های گیاهی و جانوری به سرزمین ما

2-2-3 گیاهان ایران :

2-2-3 الف) منطقه خزر : این منطقه که از خط راس کوههای البرز تا دریای خزر را شامل می شود جنوبی ترین بخش ناحیه رویشی اروپا ـ سیبری است . شرق و غرب این منطقه را گروهی از دانشمندان از جنگل های گلستان تا آستارا و گروهی دیگر از بجنورد تا ارسباران در نظر می گیرند این منطقه تاریک و بلند که پهنای از20تا70 و درازی حدود 800 کیلومتر دارد به دلیل تسلط شرایط اقلیمی معتدل و گرم در رطوبت فراوان بارندگی مناسب از جنگل های انبوه پهن برگ پوشیده شده است .

حداکثر میزان بارندگی سالانه در این منطقه در نواحی انزلی در بعضی از سالها از مرز 2000 میلیمتر می گذرد و به سمت شرق از میزان بارندگی کاسته می شود و در نواحی گرگان به 600 میلیمتر می رسد. حرارت هوا نیز از دشت های ساحلی تا بلندی کوههای به شدت تغییر می کند جوامع مختلف گیاهی منطقه خزری حاصل از این تنوع آب و هوایی است جنگل های جلگه ای شمال که اکنون تقریباً نابود شده اند و از آنها چیزی باقی نمانده درگذشته دربرخی مناطق از جنگل های شمشا پوشیده بوده است اشکوب فوقانی این جنگل ها را درختان کهنسال و تنومند توسکا و بلوط تشکیل می داده است .

هرچند تنها 5% گیاهان ایران را از منشاء اروپا ـ سیبری می دانند ولی همین 5% درصد 80 گونه درختی و بیش از 50گونه درخچه ای را شامل می شود اکثر درختان منطقه خزر به دلیل دور ماندن از تهاجم یخچالی تاحال حاضر به بقای خود ادامه داده اند ولی در سرزمین های اصلی خود نابود شده اند.

جنگل های خزر را میتوان به عنوان مرز زنده ای از گیاهان اعصار قبل از یخبندان اروپا دانست . بسیاری از گونه های گیاهی منطقه رویشی خزر و زاگرس در شمال غربی ایران باهم تداخل می یابند.

خزر در شرق نیز از منطقه ایران و تورانی تأثیر پذیرفته است .

در نواحی جلگه ای خزر دیگر جنگلی باقی نمانده است جوامع جنگلی توسکا ، سفید پلت ، شمشاد همه منهدم شده و به شهر و شالیزار بدل گردیده اند و تنها اجتماعات محدودی از آنها به صورت لکه های حفاظت شده باقی مانده اند. جوامع کوهپایه ای و دامنه ها به باغ های چای و مرکبات تبدیل می شود.

تخریب جنگل های شمال علاوه بر از بین بردن زیبایی های بیکران و الهام بخش ، ثروت و سرمایه زایی از بین می رود که با هیچ ثروت قابل پذیرش نیست .

2-2-3 زاگرس : زاگرس رشته کوه پهناور و بسیار طولانی است که از آذربایجان به سمت جنوب و جنوب شرقی و در امتداد خلیج فارس تاتنگه هرمز کشیده شده است . رشته

تحقیق در مورد مدیریت اکوسیستم 6 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 11 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

مدیریت اکوسیستم :

چکیده :یکی از گامهای اساسی درجهت ارتقای توسعه هر کشوری استفاده بهینه از کلیه امکانات و منابع آن با مدیریت علمی و استفاده از پژوهشهای صاحبنظران است. اگرچه صادرات منابع نفتی و معدنی و چند قلم کالای محدود جوابگوی نیازهای گذشته و جاری ایران بوده است، ولی ضرورت توجه به بخشهای دیگر تولید درآمد و ارزآوری باتوجه به محدودیت منابع پیش گفته ضروری به نظر می رسد.یکی از این بخشها صنعت اکوتوریسم است که باتوجه به وسعت کشــــــــــور و تنوع گونه ها امکان پذیر و سودآور خواهدبود.

پیش درآمد: پس از انجام یک سفر علمی - تحقیقی دریافتم که ایران بسیار زیبا است و این سوال در ذهنم مطرح شد که چرا مدیران و مسئولان کشور از این امکانات بالقوه و اکوسیستم متنوع و گاه نادر در کل جهان برای جلب جهانگردان بهره برداری نمی کنند؟ امروز، پاسخ سوال خود را در ضعف مدیریت و بی توجهی به دانش و تجارب استادان و کارشناسان دلسوز می یابیم.

امروزه، مدیریت اکوتوریسم در ایران باتوجه به روند روبه رشد جمعیت و کاهش منابع نفتی و اتکــــــــای کشور به اقتصاد تک محوری وابسته به نفت، نه تنها یک نیاز که یک الزام برای رشد و توسعه جامعه است.

در چند دهه اخیر برنامه ریزان، مدیران و مجریان امور در سطح جهان باتوجه به فقر منابع درآمدزا، بر روی اکوتوریسم سرمایه گذاریهای کلانی انجام داده اند که این پدیده نه تنها موجب حفاظت از اکوسیستم ها و محیط طبیعی سالم برای زیست بلکه به تولید درآمد و ارزآوری قابل توجهی منجر می گردد.

در کشور ما، متاسفانه به دلیل بی توجهی به قوانین و مقررات از گذشته های دور با معضلات زیست محیطی بسیاری که ناشی از پراکندگی مواد زائد و ضایعات، بهره برداریهای بی رویه و تخریب منابع طبیعی و عدم استفاده از فنــاوری سازگار با محیط و غیره مواجه گشته ایم.

وضعیت اکوسیستم ایران

اکوسیستم ایران، بستر مناسبی برای سودآوری در بخش اکوتوریسم است. اگرچه بسیاری از گونه های نادر جانوری ایران یا به کلی منقرض گشته و یا در معرض انقراض هستند، لیکن هنوز هم گونه های متنوع جانوری و گیاهی در خور توجهی که در اقالیم گوناگون موجود است. در صورت مدیریت صحیح، می تواند جوابگوی گردشگران باشد. با وجود اینکه ایران بر کمربند خشک جهان قرار دارد، اما دارای تنوع اقلیمی و زیستگاههای گوناگون برای جلب سیاحان است. در سال 2000 میلادی یونسکو، ایران را در مقام هفتم ذخیره گــاههای زیست کره شناسایی کرد. اصلی ترین این زیستگاهها عبارتند از:

تحقیق درمورد گیاهان دارویی مبنی بر گیاهان اکوسیستم استان کردستان شهرستان سقز

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 6

بسم الله الرحمن الرحیم

تهیه کننده

نیما درخشان

841311125

موضوع تحقیق

گیاهان دارویی مبنی بر گیاهان اکوسیستم استان کردستان شهرستان سقز

مقدمه: در این اکوسیستم گیاهان دارویی زیادی موجود بودند که به علت کمبود وقت به ارائه ی برخی از این گیاهان می پردازیم.

در این منطقه اکثراً گیاهان موجود در شهرهای دیگر در این مکان هم رشد می کردند همانند بابونه ولی در این تحقیق سعی شده که به گیاهان خاص و اعتقادات مردم در این ناحیه پرداخته شود.

برخی از این گیاهان گاه کمتر در این استان وجود دارند ولی اعتقادات خاص محلی وجود دارد که برای این جانب جالب بود تا در این تحقیق ذکر شود.

1- شلوار به کول: گیاهی است با اسم محلی که متأسفانه موفق به پیدا کردن اسم علمی آن نشده ام، دلیل نامگذاری این گیاه به علت ملین بودن این گیاه است که اسم آن به معنی گذاشتن شلوار به روی کول است که باید فرد مصرف کننده مرتباً با شلوارش به روی کول باشد و مرتباً راهی دستشویی باشد.

در مورد این گیاه متأسفانه در web چه سایت های کردی و انگلیسی و فارسی مطالعات کافی وجود ندارد.

2- قاضی آقا: این گیاه اکثراً در مناطق غربی کوهستان های زاگرس موجود است و گیاه ارزشمندی بین مردم منطقه است. از برگ گیاه که برگ سبز رنگی است جهت روشنی پوست به صورت جوشاننده و گاه در برخی از روستاها آن را به صورت پودر با مقداری شیر به صورت خمیر یا مایع غلیظ در آورده حتی بر روی پوست می مالند تا پوستشان سفید شود!!!

نام علمی این گیاه falcaria vulgaris می باشد.

از خانواده ی umbeli ferae است که در غرب ایران برای درمان بیماری های شکمی استفاده می شود. در تحقیقاتی که روی جنس مذکر رت نصیر انجام شد این گیاه در درمان زخم معده ی حیوان موثر واقع شد و نیز در غرب کشور از گیاه برای زخم های پوستی مورد استفاده قرار می گیرد. از موارد استفاده ی دیگر در این قسمت می توان درمان بیماری های کبد و سنگ های کلیوی و بمیاری های مثانه را نام برد. تحقیقات فیتوشیمیایی نشان می دهد که این گیاه حاوی تانن و ساپونین است و فلاونوئید یا ترنپوئید در آن وجود نداشت این گیاه همواره حاوی اسانس، ویتامین C، فیتواسترول، پروتئین و نشاسته است (برگرفته از Bloline International official site(site up – dated regularly).htm).

3- قرص کمر: این گیاه که بیشتر از میوه یا تخم آن استفاده می شود اندام مذکور را روی ماهی تابه بدون آب یا روغن قرار می دهند تا پوسته ی قهوه ی رنگ اولیه ی آن باز شود. اکنون مغز آن را به صورت جوشانده جهت تقویت کمر در شب اداری و حتی درد کمر مورد استفاده قرار می گیرد. این اندام شبیه سکه های بزرگ قهوه ای رنگ با پوسته ی صاف می باشد.

نام علمی این گیاه Entada می باشد.

4- قزوان: این ماده میوه ی درخت ون یا سقز می باشد. از این درخت علاوه بر میوه می توان از صمغ، برگ آن نیز استفاده می شود. خود میوه به شکل گوی های سبز رنگ است را به عنوان ضد اسهال استفاده می شود. در ضمن از خود این میوه در نوعی غذای محلی که صبح ها برای صبحانه مورد استفاده قرار می گیرد با نام تورانح و نیز در ترشی مورد استفاده می شود. جالب است که این غذا و ترشی را به افراد مسن به علت خشکی مذاج که می دهد توصیه نمی کنند.

در مورد این گیاه هم متأسفانه مطالعات کافی در سایت های مختلف وجود نداشت.

5- تخم خربن: این تخم عقیده ی جالبی در بین مردم دارد. به این صورت که تخم روی زغال گرم می ریزند و دود آن را استشمام کرده و بلافاصله سر را روی کاسه ی آبی که در کنار آنها است می گیرند و فردی با جارو بر روی سر بیمار می زند تا کرم ها از روی سر و صورت بیمار بیفتد!!!

متأسفانه به چند عطاری که مراجعه کردم این تخم تمام شده بود و فعلاً نمی توان نمونه ای از آن را تقدیم کنم.

6- تخم چشم خروس: از تخم گیاه استفاده می شود. این تخم به شکل کفش دوزک بدون خال است. کروی قرمز رنگ که نوک آن به رنگ سیاه می باشد. ابتدا تخم این گیاه را 40 روز در شیر نگه داری می کنند تا سم آن خارج شود. بعد 40 روز در آب نگه می دارند. اکنون با شیر می پزند که برای تقویت قوه ی باه و نیز اسپرم سازی مورد استفاده قرار می گیرد. نام علمی این گیاه Abrus precatorius است.

این گیاه از تیره ی نخود Leguminasae و بومی هندوستان بوده و از آنجا وارد ایران شده است، معمولاً معروف به چشم خرچنگ و دانه های تسبیح و... است.

دانه های آن اکثراً به دلیل رنگ درخشانش به عنوان جواهر استفاده می شود که استفاده از آن به عنوان جواهر به علت سمی بودنش خطرناک است. در هر حالت به عنوان سمبل عشق در چین مورد استفاده قرار می گرفته است. این گیاه معمولاً در مناطق گرم و نیمه گرم وجود دارد.

دارای ماده ی سمی آن abrin نام دارد که به reien شبیه است.

از چای برگ آن برای درمان تب و سرفه و سرماخوردگی استفاده می شود.

از روغن نمونه های سفید رنگ این گیاه به عنوان افزایش میل جنسی استفاده می شود (برگرفته از سایت: Wikipedia,the free en cyclopedia.htm).

7- زبان گنجشک: برگ درخت سقز یا ون می باشد با نام علمی fraxinus می باشد. این برگ به شکل دایره های نازک با قطر حدود 10 تا 5 میلی متر می باشد که زرد رنگ می باشد و نزدیک انتها دارای یک جسم سیاه رنگ می باشد. این برگ در اعتقادات عامیانه برای رفع لکنت زبان و نیز زبان باز کردن بچه ها به صورت جوشانده مورد استفاده قرار می گیرد.

در ایران در اغلب شهرها، درخت زبان گنجشک به «دردار» و «ون» معروف است ولی گونه های مختلف آن در نواحی مختلف دارای اسامی محلی متعددی است. مثلاً در لرستان «وان، ون و وند»، در رامیان «ونو»، در کردستان و قاسملو رضاییه

اکوسیستم نیشابور 40 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 38

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع تحقیق :

اکوسیستم نیشابور

استاد محترم :

جناب آقای انصاریان

گردآورندگان :

علی اکبر جلمبادانی – رضا دامرودی

دی ماه 85

(استان خراسان)

این نام بسیار کهن است و در اصل به معنی خاور (شرق) زمین است.

در اوائل قرون وسطی نام خراسان به طور کلی به تمام ایالات اسلامی که در سمت شرق کویرلوت تا کوههای هند واقع بودند، اطلاق می‌گردید. به این ترتیب تمام بلاد ماوراءالنهر را در شمال شرقی شامل می‌شد. حدود خارجی خراسان آن دوره در آسیای مرکزی بیابان چین و یا می رود در سمت هند، جبال هندوکش بود، ولی بعدها این حدود هم دقیقتر و هم کوچکتر گردید.

حدود خراسان اصلی در دوران اسلامی و بعد از آن از شمال به رود جیحون محدود گشت ولی همچنان تمام ارتفاعات اطراف هرات را دارا بود.

ایالت خراسان که در دوره خلفای دوم و سوم به تصرف مسلمانان در آمد، از سوی اعراب به چهار قسمت تقسیم گردید که در قرون وسطی شناخته شده بودند: نیشابور، مرو، هرات و بلخ.

بعدها قسمتهایی از ماوراء نهر نیز جزو خراسان محسوب گردید مانند سمرقند. این شهرها هر یک کانونی هم در رشد و پیشرفت علوم و در قرون اولیة اسلامی مهد دانشمندان بزرگی بودند.

در جنگ هرات که در دوره قاجاریه در سال 1249 هجری قمری صورت گرفت، قسمت شرقی خراسان به افغانستان ملحق شد. بعدها قسمت‌های دیگری هم از شمال و جنوب شرقی آن از دست رفت.

امروزه از شهرهای مهم خراسان می توان مشهد، نیشابور، سبزوار، بیرجند و قوچان را نام برد.

سرزمین خراسان سرزمینی متنوع است که در آن می توان کویر، جنگل، کوهستان و دشت های حاصلخیز را مشاهده کرد.

موقعیت جغرافیایی استان خراسان

استان خراسان با مساحتی معادل 313335 کیلومتر مربع، وسیع‌ترین استان کشوراست و در حدود یک پنجم مساحت ایران را تشکیل می‌دهد. این استان از شمال و شمال شرق به جمهوری ترکمنستان، از شرق به کشور افغانستان، از جنوب به استان سیستان و بلوچستان و از غرب و شمال غربی به استان یزد، اصفهان، سمنان و گلستان محدود می‌باشد. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان خراسان دارای 23 شهرستان، 54 شهر، 24 بخش و 224 دهستان و 7996 آبادی دارای سکنه است.

نیشابور

نیشابور» شهری است در قلب خراسان، ساختن نیشابور را به شاپور اول ساسانی نسبت می دهند و اسم شهر را به معنی «نهاده نیک شاپور» می دانند.

«ابرشهر» نام قدیم نیشابور است، احتمال دارد که این نام در اصل شهر آپارناک یا آپارنی و جایگاه یکی از سه قبیله مهم پارت بوده باشد که شاهنشاهی نیرومند اشکانی را بنیاد کردند.

و «ابرشهر؛ تارنگار اطلاع رسانی نیشابور»، بر آن است، شناختی دیگر از نیشابور، به وسعت گذشته تا اکنون، در حوزه های مختلف تاریخ، فرهنگ، هنر، گردشگری، جاذبه های تاریخی و طبیعی، کشاورزی، اقتصاد، صنعت و ...، به روایت منابع (چاپی و الکترونیک) موجود، در اختیار علاقمندان و پژوهشگران این حوزه قرار دهد.

سازنده شهر نیشابور را اقرسط، شاپور اول، پادشاه ساسانی دانسته‌اند و در زبان پهلوی، آن را نیوشاهپور می‌گویند. نیشابور یکی از چهار شهر بزرگ خراسان قدیم به شمار می‌رفته و در دوره حکومت یزدگرد دوم (457 - 438) مدتی محل اقامت او بوده است.

مسلمانان در دوره خلافت عثمان بن عفان توانستند با مردم این شهر صلح کنند و از این طریق، دین اسلام را وارد نیشابور کردند. در دوره طاهریان و سامانیان، نیشابور موقعیتی ویژه داشت و توانست موقعیت دیرین خود را به دست آورد؛ کتابخانه‌های بزرگ، مدرسه‌های گوناگون و دانشمندان نامی از خصوصیات آن زمان شهر بود. در اواخر حکومت مسعود غزنوی که سلجوقیان به شرق ایران هجوم آوردند، طغرل این شهر را مرکز حکومت خویش ساخت. در دوره حکومت سلطان سنجر، نیشابور مورد هجوم «غزان» قرار گرفت؛ شهر را آتش زدند و بسیاری را کشتند.

سپس یکی از غلامان سنجر به نام مؤید بر نیشابور تسلط یافت و آن را آباد کرد، اما با حمله مغولها در سال 618 میلادی این شهر به گونه‌ای ویران شد که دیگر هرگز موقعیت قبلی خود را باز نیافت. چنگیز خان مغول که شخصا فرماندهی تسخیر را بر عهده داشت، آن را با خاک یکسان کرد.

بسیاری از دانشندان و بزرگان مانند عطار نیشابوری توسط مغولان به قتل رسیدند.

آثار تاریخی نیشابور:

در نیشابور کنونی سه بنای مهم وجود دارد: آرامگاه خیام، عطار و امامزاده محروق.

تحقیق درباره اکوسیستم نیشابور

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 38

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع تحقیق :

اکوسیستم نیشابور

این نام بسیار کهن است و در اصل به معنی خاور (شرق) زمین است.

در اوائل قرون وسطی نام خراسان به طور کلی به تمام ایالات اسلامی که در سمت شرق کویرلوت تا کوههای هند واقع بودند، اطلاق می‌گردید. به این ترتیب تمام بلاد ماوراءالنهر را در شمال شرقی شامل می‌شد. حدود خارجی خراسان آن دوره در آسیای مرکزی بیابان چین و یا می رود در سمت هند، جبال هندوکش بود، ولی بعدها این حدود هم دقیقتر و هم کوچکتر گردید.

حدود خراسان اصلی در دوران اسلامی و بعد از آن از شمال به رود جیحون محدود گشت ولی همچنان تمام ارتفاعات اطراف هرات را دارا بود.

ایالت خراسان که در دوره خلفای دوم و سوم به تصرف مسلمانان در آمد، از سوی اعراب به چهار قسمت تقسیم گردید که در قرون وسطی شناخته شده بودند: نیشابور، مرو، هرات و بلخ.

بعدها قسمتهایی از ماوراء نهر نیز جزو خراسان محسوب گردید مانند سمرقند. این شهرها هر یک کانونی هم در رشد و پیشرفت علوم و در قرون اولیة اسلامی مهد دانشمندان بزرگی بودند.

در جنگ هرات که در دوره قاجاریه در سال 1249 هجری قمری صورت گرفت، قسمت شرقی خراسان به افغانستان ملحق شد. بعدها قسمت‌های دیگری هم از شمال و جنوب شرقی آن از دست رفت.

امروزه از شهرهای مهم خراسان می توان مشهد، نیشابور، سبزوار، بیرجند و قوچان را نام برد.

سرزمین خراسان سرزمینی متنوع است که در آن می توان کویر، جنگل، کوهستان و دشت های حاصلخیز را مشاهده کرد.

موقعیت جغرافیایی استان خراسان

استان خراسان با مساحتی معادل 313335 کیلومتر مربع، وسیع‌ترین استان کشوراست و در حدود یک پنجم مساحت ایران را تشکیل می‌دهد. این استان از شمال و شمال شرق به جمهوری ترکمنستان، از شرق به کشور افغانستان، از جنوب به استان سیستان و بلوچستان و از غرب و شمال غربی به استان یزد، اصفهان، سمنان و گلستان محدود می‌باشد. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان خراسان دارای 23 شهرستان، 54 شهر، 24 بخش و 224 دهستان و 7996 آبادی دارای سکنه است.

نیشابور

نیشابور» شهری است در قلب خراسان، ساختن نیشابور را به شاپور اول ساسانی نسبت می دهند و اسم شهر را به معنی «نهاده نیک شاپور» می دانند.

«ابرشهر» نام قدیم نیشابور است، احتمال دارد که این نام در اصل شهر آپارناک یا آپارنی و جایگاه یکی از سه قبیله مهم پارت بوده باشد که شاهنشاهی نیرومند اشکانی را بنیاد کردند.

و «ابرشهر؛ تارنگار اطلاع رسانی نیشابور»، بر آن است، شناختی دیگر از نیشابور، به وسعت گذشته تا اکنون، در حوزه های مختلف تاریخ، فرهنگ، هنر، گردشگری، جاذبه های تاریخی و طبیعی، کشاورزی، اقتصاد، صنعت و ...، به روایت منابع (چاپی و الکترونیک) موجود، در اختیار علاقمندان و پژوهشگران این حوزه قرار دهد.

سازنده شهر نیشابور را اقرسط، شاپور اول، پادشاه ساسانی دانسته‌اند و در زبان پهلوی، آن را نیوشاهپور می‌گویند. نیشابور یکی از چهار شهر بزرگ خراسان قدیم به شمار می‌رفته و در دوره حکومت یزدگرد دوم (457 - 438) مدتی محل اقامت او بوده است.

مسلمانان در دوره خلافت عثمان بن عفان توانستند با مردم این شهر صلح کنند و از این طریق، دین اسلام را وارد نیشابور کردند. در دوره طاهریان و سامانیان، نیشابور موقعیتی ویژه داشت و توانست موقعیت دیرین خود را به دست آورد؛ کتابخانه‌های بزرگ، مدرسه‌های گوناگون و دانشمندان نامی از خصوصیات آن زمان شهر بود. در اواخر حکومت مسعود غزنوی که سلجوقیان به شرق ایران هجوم آوردند، طغرل این شهر را مرکز حکومت خویش ساخت. در دوره حکومت سلطان سنجر، نیشابور مورد هجوم «غزان» قرار گرفت؛ شهر را آتش زدند و بسیاری را کشتند.

سپس یکی از غلامان سنجر به نام مؤید بر نیشابور تسلط یافت و آن را آباد کرد، اما با حمله مغولها در سال 618 میلادی این شهر به گونه‌ای ویران شد که دیگر هرگز موقعیت قبلی خود را باز نیافت. چنگیز خان مغول که شخصا فرماندهی تسخیر را بر عهده داشت، آن را با خاک یکسان کرد.

بسیاری از دانشندان و بزرگان مانند عطار نیشابوری توسط مغولان به قتل رسیدند.

آثار تاریخی نیشابور:

در نیشابور کنونی سه بنای مهم وجود دارد: آرامگاه خیام، عطار و امامزاده محروق.

بنای قبر این امامزاده از آثار قرن هشتم هجری است و معماری بسیار زیبایی دارد.

وضعیت جغرافیایی نیشابور: