مقاله درباره سوره یوسف

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 39

سوره یوسف

( اطلاعات پایه‌ای

نام سوره: یوسف

معنای نام سوره: نام پیامبری است.

نام دیگر سوره: احسن القصص

شماره رسمی: 12

تعداد آیات: 111

تعداد کلمات: 1766

تعداد حروف: 1766

ترتیب نزول: مکی 53

سال نزول: 12- سنه تحلیه

سوره نازله قبلی: هود

سوره نازله بعدی: حجر

محدوده جزء: 12 و 13

نام محتوایی: نبوتی

محتوای ابتدای سوره: صفات قرآن و داستان حضرت یوسف

محتوای انتهای سوره: ایمان نیاوردن مشرکان و هدایت مؤمنان و بیان مقاصد داستان گویی در قرآن

نام طبقه بندی گروهی: ثلاثین، مئین، مقطعات، بساتین قرآن.

( ویژگی‌های سوره

( سوره یوسف از نظر تعداد آیات در سوره‌های ثلاثین، مئین قرار دارد.

( این سوره از سری مقطعات و از جنس سه حرفی و از نوع «الر» است.

( بعلت وجود «الر» در ابتدای سوره، سوره یوسف از بساتین قرآن است.

( شاخص نبوتی یوسف در سوره یوسف از همه سور قرآن بالاتر است. پس نام مناسبی برای سوره است. (شاخص نبوتی یوسف 1/42%). سوره یوسف «احسن القصص» است. چون در آن از حاسد و محسود، مالک و مملوک، شاهد و مشهود، عاشق و معشوق، زندان و رهایی، حاصلخیزی و خشکسالی مطالبی آمده است.

( تنها سوره‌ای است که بدین شیوه و یکپارچه به داستان سرایی درباره یک پیامبر نازل شده است.

( ارتباط سوره یوسف و رعد:

در 10 آیه آخر سوره یوسف نتیجه‌گیری از داستان حضرت یوسف ناظر به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است که اکثریت مردم ایمان نمی‌آورند و در اولین آیه سوره رعد نیز خطاب به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بر عدم اکثریت مردم علیرغم آیات کتاب و آنچه بر آن حضرت نازل شده تاکید می‌نماید.

( حکمت عدم تکرار قصه حضرت یوسف:

1- در این قصه شیفته شدن زنان به حضرت بیان شده است و حال یک زن و زنانی که از جهت زیباترین مردم به فتنه افتادند مناسب شد که بخاطر پوشیدن و مستور نمودن آن تکرار نگردد.

2- این قصه پیدایش گشایش پس از سختی اختصاص یافته بر خلاف قصه‌های دیگر که عاقبت آنها به محنت می‌انجامد.

3- آوردن قصه یوسف در یک سیاق نشانه عجز و ناتوانی عربهاست.

4- گفته‌اند که این قصه به خاطر درخواست صحابه نازل شده است و به صورت تمام و مبسوط نازل گشته است.

5- حکمت تکرار قصه پیامبران این است که برساند تکذیب کنندگان آنان هلاک می‌شوند و نیاز به آن مایه تکرار گردیده ولی در قصه یوسف این مطلب مقصود نبوده است.

( کلمات سوره

( کلمه یوسف 25 بار در این سوره آمده است (از 27 مورد موجود در کل قرآن).

( آیه 11 کلمه لا تامنا، حرف نون طبق قاعده اشمام خوانده می‌شود.

( کلمات کلیدی سوره: بضاعه، بعیر، بقرات، جب، اجمعوا، جهاز، حرن، حاش، دبر، ذئب، اذهبوا، راتی، رحل، ردت، راودت، رادنت، سیجن، سرق، سیمان، سنبلات، صاحبی، عجاف، عزیز، معاذ، عیر، غیابه، قد، قطعن، قمیص، فلن، نسوه، موبق و عائ، یابسات.

( پرکاربردترین یوسف نفس با برخی ضمائر: نفسه آیات، 23، 30، 32، 51، 77 نفسی آیات 26، 53، 54 انفس آیات 18، 83 و نفس آیات 68، 53 آمده است که در قرآن مقام اول را داراست.

( در این سوره کلمه مراوده (7 از 9 بار) در این سوره آمده است که اشاره به تدابیر و ترفندهای زنانه دارد و قصد از تکرار این کلمه تذکر لغزشگاههای نفس انسان در موضع غرایز جنسی می‌باشد که در آیات 23، 26، 30، 32، 51، 61 آمده است که مقام اول را در قرآن دارد.

( حفظ 6 بار در این سوره آمده است که منظور حفاظت انسان در برابر خطرات است از جمله خطر تحریکات شیطان در زمینه غرایز جنسی است که در آیات 12، 55، 53، 64، 65، 81 آمده است.

( احسان به صورت محسنین 33: 5 در آیات 22، 36، 56، 78، 90 و احسن 9: 2 در آیات 23 و 100 آمده است که بیشترین کاربرد را در قرآن در سوره یوسف دارد.

( صدق 3 بار در این سوره آمده است و بعد از بقره که 4 بار تکرار شده است مقام دوم را در قرآن دارد. صدق و احسان از صفات حضرت یوسف بوده‌اند.

( کلمات ملک 5 بار از 11 بار در کل قرآن، سجن 9 ^ 12، باب 3 ^ 10، ابواب 2 ^ 10، تاویل 8 ^ 12، رویا 4 ^ 7، احلام 3 ^ 3، کیل 6 ^ 10، یاس 4 ^ 13، احادیث 3 ^ 5، غیر 3 ^ 3 کاربرد زیادی در این سوره دارند.

( کید 9 بار در این سوره آمده که مقام اول در قرآن است. به معنای گرفتار کردن دشمن یا رقیب با طرح و برنامه قبلی است. که در آیه 5 به معنای کید برادران یوسف و در آیات 28، 33، 24، 50، 52 به معنای کید زنانه و در آیه 76 کید الهی است.

( نامهای نیکوی الهی در این سوره الله 44 مرتبه، سمیع العلیم و الرحمن الرحیم 2 مرتبه، فاطر و علیم حکیم 2 مرتبه، غفور رحیم 2 مرتبه، واحد القهار و رب 12 مرتبه، مستعان و علیم 4 مرتبه، خیر حافظا و وکیل و خیر الحاکمین هر کدام یک بار آمده است.

( آیات سوره

( به استثنای 3 آیه اول و 10 آیه آخر این سوره تماماً مربوط به داستان حضرت یوسف علیه السلام است.

( 98 آیه این سوره مربوط به داستان پیامبران است (یوسف 98 آیه).

( یوسف: 4- .... رایتهم لی ساجیدن غیر عاقل همانند عاقل بکار رفته است (به علت تناسب آیات).