لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
کتابشناسی قیام 15 خرداد 42
چکیده: قیام 15 خرداد 1342، نقطه عطفی در تاریخ مبارزات ملت ایران است که رهبری امام خمینی(ره) و یاری روحانیان انقلابی در تداوم آن، طی یک دوره پانزده ساله منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد. به دنبال انتشار خبر بازداشت امام به علت سخنرانی علیه اسرائیل و رژیم شاه، از نخستین ساعات روز 15خرداد، اعتراضات گستردهای در قم، تهران، ورامین، مشهد، شیراز و تبریز صورت گرفت که با شعارهایی بر ضد شاه و در طرفداری از امام همراه بود.
قیام 15 خرداد 1342، نقطه عطفی در تاریخ مبارزات ملت ایران است که رهبری امام خمینی(ره) و یاری روحانیان انقلابی در تداوم آن، طی یک دوره پانزده ساله منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد.
به دنبال انتشار خبر بازداشت امام به علت سخنرانی علیه اسرائیل و رژیم شاه، از نخستین ساعات روز 15خرداد، اعتراضات گستردهای در قم، تهران، ورامین، مشهد، شیراز و تبریز صورت گرفت که با شعارهایی بر ضد شاه و در طرفداری از امام همراه بود.
مأموران نظامی که در نقاط مرکزی و حساس شهرهای قم و تهران مستقر بودند به روی تظاهرات کنندگان آتش گشودند. تظاهرات در آن روز و دو روز بعد نیز ادامه یافت و عده زیادی شهید و مجروح شدند. همچنین در تهران و قم و سایر شهرها ،ماموران رژیم پهلوی بسیاری از روحانیان و مردم را دستگیر کردند و زندانها از اقشار گوناگون مردم پر شد.
چند روز پس از دستگیری امام ،دهها نفر از علما و روحانیان و مراجع به عنوان اعتراض به دستگیریژ ایشان و اعلام پشتیبانی از وی، به تهران مهاجرت کردند. بر اثر اعتراض علما و فشار افکار عمومی ،سرانجام رژیم پهلوی مجبور شد امام خمینی(ره) را از بازداشت آزاد کند.
مهمترین کتابهایی که تاکنون درباره قیام 15 خرداد سال 1342 منتشر شده، عبارتند از:
- زندگانی حضرت معصومه(ع)و تاریخ قم به ضمیمه مختصری از وقایع پانزده خرداد 1342/مهدی صحفی/نشر صحفی،قم/1347.
-روحانیون و پانزده خرداد/انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا/1349.
ـ انقلاب اسلامی مردم مشهد از آغاز تا استقرار جمهوری اسلامی/ رمضانعلی شاکری/ نشرامام/ 1359.
ـ قیام 15 خرداد به روایت اسناد/رسا/ 1360.
ـ بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی/ فاطمه سادات معروفی/نشر امام/ 1362.
-گزارشی از حماسه پانزده خرداد در اصفهان/بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی ایران/1371.
ـ شیر و عقاب، روابط بدفرجام ایران و آمریکا/ بیل، جیمز. ا؛ مترجم جهانشاه فروزنده برلیان/نشر فاخته /1371.
ـ ایران در عصر پهلوی، جنگ قدرت در ایران/مصطفی الموتی/ لندن، پکا/ 1371.
نهضت امام خمینی(ره)/سیدحمید روحانی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1372 .
-خاطرات 15 خرداد شیراز/ جلیل عرفان منش/ سازمان تبلیغات اسلامی/1373.
ـ یادنامه (زندگینامه و روزشمار شهدای انقلاب اسلامی تهران بزرگ از 15 خرداد 1342 تا پایان سال 1357)/ مرکز پژوهشهای فرهنگی اداره کل بنیاد شهید تهران/ 1373.
ـ دیدار با ابرار(جلد54)/ علیمحمدی/ سازمان تبلیغات اسلامی/ 1373.
ـ دیدار با ابرار(جلد77)/ سعیدعباسزاده/ سازمان تبلیغات اسلامی/1374.
ـ انقلاب اسلامی و ریشههای آن(مجموعه مقالات)/ واحد تبلیغات و انتشارات سمینار انقلاب اسلامی و ریشهها/ نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها/ 1374.
ـ آیینه آفتاب(تبیین اندیشه امام خمینی در کلام و پیام حجتالاسلام حاج سیداحمد خمینی)/ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی/ 1374.
ـ حدیث بیداری( نگاهی به زندگینامه علمی و سیاسی امام خمینی)/ حمید انصاری /مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی/ 1374.
ـ اسناد انقلاب اسلامی(5 جلد)/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1374.
ـ روزشمار انقلاب اسلامی ایران/فرهاد و مجید محسنی/نشر محیا/1374.
ـ کتاب شناسی 15 خرداد/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1375.
ـ سیر تکوینی انقلاب اسلامی/جوادمنصوری/ انتشارات وزارت امور خارجه/ 1375.
-قیام 15 خرداد1342 جواد منصوری/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1376.
-خاطرات 15 خرداد/علی باقری/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1376 .
- خاطرات جواد منصوری/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1376 .
ـ تاریخنگاری انقلاب اسلامی(مصاحبه با چهار تن از نویسندگان، اسدالله بادامچیان، حاتم قادری، عمادالدین باقی و صادق زیباکلام)/ نشر مزامیر/1376.
ـ ارگان مخفی دانشجویان حوزه علمیه قم در سالهای 1344ـ 1342/ علی حجتی کرمانی/نشرسروش/ 1376.
ـ تاریخ سیاسی معاصر ایران/معاونت آموزش عقیدتی سیاسی وزارت دفاع/ 1376.
ـ خاطرات و مبارزات حجتالاسلام فلسفی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1376.
ـ خاطرات و مبارزات شهید محلاتی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1376.
ـ برداشتهایی از سیره امام خمینی/ غلامعلیرجایی/ عروج/ 1377.
ـ ایران بین دو انقلاب/آبراهامیانیروان،مترجم؛ احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی/ نشر نی/1377.
ـ قیام 15 خرداد به روایت اسناد/ جواد منصوری/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1377.
ـ خمین در انقلاب/محمدجوادمرادی نیا/عروج/1377.
ـ خاطرات آیتالله طاهری خرمآبادی/ محمدرضا احمدی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1377.
ـ حدیث انقلاب،جستارهایی در انقلاب اسلامی/ انتشارات بینالمللی الهدی/ 1377.
ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک،شهید حجتالاسلام سید عبدالکریم هاشمینژاد، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات/ 1377.
ـ استاد شهید مرتضی مطهری به روایت اسناد/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1378.
ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک،شهید آیتالله سیدعبدالحسین دستغیب/مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات/1378.
ـ پارهای از خورشید(گفتهها و ناگفتهها از زندگی استاد شهید مطهری)/حمیدرضا سیدناصری و امیررضا ستوده/ مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر/1378.
ـ مشهد در بامداد نهضت امام خمینی/غلامرضاجلالی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1378.
ـ صحیفه امام( جلد 1)/مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)/ 1378.
-خاطرات قیام 15 خرداد(9جلد)/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1378 .
- خاطرات کاظم بجنوردی/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1378 .
ـ قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک( 4 جلد)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/1379.
ـ بررسی مشی چریکی در ایران/سیدمحمدصادق علوی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1379.
-خاطرات احمد احمد/محسن کاظمی/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1379 .
ـ از مرجعیت امام خمینی تا تبعید/عبدالوهاب فراتی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1379.
ـ تحلیلی بر نقش سیاسی عالمان شیعی در پیدایش انقلاب اسلامی/ فرهاد شیخ فرشی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1379.
ـ خاطرات آیتالله احمدی میانجی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1380.
- راهیان شهادت،یادی از بزرگ مردان قیام 15 خرداد ورامین/علیرضا طالقانی/نشر شاهد/1380.
ـ جامعه تعلیمات اسلامی/حمید کرمیپور/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1380.
ـ آزادمرد، شهید طیب حاج رضایی/به روایت اسناد ساواک/مرکز بررسی اسناد تاریخی/1380.
-تبریز در خون/اعظم مرادحاصلی خامنه/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1380.
ـ ایدئولوژی انقلاب ایران/حمیدرضا اخوان منفرد/معاونت پژوهشی انتشارات پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی/1380.
ـ پایگاههای انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک،فیضیه/مرکز بررسی اسناد تاریخی/1380.
ـ خاطرات آیتالله محمد یزدی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1380.
ـ خاطرات آیتالله مسعودی خمینی/جواد امامی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1381.
ـ نهضت امام خمینی و مطبوعات رژیم شاه/طهمورث قاسمی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1381.
ـ نقش بازار در قیام 15 خرداد/ رحیم روحبخش/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1381.
ـ اصلاحات آمریکایی(1339 ـ 1342) و قیام 15 خرداد/عباس خلجی/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1381.
-خاطرات علی جنتی در قیام15 خرداد/سعید فخرزاده/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1381.
- خاطرات آیت الله پسندیده/محمدجواد مرادینیا/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1381 .
- مواضع امام خمینی(ره)در برابر نظام سیاسی پهلوی و نهادهای آن/جعفر قلیپور/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1382 .
- انقلاب اسلامی به روایت خاطره از دوران زعامت آیتالله بروجردی تا قیام 15 خرداد/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1382.
ـ جام شکسته(خاطرات حجتالاسلام عبدالمجید معادیخواه)/ عبدالمجید معادیخواه/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی / 1382 .
ـ طبقه، سیاست و ایدئولوژی در انقلاب ایران/منصور معدل/نشر باز/1382.
- عبرتهای خرداد/آیت الله محمدتقی مصباح یزدی/موسسه آموزش امام خمینی(ره)/1383.
ـ تبریز در انقلاب/هدایتالله بهبودی/عروج/ 1383.
-از غبار تا باران (سالهای 1342ـ1323)/عبدالله جاسبی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1383.
-انقلاب اسلامی در ورامین/محمدعلی حاجی بیگی کندری/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1383.
-استیضاح دولت در حضور ملت/محمدتقی فلسفی/دفتر نشر فرهنگ معارف/1383.
-روز شمار 15 خرداد(مجلدات اول و دوم)/احد گودرزیانی/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1384.
- حزب ایران به روایت ساواک/ سیاوش یاری/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1384.
-روایت 15 خرداد،قیام مردم شهرستان ورامین در سال 1342/رضا حسینزاده/نشر ورامین،صاحب الزمان(عج)/1384.
-انقلاب اسلامی در سیرجان/علی افضاتی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1385.
-سربداران کوچه و بازار/جمیل موحدخوبی/نشر میکائیل/1385.
ـ نقش روحانیت در قیام 15خرداد/ فریبا جعفری/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1385.
- خاطرات سید مرتضی نبوی/جواد کامور بخشایش/دفتر ادبیان انقلاب اسلامی/1385 .
ـ مردی برای تمام فصول،اسدالله علم و سلطنت محمدرضا پهلوی/ مظفر شاهدی/مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی/ 1386.
ـ ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور/مظفر شاهدی/مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی/1386.
-انقلاباسلامیدراهواز/محمدرضاعلم/مرکزاسنادانقلاباسلامی/1386.
-خاطرات مرضیه حدیدچی دباغ/ محسن کاظمی/ دفترادبیات انقلاب اسلامی/1386.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
کتابشناسی قیام 15 خرداد 42
چکیده: قیام 15 خرداد 1342، نقطه عطفی در تاریخ مبارزات ملت ایران است که رهبری امام خمینی(ره) و یاری روحانیان انقلابی در تداوم آن، طی یک دوره پانزده ساله منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد. به دنبال انتشار خبر بازداشت امام به علت سخنرانی علیه اسرائیل و رژیم شاه، از نخستین ساعات روز 15خرداد، اعتراضات گستردهای در قم، تهران، ورامین، مشهد، شیراز و تبریز صورت گرفت که با شعارهایی بر ضد شاه و در طرفداری از امام همراه بود.
قیام 15 خرداد 1342، نقطه عطفی در تاریخ مبارزات ملت ایران است که رهبری امام خمینی(ره) و یاری روحانیان انقلابی در تداوم آن، طی یک دوره پانزده ساله منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد.
به دنبال انتشار خبر بازداشت امام به علت سخنرانی علیه اسرائیل و رژیم شاه، از نخستین ساعات روز 15خرداد، اعتراضات گستردهای در قم، تهران، ورامین، مشهد، شیراز و تبریز صورت گرفت که با شعارهایی بر ضد شاه و در طرفداری از امام همراه بود.
مأموران نظامی که در نقاط مرکزی و حساس شهرهای قم و تهران مستقر بودند به روی تظاهرات کنندگان آتش گشودند. تظاهرات در آن روز و دو روز بعد نیز ادامه یافت و عده زیادی شهید و مجروح شدند. همچنین در تهران و قم و سایر شهرها ،ماموران رژیم پهلوی بسیاری از روحانیان و مردم را دستگیر کردند و زندانها از اقشار گوناگون مردم پر شد.
چند روز پس از دستگیری امام ،دهها نفر از علما و روحانیان و مراجع به عنوان اعتراض به دستگیریژ ایشان و اعلام پشتیبانی از وی، به تهران مهاجرت کردند. بر اثر اعتراض علما و فشار افکار عمومی ،سرانجام رژیم پهلوی مجبور شد امام خمینی(ره) را از بازداشت آزاد کند.
مهمترین کتابهایی که تاکنون درباره قیام 15 خرداد سال 1342 منتشر شده، عبارتند از:
- زندگانی حضرت معصومه(ع)و تاریخ قم به ضمیمه مختصری از وقایع پانزده خرداد 1342/مهدی صحفی/نشر صحفی،قم/1347.
-روحانیون و پانزده خرداد/انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا/1349.
ـ انقلاب اسلامی مردم مشهد از آغاز تا استقرار جمهوری اسلامی/ رمضانعلی شاکری/ نشرامام/ 1359.
ـ قیام 15 خرداد به روایت اسناد/رسا/ 1360.
ـ بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی/ فاطمه سادات معروفی/نشر امام/ 1362.
-گزارشی از حماسه پانزده خرداد در اصفهان/بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی ایران/1371.
ـ شیر و عقاب، روابط بدفرجام ایران و آمریکا/ بیل، جیمز. ا؛ مترجم جهانشاه فروزنده برلیان/نشر فاخته /1371.
ـ ایران در عصر پهلوی، جنگ قدرت در ایران/مصطفی الموتی/ لندن، پکا/ 1371.
نهضت امام خمینی(ره)/سیدحمید روحانی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1372 .
-خاطرات 15 خرداد شیراز/ جلیل عرفان منش/ سازمان تبلیغات اسلامی/1373.
ـ یادنامه (زندگینامه و روزشمار شهدای انقلاب اسلامی تهران بزرگ از 15 خرداد 1342 تا پایان سال 1357)/ مرکز پژوهشهای فرهنگی اداره کل بنیاد شهید تهران/ 1373.
ـ دیدار با ابرار(جلد54)/ علیمحمدی/ سازمان تبلیغات اسلامی/ 1373.
ـ دیدار با ابرار(جلد77)/ سعیدعباسزاده/ سازمان تبلیغات اسلامی/1374.
ـ انقلاب اسلامی و ریشههای آن(مجموعه مقالات)/ واحد تبلیغات و انتشارات سمینار انقلاب اسلامی و ریشهها/ نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها/ 1374.
ـ آیینه آفتاب(تبیین اندیشه امام خمینی در کلام و پیام حجتالاسلام حاج سیداحمد خمینی)/ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی/ 1374.
ـ حدیث بیداری( نگاهی به زندگینامه علمی و سیاسی امام خمینی)/ حمید انصاری /مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی/ 1374.
ـ اسناد انقلاب اسلامی(5 جلد)/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1374.
ـ روزشمار انقلاب اسلامی ایران/فرهاد و مجید محسنی/نشر محیا/1374.
ـ کتاب شناسی 15 خرداد/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1375.
ـ سیر تکوینی انقلاب اسلامی/جوادمنصوری/ انتشارات وزارت امور خارجه/ 1375.
-قیام 15 خرداد1342 جواد منصوری/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1376.
-خاطرات 15 خرداد/علی باقری/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1376 .
- خاطرات جواد منصوری/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1376 .
ـ تاریخنگاری انقلاب اسلامی(مصاحبه با چهار تن از نویسندگان، اسدالله بادامچیان، حاتم قادری، عمادالدین باقی و صادق زیباکلام)/ نشر مزامیر/1376.
ـ ارگان مخفی دانشجویان حوزه علمیه قم در سالهای 1344ـ 1342/ علی حجتی کرمانی/نشرسروش/ 1376.
ـ تاریخ سیاسی معاصر ایران/معاونت آموزش عقیدتی سیاسی وزارت دفاع/ 1376.
ـ خاطرات و مبارزات حجتالاسلام فلسفی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1376.
ـ خاطرات و مبارزات شهید محلاتی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1376.
ـ برداشتهایی از سیره امام خمینی/ غلامعلیرجایی/ عروج/ 1377.
ـ ایران بین دو انقلاب/آبراهامیانیروان،مترجم؛ احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی/ نشر نی/1377.
ـ قیام 15 خرداد به روایت اسناد/ جواد منصوری/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1377.
ـ خمین در انقلاب/محمدجوادمرادی نیا/عروج/1377.
ـ خاطرات آیتالله طاهری خرمآبادی/ محمدرضا احمدی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1377.
ـ حدیث انقلاب،جستارهایی در انقلاب اسلامی/ انتشارات بینالمللی الهدی/ 1377.
ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک،شهید حجتالاسلام سید عبدالکریم هاشمینژاد، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات/ 1377.
ـ استاد شهید مرتضی مطهری به روایت اسناد/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1378.
ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک،شهید آیتالله سیدعبدالحسین دستغیب/مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات/1378.
ـ پارهای از خورشید(گفتهها و ناگفتهها از زندگی استاد شهید مطهری)/حمیدرضا سیدناصری و امیررضا ستوده/ مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر/1378.
ـ مشهد در بامداد نهضت امام خمینی/غلامرضاجلالی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1378.
ـ صحیفه امام( جلد 1)/مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)/ 1378.
-خاطرات قیام 15 خرداد(9جلد)/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1378 .
- خاطرات کاظم بجنوردی/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1378 .
ـ قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک( 4 جلد)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/1379.
ـ بررسی مشی چریکی در ایران/سیدمحمدصادق علوی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1379.
-خاطرات احمد احمد/محسن کاظمی/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1379 .
ـ از مرجعیت امام خمینی تا تبعید/عبدالوهاب فراتی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1379.
ـ تحلیلی بر نقش سیاسی عالمان شیعی در پیدایش انقلاب اسلامی/ فرهاد شیخ فرشی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1379.
ـ خاطرات آیتالله احمدی میانجی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1380.
- راهیان شهادت،یادی از بزرگ مردان قیام 15 خرداد ورامین/علیرضا طالقانی/نشر شاهد/1380.
ـ جامعه تعلیمات اسلامی/حمید کرمیپور/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1380.
ـ آزادمرد، شهید طیب حاج رضایی/به روایت اسناد ساواک/مرکز بررسی اسناد تاریخی/1380.
-تبریز در خون/اعظم مرادحاصلی خامنه/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1380.
ـ ایدئولوژی انقلاب ایران/حمیدرضا اخوان منفرد/معاونت پژوهشی انتشارات پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی/1380.
ـ پایگاههای انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک،فیضیه/مرکز بررسی اسناد تاریخی/1380.
ـ خاطرات آیتالله محمد یزدی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1380.
ـ خاطرات آیتالله مسعودی خمینی/جواد امامی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1381.
ـ نهضت امام خمینی و مطبوعات رژیم شاه/طهمورث قاسمی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1381.
ـ نقش بازار در قیام 15 خرداد/ رحیم روحبخش/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1381.
ـ اصلاحات آمریکایی(1339 ـ 1342) و قیام 15 خرداد/عباس خلجی/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1381.
-خاطرات علی جنتی در قیام15 خرداد/سعید فخرزاده/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1381.
- خاطرات آیت الله پسندیده/محمدجواد مرادینیا/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1381 .
- مواضع امام خمینی(ره)در برابر نظام سیاسی پهلوی و نهادهای آن/جعفر قلیپور/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1382 .
- انقلاب اسلامی به روایت خاطره از دوران زعامت آیتالله بروجردی تا قیام 15 خرداد/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1382.
ـ جام شکسته(خاطرات حجتالاسلام عبدالمجید معادیخواه)/ عبدالمجید معادیخواه/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی / 1382 .
ـ طبقه، سیاست و ایدئولوژی در انقلاب ایران/منصور معدل/نشر باز/1382.
- عبرتهای خرداد/آیت الله محمدتقی مصباح یزدی/موسسه آموزش امام خمینی(ره)/1383.
ـ تبریز در انقلاب/هدایتالله بهبودی/عروج/ 1383.
-از غبار تا باران (سالهای 1342ـ1323)/عبدالله جاسبی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1383.
-انقلاب اسلامی در ورامین/محمدعلی حاجی بیگی کندری/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1383.
-استیضاح دولت در حضور ملت/محمدتقی فلسفی/دفتر نشر فرهنگ معارف/1383.
-روز شمار 15 خرداد(مجلدات اول و دوم)/احد گودرزیانی/دفتر ادبیات انقلاب اسلامی/1384.
- حزب ایران به روایت ساواک/ سیاوش یاری/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1384.
-روایت 15 خرداد،قیام مردم شهرستان ورامین در سال 1342/رضا حسینزاده/نشر ورامین،صاحب الزمان(عج)/1384.
-انقلاب اسلامی در سیرجان/علی افضاتی/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/1385.
-سربداران کوچه و بازار/جمیل موحدخوبی/نشر میکائیل/1385.
ـ نقش روحانیت در قیام 15خرداد/ فریبا جعفری/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1385.
- خاطرات سید مرتضی نبوی/جواد کامور بخشایش/دفتر ادبیان انقلاب اسلامی/1385 .
ـ مردی برای تمام فصول،اسدالله علم و سلطنت محمدرضا پهلوی/ مظفر شاهدی/مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی/ 1386.
ـ ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور/مظفر شاهدی/مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی/1386.
-انقلاباسلامیدراهواز/محمدرضاعلم/مرکزاسنادانقلاباسلامی/1386.
-خاطرات مرضیه حدیدچی دباغ/ محسن کاظمی/ دفترادبیات انقلاب اسلامی/1386.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 20
پانزدهم خرداد، نقطه عطفی است در تاریخ معاصر؛ یادگاری است از پیوند معنوی توده های عظیم مردم کشور ما؛ واکنشی است از احساس عمیق مذهبی ملت ایران؛ نمایشی است ازبه پاخاستن مردمی که می خواستند ظلم و ستم را از بن بر کنند؛ تجسمی است از تاریخ اسلام و درجه ای است برای سنجش فداکاری و از خود گذشتگی انسان هایی که به دنبال آرمان الهی حرکت می کنند. پانزدهم خرداد، روز قیام خونین مردم جان برکفی است که به نام اسلام و برای اسلام به میدان آمدند تا سلطه طاغوتیان را از کشورشان برچینند
دستگیری امام خمینی (ره)
در سحرگاه پانزدهم خرداد سال 1342، دژخیمان رژیم ستم شاهی به خانه امام خمینی رحمة الله یورش بردند. آنها امام را که سه روز پیش از آن، به مناسبت عاشورای حسینی در مدرسه فیضیه، در سخنان کوبنده ای، از جنایات شاه و اربابان آمریکایی و اسرائیلی او پرده برداشته بود، دستگیر و دور از چشم مردم، به زندانی در تهران منتقل کردند. هنوز چند ساعتی از این حادثه نگذشته بود که خیابان های شهر قم، زیرپای مردان و زنان انقلابی – که در اعتراض به رژیم شاه و حمایت از رهبرشان فریاد برآورده بودند – به لرزه درآمد. این صحنه، درآن روز در تهران و چند شهر دیگر نیز به وجود آمد و بدین ترتیب، مردم ایران با این قیام گسترده، نشان دادند که خواستار برقراری حکومت اسلامی و پایان دادن به رژیم ستمشاهی هستند.
قیام پانزدهم خرداد قم
پس از انتشار خبر دستگیری امام (ره) در پانزدهم خرداد 1342، بسیاری از مردم قم، به منزل ایشان رفتند و به اتفاق فرزندشان، حاج آقا مصطفی، در حدود ساعت شش بامداد، به سمت حرم مطهر حضرت معصومه (س) حرکت کردند. پس از مدتی، صحن مطهر و خیابان های اطراف، لبریز از جمعیتی شد که شعار " یا مرگ یا خمینی" را با هیجان شدیدی تکرار می کردند. در همان زمان، علما و مراجع وقت هم با صدور بیانیه هایی، خواستار آزادی فوری حضرت امام (ره) شدند. در حدود ساعت ده صبح، با ورود نیروهای مسلّح برای تقویت نیروهای شهربانی قم، تیراندازی و رگبار مسلسل ها شروع شد و تعداد زیادی از مردم زخمی شده یا به شهادت رسیدند. شدّت تیراندازی به حدّی بود که امکان انتقال زخمی ها و اجساد شهیدان نبود و این کشتار، تا ساعت پنج عصر ادامه یافت.
حمام خون در تهران
در پانزدهم خرداد 1342، مردم تهران هم چون سایر شهرها، در اعتراض به دستگیری امام خمینی (ره) به خیابان ها ریختند و قیام خونین خویش را آغاز کردند. سیل خروشان کشاورزان غیور و کفن پوش ورامین، دهقانان کن و نیز مردم جماران به سوی تهران سرازیر شد. انبوه جمعیت بازاری، بار فروش، دانشگاهی و اقشار مختلف مردم، با فریادهای رعد آسای "یا مرگ یا خمینی" و "مرگ بر شاه" تهران را به لرزه درآورد. شاه که در برابر قیام قهر آلود ملٌت، تاج و تخت خود را درحال زوال می دید، با رگبار مسلسل به جنگ ملٌت مظلوم رفت و تهران را در پانزدهم خرداد 1342، به کشتارگاه مخوف و حمام خون تبدیل ساخت.
راه پیمایی در سایر شهرها
در روز پانزدهم خرداد 1342، در بیشتر شهرها، درگیری، راه پیمایی، برگزاری جلسات و نیز سخنرانی بر ضد رژیم و اعتراض به دستگیری امام صورت گرفت. در بعضی از شهرها مانند شیراز، تبریز و مشهد، اعتراض از شدٌت و گشتردگی بیشتری برخوردار بود که در اثر این حوادث، تعداد زیادی کشته، مجروح یا زندانی شدند.
تلاش رژیم برای تغییر واقعیت
قیام پانزدهم خرداد، جوششی از طرف مردم بود برای درهم کوبیدن رژیم سلطنت و گرچه به سرعت نتیجه قطعی نداد، آثار بسیار باقی گذاشت. از این رو، عوامل رژیم حاکم، به روش های گوناگون کوشیدند با استفاده از همه امکانات و ازجمله رسانه های گروهی، جنبه اسلامی و مردمی را از آن بگیرند و جهت خارجی به آن داده، افکار عمومی را فریب دهند. بنابراین رژیم مدعی شد که عده ای از مردم، برای به دست آوردن پول، به تهاجم بر ضد دولت دست زده اند و گفتند که این پول ها را شخصی به نام "جمال عبدالناصر" فرستاده تا در ایران، توطئه هایی صورت گیرد. البته با همه این تلاش ها و ادعاهای پوچ و بی اساس، شعله قیام پانزدهم خرداد 1342، روز به روز روشن تر می گردید.
پانزدهم خرداد در مطبوعات جهان
پس از قیام پانزدهم خرداد 1342، مطبوعات خارجی به صورت های مختلف و با تیترهایی درشت، از این روز نام بردند. برای مثال روزنامه "دی ولت" در شماره 129 خود نوشت: "در تهران، صدها نفر کشته شده اند. دولت عَلَم، حکومت نظامی اعلام کرد. ارتش با تانک و مسلسل، بر ضد طرفداران رهبر مسلمانان، [امام] خمینی که علیه اصلاحات شاه دست به اعتراض زده اند، وارد عمل شد". یا روزنامه "الاهرام" در 16 خرداد نوشت: "دیروز تهران در آتش خشم شعله ور شد... این، شدیدترین تظاهرات ضد شاه بود وهنگامی آغاز شد که رهبر دینی، روح الله خمینی و یاوران او دستگیر گردیدند".
انعکاس نهضت پانزدهم خرداد
پس از واقعه پانزدهم خرداد 1342، با وجود سانسورهای شدید دستگاه شاه، خبرهای دستگیری امام خمینی(ره) و قیام 15 خرداد؛ در مدت کوتاهی، تنها در سراسر کشور، که به فراتر از مرزها گسترش یافت و موجی از نفرت و خشم بر ضد شاه به راه افتاد. حوزه های علمیه نجف، کربلا و کاظمین، به حمایت از امام خمینی (ره)، تلگراف هایی به سران کشورهای اسلامی و سازمان های بین المللی مخابره و کشتار پانزدهم خرداد رژیم را به شدٌت محکوم کردند. تمام این جریان ها در حالی صورت می پذیرفت که در مطبوعات کشور هیچ خبری ازحقایق و وقایع منعکس نمی شد.
اعتراض شخصیت ها
پس از واقعه خونین پانزدهم خرداد 1342 و کشتار مردم ایران، شخصیت های سیاسی و علمی نقاط مختلف جهان، با صدور اطلاعیه هایی، مراتب اعتراض خویش را اعلام می داشتند. از آن جمله می توان به اعلامیه اعتراض آمیز شیخ محمود شلتوت، مفتی و رئیس دانشگاه الازهر مصر اشاره کرد که شش روز پس از قیام پانزدهم خرداد صادر شد. در این بیانیه، دستگیری علما و اهانت به ساحت مقدٌس آنان، داغ ننگی بر پیشانی عالم انسانی معرفی گردیده است. وی طیٌ تلگرافی، خطاب به شاه خواست از تجاوز به حریم روحانیت و علمای اسلام خودداری کند وهر چه زودتر، علمای بازداشت شده را آزاد سازد.
آزادی امام امٌت
جنبش پانزده خرداد، اگرچه واکنش طبیعی مردم مسلمان در برابر مصوٌبات خلاف اسلام رژیم و بازداشت امام خمینی(ره) بود، آزادی فوری ایشان را در برنداشت. از این رو، اعتراض ها از همه نقاط ادامه داشت و سرانجام علمای طراز اوٌل کشور،برای چاره جویی، در تهران اجتماع کردند. رژیم حاکم که از یک پانزده خرداد دیگر بیمناک بود، کوشید آنها را پراکنده سازد و قدمی در راه خواست آنها برندارد. از طرفی مراجع تقلید، اعلامیه ای صادر کردند مبنی بر این که امام خمینی (ره) مجتهد جامع الشرایط و مرجع تقلید است و براساس قانون، از محاکمه و تعرٌض مصون است. سپس با انتشار این مطلب، رژیم خود به خود مجبور شد برای فرو نشاندن نارضایتی های عمومی، امام خمینی را در هجدهم فروردین 1343 آزاد کند.
ندای ملکوتی امام
حادثه سترگ پانزدهم خرداد 1342، در اوج اصلاحات دروغین شاه خائن اتفاق افتاد؛ چرا که در آن زمان، اختناقی فراگیر بر ایران سایه افکنده بود. در این جوٌ، ناگهان ندای ملکوتی امام از شهر مقدس قم بلند شد و باافشای نقشه خائنانه شاه، مردم را از آن چه درپشت پرده ها می گذشت، آگاه کرد. آری، امام در ضمن بیدار کردن مردم، آنان را برای قیامی صددرصد اسلامی دعوت کرد و چارچوب قیام را به آنان نشان داد. از این رو در روز پانزده خرداد گروهی از متعهدان و مخلصان که خبر دستگیری امام را شنیدند، قیام خویش را آغاز نمودند و با شعارهای "لااله الا الله" و "یا مرگ یا خمینی" دیگران را از خواب غفلت بیدار و بنیان های انقلابی استوار را پایه ریزی کردند.
اسلامی بودن قیام پانزده خرداد
در قیام پانزدهم خرداد 1342، شعارهایی که از حنجره های دردمند ملٌت ایران بلند می شد، صرفاً اسلامی و مذهبی بود و به طور کلٌی حرکت پانزدهم خرداد، به دلیل توهین به اسلام و رهبری اسلام که از هر طرف
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 9
قیام 15 خرداد ، زمینهساز انقلاب اسلامی
نویسنده:عباس خلجی
مقدمه
قیام، بروز امواج نارضایتی در میان یک قشر یا قشرهای مختلف جامعه، بر علیه نظام حاکم است که منجر به طغیان ناگهانی آنها میشود و موجب تغییراتی در برنامهها، سیاستها، رهبری و مدیریت و یا نهادهای سیاسی جامعه میگردد. ولی ساختار و ارزشهای مسلط سیاسی و اجتماعی را دگرگون نمیسازد. زیرا هدف آن تنها نفس تغییر است; بدون آنکه جایگزینی در نظر داشته باشد. به عبارت دیگر، یک قیام اجتماعی، اگر چه با بسیج مردمی همراه است; اما طرح و برنامهای مشخص، برای تغییر نهادهای اجتماعی و سیاسی ندارد. از این رو، تفاوت اساسی قیام و انقلاب، در ایدئولوژی و معنا و جایگاه تاریخی آنهاست.
بدین ترتیب که، هدف قیام اجتماعی برخلاف انقلاب، تخریب و بازسازی سیاسی و اجتماعی یک جامعه نیست; بلکه به صورت غیر مستقیم بر نهادهای سیاسی و اجتماعی تاثیر میگذارد و به طور اساسی، به معنی اعتراض خشونتآمیز به وضعیت موجود است. (1) با این حال قیام پانزده خرداد 1342، تغییرات بنیادینی در ساختار سیاسی - اجتماعی ایران ایجاد کرد و زمینههای پیروزی انقلاب اسلامی 1357 را آماده ساخت.
پس از تعریف قیام، بایستی به شرایط تاریخی دورهای که به قیام پانزده خرداد 1342 منجر شد، پرداخت و سپس خاستگاه، انگیزهها و اهداف، ماهیت ، فرایند و نتایج و پیامدهای این قیام خونین را تبیین کرد. زیرا قیام پانزده خرداد تاثیرات عمیقی بر ساختار سیاسی - اجتماعی و فکری - فرهنگی ایران گذاشت و به تعبیر امام خمینی (ره) "قیام 15 خرداد اسطوره قدرت ستمشاهی را در هم شکست و افسانهها و افسونها راباطل کرد. " (2)
پس از کودتای 28 مرداد 1332 و استقرار دوباره رژیم شاه، رفته رفته حکومت مطلقه و استبدادی شاه تحکیم و تثبیتشد. در این رابطه، حمایتهای بیدریغ آمریکا از سیاستهای ضد مردمی شاه و فشار و اختناق حاکم بر جامعه که به وسیله ساواک صورت میگرفت، نقش اساسی داشت. اما در سال 1339، همزمان با تحولاتی که در صحنه سیاستبینالملل رخ داد، رژیم شاه ناچار به تغییر صوری سیاستهای خود گردید و برخلاف میل باطنی خویش و فقط برای تظاهر به دمکراسی، نظام فرمایشی دو حزب دولتی موافق و مخالف، یعنی "ملیون" و "مردم" را راه انداخت. با پیروزی جان اف. کندی، نامزد حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، سیاستهای داخلی و خارجی آن کشور، در آستانه دگرگونی خاصی قرار گرفت. زیرا کندی در پی آن بود که برای جلوگیری از قیامهای مردمی در کشورهای جهان سوم که احتمال سرنگونی رژیمهای وابسته به بلوک غرب، بویژه آمریکا را به دنبال داشت، رهبران این کشورها را به اجرای برنامههای اصلاحی خود، تشویق و ترغیب نماید. دکترین " انقلاب از بالا"ی روستو، معاون امنیت ملی کندی، شالوده این اصلاحات را تشکیل میداد.
همگام با کشورهای دیگر جهان سوم، این اصلاحات در قالب"فضای باز سیاسی کندی"! "اصلاحات ارضی"، "لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی" و "انقلاب سفید"! در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی - حقوقی و اجتماعی، در ایران اجرا شد. اوج این برنامههای بنیان برافکن در "انقلاب سفید" که "انقلاب شاه و مردم"! نیز نام گرفت، تجلی یافت. این برنامه به اصطلاح انقلابی، در صدد تخریب بنیانهای فرهنگی - اجتماعی ایران و مبارزه با فرهنگ مذهبی مردم ایران و به بیان دقیقتر، "اسلامزدایی" بود. اما این برنامهها که با شرایط داخلی ایران سازگاری نداشت، موج بیثباتی، نا آرامی و اعتراض مردم مسلمان ایران به رهبری نیروهای مذهبی که در راس آنها امام خمینی (ره) قرار داشت را برانگیخت. این نا آرامی و اعتراض، در نهایت منجر به قیام پانزده خرداد، در شهرهای بزرگ کشور، بویژه تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، و . . . شد. اگرچه این قیام از نقطه نظر نظامی بشدت سرکوب شد; لکن زمینههای فکری - فرهنگی انقلاب اسلامی 1357 را فراهم نمود. (3)
1- خاستگاه قیام پانزده خرداد 1342
خاستگاه قیام از نقش و جایگاه روحانیتشیعه در جامعه ایران و پیروی مردم از آنها ناشی میشود. زیرا در طول یکصد سال اخیر تاریخ معاصر، روحانیت مبارز انقلابی به دلیل سیاستها و و برنامههای ضد اسلامی سلسله قاجار و خاندان پهلوی، تودههای مردم مسلمان ایران را برعلیه آنها بسیج کردهاند. در طول این یکصدسال، درک شیعه از مسایل سیاسی بتدریج دچار تحول شد و با سیاسی شدن افکار عمومی مردم، روحیه مبارزهجویی با نظامهای طاغوتی در سرلوحه حرکتهای آنها قرار گرفت. ابتدا قیام تنباکو بر علیه تسلط اقتصادی بیگانگان (انگلستان) شکل گرفت. سپس افکار عدالت جویانه و قانون خواهی در انقلاب مشروطیت و قانون اساسی مشروطه تبلور یافت. جنبش ملی شدن نفت نیز یک مبارزه ضد بریتانیایی بود که حیطه وسیعتری نسبتبه قیام تنباکو داشت. بالاخره نهضت پانزده خرداد 1342، در کوران اقدامات تسلط جویانه آمریکا که در پوشش یک سری اصلاحات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی - حقوقی و اجتماعی انجام میشد، به وقوع پیوست و پایههای رژیم سلطنتی پهلوی را متزلزل کرد. در همه این جنبشهای سیاسی - اجتماعی روحانیت مبارز شیعه نقش اصلی را برعهده داشت و قیام اخیر، با تلاشهای مجدانه امام خمینی روی داد. (4)
امام خمینی (ره) به عنوان یک مرجع و رهبر روشن ضمیر، تهاجم فکری و فرهنگی دشمنان اسلام را در موارد گوناگون بخوبی دریافته بود و سعی در زدودن آثار آن داشت: آسیبهایی که ناشی از تبلیغات فرهنگی رژیم شاه بود و جدایی دین از سیاست، کوبیدن اسلام، ارائه مکتبهای پوشالی، انحرافی و فریبنده و دعوت مردم به آنها، ایجاد خودباختگی فرهنگی و ناامیدی از فرهنگ اسلامی، محو معنویت جامعه، ایجاد سلطه فرهنگی و اشاعه برتری باورهای غربی، ایجاد و گسترش روشنفکری غرب زده، پاشیدن بذر نفاق بین مسلمین، ایجاد شکاف و تفرقه بین حوزه و دانشگاه، ترویج فساد اخلاقی و . . . را در بر میگرفت. سلطه عوامل استعمار و دولتهای وابسته، ضربات جبران ناپذیری بر فرهنگ کشور وارد میساخت که حضرت امام، آنها را در دو مقوله "تلاش برای حذف اسلام و اسلام شناسان از سر راه منافع استعمار" و "ایجاد نظام آموزش استعماری" دسته بندی نموده است. (5)
2 - انگیزهها و اهداف قیام پانزده خرداد
همان گونه که گفته شد، منشا و خاستگاه قیام پانزده خرداد اندیشههای روحانیت مبارز شیعه، به رهبری حضرت امام خمینی (ره) بود. در اندیشهها و تفکر آن حضرت، تشکیل حکومت اسلامی و اجرای احکام اسلام جایگاه خاصی داشت. بر این اساس، پیاده شدن قوانین اسلام در حوزههای سیاست، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع از انگیزههای اصولی نیروهای مذهبی محسوب میشد. اما با توجه به تخطی رژیم شاه از حدود الهی و عدم اجرای احکام اسلام، امر به معروف و نهی از منکر، دفاع از سنتها و ارزشهای اسلامی، مقابله با برنامههای استعماری آمریکا و اسرائیل، مبارزه با حاکمیت و گسترش فرهنگ غربی که منافی با معیارهای فرهنگ اسلام ناب محمدی بود، از انگیزههای نسل جدید روحانیت، برای ورود به عرصه سیاسی کشور و وقوع قیام پانزده خرداد به شمار میرفت. (6)
امام خمینی در مرحله اول مبارزه خود، درصدد پیشگیری و کنترل حرکتهای ضد مذهبی رژیم شاه برآمد. اما هنگامی که این رژیم تهاجم همه جانبه خود را بر علیه حضرت امام و پیروانش آغاز کرد، شیوه دیگری برای مبارزه برگزیده شد که همانا رویارویی با اصل نظام شاهنشاهی بود.
انگیزه دیگر امام، مبارزه با صهیونیسم جهانی و عوامل داخلی آنها و صیانت از احکام اسلام و قرآن و حفاظت از استقلال کشور و جلوگیری از نفوذ بیشتر اعضای فرقه ضاله بهائیت که به عنوان ستون پنجم اسرائیل در ایران عمل میکردند ، بود. رژیم شاه در سال 1328، به طور غیر رسمی (دفاکتور) اسرائیل را به سمیتشناخته بود و زمینه نفوذ عوامل صهیونیسم را در ایران فراهم ساخته بود. (7) امام خمینی در پاسخ به تلگراف علمای همدان، در تاریخ 16 اردیبهشت 1342، در این باره فرمودند:
". . . خطر اسرائیل و عمال ننگین آن اسلام و ایران را تهدید به زوال میکند. من برای چند روز زندگی با عار و ننگ ارزشی قائل نیستم و از علماء اعلام و سایر طبقات مسلمین انتظار دارم که با تشریک مساعی قرآن و اسلام را از خطری که در پیش است نجات دهند. . . " (8)
بنابراین، نیروهای مذهبی که از امام خمینی پیروی میکردند، با انگیزه اولیه مخالفتبا دستگیری امام خمینی و انگیزههای اصلی دفاع از دین اسلام و ارزشها و احکام آن، در قیام پانزده خرداد شرکت کردند و اهداف رهبری نهضت را که در طول دو سال مبارزه (1342 - 1341) بیان شده بود، پیگیری کردند. اهداف اصلی امام خمینی (ره) حاکمیت قوانین اسلام و اجرای شریعت اسلامی و قطع زنجیرهای وابستگی کشور از کشورهای استعمارگر و استکباری آمریکا و اسرائیل و. . . بود. خلع ایادی داخلی آنها و براندازی اصل نظام شاهنشاهی و جایگزینی حکومت اسلامی برای جامه عمل پوشاندن به اهداف نهضت ضروری بود که امام خمینی تلاش برای تحقق آنها را پیشه خود ساخته بود.
3- ماهیت قیام پانزده خرداد 1342
با توجه به اینکه، ماهیت اصلی سیاستها و برنامههای رژیم شاه، مبارزه با فرهنگ مذهبی مردم ایران بود (9) و این مساله با روحیه مذهبی مردم سازگار نبود، به طور طبیعی، قیام پانزده خرداد دارای ماهیت اصیل دینی و مذهبی بود. زیرا این قیام برای دفاع از فرهنگ اسلامی و ارزشها و هنجارهای مذهبی مردم ایران به وقوع میپیوست. در بررسی پدیدههای اجتماعی، توجه به عناصر آن بسیار مهمند. عناصر اصلی این قیام شامل نیروهای قیام و به بیان دیگر، رهبری قیام و مردم است که توسط ایدئولوژی و اندیشه نهضتبه همدیگر پیوند خوردهاند. ایدئولوژی و تفکر قیام، همانا اندیشههای ناب مذهبی بود. در واقع، اندیشهها و افکار، انگیزهها و اهداف و آرمانها و آرزوهای مردم ایران، از زبان رهبر نهضت، یعنی امام خمینی بیان میشد. (10)
امام خمینی با نفی تز استعماری"جدایی دین از سیاست" و تاکید بر نظریه مرحوم سید حسن مدرس مبنی بر "دیانت ما عین سیاست ما، و سیاست ما عین دیانت ماست"، و با صدور فرمان تحریم تقیه نقطه عطفی در فرهنگ سیاسی کشور ایجاد کرد که پایان دوران از خودبیگانگی را بشارت میداد. (11) آن حضرت با ذکر عبارات "تقیه حرام است و اظهار حقایق واجب (ولو بلغ ما بلغ) " (12) ، به مثابه پیشوای روحانی و سیاسی مردم ایران، "تقیه" را که موجب خمودگی و افسردگی سیاسی مردم شده بود، مطرود دانسته و نظرات سیاسی - مذهبی خود را بیان کرد و بدینسان، عنوان بزرگترین مصلح تاریخ ایران و اسلام را به خود اختصاص داد. زیرا این عمل به منزله اصلاح طرز تفکر و روحیه مردم ایران بود. بدین ترتیب، رژیم شاه را بر سر دو راهی خطرناکی قرار داد. چون از یک سو، رهبری مذهبی شیعه، سیاستهای استبدادی شاه را به طور علنی و رسمی مورد حمله قرار میداد و از سوی دیگر، دولت از رویارویی علنی با مذهب بیمناک بود.
بنابراین، قیام پانزده خرداد 1342، دارای ویژگیهایی بود که هیچ یک از جنبشهای سیاسی - اجتماعی پیشین ایران، واجد همه این خصوصیات نبودند. این مساله، قیام پانزده خرداد را یک حرکتسیاسی - اجتماعی و فکری - فرهنگی منحصر به فرد میسازد که نقطه عطفی در سیر تحولات سیاسی - اجتماعی ایران پدید آورد و سمت و سوی مذهبی بدان بخشید.
ویژگی اصلی قیام پانزده خرداد، جنبه مذهبی آن بود که با حضور رهبران مذهبی و روحانیت معظم شیعه، تودههای مختلف مردم ایران نیز در آن مشارکت جستند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 4
قیام خونین 15 خرداد 42
نویسنده: علی اکبری اسحقوندی
چکیده
پیش از آغاز محرم 1342، امام خمینی رحمهالله ، روحانیان و واعظان را به افشاگری جنایتهای شاه و اربابانش دعوت کرد. ایشان خود نیز در سیزدهم خرداد همان سال، به سخنرانی پرداخت و با صراحت از شاه خواست رفتارش را اصلاح کند. در پی افشاگری امام و روحانیان سرشناس ایران، رژیم، آنها را بازداشت کرد و مردم نیز در اعتراض به این دستگیریها، قیام پانزده خرداد را آفریدند. در این مقاله، به بررسی جنبههای گوناگون این رویداد سترگ میپردازیم.
زمینهسازیهای امام خمینی رحمهالله
چند روز پیش از عاشورای سال 1342، امام خمینی رحمهالله در جلسهای با مراجع و علمای قم پیشنهاد کرد در روز عاشورا هر یک از آنان برای مردم و عزاداران حسینی در مدرسه فیضیه سخنرانی کنند و از جنایتهای رژیم پهلوی پرده بردارند. در آن جلسه، همه از این پیشنهاد استقبال کردند. به همین دلیل، واعظان نیز در تهران و بسیاری از شهرستانها این خبر را به آگاهی مردم رساندند. به دنبال آن، شوری میان مردم به وجود آمد و دهها هزار نفر از مردم تهران و دیگر شهرستانها برای شنیدن سخنان تاریخی مراجع و علما در روز عاشورا به قم آمدند و در پی آن، حادثه سترگ پانزدهم خرداد 1342 روی داد.
بتشکن تاریخ
امام خمینی رحمهالله در سخنرانی سیزدهم خرداد 1342، برخلاف گذشته، سخن خود را به طور مستقیم متوجه شاه کرد. ایشان از ادبیاتی بهره برد که تا آن زمان پیشینه نداشت و همین مسئله سبب دستگیری ایشان در چهارده خرداد گردید. امام خطاب به شاه فرمود: «من به شما نصیحت میکنم، ای آقای شاه! ای جناب شاه! من به تو نصیحت میکنم، دستبردار از این کارها، آقا! اغفال دارند میکنند تو را. من میل ندارم که یک روز اگر بخواهند تو بروی، همه شکر بکنند. آقا! بس کن. نشنو حرف این و آن را. یک قدری تفکر کن. یک قدری تأمل کن. یک قدری عواقب امور را ملاحظه بکن. یک قدری عبرت ببر. عبرت از پدرت ببر. بشنو از من. بشنو از روحانیون. بشنو از علمای مذهب. اینها صلاح ملت را میخواهند. اینها صلاح مملکت را میخواهند».
محبوب قلب
حجتالاسلام فلسفی درباره واکنش مردم به دستگیری امام خمینی رحمهالله در خرداد ماه 1342 مینویسد: «سردفتر رسمی محترمی تعریف کرد: اول وقت به دفتر آمدم و هنوز اعضای دفتر من نیامده بودند که دو نفر تاجر محترم وارد شدند. گفتم: کاری دارید؟ یکی از آن دو گفت: بله آقا، یک وصیتنامه برای من و یکی هم برای این آقا بنویسید. گفتم: چطور این موقع؟ گفت: آیتالله خمینی را دستگیر کردهاند و ما به نیت کشتهشدن بیرون آمدهایم و آماده هر حادثه هستیم. زود دو سه سطر وصیتنامه را بنویسید و وارد دفتر کنید و مهر و امضا نمایید که ما به خانوادههای خود بدهیم و دنبال حادثه برویم».
تحلیل شاه از قیام پانزده خرداد
محمدرضاشاه در کتاب پاسخ به تاریخ مینویسد: «محرک آشوب و غارت و آتشافروزیِ [پانزده خرداد 1342 [عملاً شخص گمنامی بود به نام آیت الله خمینی که به صورت پنهانی، مردم را به مخالفت با اصلاحات ارضی ما و آزادی زنان و به طور کلی با اصول انقلاب سفید تحریک میکرد. او در مملکت پشتیبانی نداشت و به همین خاطر پیروانش بیاندازه محدود بودند. به همین دلیل نیز کسی او را محاکمه یا محکوم نکرد و فقط از او خواسته شد تا برود و فصاحت آتش برانگیزش را در جای دیگری بیازماید.» با وجود ادعای شاه، جمعیت چند صدهزار نفریِ قیام پانزده خرداد، همه از طرفداران امام خمینی رحمهالله بودند. همچنین پیروزی انقلاب اسلامی، خطبطلان دیگری بر این سخنواهی محمدرضا شاه کشید.
قیام پانزده خرداد از نگاه احزاب و روشنفکران
موضعگیری گروهها و احزاب سیاسی در برابر جنبش پر شور مردم در پانزده خرداد، گامی مهم در شناسایی و تحلیل عملکرد این گروههاست. در آن زمان حزب توده با تأیید اصلاحات ارضی، قیام پانزده خرداد 1342 را کوشش ارتجاعطلبان در راه مخالفت با اصلاحات ارضی و آزادی زنان دانست و آن را محکوم کرد.
جبهه ملی ایران نیز به امید فراهم کردن زمینه دوباره حکومت خود، از مدتها قبل از هرگونه موضعگیری بر ضد شاه خودداری میکرد. به همین دلیل، رهبران آن در تماس با مأموران ساواک و سفارت امریکا، به طور رسمی اعلام کردند در این قیام شرکت نداشتهاند.
دکتر مصدق هم که هنگام قیام پانزده خرداد 1342 در املاک خود در حال تبعید بهسر میبرد، در مورد قیام مردم ایران و سرکوب آن از سوی رژیم ستم شاهی سکوت اختیار کرد و کشتار مردم ایران را محکوم نکرد.
رسانههای خارجی و قیام پانزده خرداد
پس از قیام پانزده خرداد 1342 رسانههای خارجی به تحلیل نادرست آن پرداختند. برای نمونه، رادیو مسکو در برنامه فارسی شب شانزده خرداد 1342، قیام ملت ایران را چنین ارزیابی کرد: «عناصر ارتجاعی ایران که از اصلاحات این کشور، بهویژه اصلاحات ارضی ناراضی هستند و افزایش حقوق اجتماعی و توسعه آزادی زنان ایران را باب میل خود نمیبینند، امروز در تهران و قم و مشهد تظاهرات خیابانی برپاکردند.» مجله تایم نیز در سرمقاله 24 خرداد 1342 خود نوشت: «تهران در هفته گذشته، سه روز تمام میدان نبرد بود. طعنه روزگار را ببین که این نبردی بود بر ضد پیشرفت».
تحلیل رهبر انقلاب از قیام پانزده خرداد
مقام معظم رهبری درباره قیام پانزده خرداد 1342 میفرماید: «آن وقتی که پانزده خرداد بهوجود آمد و آن کشتار و آن مسائل اتفاق افتاد، در دنیا آنقدر انعکاس پیدا نکرد. نه کسی را خیلی امیدوار کرد و نه کسی را خیلی ترساند. شعلهای بود. بعد هم دیدند مثل اینکه فروکش کرد. غافل از اینکه آن هیزمها و کُندههای بسیار قطور و آتشدار، زیر این شعلهها بود. ... این آتشها تولید شد تا به بیست و دوم بهمن و تشکیل جمهوری اسلامی رسید و ناگهان کشوری بر اساس دین و معنویت ایجاد شد».
چکامه
استاد محمدرضا حکیمی، نقش رهبری امام خمینی رحمهالله را در قیام پانزده خرداد 1342 در قطعهای زیبا و پرشور چنین به تصویر میکشد:
صدآفرین به روح خمینی و نهضتش
کاین گونه خلق را به جهادی گران کشید
خشم مقدس همه آزادگان شرق
از جان پرخروش وی اینسان زبان کشید
ای بتشکن که شور تو این خلق خفته را
بیرون ز خواب خویش چو سیل دمان کشید
کو تا تو را زمانه شناسد که کار تو
یکباره ره به جرگه پیغمبران کشید
رزم تو زنده کرد بسی نقشهای پاک
کز مصلحان، زمانه به هر شارسان کشید
دین خدا به ورطه ذلت فتاد و باز
از یمن همت تو از این ورطه جان کشید
کتابشناسی پانزده خرداد
1. کتابشناسی 15 خرداد، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
2. علی دوانی، نهضت روحانیون ایران، بنیاد فرهنگی امام رضا علیهالسلام ، جلد چهارم.
3. قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک، تهران، وزارت اطلاعات، 1378.
4. رحیم روحبخش، نقش بازار در قیام پانزده خرداد، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381.
منبع: گلبرگ - خرداد 1386
/خ