لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 13
ایمنی، کار، خطر، بیماریهای ناشی از کار
مقدمه
در زبان عامیانه کار به صورت آنچه که فرد به عنوان یک شغل انجام میدهد تا درآمدی داشته باشد تعریف میشود. ولی به عبارت دقیقتر، کار عبارتست از استفاده از جسم و فکر یک فرد برای انجام یا ساختن چیزی بشرط آنکه جنبه استراحت و بازی نداشته باشد. طبیعی است که بشر در انجام هر کاری هدفِ بدست آوردن نتیجه بیشتر و بهتر و مرغوبتر را دنبال میکند. وقتی از فکر و جسم انسان به خوبی و به درستی استفاده شود نتیجه کار بهتر و بیشتر و مورد پسندتر خواهد بود. اگر تجهیزات و ابزاری که برای سرعت بخشیدن به انجام کار و ممکن ساختن کارهای عظیم مورد استفاده انسان قرار میگیرند بخوبی نگهداری شده و همواره آماده ارائه خدمات باشند نتیجه حاصل از کار را برای زمانهای طولانی تداوم بخشیده و ازدیاد آنرا میسر میسازند. دقت در انتخاب و کیفیت مواد و مصالح مورد استفاده در انجام کار و همین طور دقت در کیفیت انجام خودِکار و محصول بدست آمده درجه تقاضا و مقبولیت محصول را افزایش میدهد. به همین دلیل امروزه مسایل و موضوعات مختلفی چون نیروی کار (شامل انتخاب، دانش، آموزش، مهارت و تواناییهای جسمی و ذهنی و . . .)، روشهای کاری (مطالعه و تغییر روشها به منظور دستیابی به روشهای ساده، ممکن، کارآ و کم هزینه و . . .)، تجهیزات و ابزار کار (شامل طراحی و ساخت مناسب، روشهای استفاده بهینه، برنامه های تعمیر و نگهداری و . . . .) و کیفیت (شامل کیفیت مواد مصرفی، میانی و محصول، کیفیت انجام کار و . . .) بسیار مورد توجه قرار گرفته و به صورت رشته های خاص مورد مطالعه پیوسته انسان میباشند.
اما نکته ای که قابل ذکر است اینکه وقتی انسان در انجام کار به میزان بسیار ناچیزی از درستی انجام کار دور میشود (که در بسیاری از موارد این دور شدن کاملا غیرعمد و بعضا به دلایلی اجباری است) نتیجه کار لطمه بزرگی میخورد و آنطوریکه باید بهتر و بیشتر و مورد پسندتر باشد نمیگردد. یا اینکه وقتی در انتخاب مواد اولیه و کیفیت آنها دقت کافی مبذول نمیگردد (که میتواند بدلایل اقتصادی، جغرافیایی، سیاسی و . . . باشد) منجر به پایین آمدن کیفیت محصول و نتیجه کار میگردد. مواقعی که ابزار و تجهیزات کار بخوبی نگهداری نشده و بدرستی مورد استفاده قرار نگیرند ضمن کوتاه شدن عمر کاری آنها در بعضی مواقع شکستگی، فرسودگی و از کار افتادگی زودرس پیش آمده و باعث لطمه وارد شدن به اهداف انسان میگردد. همه این اتفاقات یعنی پایین آمدن کیفیت محصول و نتیجه کار و کم شدن آن نسبت به تلاشی که برای انجام کار مبذول شده، از همان ابتدا که بشر شروع به کار نموده وجود داشته است و به همین دلیل یکی دیگر از موضوعاتی که مورد توجه انسان قرار گرفته ایمنی کار میباشد.
از همان آغاز بشر به فکر این بوده که در انجام هر کاری جنبه ایمنی آنرا مورد مطالعه قرار داده و از اتفاقاتی که منجر به کاهش میزان محصول یا نتیجه کار و پایین آمدن کیفیت آن و هدر رفتن نیرو و تلاشهای فراوان صرف شده برای انجام کار میگردند جلوگیری نماید. مثال زیر توجه انسان اولیه به ایمنی کار را بخوبی نشان میدهد.
بشر اولیه وقتی تلاش نمود که سنگی را با کمک نیروی بازو طوری بشکند یا باصطلاح امروزی طوری بتراشد که لبه نسبتا نازک و تیزی داشته باشد تا بتواند مثلا بدن حیوان شکار شده را ببرد خیلی زود متوجه شد که پس از انجام کار، آن قسمت از سنگ که بدست گرفته بود باعث وارد شدن صدمه به دست او شده است و لذا با پیچیدن برگ درخت به دور آن میزان صدمه وارده به دست را کاهش داد. این همان فکر و توجه به ایمنی کار میباشد.
ایمنی کار
همانطوریکه در مقدمه اشاره شد ایمنی کار یعنی تلاش برای جلوگیری از آنچه که باعث کاهش میزان محصول یا نتیجه کار و پایین آمدن کیفیت آن و هدر رفتن نیرو و تلاشهای صرف شده در انجام کار میگردد. امروزه ایمنی کار به صورتهای مختلفی چون پیشگیری از حوادث یا داشتن سطح قابل قبول ریسکهای مختلف موجود در انجـام کار تعریف شـده اسـت. یکـی از بهتـرین تعـاریف عبارتسـت از میـزان یا درجـه فرار از خطرات (Degree of freedom from hazards) قسمت اصلی در این تعریف، فرار از خطرات میباشد و کلمه میزان یا درجه برای تعیین محدوده و مرز بکار رفته است. به مثالی که در مورد بشر اولیه در مقدمه اشاره شد توجه کنید. بشر اولیه میتوانست برای جلوگیری یا کاهش میزان صدمه به دست یک یا چند برگ درخت را روی دسته سنگ بپیچد. طبیعی است که هرچه تعداد برگهای درخت پیچیده شده بیشتر باشد میزان صدمه به دست در حین انجام کار کمتر میشود. از طرف دیگر زیاد شدن تعداد برگهای پیچیده شده مانعی در انجام راحت و درست کار به شمار میآید. بنابراین به خود آن انسان اولیه بستگی داشت که تصمیم گرفته و از یک یا چند برگ درخت استفاده نماید. اگر دستهایش بزرگ و قوی بود بخوبی از عهده گرفتن دسته سنگ با چند لایه برگ برمیآمد و برعکس. پس میتوان گفت که هر شخص، هر صنعت، هر کارخانه، هر سازمان و هر کشوری باید خود تصمیم بگیرد که میزان یا درجه فرار از خطرات یا ایمنی چقدر باشد. این بستگی درجه یا میزان ایمنی به خود هر سازمان و کشور یکی از عمده ترین دلایلی است که موجب شده تا امروزه ایمنی نتواند، همانند کیفیت و محیط زیست به صورت استانداردهای بین المللی مطرح شود. تصمیم گیری در مورد این میزان یا درجه ایمنی به عوامل مختلفی مربوط میشود که عبارتند از :
1) دانش و آگاهی : هرچه سطح دانش و آگاهی یک فرد، صنعت یا سازمان بالاتر باشد بیشتر تمایل خواهد داشت که میزان ایمنی را بالاتر ببرد. مثلا اگر در صنعتی میزان صدای موجود بالا باشد و افراد مشغول به کار و مسئولین صنعت، به موضوع آلودگی صدا و اثرات آن در سلامتی انسانها و حد مجاز قرار گیری در معرض صدا در طول ساعات کار، آگاهی داشته باشند طبیعی است که به فکر رفع و کنترل صدا خواهند بود. در غیر این صورت اصلا به وجود صدا پی نخواهند برد.
2) تواناییهای مختلف : اگر صنعت مورد نظر، امکانات مالی خوبی نداشته باشد با وجود تمایل مسئولین و افراد مشغول به کار در آن صنعت برای رفع و کنترل خطر آلودگی صوتی امکان انجام کار مهمی ممکن نخواهد بود. به همین ترتیب سایر امکانات نظیر امکانات فیزیکی، اجتماعی، سیاسی و تکنولوژیکی به صورت مانعی در بالا بردن درجه فرار از خطر خواهند بود. میزان یا درجه ایمنی، نشانگر آن است که ایمنی قابل اندازه گیری است. با تعیین مقدار آن هم میتوان وضعیت ایمنی یک صنعت یا سازمان را در یک زمان خاص معین ساخت و هم با مقایسه وضعیت ایمنی موجود در دو زمان مختلف در مورد برنامه های ایمن سازی و ارتقاء سطح یا درجه ایمنی صنعت یا سازمان در دوره محدود به دو زمان مزبور اظهار نظر نمود.
شناسایی خطرات (Hazard Identification)
پس از روشن شدن مفهوم میزان یا درجه در ابتدای تعریف ایمنی به قسمت اصلی آن یعنی فرار از خطرات یا دوری گزیدن از خطرات میپردازیم. برای آنکه بتوان از خطرات دوری کرد یا باصطلاح از آنها فرار کرد باید در وهله اول آنها را شناسایی نمود و قبل
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 22
بررسی جهانی و برآورد خسارت در مورد بیماریهای ذرت:
ذرت میتواند به 60 نوع بیماری مختلف مبتلا گردد که موجب عدم دستیابی به حداکثر محصولدهی میشوند. PAYAK وRENFRO برآورد کردهاند که محصول دانه 10 تا 12 درصد در هندوستان کاهش مییابد که با قیمت 60 روپیهای برای هر 100 کیلوگرم میانگین زیان سالانه مبلغ 280000000 روپیه HOOKER در یک بر آورد محتاطانه، زیان سالانه را برای 12 ایالت مرکزی و شمالی (آمریکا) تولیدکننده ذرت، بیش از 436 میلیون دلار تعیین کرده است. بر طبق گفته Kramer ، در اروپا که تولیدکننده بیش از 12% از کل تولید جهانی است، بیماریها، 3% محصول را کاهش میدهند. آفریقا، تولیدکننده 5/6% از کل تولید جهانی ذرت است و بیماریهای پوسیدگی خوشه (ear rots) در تانزانیا باعث 30% کاهش، exserohilum turcicum (he lminthosporium) باعث کاهش بیش از 10% در نیجریه، بیش از 10% در سودان، بوتسوانا، کنیا و زیمباوه و در حدود 10% در مورد موریس و نیاسالند شده است.diplodiazeae و Gibberellaspp. موجب کاهش بیش از 10% در بوتسوانا و زیمباوه و کمتر از 10 % در تانزانیا گردیده و Puccinia Polysora باعث کاهش بیش از 10% در توگو، غنا، اوگاندا و سیرالئون شده است. Kramer گزارش کرده است که Ustilago Maydis نیز کمتر از 10% در غنا، بوتسوانا و نیجریه و بیش از 10% در سودان و کنیا محصول را کاهش میدهد. Padwick اعتقاد دارد که مجموعه بیماریها در کشورهای آفریقایی که قبلا مستعمره انگلستان بودهاند، 6/13% در سال 1956 م. محصول را کاهش دادند. در برخی از کشورهای واقع در غرب آفریقا Puccinia Polysora به تنهایی باعث 49 تا 95 درصد کاهش محصول شده است. آسیا 8% از کل تولید جهانی ذرت را دارد. Peronospora Philippinensis (Sclerospora) که یک سفیدک دروغی یا داخلی است، باعث 60% کاهش محصول در فیلپین و Puccinia sorghi 1% و Exserohilum turcicum (Helminthosporium) نیز 1% در مالزی محصول را تقلیل میدهند. بطور کلی برای آسیا 12% کاهش محصول به علت تاثیر بیماریهای ذرت برآورد معقولی است. در سطح جهانی به علت خسارات کل بیماریهای ذرت رویهم رفته کاهش 32656000 تن محصول دانه یا 4/9% از کل تولید جهان با ارزش 1650 میلیون دلار آمریکا برآورد گردیده است.
بیماریها در دوره از کاشت تا برداشت بر روی محصول تاثیر میگذارند. حتی بعد از برداشت محصول، کپکها میتوانند در انبار مشکلات جدی و مهمی را بوجود آورند.
بیماریهای ذرت بطور کلی به طبقات زیر گروهبندی میشوند:
پوسیدگیهای بذر و مرگ ماهیچه
بیماریهای شاخ و برگ
پوسیدگیهای ساقه و ریشه و پژمردگیهای گیاه
پوسیدگیهای خوشه ماده و چوب بلال
بیماریهای انباری و اختلالاتی که در دانه بوجود میآید.
1. بیماریهای ذرت در دوره اولیه رشد (Seedling stage)
نام بیماری:
پوسیدگیهای بذر (Seed rots) و مرگ ماهیچه (Seedling blights)
علائم بیماری: کاهش تراکم بوته در هکتار و تنک به نظر رسیدن مزرعه، رشد ناجور و تکه تکه که به علت خفگی بوتهها (مرگ ماهیچه) قبل و بعد از ظهور گیاهچه در سطح خاک میباشد. زخمهای فرورفته قهوهای رنگ روی مزوکوتیل، بیرنگ شدن و آب سوختگی قسمتهایی از طوقه گیاه. پژمردگی گیاهچه، رشد و ظاهرشدن عامل بیماری روی قسمتهای خارجی و پوسیده.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Rhizoctonia Spp., Cephalosporiuym acremonium, Fusariummonilifprme,
Pythium species (P.irregulae, P.debaryanum, P.ultimum, etc.), Penicillium oxalicum, Aspergillus Spp.
از عوامل بیماریزای فوق، یکی یا تمام آنها ممکن است در تمام نواحی ذرتخیز جهان باشد.
مبارزه: مصرف قارچکشها مثل تیرام یا کاپتان به نسبت 5/2 در هزار. انتخاب بذور گواهی شده، سالم. حذف بذوری که خراشیده و پوسته پوسته شدهاند، اندوپریکارپ یا لایه برون بر آنها صدمه دیده است. خودداری از کاشت بذور سبک و پوک.
2. بیماریهای شاخ و برگ:
نام بیماری:
(Northern leaf blight) Turcicum leaf blight
علائم بیماری: ظاهر شدن زخمهای باریک و کشیده دوکی یا بیضی شکل که به رنگ قهوهای یا سبز متمایل به خاکستری میباشند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Setosphaeria turcica, Exserophilum (Helminthosporium) turcium پخش و انتشار در تمام نقاط جهان.
مبارزه: کاشت هیبریدها و کمپوزیتهای مقاوم از جمله: Ganga 101, Deccan, Ganga 5, Kisan, Deccan 101, Jawahar
استفاده مستقیم از قارچکشهای (زینب، دیتان ـ ام ـ 45) به صورت 3-4 سمپاشی برگی از موقعی که ذرتها در حدود 50 سانتیمتر ارتفاع دارند تا موقع تشکیل خوشه ماده.
نام بیماری:
(Southern leaf blight) Maydis leaf blight
علائم بیماری: ظاهرشدن خطوط موازی و هم جهت به رنگ متمایل به خاکستری، همچنین زخمهای لوزی شکل که دارای حاشیه نامنظم 5/0 تا 5/1 سانتیمتری یا بیشتر میباشند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: (Helminthosporium Maydis) Cochliobolus heterostrophus که در تمام سطح جهان پخش است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 27
دندانپزشک به تشخیص و درمان بیماریهای دهان و دندان میپردازد و از همینرو شاید بهتر باشد که عنوان این رشته را دهانپزشکی گذاشت.در گذشته دندانپزشکی را مساوی با دندانسازی میدانستند. اما امروزه دندانسازی تنها بخشی از دندانپزشکی است. «رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماریهای دهان و دندان را آموزش میدهد. دندانپزشکی یک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تامین میکند. همچنین به یاری این علم میتوان بسیاری از بیماریها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.
ماهیت :
این مقطع دارای دو دوره مجزای 2 و 4 ساله است. که در 2 سال اول دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافتشناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروبشناسی و ایمنیشناسی را میگذرانند و بعد از 2 سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیبشناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت ، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماریهای دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت میگذرانند. و در نهایت میتوانند بیماریهای دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند.»
عدهای دندانپزشکی را با کار عملی و تکنیکی صرف، یکی میدانند در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و تکنیک این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه ضعیف باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته است اما از علم پزشکی بینصیب میباشد.
آینده شغلی ، بازار کار، درآمد:
امروزه در کشور ما نزدیک به 12 هزار دندانپزشک وجود دارد و از سوی دیگر سالانه 18 دانشکده دندانپزشکی دولتی و خصوصی موجود در کشور بیش از 1000 دندانپزشک تربیت میکنند. حال سوال اینجاست که آیا برای این تعداد فارغالتحصیل رشته دندانپزشکی فرصتهای کاری وجود دارد؟
دکتر افشار در پاسخ به این سوال میگوید:
«امروزه در کشور ما فرصتهای شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ماست. یعنی خوشبختانه کشور ما نیز مانند سایر کشورهای جهان در جهت پیشگیری و اهداف بهداشتی حرکت کرده و بسیاری از بیماریها را مهار و کنترل کرده است. در نتیجه مردم کمتر به پزشکان و دندانپزشکان مراجعه میکنند. از سوی دیگر در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. برای مثال اگر تا 20 سال قبل به ازای هر 25 هزار نفر یک دندانپزشک وجود داشت حال به ازای هر 5 یا 6 هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نیست که هیچ فرصت شغلی برای دندانپزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسیاری از شهرستانهای کشور، ما هنوز شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. یعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر 2 هزار نفر یک دندانپزشک داریم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر 100 هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد.»
دکتر کوثری نیز ضمن تایید موارد فوق میگوید:
«مطمئنا با پیشرفت بهداشت دهان و دندان، فرصتهای شغلی یک دندانپزشک عمومی کاهش پیدا کرده است و البته افزایش تعداد دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسیها و پیشبینیهای جوامع علمی خارج از کشور، در سال 2030 میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازهای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی برخواهد گشت و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا میکند.»
تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه :
همانطور که در قسمتهای قبل اشاره شد، عدم تسلط بر علوم پایه و زبان انگلیسی، دانشجو را از مقولات علمی دور میکند و صرفا به او توانایی انجام کارهای عملی این رشته را میدهد.
هرآنچه که یک دانشآموز در درس زیستشناسی دوره دبیرستان خود فرا میگیرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و آسیبشناسی که دانشجویان دندانپزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه میکنند. همچنین دانشجوی این رشته باید از
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 16
بسیاری از بیماریهای مادرزادی قلبی در کودکان بدون علائم بالینی شدید هستند
به گفته متخصصان، بسیاری از بیماریهای مادرزادی قلبی علائم بالینی شدید ندارند،بنابراین والدین نباید منتظر علائم کلینیکی شدید در کودکان خود باشند و در صورت مشاهده هر گونه علائم خاص باید کودک را سریعا به پزشک متخصص ارجاع دهند.
دکتر رویا عیسی تفرشی متخصص قلب کودکان با بیان این مطلب گفت: متاسفانه بسیاری از بیماریهای شدید قلبی علائم بالینی شدید ندارند لذا ممکن است والدین به علائم ایجاد شده در کودک اهمیت لازم را ندهند.
وی در ادامه تصریح کرد: بیماری مادرزادی قلبی لزوما با تنگی نفس و کبودی شدید (سیانوز) همراه نیست بلکه در بسیاری مواقع بیماری قلبی، تنها با گزارش علائم مشکوکی که پدر ومادر از کودک خود به پزشک می دهند، تشخیص داده می شود.
دکتر تفرشی با اشاره به این که در بسیاری از موارد به علت ناتوانی از بیان بیماری توسط کودک، والدین مشکلات کودک را شرایط جسمانی طبیعی او قلمداد کرده و اقدام درمانی لازم را برایش انجام نمیدهند، افزود: بسیاری از بیماریهای مادرزادی قلبی، علائم ضعیف تا شدیدی دارند که با زمان تغییر می کند و گاهی اوقات این علائم وقتی شدید می شوند که زمان از دست رفته است و دیگر نمی توان درمان لازم را برای بیمار اعمال کرد.
وی در این خصوص مشاهده علائم فیزیکی از جمله تغییر در تعداد نفسهای کودک و کبودی (سیانوز) آن را مهم ارزیابی کرده و افزود: تشخیص دیرهنگام در این مورد موجب از دست رفتن زمان جهت درمان لازم برای کودک خواهد شد
شیوع بیماری مادرزادی قلب در مبتلایان به شکاف کام یا لب(چاپ درمجله دانشگاه علوم پزشکی تهران )۲- هیپراوریسمی در بیماریهای مادرزادی قلب(چاپ در در مجله دانشگاه علوم پزشکی تهران)۳- توراکوتومی لترال در جراحیDSA (ارائه به مجله انجمن قلب)۴- تاثیر سن جراحی بر حجم های ریوی در F0T (ارائه در کنگره بین المللی قلب وعروق سال ۸۵)۵- اپیدمیولوﮊی ودو یافته جالب در بیماران سندرم داون ومبتلا به بیماری مادرزادی قلب(ارائه در کنگره بین المللی قلب وعروق سال ۸۵)۶- اپیدمیولوﮊی بیماریهای مادرزادی قلب در ایران (ارائه در کنگره بین المللی قلب وعروق سال ۸۵)۷- پیش آگهی و مورتالیتی شانت گورتکس(ارائه در کنگره بین المللی قلب وعروق سال ۸۵)۸- عود دربیماری کاوازاکی(ارائه در کنگره بین المللی کودکان(سال ۸۰ )٩-بررسی وضعیت روانی معتادان درمراکز درمانی خود معرف(ارائه در کنگره روان پزشکی ایران در سال۷۶ )۱۰-بررسی عملکرد قلب در بیماران تالاسمی(ارائه در کنگره نارسائی قلب وعروق اسفند ۸۵)ب) نگارش و آموزش:۱- نماهای آنزیو گرافیک در بیماریهای مادرزادی قلب۲-راهنمای ورزش در بیماران مبتلا به بیماری مادرزادی قلب۳- آموزش و مراقبتECAP (با تائید گروهS P E بیمارستان رجائی) ۴- سوفل های قلبی در بیماریهای مادرزادی قلب(آموزشی برای رزیدنت های اطفال) ۵- مراقبت در بیماران مبتلا به بیماری مادرزادی قلب(چاپ انبوه در بیمارستان رجائی)۶- راهنمای تغذیه درشیر خواران مبتلا به بیماری مادرزادی قلب (جهت والدین) ۷- داروهاو غذا های تداخل کننده با آزمایش T P (جهت والدین و بخش های بیمارستان رجائی )۸- اسباب بازی و کودکان (چاپ انبوه در بیمارستان امام خمینی خمین) ٩- رشد وتکامل در کودکان(چاپ انبوه در