لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 13
سلیم اول:
سلطان سلیم اول (زاده ۱۴۶۵ درگذشته ۱۵۲۰)؛ پس از کشتن ولیعهد و برادر دیگر، پدر بیمار خود بایزید دوم را به دنبال کودتایی از سلطنت خلع کرد و خود در سال ۹۱۸ ه. ق. (۱۵۱۲ میلادی) به جای وی سلطان امپراتوری عثمانی گردید.او در میان پنج برادر خویش از همه جوانتر بود. او تا سال ۱۵۲۰ میلادی فقط هشت سال سلطنت کرد. سلیم جسور، خونریز و مستبد بود. تاریخ نگاران ترک او را «یاووز» یعنی بُرنده و قاطع و ثابت قدم لقب دادهاند.اروپاییان او را سهمناک خواندهاند.
سلیم با همه سنگدلی از دانش و ادب بی بهره نبود و به فارسی شعر میگفت که مجموعهای از سرودههای پارسی او موجود است. وی علمای دینی و اهل فضل و ادب را گرامی میداشت و در مذهب تسنن سختگیر و زودکش بود.
او در مدت سلطنت کوتاه خود شاه اسماعیل صفوی را در جنگ چالدران به سختی شکست داد و نتیجهٔ آن، الحاق بخش بزرگی از کردستان و نیز دیار بکر بود به سرزمین امپراتوری عثمانی.
جنگ چالدران:
جنگ چالدران میان سپاه قزلباش ایران به فرماندهی شاه اسماعیل یکم صفوی با ارتش عثمانی به فرماندهی سلطان سلیم یکم در ۳۱ مرداد ۸۹۳ هجری خورشیدی رخ داد. محّل این نبرد در دشت چالدران (در شمال آذربایجان غربی) بود. در این جنگ نیروهای قزلباش که در حدود ۴۰ هزار تن بودند با سپاه حدود ۱۰۰ هزار نفری عثمانی جنگیدند و با اینکه سلحشوری بسیاری به خرج دادند، به دلیل کمی نفرات و نداشتن اسلحههای گرم از سپاه عثمانی شکست خوردند. این در حالی بود که ارتش عثمانی دارای توپخانه و تفنگهای انفرادی بود، ولی سربازان ایرانی با شمشیر، نیزه، و تیروکمان میجنگیدند. پس از این جنگ، بخشی از شمالباختر ایران که شامل غرب کردستان و دیاربکر بود، از ایران جدا شد و به دست عثمانی افتاد.[۱]
دلیل کمی شمار سپاهیان ایران در این جنگ به این خاطر بود که بیشتر آنان در خراسان بودند تا از یورش غافلگیرانهٔ ازبکان جلوگیری کنند و علاوه بر این چون ایرانیان در آن زمان استفاده از سلاحهای گرم را ناجوانمردانه میدانستند، درپی به دست آوردن آن نرفته بودند و همین موضوع از دلایل اصلی شکست آنان در این جنگ بود.[۲] دلیل دیگر شکست قزلباشها در این جنگ پیشنهاد دورمش خان شاملو به شاه اسماعیل بود، مبنی بر اینکه اجازه دهند که ارتش عثمانی آرایش دفاعی خود را تکمیل کند تا ایرانیان بتوانند به ابراز دلیری بپردازند و شاه نیز با این پیشنهاد غیرعادی موافقت کرد. [۳]
علت وقوع جنگ:
صفویان در پی فعالیت و سازماندهای فرهنگی در طول دو قرن (بر اساس تعالیم صوفیانه و شیعی) توانستند با حمایت قبایل پیرو خود (قزلباشها) حکومت صفوی را در ایران پایهگذاری کنند. قدرت گرفتن یک دولت مستقل شیعی مذهب و متعصب در ایران امپراتوری عثمانی را که قصد حمله نهایی جهت تصرف اروپا را داشت از طرف مرزهای شرقی نگران ساخت و لذا لشکرکشی به سمت ایران را شروع کرد. این جنگ در دشت چالدران آغاز و پایان یافت.
قدرت گرفتن شاه اسماعیل یکم در عرصه نظامی و سیاسی با پیوستن صوفیان ترکمنی بود که بیشترشان در نواحی آناتولی و شام زندگی میکردند.در واقع بخش بزرگی از قبایل قزلباش پیش از پیوستن به شاه اسماعییل در آناتولی زندگی میکردند و پس مهاجرت قبایل اصلی نیز بخش بزرگی از مردمان آناتولی که در سرزمینهای خود باقی مانده بودند هم پیرو و یا متمایل به تشیع صوفی صفوی بودند. سازمان تبلیغی تصوف صفوی پیوسته از طریق شبکههای منظم خود و توسط خلفا ، ددهها و ... مریدان را به پیوستن به مرشد کامل فرقه که شاه اسماعیل بود تشویق میکردند.شاه اسماعیل نیز خود به خوبی از این امر آگاه بود و در نامهای به سلطان عثمانی این مطلب که بسیاری از مردمان ساکن در سرزمینهای عثمانیان پیرو او هستند را به رخ او کشیده بود. بدون شک ادامه حکومت سنی مذهب عثمانیان بدون محدود یا نابود کردن این روند کاملاً با مشکل مواجه میشد.به گفته برخی مورخین اگر در جنگ چالدران شاه اسماعیل به پیروزی میرسید شاه اسماعیل به قدرتی فراتر از تیمور دست مییافت و بی شک روند گسترش تشیع صفوی امپراتوری عثمانی را که تازه در ابتدای کار بود از صفحه روزگار محو میکرد همه این موارد انگیزه لازم برای یک رویارویی سرنوشت ساز و محتوم را برای هردو طرف محیا میسازد.اما برای این نبرد سرنوشت ساز دلایل دیگری هم وجود داشت که فقط تسریع کننده بودند.
شاه اسماعیل در تلاشی ناکام از رقبای سلطان سلیم پس از مرگ سلطان بایزید حمایت و پشتیبانی کرد.در مقابل سلطان سلیم اندکی پیش از شروع جنگ دست به قتل عام شیعیان در قلمرو عثمانی زدو کسانی هم که کشته نشدند داغ زده شدند و به متصرفات اروپایی تبعید شدند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 13
سلیم اول:
سلطان سلیم اول (زاده ۱۴۶۵ درگذشته ۱۵۲۰)؛ پس از کشتن ولیعهد و برادر دیگر، پدر بیمار خود بایزید دوم را به دنبال کودتایی از سلطنت خلع کرد و خود در سال ۹۱۸ ه. ق. (۱۵۱۲ میلادی) به جای وی سلطان امپراتوری عثمانی گردید.او در میان پنج برادر خویش از همه جوانتر بود. او تا سال ۱۵۲۰ میلادی فقط هشت سال سلطنت کرد. سلیم جسور، خونریز و مستبد بود. تاریخ نگاران ترک او را «یاووز» یعنی بُرنده و قاطع و ثابت قدم لقب دادهاند.اروپاییان او را سهمناک خواندهاند.
سلیم با همه سنگدلی از دانش و ادب بی بهره نبود و به فارسی شعر میگفت که مجموعهای از سرودههای پارسی او موجود است. وی علمای دینی و اهل فضل و ادب را گرامی میداشت و در مذهب تسنن سختگیر و زودکش بود.
او در مدت سلطنت کوتاه خود شاه اسماعیل صفوی را در جنگ چالدران به سختی شکست داد و نتیجهٔ آن، الحاق بخش بزرگی از کردستان و نیز دیار بکر بود به سرزمین امپراتوری عثمانی.
جنگ چالدران:
جنگ چالدران میان سپاه قزلباش ایران به فرماندهی شاه اسماعیل یکم صفوی با ارتش عثمانی به فرماندهی سلطان سلیم یکم در ۳۱ مرداد ۸۹۳ هجری خورشیدی رخ داد. محّل این نبرد در دشت چالدران (در شمال آذربایجان غربی) بود. در این جنگ نیروهای قزلباش که در حدود ۴۰ هزار تن بودند با سپاه حدود ۱۰۰ هزار نفری عثمانی جنگیدند و با اینکه سلحشوری بسیاری به خرج دادند، به دلیل کمی نفرات و نداشتن اسلحههای گرم از سپاه عثمانی شکست خوردند. این در حالی بود که ارتش عثمانی دارای توپخانه و تفنگهای انفرادی بود، ولی سربازان ایرانی با شمشیر، نیزه، و تیروکمان میجنگیدند. پس از این جنگ، بخشی از شمالباختر ایران که شامل غرب کردستان و دیاربکر بود، از ایران جدا شد و به دست عثمانی افتاد.[۱]
دلیل کمی شمار سپاهیان ایران در این جنگ به این خاطر بود که بیشتر آنان در خراسان بودند تا از یورش غافلگیرانهٔ ازبکان جلوگیری کنند و علاوه بر این چون ایرانیان در آن زمان استفاده از سلاحهای گرم را ناجوانمردانه میدانستند، درپی به دست آوردن آن نرفته بودند و همین موضوع از دلایل اصلی شکست آنان در این جنگ بود.[۲] دلیل دیگر شکست قزلباشها در این جنگ پیشنهاد دورمش خان شاملو به شاه اسماعیل بود، مبنی بر اینکه اجازه دهند که ارتش عثمانی آرایش دفاعی خود را تکمیل کند تا ایرانیان بتوانند به ابراز دلیری بپردازند و شاه نیز با این پیشنهاد غیرعادی موافقت کرد. [۳]
علت وقوع جنگ:
صفویان در پی فعالیت و سازماندهای فرهنگی در طول دو قرن (بر اساس تعالیم صوفیانه و شیعی) توانستند با حمایت قبایل پیرو خود (قزلباشها) حکومت صفوی را در ایران پایهگذاری کنند. قدرت گرفتن یک دولت مستقل شیعی مذهب و متعصب در ایران امپراتوری عثمانی را که قصد حمله نهایی جهت تصرف اروپا را داشت از طرف مرزهای شرقی نگران ساخت و لذا لشکرکشی به سمت ایران را شروع کرد. این جنگ در دشت چالدران آغاز و پایان یافت.
قدرت گرفتن شاه اسماعیل یکم در عرصه نظامی و سیاسی با پیوستن صوفیان ترکمنی بود که بیشترشان در نواحی آناتولی و شام زندگی میکردند.در واقع بخش بزرگی از قبایل قزلباش پیش از پیوستن به شاه اسماعییل در آناتولی زندگی میکردند و پس مهاجرت قبایل اصلی نیز بخش بزرگی از مردمان آناتولی که در سرزمینهای خود باقی مانده بودند هم پیرو و یا متمایل به تشیع صوفی صفوی بودند. سازمان تبلیغی تصوف صفوی پیوسته از طریق شبکههای منظم خود و توسط خلفا ، ددهها و ... مریدان را به پیوستن به مرشد کامل فرقه که شاه اسماعیل بود تشویق میکردند.شاه اسماعیل نیز خود به خوبی از این امر آگاه بود و در نامهای به سلطان عثمانی این مطلب که بسیاری از مردمان ساکن در سرزمینهای عثمانیان پیرو او هستند را به رخ او کشیده بود. بدون شک ادامه حکومت سنی مذهب عثمانیان بدون محدود یا نابود کردن این روند کاملاً با مشکل مواجه میشد.به گفته برخی مورخین اگر در جنگ چالدران شاه اسماعیل به پیروزی میرسید شاه اسماعیل به قدرتی فراتر از تیمور دست مییافت و بی شک روند گسترش تشیع صفوی امپراتوری عثمانی را که تازه در ابتدای کار بود از صفحه روزگار محو میکرد همه این موارد انگیزه لازم برای یک رویارویی سرنوشت ساز و محتوم را برای هردو طرف محیا میسازد.اما برای این نبرد سرنوشت ساز دلایل دیگری هم وجود داشت که فقط تسریع کننده بودند.
شاه اسماعیل در تلاشی ناکام از رقبای سلطان سلیم پس از مرگ سلطان بایزید حمایت و پشتیبانی کرد.در مقابل سلطان سلیم اندکی پیش از شروع جنگ دست به قتل عام شیعیان در قلمرو عثمانی زدو کسانی هم که کشته نشدند داغ زده شدند و به متصرفات اروپایی تبعید شدند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 196
بخش اول
ساخت های ثابت و واحدهای آزاد (گونه گونی ها در ساختمان سازی)
پیشگفتار
در دسامبر 1964 در اتحادیه معماران هلندی پیشنهادهایی شد که طرح کلی و روشی برای طراحی مسکن تطبیق پذیر با استفاده از ساخت ثابت (نگهدارنده Support) و واحدهای آزاد (واحد جدا شدنی Detachable Unit) را نشان میدهد .
در این گروه هم معماران و هم مجریان ساختمان و تولید کنندگان قطعات ساختمانی ، سرمایه گذاران ، پیمانکاران و شرکتهای خانه سازی نیز می باشند . به دلایلی چند هلند را می توان آزمایشگاهی برای بررسی راه حل مشکلات خانه سازی انبوه در سراسر دنیا به حساب آورد . این گروه هلندی روشی را برای طراحی ارائه میدهد که نتیجه آزمایشها و شرایط خاص می باشد .
چون تراکم جمعیت کشور زیاد بود و با وجود سنت قدرتمند شهرنشینی تقریبا ناممکن بود که مسئله ساختمان سازی را چون امری کاملا مجزا به حساب آورد . بنابراین معماران تصمیم به صنعتی شدن ساختمانها گرفتند ولی هنوز معلوم نبود که این تفکر مقرون به صرفه نباشد .
معماران بنیانگذار پذیرفتند که از مفهوم «ساخت ثابت» به عنوان یک فرضیه عملی دیگر برای تحقیقات بیشتر استفاده شود . اساس فرضیه ساخت ثابت و واحدهای آزاد آن بود که شخص مصرف کنندة خانه در تولید آن مشارکت یا نظارت داشته باشد . چنین پنداشته می شد که نقص تولید انبوه ، همان عدم مشارکت مصرف کننده در روند خانه سازی است . در واقع هم در خانه سازی انبوه اصل مهم به مفهوم فنی و سازمانی آن این است که مصرف کننده نقشی در تصمیم گیری ندارد . از سوی دیگر در مفهوم «ساخت ثابت» مبنای کار اینست که مسکن به هر شکل و هر اندازه که باشد ، همیشه محصول دو حوزة مسئولیت و تصمیم گیری است . بخشی از ساختار شخصاً در اختیار ساکن خانه است که می تواند آن را به دلخواه تغییر دهد و تبدیل کند امّا بخش دیگر به یک زیر ساخت عظیم تری تعلق دارد ، که فرد دربارة آن نمی تواند تصمیم گیرد بلکه باید از قوانین و قراردادهای گروه بزرگتر (چه در حد همسایگی باشد یا مقامات محلی) پیروی کند .
این دو حوزة تصمیم گیری را همیشه و همه جا می توان تشخیص داد . حتی آنها که صاحب خانه ویلایی نیز هستند باید زیر ساخت خیابانها ، خدمات و مقررات حوزه بندیها و غیره را بپذیرند . آنچه محیط خود می نامند محصول یک زمینه طبیعی و اجتماعی بزرگتری است که افراد در آن مشارکت دارند . در طول تاریخ این تعادل بین فرد و جمع در اشکال بیشماری تجلی یافته است .
مفهوم ساخت ثابت ، بازشناسی سنت دیرینه ای است در مورد بازتاب خصوصیات اساسی در محیط ظاهری و بدین معنی ابداع جدیدی به حساب نمی آید . ولی به هر جهت این مفهوم با مفهوم خانه سازی انبوه که در این قرن به یکسان مورد توجه متخصصان و دولتمردان ، در تلاششان برای دنیا بهتر بوده ، در تضاد است .
در مفهوم ساخت ثابت تولید خانه مشابه سایر کالاهای صنعتی نخواهد بود بلکه مصرف کننده نیز در روند تولید آن دخالت دارد . اما این دخالت
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 13
قسمت اول: «زندگینامه»
تکنیکی ترین نویسندگان ما
فریدون عموزاده خلیلی، که گاهی به نام مستعار مسعود عبدالرحمن قلم می زند- در میان مردم تعداد زیاد قصه نویسان ادبیات داستانی معاصر بعد از انقلاب یکی از «تکنیکی ترین» نویسندگان ماست. این ویژگی عمده و اصلی آقای خلیلی نکتة تثبیت شده ای است که قریب به اتفاق نویسندگان و قصه نویسان ما به شکلهای گوناگون در نوشته ها و گفته ها و یا مصاحبه های خود به آن اذعان کرده اند.
مهمترین ویژگیهای هنری و ادبی آثار این نویسنده عبارت است از:
قلم زیبا
نثر پر از لطافت و صمیمیت
پرداخت قوی و مطابق با اصول فنی داستان پردازی
زایش انبوهی از عاطفه و حسهای تجربه شده در دل قصه ها
برخورداری از اطلاعات دقیق پیرامون عناصر داستان نویسی
توانایی و قدرت لازم برای به کارگیری آن عناصر در جایگاه اصلی خودشان
تصویر پردازی روشن از صحنه ها و حوادث و تصاویر بکر و ناب
دقیق بینی و ظرافت ذهن در سوژه یابی
حضور در دو عرصه داستان نویسی بزرگسالان و کودکان و نوجوانان به شکل برجسته
منحصر کردن خود در شیوه نقد توصیفی
قدرت و توانایی در تعبیر و تفسیر آنچه که در ذهن دارد
دوری گزیدن از ابتذال نثر و نزدیک نشدن به زبان عامیانه
لحظه پردازی های متناسب با فضای داستان
«نقی سلیمانی» یکی از نویسندگان ادبیات کودکان و نوجوانان در مصاحبه ای پنین می گوید:
«... در کارهای فریدون عموزادة خلیلی لطافتی وجود دارد که آدرم را می گیرد . این لطافت قابل توصیف نیست. در ظاهر الفاظ (کلمات) نمی توان جستجویشان کرد. مثل نسیم که نمی توان به چنگ گرفت و نشانش داد ولی وجود دارد و حس می شود. البته زود اضافه کنم که کارهای خلیلی دو دسته اند: یک دسته داستانهای واقع گرا(رئالیستی) و دسته دوم داستانهای لطیف او هستند و ....»
عموزاده، در سال 1339 در محلة خیابان ایستگاه شهرستان سمنان متولد شد. دوران پرشور سر کودکی و نوجوانی را در زادگاه خود گذراند. دوران تحصیل ابتدایی و متوسطه را نیز در سمنان سپری کرد تا این که در سال 1357 موفق به اخذ دیپلم در رشته ریاضی- فیزیک شد. از آنجا که در دوران دانش آموزی فردی ممتاز و علاقه مند به علم و دانش بود بلافاصله بعد از گرفتن دیپام در همان سال در کنکور دانشگاه شرکت کرد و در همان سال در «رشته ریاضی و علوم کامپیوتر» دانشگاه تهران پذیرفته شدو سپس در سال 1364 موفق به اخذ درجه کارشناسی در این رشته گردید. عموزاده به شکل رسمی، نویسندگی خود را از سال 1358 شروع کرد و اولین اثر خودرا در سال 1360 به چاپ رسانید.
در خاتمه این جستجوی کوتاه در زندگینامه آقای عموزاده خلیلی فهرست وار فعالیت ها و مسئولیتهای هنری و ادبی ایشان را در زیر می آوریم:
عضو اصلی شورای کتاب سوره بچه های مسجد از شماره 11 تا 16.
مسئول جنگ سوره بچه های مسجد از شماره 17 تا 23.
عضو و دبیر شورای ادبیات حوزه هنری بین سالهای 63 تا 66.
مسئول واحد قصه حوزه هنری در سالهای 62 تا 64.
مسئول واحد کودک و نوجوان حوزه هنری در سالهای 64 تا 66.
عضو شورای انتخاب کتاب کودک در انتشارات سروش در سالهای 65 و 66.
عضو هیئت داوران کتاب سال مجله سروش نوجوان در سال 1367 و 1369.
عضو هیئت داوران کتاب سال وزارت ارشاد اسلامی در سال 1365.
عضو اصلی پایه گذاران دفتر هنر و ادب کودک و نوجوان.
دبیر شورای مدیریت دفتر هنر و ادب کودک و نوجوان.
عضو شورای سر دبیری مجله سروش نوجوان از فروردین 1367 تا کنون.
مجله سروش نوجوان، اولین مجله مخصوص نوجوانان است که بعد از انقلاب اسلامی چاپ و منتشر می گردد. جای خالی این گونه مجلات ویژه کودکان و نوجوانان در طول تاریخ ادبیات قبل و بعد از انقلاب ما کاملا احساس می شد. اکثر گردانندگان این مجله از نویسندگان، شاعران ، و از اعضای قدیمی هیئت تحریریه «بچه های مسجد» می باشند کهپس از بیرون آمدن از حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی اقدام به چاپ و انتشار این مجله کردند.
اولین شماره آن در فروردین 67 با قیمت 70 ریال چاپ و منتشر گردید.
«باقی ماندن در خط مشی اعلام شده اولیه یعنی کار در بعد ادبی و هنری»، «چاپ قصه های خوب و قوی»، «مصاحبه های زنده و جاندار»، « زیر پوشش قرار دادن استعدادهای نوجوانان شهرستانی» از ویژگی و حسنهای این مجله برشمرده می شود. انتخاب کتاب سال نیز-فارغ از هر گونه تنگ نظری و گرایش به سلیقه های شخصی از کارهای نسبتا خوب، مداوم و پی گیری است که تا کنون به شکل پی در پی ، پار دوره آن برگزار گردیده است. دوره اول این کار با یاری مجله کیهان بچه ها صورت پذیرفت و در دوره های بعد مجله سروش خود به تنهایی اقدام به این کار کرد. این ماهنامه زیر نظر مدیر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 24
بخش اول:
در کاتالوگها یا دفترچه راهنمای خودروها، در قسمت نوع سیستم تعلیق با نامهایی چون: سیستم تعلیق مستقل، مک فرسون، پیچشی، Multilink و ... مواجه میشویم، اما متاسفانه اطلاعات عامه مردم، درباره سیستم تعلیق و انواع و اجزای آن در حد بسیار اندکی میباشد؛ در حدی که حتی برخی افراد نمیدانند سیستم تعلیق یا Suspension به کدام قسمت یا قسمتهایی از خودرو اطلاق میشود، بنابراین در این مطلب سعی خواهد شد فلسفه وجود این سیستم، اجزا تشکیل دهنده و انواع مختلف آن همراه با مزایا و معایب هر کدام مورد بررسی قرار گیرد.
فلسفه وجود سیستم تعلیق
یک جاده هر چقدر هم صاف و مسطح باشد، محل مناسبی برای به حرکت در آوردن ۱ یا چند تن فلز با سرعت بالا، نیست. پس به سیستمی نیاز است که توانایی کاهش ضربات، تکانها و لرزشهای ناشی از شرایط جاده را داشته باشد. علاوه بر این، یک خودرو باید در مقابل تغییر مقدار بار وارده و تغییر نقطه ثقل، انعطافپذیر بوده و توانایی مواجه با آنها را داشته باشد، به طور مثال در شکل زیر تغییر نقطه ثقل یک خودرو را در در نقاط مختلف یک پیچ ملاحظه میکنید، که در صورت نبود سیستمی برای تغییر وضعیت تعادل، خودرو در ابتدای پیچ از مسیر منحرف شده و یا واژگون میگردد.
موارد بالا را میتوان فلسفه اصلی وجود سیستم تعلیق دانست، اما سیستم تعلیق علاوه بر دفع ضربات و جلوگیری از انحراف و چپ شدن خودرو تواناییهای دیگری نظیر: نگهداری میزان تنظیم چرخها در حالت صحیح، نگهداشتن ارتفاع خودرو در میزان ثابت، پشتیبانی از وزن خودرو و تنظیم نحوه پخش آن، نگهداشتن تایرها در تماس با جاده و ... را نیز دارا است.
یک سیستم تعلیق دارای اجزاء بسیاری میباشد، اما اصلیترین اجزای آن فنر و کمکفنر میباشند؛ به همین خاطر ابتدا به بررسی کارکرد این دو، در سیستم پرداخته و سپس به طور مفصل انواع هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
فنر (Spring):
قسمتی از سیستم تعلیق میباشد که وزن خودرو را ساپورت کرده، ارتفاع خودرو را در حد استانداردش ثابت نگه داشته و ضربات جاده را نیز دفع مینماید.
فنرها که اغلب میلهها یا حلقههای فولادی انعطافپذیری هستند، به شاسی و اتاق خودرو اجازه میدهند تا بدون اخلال در حرکت خودرو، دستاندازها را یکی پس از دیگری پشت سر بگذارد.
کمکفنر (Shock Absorber یا Damper):
در صورتی که خودرویی تنها مجهز به فنر باشد، زمانی که باری اضافه بر روی فنرها اعمال شود یا وسیله نقلیه با یک دستانداز روبهرو شود، فنر با جمع شدن آن را جذب مینماید، اما زمانی که یک فنر جمع میشود، مقداری انرژی در خود ذخیره میکند که برای تخلیه این انرژی، فنر باز شده و انرژی وارده را به شکلی غیر قابل کنترل رها میسازد و از آن جایی که فیزیک یک فنر با نوسان و ارتعاش آمیخته است پس از باز شدن دوباره جمع شده و سپس دوباره باز میشود، و این حرکت تا زمان تخلیه کامل انرژی ادامه مییابد، البته هر بار با فرکانسی کمتر از بار قبل. این سیکل باعث جدا شدن چرخ از سطح جاده، خارج کردن کنترل خودرو از دست راننده و از بین بردن نرمی و راحتی سواری و ایجاد حالتی مشابه قایق سواری، میگردد.
اما آن چه این مشکل را حل مینماید چیزی نیست جز کمکفنر؛ کمکفنری که در شرایط مناسب قرار داشته باشد به سیستم تعلیق اجازه میدهد تا نوسان به وجود آمده را به یک یا دو سیکل تقلیل داده، حرکت بیش از حد را تعدیل نموده و وزن وارد بر چرخها را در حالت تعادل و چسبیده به جاده قرار دهد. با کنترل فنر و حرکات سیستم تعلیق، اجزاء دیگر سیستم نظیر Tie Rod ها نیز در وضعیت درست خود فعالیت خواهند کرد و همین امر تنظیم چرخها را نیز به صورت ثابت در حالت صحیح خود، نگه میدارد.
کمکفنر عموماً شامل یک پیستون با سوراخهای ریز میباشد که در درون یک استوانه حاوی سیال هیدرولیکی حرکت میکند، که عبور تحت فشار سیال از سوراخها، منجر به حرکت ملایم پیستون در استوانه میگردد.
انواع فنرها
۵ نوع عمده فنر در وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می گیرد.
۱- فنر مارپیچ (Coil Spring):
نوع معمول و شناخته شده فنر میباشد، که یک میله پیچیده شده (حلقه شده) فولادی است، قطر و ارتفاع حلقه، قدرت و مقاومت فنر را تعیین مینماید. افزایش قطر میله، باعث افزایش قدرت فنر میگردد، در حالی که افزایش طول آن باعث افزایش انعطافپذیریش خواهد شد.
مقدار وزنی که برای فشردن یک فنر مارپیچ به میزان ۱ اینچ لازم است را نرخ فنر (Spring Rate) مینامند. این مقدار برای اندازهگیری قدرت فنر استفاده میشود و میتوان آن را نرخ فشردگی فنر نیز اطلاق کرد. برای مثال اگر ۱۰۰ پاند وزن لازم باشد تا فنری با حلقههای مساوی در ارتفاعش ۱ اینچ فشرده شود، برای این که همین فنر ۲ اینچ فشرده شود نیاز به ۲۰۰ پاند وزن میباشد اما این فرمول فقط برای فنرهایی صادق است که فشردگی حلقههای یکسانی دارند، در فنرهای پیشرفته (Progressive Springs)، یک فنر دارای نرخهای مختلف در نقاط مختلفش میباشد.
این فنرها به دو روش ساخته میشوند، در روش اول، فنر در قسمتهای مختلف از ارتفاعش، دارای ضخامتهای مختلفی است، و در نوع دوم که نوع متداولتری است فشردگی فنر در قسمتهای بالاتر بیشتر است. اصولاً فنرهای چند نرخی باعث میشوند تا در زمان خالی بودن خودرو، قسمتی که دارای نرخ کمتری است وارد عمل شده و سواری نرمتری را فراهم نماید و در هنگام اعمال وزن نیز قسمت با نرخ بالا وارد عمل شده و ساپورت و کنترل بهتری را برای وسیله نقلیه فراهم میسازد.
محاسن: فنرهای مارپیچ به هیچ تنظیمی نیاز نداشته و اکثراً بدون خرابی میباشند.
معایب: این نوع فنرها از لحاظ تحمل وزن محدودیت داشته، همچنین احتمال ضعیف شدنشان هم وجود دارد، که این امر باعث بر هم خوردن تنظیم هندسی و ارتفاع خودرو و فرسودگی تایرها و دیگر قطعات خودرو میشود. با اندازهگیری ارتفاع خودرو و مقایسه آن با میزان مشخص شده، میتوان از ضعیف شدن فنرها آگاه شد.
موارد مصرف: این نوع فنر، در اغلب خودروهای سواری امروزی، استفاده میگردد.
۲- فنر تخت (Leaf Spring):
فنرهای تخت که در دو نوع تک ورقی و چند ورقی عرضه میشوند، این فنرها مانند فنرهای مارپیچ برای جذب ضربه جمع نمیشوند، بلکه خم میشوند. نوع چند ورق شامل چند صفحه فولادی انعطافپذیر با طولهای مختلف میباشد که بر روی یکدیگر قرار گرفتهاند و در مواجه با ضربات جاده خم شده و بر روی یکدیگر میلغزند. در نوع تک ورق نیز که عمدتاً از نوع باریک شونده میباشد، تنها یک ورق فنری که در وسط کلفتتر از طرفین میباشد، مورد استفاده قرار میگیرد، این نوع از فنرهای تخت عمدتاً از کامپوزیتها ساخته میشوند اما نوع فولادی آنها نیز یافت میشود.
فنرهای تخت عمدتاً به صورت مجزا برای هر چرخ استفاده میشوند که در طول خودرو و در زیر هر چرخ نصب میشوند، اما برخی کارخانجات نیز، از نوع متقاطع (ضربدری) آن برای هر دو چرخ استفاده میکنند. فنرهای تخت به وسیله یک رابط Uشکل به اکسل خودرو متصل میشوند و از دو طرف نیز به شاسی وصل میگردند.
محاسن: این نوع از فنرها توانایی ساپورت وزنهای زیاد را دارا بوده و سواری نرمتری را برا ی خودروهای سنگین به ارمغان میآورند.
معایب: نیاز به جای زیاد، وجود اصطکاک بین ورقههای فنر و ایجاد صدای ناشی از لغزش فنرها بر روی یکدیگر (با نصب ورفهای پلاستیکی بین ورقههای فنر قابل حل است) و همچنین نیاز به سرویس و نگهداری از معایب این فنرها محسوب میشود.
موارد مصرف: این نوع از فنرها بیشتر در خودروهای سنگین، وانت بارها ، برخی SUVها (در مورد وانتها و SUVهای جدید فقط برای چرخهای عقب استفاده میشود) و حتی برخی خودروهای سواری قدیمی نظیر پیکان دیده میشود.
۳- میله پیچشی (Torson Bar):
در این نوع از فنر، میله فولادی نه جمع شده و نه خم میشود بلکه در خود میپیچد، میله پیچشی که یک میله صاف یا L شکل است به صورت عرضی در یک سمت به شاسی وصل شده و در سمت دیگر به قسمت متحرکی از سیستم تعلیق متصل میشود، در هنگام مواجه با ضربه، میله پیچشی در خود پیچ خورده (میتابد) و رفتار یک فنر را از خود بروز میدهد (حرکت این نوع فنر مانند زمانی است که برای آب کشیدن یک لباس آن را با دو دست میپیچانیم).
میلههای پیچشی برای تبدیل حرکت عمودی خودرو به حرکت پیچشی در سطح افقی خود، در یک سمت شیاردار میباشند.