تحقیق در مورد محاسبه سطح مقطع راداری هواپیما 14ص با فرمت ورد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد اردبیل

موضوع:

محاسبه سطح مقطع راداری هواپیما

با استفاده از معادله سهمی

استاد مربوطه:

آقای مهندس قیامی

تهیه و تنظیم:

مجید یگانه

تابستان 85

«محاسبه RCS هواپیما با استفاده از معادله ی سهمی»

چکیده :

آنالیز دقیق پراکندگی اشیا با ابعاد بزرگ در مقایسه با طول موج با استفاده از روشهای دقیق (عنصر محدود، EDTD، روش گشتاور) با یک کامپیوتر شخصی، تقریبا غیرعملی است. در روشهای مجانب، اتپیک های فیزیکی (PO)، نظریه هندسی دیفراکسیون (GTD) الگوبرداری دقیق مرز اشیا، نیز سخت است. روش معادله سهمی، نتایج دقیقی را در محاسبات پراکندگی از اشیا با ابعادی در دامنه ی یک تا ده طول موج، ارائه می دهد. حل معادله سهمی با مقاله، روش محاسبه سطح مقطع رادار با استفاده از معادله ی سهمی در سه بعد، مورد مطالعه قرار می گیرد و معادلات ضروری ارائه می شود. برای نشان دادن اعتبار معادله ی سهمی، RCS یک کره ی فعال محاسبه می شود و نتایج با نتایج تحلیلی مقایسه می شود. RCS هواپیما با استفاده از مدل پله ای در معادله ی سهمی، محاسبه می شود و نتایج با نتایج اپتیک های فیزیکی، مقایسه می شود.

«1-مقدمه»

معادله ی سهمی، تخمین و تقریب معادله ی موج است که پراکندگی و انتشار انرژی را در یک مخروط متمرکز بر روی جهت برتر و جهت پاراکسی نشان می دهد. معادله ی سهمی ابتدا بوسیله ی لئونتوویچ و فوک برای مطالعه ی دیفراکسیون امواج رادیویی حول محور زمین، ارائه شد. با پیشرفت کامپیوترهای تخصصی برای حل معادله ی سهمی، راه حل های عددی جایگزین شد. معادله ی سهمی بر انتشار موج، اکوستیک، رادار و سونار به کار گرفته می شود.

معادله ی سهمی اخیرا در محاسبات پراکندگی در اکوستیک ها و الکترومغناطیس ها به کار گرفته شده است.

«2-چهارچوب معادله ی سهمی»

در این مقاله، بر آنالیز سه بعدی با استفاده از معادله ی سهمی متمرکز می شویم. در همه ی معادلات، وابستگی زمانی میدانها بصورت (expc-jwt) فرض می شود. برای پلاریزاسیون افقی، میدان الکتریکی E تنها مولفه غیرصفر EZ را دارد، در صورتیکه برای پلاریزاسیون عمودی، میدان مغناطیسی H فقط یک مولفه غیرصفر Hz را دارد. تابع U. به صورت زیر تعریف می شود.

(1)

که در این معادله ، (X,Y,Z)( مولفه EZ برای پلاریزاسیون افقی و مولفه ی HZ برای پلاریزاسیون عمودی است. جهت پاراکسی در طول محور X فرض می شود. با فرض شاخص انکساری ابزار، n، مولفه میدانی ( ، معادله موج سه بعدی ذیل برآورده می شود:

(2)

با استفاده از معادلات (1) و (2)، معادله موج در اصطلاحات X بصورت معادله ذیل است (3)

با ملاحظه ی ، (3)، به معادله (4) تبدیل می شود :

(4)

و می تواند بصورت ذیل ارائه شود.

(5)

با تجزیه معادله ، جفت معادلات زیر بدست می آید

تحقیق در مورد گزارش کار آزمایشگاه مکانیک خاک تعیین GS با فرمت ورد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 9

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد مشهد

عنوان آزمایش:

تعیین GS

تهیه کننده :

ابوالفضل فلاح – نیما صباغی – محمد حق نگهدار

زیر نظر استاد محترم :

جناب آقای دکتر صالحی

پاییز 85

هدف : وزن مخصوص مصالح چند برابر آب است

مقدمه

وزن مخصوص ویژه یا توده ویژه یک خاک و یا GS عبارت است از نسبت وزن حقیقی حجم مشخص از ذرات خاک به وزن حقیقی همان حجم آب مقطر در دمای C4

وزن مخصوص ویژه خاک اغلب برای ارتباط وزن به حجم خاک مورد استفاده قرار می گیرد.

GS=

وسایل مورد نیاز برای آزمایش GS :

1) پیکومتر (500cc) که در این آزمایش از پیکومتر 250 cc استفاده شده است.

2) آون

3) ترازوی حساس تا اره گرم

4) قطره چکان یا پیت

5) کاردک

6) شعله

7) آب مقطر

8) دماسنج باید به صورت میله ای باشد

تئوری آزمایش :

اگر بتوانیم جرم بخش جامد خاک را به جرم آب هم حجم خاک تقسیم کنیم می توانیم GS را بدست آوریم. تا بتوانیم تشخیص دهیم وزن مخصوص مصالح چند برابر آب است برای این کار می توانیم وزن مخصوص خاک را به وزن مخصوص سیال نیز بخش کنیم :

GS =

وزن مخصوص ویژه خاک اغلب برای ارتباط وزن به حجم خاک مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین با دانستن نسبت تخلخل، در حد اشباع و وزن مخصوص ویژه می توانیم وزن واحد حجم یک خاک مرطوب یا خشک را محاسبه کنیم، وزن های واحد حجم هر خاک در مسائلی چون نشست و پایداری در مهندسی خاک استفاده می شود.

وزن مخصوص ویژه اکثر کانی های خاک در دامنة بین 2.4-2.9 تغییر می کند. وزن مخصوص ویژه قسمت جامد ماسه هایی با رنگ روشن که غالباً از کوارتز است در حدود 2.65 تخمین زده می شود برای خاکهای رسی و سیلت دار این مقدار بین 2.4-2.9 تغییر می کند در ضمن GS خاک های سرب دار 4و خاک های آلی 2 است GS خاک های آلی به دلیل آنکه این مواد در اثر حرارت به شدت کاهش وزن می یابند خیلی پایین است.

باید توجه داشت که GS کانی های آهن بیشتر از کانی های رس است.

تحقیق در مورد گزارش کار آزمایشگاه مکانیک خاک تعیین GS 9 ص با فرمت ورد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 9

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد مشهد

عنوان آزمایش:

تعیین GS

تهیه کننده :

ابوالفضل فلاح – نیما صباغی – محمد حق نگهدار

زیر نظر استاد محترم :

جناب آقای دکتر صالحی

پاییز 85

هدف : وزن مخصوص مصالح چند برابر آب است

مقدمه

وزن مخصوص ویژه یا توده ویژه یک خاک و یا GS عبارت است از نسبت وزن حقیقی حجم مشخص از ذرات خاک به وزن حقیقی همان حجم آب مقطر در دمای C4

وزن مخصوص ویژه خاک اغلب برای ارتباط وزن به حجم خاک مورد استفاده قرار می گیرد.

GS=

وسایل مورد نیاز برای آزمایش GS :

1) پیکومتر (500cc) که در این آزمایش از پیکومتر 250 cc استفاده شده است.

2) آون

3) ترازوی حساس تا اره گرم

4) قطره چکان یا پیت

5) کاردک

6) شعله

7) آب مقطر

8) دماسنج باید به صورت میله ای باشد

تئوری آزمایش :

اگر بتوانیم جرم بخش جامد خاک را به جرم آب هم حجم خاک تقسیم کنیم می توانیم GS را بدست آوریم. تا بتوانیم تشخیص دهیم وزن مخصوص مصالح چند برابر آب است برای این کار می توانیم وزن مخصوص خاک را به وزن مخصوص سیال نیز بخش کنیم :

GS =

وزن مخصوص ویژه خاک اغلب برای ارتباط وزن به حجم خاک مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین با دانستن نسبت تخلخل، در حد اشباع و وزن مخصوص ویژه می توانیم وزن واحد حجم یک خاک مرطوب یا خشک را محاسبه کنیم، وزن های واحد حجم هر خاک در مسائلی چون نشست و پایداری در مهندسی خاک استفاده می شود.

وزن مخصوص ویژه اکثر کانی های خاک در دامنة بین 2.4-2.9 تغییر می کند. وزن مخصوص ویژه قسمت جامد ماسه هایی با رنگ روشن که غالباً از کوارتز است در حدود 2.65 تخمین زده می شود برای خاکهای رسی و سیلت دار این مقدار بین 2.4-2.9 تغییر می کند در ضمن GS خاک های سرب دار 4و خاک های آلی 2 است GS خاک های آلی به دلیل آنکه این مواد در اثر حرارت به شدت کاهش وزن می یابند خیلی پایین است.

باید توجه داشت که GS کانی های آهن بیشتر از کانی های رس است.

مناسب ترین خودرو برای ایران 30 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 29

دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

دانشگده فنی و مهندسی

استاد گرامی :

جناب آقی دکتر انوشیروان فرشیدیان فر

تهیه کننده:

سید مجتبی رباط جزی

زمستان1384

1- مقدمه :

انسان از بدو پیدایش خود پیوسته در حال مسافرت و جابجایی از یک مکان به مکانی دیگر بوده است بدین منظور ازچهارپایانی همچون اسب و شتر و غیره استفاده می‌کردکه متأسفانه مستلزم صرف وقت و هزینه های فراوان بود و خطرات فراوانی را به همراه داشت . لذا باتوجه به اهمیت این سه موضوع یعنی :

1- نیاز به جابجایی،2- ارزش زمان، 3- آسایش و راحتی، به طراحی وسیله‌ای پرداخت که بعدها خودرو نام گرفت و تأثیر شگرفی در صنعت جهان گذاشت، بطوریکه در حال حاضر شاهد تنوع بسیار زیاد این صنعت هستیم .

با توجه به کاربرد بسیار بالای خودرو در کشور و استفاده از آن بعنوان یک ابزار ضروری، و با در نظر گرفتن شرایط مختلف اقتصادی – اجتماعی – منابع معدنی – منابع نفت و گاز ومنابع انسانی موجود در کشور بایستی درصدد طراحی و ساخت، یا انتخاب یک خودروی بهینه از میان خودروهای موجود در کشور باشیم تا بتواند در شرایط مختلف آب وهوایی کشور ما کارآمد باشد و با توجه به وضعیت اقتصادی جامعه قیمت آن در حدی باشد که اکثریت طبقات مختلف جامعه قادر به خرید آن باشند .

لذا با توجه به موارد ذکر شده در بالا و خصوصیاتی که در مراحل دیگر پروژه قید خواهدشد نیاز به طراحی و ساخت یک خودرو با شرایط بیان شده الزامی است .

2- طراحی وساخت یا ‌انتخاب یک خودروی مناسب برای ایران با درنظر گرفتن شرایط زیر :

الف ) مقرون به صرفه باشد بطوریکه اکثریت طبقات مختلف جامعه بتوانند از آن استفاده کنند .

ب ) دارا بودن مقاومت و شرایط ایمنی مناسب .

ج ) از لحاظ زیست محیطی مطابق با استانداردهای روز جهانی باشد .

د ) دارای نمایندگی و خدمات پس از فروش باشد.

ه ) از لحاظ زیبایی مطابق سلیقه ایرانیان باشد.

و ) هزینه مصرف سوخت پایین باشد.

3- خصوصیات طراحی وساخت یا انتخاب:

اکنون با توجه به مراحل قبل(تشخیص نیاز و تعریف هدف)خصوصیات طرح را بصورت زیر مورد بررسی قرار می دهیم :

3-1 کاهش هزینه تولید و طراحی :

کاهش هزینه تولید و طراحی از عوامل مؤثر در اجرای طرح است . به منظور تولیدی اقتصادی همواره نظر براین بوده است که در یک بازار رقابتی هزینه‌های تولید با میزان محصولات برابر شود .

3-2 مسائل زیبایی شناختی :

زیبایی ظاهری خودرو یکی از مسائل مورد توجه طراحان صنعتی است . با عنایت به اینکه شکل ظاهری خودرو عامل مؤثری در جلب مشتری و رونق بازار فروش خودرو، در صنعت رقابتی است، طراحان صنعتی بایستی یشترین توجه و سرمایه‌گذاری را در این زمینه بکاربرند .

- فرم و رنگ : لحاظ نمودن تنوع فُرم و رنگ خودرو برطبق ذوق و سلیقة مشتری یکی از مسائل مهم در بازار فروش خودرو بوده و از جمله عواملی است که باعث پایداری و طول عمر خودرو و همچنین رضایت مشتری از خودرو می‌باشد.

3-3 آسایش و راحتی سرنشین :

آسایش و راحتی سرنشین عامل مهم دیگری است که در طراحی مورد توجه قرار می گیرد . خوردو براساس یکسری از فاکتورهای انسانی طراحی می شود . در این زمینه طراحان ، اطلاعاتی آماری از فاکتورهای انسانی داشته و طراحی را طبق این اطلاعات انجام می دهند .

3-4 کاهش انواع آلودگی :

این موضوع هم یکی از خواسته های مورد توجه در طراحی است که شامل آلودگیهای شیمیائی حاصل از احتراق و آلودگیهای صوتی است و همواره هدف، کاهش این آلودگیها است .

بیشترین آلودگیهایی که از سوختن بنزین و یا محصولات فرعی آن در اتومبیل تولید می‌شوند ارتباط بسیار نزدیک با عملکرد و ساختار مخزن سوخت – کاربراتور – اگزوز دارد که بیش از 60% آلودگی از اگزوز می باشد .

دستگاههای کنترل آلودگی عبارتند از:

دستگاه کنترل محفظه (‌کاربراتورها)

دستگاه کنترل آلودگی سوخت تبخیر شده

دستگاه کنترل آلودگی اگزوز

دستگاه کنترل آلودگی ارتفاع زیاد

دستگاه کنترل آلودگی مدار بسته

3-5 مسائل و نیازهای فرهنگی – قومی :

این موردنیز عامل مؤثر دیگری در طراحی است که معمولاً به صورت هدفی در ابتدای کار طراحی تعریف می شود . با توجه به اینکه طرح مورد استفاده چه گروهی قرار خواهد گرفت بایستی نیازمندیهای آن گروه در طرح لحاظ شود .

3-6 نگهداری آسان با صرف هزینه کم :

طرح خودرو بایستی بگونه‌ای باشد که بتوان به ساده‌ترین شکل از آن نگهداری کرد وتعمیرات آن با صرف کمترین هزینه و ساده ترین شکل ممکن امکان پذیر باشد .

3-7 نقش فرهنگ جامعه و طراحی صنعتی :

یک طراح از نظر فرهنگی می تواند :

الف – بین خصوصیات ذاتی یک خودرو و خصوصیات فرهنگی جامعه یک ارتباط بوجود آورد .

ب – باعث تقویت شدن رقبت مشتری به استفاده از خودروی داخلی شود .

ج – با استفاده از طراحی‌های مختلف خودرو بتواند باعث آسایش افکار عمومی در انتخاب خودروی دلخواه باشد .

د – در تغییر رفتارها، سلیقه‌ها و سطح علمی و تجربی استفاده کنندگان در رابطه با خودرو تأثیرگذار باشد .

3-8 مسائل فنی :

مسائل فنی، ‌ارتباطی مستقیم و متقابل با فرم و عملکرد خودرو دارد، در این راستا یک طراح باید دارای آگاهیهای فنی موردنیاز باشد تا بتواند طرح خودرا برپایه دانش فنی استوار کند .

ارگونومی درصنعت خودرو:

ارگونومی یا مهندسی فاکتورهای انسانی از دو کلمه یونانی Ergo به معنی کار و Nomos به معنی قانون و قائده مشتق شده است و در لغت به معنی قوانین طبیعی کار است . مهندسی فاکتورهای انسانی نام مترادف دیگری است برای این واژه . هدف از این علم در صنعت خودروسازی تطبیق ماشین با انسان به گونه‌ای است که انسان بتواند با کمترین خستگی و عوارض روحی و جسمی بیشترین راندمان کاری را در محیط داشته باشد باتوجه به این که رعایت اصول ارگونومی باعث کاهش فشار کار و خستگی‌های بی‌مورد می‌شود، امروزه علم ارگونومی درصنعت اتومبیل سازی حرف اول را می زند . عموماً ارگونومی علم تناسب محیط با انسان تعبیر می‌شود و ضرورت رعایت آن در صنعت و کلیه فنون امری اجتناب ناپذیر است.

1- فضای سرنشین :

در طراحی فضای خودرو بایستی به مسائل فکری و فرهنگی همچنین اندازة‌ قد و جثة افراد جامعه‌ای که خودرو برای آن طراحی می‌شود توجه داشت . در ایرن میانگین تعداد افراد خانواده 5 نفر است.

2- راحتی ورود و خروج :

درب‌های خودرو نیز بایستی بر اساس اندازة‌ قد و جثة افراد استفاده کننده و سلیقه‌های فرهنگی طراحی شوند مثلاً مردم ایران دارای قدی متوسط و بیشتر خواهان اتومبیل‌های دارای چهار درب بوده اما کشورهای اروپایی مثل ایتالیا دارای قدی بلند و بیشتر خواهان اتومبیل‌های دو درب می‌باشند .

3- دید مناسب :

بهتر است صندلی راننده دارای ارتفاع مناسبی از کف باشد تا میدان دید راننده نسبت به پیرامون وجلو خودرو افزایش یابد . دیدن کاپوت و ارتباط دادن خطوط بدنه با دو طرف جاده ، دقت فرمان دادن راننده را افزایش می‌دهد .

4- درب‌های خودرو:

درب‌های خودرو باید به میزان 90 درجه باز شوند و در موقعیت بینابینی باز نمانند .گوشه های درب نبایستی تیز باشند و پنجره های بدون فریم و همچنین پنجره های مثلثی کوچک جلو توصیه نمی شوند . صندوق عقب باید بگونه‌ای باشد تا استفاده کننده هنگام استفاده از آن و گذاشتن و برداشتن بار دچار زحمت نشود . فُرم پنجره‌ها و شیشه‌های خودرو بایستی بگونه‌ای باشد که زاویه دید راننده را نسبت به پیرامون افزایش داده و باعث وسعت زاویة‌ دید راننده شود .

مسجد جامع اصفهان 18 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

دانشگاه آزاد اسلامی – واحد سما نیشابور

عنوان :

مسجد جامع اصفهان

استاد ارجمند :

سرکار خانم عماری

تهیه و تنظیم :

سید علیرضا مهدی زاده

زمستان 86

مسجد جامع اصفهان

مسجد جامع اصفهان خرقه‌ای است هزارگون به ارث رسیده از گذشتگان که در طول 12 قرن هر وارثی نقشی بر اندام آن انداخته، از معماری ساده قرن دوم ه.ق تا آجرکاری‌های سلجوقی و نقوش کاشی‌کاری صفوی به قول دکتر «حسین یقینی» پژوهشگر تاریخ و معماری آلبومی از هنر معماری ایرانی.

انعقاد نطفه اصفهان بزرگ را باید همزمان با بنیاد مسجد جامع اصفهان در محل فعلی آن در سال 156 ه.ق دانست. بنای اولیه مسجد را طایفه بنی تمیم روی تپه یهودیه بنا کردند و بعدها ثروتمندان زمین‌های اطراف منتهی‌الیه شمال غربی مسجد را به آن اضافه کرده و کم کم بنای فعلی مسجد جامع امروزین را شکل دادند.

گرچه اعتقادی میان مردم اصفهان رواج دارد که معتقدند مسجد جامع اصفهان در محلی بنا شده که پیش از اسلام آتشکده بوده است اما این نظریه همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده در حالی که علت این ادعا را وجود یک «پی» دوره ساسانی در زمین محل گنبد خواجه نظام الملک می‌دانند اما دکتر «یقینی» با قاطعیت می‌گوید که بر اساس شواهد تاریخی این جا زمین بکری بوده که از ابتدا برای ساخت مسجد اختصاص داده شده است.

به هر روی مسجد ساده‌ای که قبیله بنی تمیم بنا کردند کم کم با گسترش جمعیت اصفهان در قرن سوم هجری و نیاز به فضایی وسیع‌تر در زمان خلیفه عباسی «المستعصم» در سال 226 ه. وارد دومین مرحله تحول اساسی خود شد، مسجد اولیه تخریب و مسجدی عظیم با وسعتی چند برابر مسجد اولیه جایگزین آن شد که به شکل مساجد جامع سایر شهرهای اسلامی همزمان خود بود شبستان این مسجد و جبهه جنوبی به سمت قبله دارای شش دهانه، شمال چهار دهانه و شرق و غرب دو دهانه داشت و دیواری خشتی مسجد را در برگرفته بود. نمای خارجی مسجد نیز با طاقه‌هایی از کاهگل سرخ رنگ تزئین شده بود.

مرحله سوم تحولات مسجد جامع اصفهان را باید در قرن چهاردهم ه.ق و اوج جنبش‌های ملی و تشیع و به دنبال آن ظهور سلسله آل بویه مشاهده کرد.

انتخاب اصفهان به عنوان یکی از مراکز عمده فرمانروایی این خاندان مسجد جامع را دور از تحولات نگه نمی‌دارد و در این مرحله علاوه بر الحاقاتی که در جهت توسعه مسجد صورت می‌گیرد یک مرمت کلی نیز در آن انجام می‌شود که با کم کردن از فضای باز صحن مسجد یک دهانه با ستون‌های آجری نقش هندسی به شبستان‌های سرپوشیده دور آن اضافه می‌شود ولی این قدم در طرح اساسی مسجد جامع تغییر عمده‌ای وارد نمی‌سازد..

اما شاید بزرگ‌ترین تحولاتی که به نوعی به مسجد جامع امروزین منجر شده است را باید در مرحله چهارم تغییرات یا به نوعی در دوره سلسله سلجوقیان دنبال کرد. مسجد بزرگ‌ترین تغییرات را از نقطه نظر کالبد داخلی و خارجی در قرون پنج و شش ه.ق به خود دید و بزرگ‌ترین تحول معماری ایران اسلامی در این دوره تاریخی ایجاد شد، درآمدن از پوسته مسجد ساده شبستانی به شکل مساجد چهار ایوانی که ویژه مساجد ایرانی است احتمالا از قرن پنج ه.ق به بعد و با مسجد جامع اصفهان آغاز شد. با ساختن گنبد خواجه نظام‌الملک در جنوب و گنبد تاج‌الملک در شمال مسجد و ایجاد چهار ایوان، مسجد از حالت شبستانی ساده درآمد. از این پس معماری مساجد چهار ایوانی ویژگی‌ بارز معماری مساجد ایران می‌شود.

اصفهان از این زمان در فاصله قرون 7 تا 11 ه.ق که توسط صفویان به پایتختی برگزیده می‌شود دچار نوسانات شدید اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌شود و به تبع آن تغییراتی در دوره ایلخانان، آل مظفر، تیموریان و ترکمنان آق قویونلو و... در مسجد جامع به وجود می‌آید که این تغییرات بیشتر در سطوح خارجی به خصوص نماهای داخلی مسجد، ایوان‌ها و تغییراتی در استخوان‌بندی بخش‌هایی از مسجد است.

تغییرات مسجد جامع از زمان سلجوقیه به بعد

جالب‌ترین آثار مسجد جامع در طی 60 سال حکومت سلجوقیان در فضای 22 هزار متر مربعی مسجد به وجود می‌اید در زمان سلطنت چهار پادشاه سلجوقی، ملکشاه، برکیارق، محمدبن ملکشاه و محمودبن محمد بن ملکشاه.

از آثار این دوره می‌توان به ایجاد گنبد خواجه نظام الملک در جنوب مسجد توسط خود او و کتبیه‌ کوفی آن به نام پادشاه وقت اشاره کرد، همچنین گنبد شمالی (تاج الملک) که نزد مردم به گنبد خاکی شهرت دارد و به دستور ترکان خاتون ملکه سلجوقی بنا شد، این گنبد از نظر معماری و هنری زیباترین اثر معماری جهان نام گرفته است.

در همین جا ذکر این نکته جالب است که مسجد جامع اصفهان تنها مسجدی است که دو گنبدخانه دارد و نمونه آن را ما در هیچ مسجدی سراغ نداریم.

بخش دیگر مسجد جامع که در دوره سلجوقی ساخته شده چهلستون (ستون‌های آجری) و شبستان‌های شمال و جنوب مسجد با طاقنماهای آجری متنوع است که در حال حاضر جلب توجه می‌کند. در دو ضلع شرقی و غربی مسجد نیز آثاری وجود داشته شامل صومعه و کتابخانه‌ که در آتش‌سوزی سال 514 یا 515 ه.ق از بین رفته است. در زمان سلطان محمود سلجوقی اسماعیلیان به مسجد حمله می‌کنند و کتابخانه نفیس آن را آتش می‌زنند گفته می‌شود فهرست کتاب‌های کتابخانه در سه جلد قطور تنظیم شده بوده است. کتیبه‌ای در شمال شرق مسجد و اطراف قدیمی‌ترین سردر از این حریق حکایت می‌کند.

ضلع جنوبی مسجد

گنبد خواجه نظام‌الملک از جمله مهم‌ترین و شاخص‌ترین‌ بنای ضلع جنوبی مسجد و از زیباترین آثار دوره سلجوقی با تزیینات گچی و آجری است که از سال 465 تا 485 (اوایل قرن ششم) اساس ساختمان آن بنا شد سقف آن مقرنس است و در اواخر قرن نهم هجری به امر حسن بیک آق قویونلو