تحقیق درباره زبان شناسی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 36

پیشینهزبان‌شناسی همگانی(1) را بررسی و توصیف علمی زبان گفته‌اند و آن را، به ملاحظاتی که خواهیم دید، در شمار علوم تجربی(2) جای داده‌اند؛ علم تجربی‌ای که موضوع آن پدیده‌ای انسانی- اجتماعی است. این علم در آغاز قرن بیستم بنیاد نهاده شده و از آن زمان تاکنون پیوسته در حال رشد و گسترش بوده است؛ یعنی به شاخه‌های فراوان تقسیم شده، در هر شاخه به نظریه‌های گوناگون مجهز گردیده و در رشته‌های پژوهشی دیگر کاربردهای متفاوت پیدا کرده است.خاستگاه این علم نوبنیاد زبان‌شناسی تاریخی- تطبیقی(3) است که در قرن نوزدهم در اروپا رونق بسیار یافت و خود در آن زمان فیلولوژی(4) نامیده می‌شد. پژوهشهای فیلولوژیایی توانست در ظرف مدتی کوتاه بینش مردم اروپا را در زمینه‌ی زبان به راستی از بُن زیر و رو کند. بینش اروپایی در باب زبان از آغاز تا دهه‌ی نهم از قرن هجدهم، همان بینش دیرپای ارسطویی بود که به دست اخلاف ارسطو در یونان (از جمله زنون رواقی Zeno, the Stoic و دیونوسیوس تراخیایی (Dionysius Thrax)) و در روم باستان (از جمله وارون (Marcus Terentius Varro)، دوناتوس (Donatus) و پریسکانوس (Priscian)) تکمیل شده و همچون مبنای نظری برای پژوهشهای زبانی قبول عام یافته بود. بینش ارسطویی فضایی تنگ و بسته داشت. در چارچوب این بینش تنها دو زبان یونانی و لاتین شایسته‌ی بررسی و شناخت قملداد می‌شدند. بقیه زبانها در این چارچوب از آن بربرها یا اقوام وحشی پنداشته می‌شدند که سزاوار هیچ‌گونه توجهی نمی‌بودند. همین بینش بسته، و تا حدی خودبینانه، سبب شد که اروپا قرنهای پیاپی از حقایق پدیده‌ی زبان و از شگفتیهای پیوند زبانها با همدیگر یکسره بی‌بهره بماند. تا اینکه دوران برخورد فرهنگها و اوج داد و ستدهای علمی و تمدنی فرارسید و بینش ارسطویی نیز، همراه با بسیاری از چیزهای دیگر، جای خود را به بینشی نو داد.در هشتمین دهه‌ی قرن هجدهم، یا به بیان دقیقتر در روز دوم فوریه از سال 1786، نخستین ضربه‌ی کاری بر پیکره‌ی بینش ارسطویی وارد آمد. این ضربه را ویلیام جونز(5)، خاورشناس انگلیسی، بر آن بینش زد. در آن روز جونز خطابه‌ی تاریخی خود را در باب زبان سانسکریت و پیوند آن به ویژه با دو زبان یونانی و لاتین بر انجمن آسیایی در بنگال هند فروخواند. در این خطابه جونز زبان سانسکریت را به مراتب «کمال‌یافته‌تر از یونانی»، به درجات «سترگ‌تر از لاتین» و «به طرزی خیره‌کننده، ظریفتر از هر دو آنها» توصیف کرد؛ و افزود که میان آن سه زبان همانندیها و پیوندهایی چنان نظام‌یافته به چشم می‌خورد که به هیچ‌روی نمی‌توان آن همه را زاده‌ی بخت و اتفاق انگاشت. با تکیه بر همین همانندیها و پیوندها بود که جونز در خطابه‌ی خود پیشنهاد کرد که هر سه زبان یاد شده، همراه با دیگر زبانهای هندی، ایرانی و اروپایی، می‌باید از زبانی کهن‌تر برخاسته باشند؛ زبان کهن‌تری که اینک به کلی از میان رفته و هیچ نشانی بر جای نگذاشته است.خطابه‌ی جونز، از سویی به افسانه‌ی برتری زبانهای یونانی و لاتین پایان داد؛ سهل است که هر دو آنها را تا پایگاه شاخه‌های نورسته‌ی زبان کهن‌تری فروکشید که خود از دیرباز تا لختی پیش با انگ «زبان بربرها» کوچک انگاشته شده بود. از سوی دیگر، خطابه‌ی یاد شده توجه صاحب‌نظران را به ضرورت سعی در حل معمای زبانها و بازگشودن راز پیوند آنها با همدیگر معطوف داشت.راهی که جونز در پایان سده‌ی هجدهم بر دیگر پژوهشگران گشود، در طول سده‌ی نوزدهم به همان رشته‌ی علمی تازه انجامید که از آن به نام فیلولوژی یاد کردیم. در فضای باز این علم تازه کاشفانی بلندآوازه چون یاکوب گریم (Jacob Grimm)، کارل ورنر (Karl Verner)، راسموس راسک (Rasmus Rask) و ویلیام فون هومبولت (William von Humboldt)، به گشودن اسرار تاریخی زبان و حل معماهای زبانی همت گماشتند. از این رهگذر، خطها و زبانهای فراموش‌شده‌ی کهن بازخوانده شد، روندهای تحولی زبانها در طول تاریخ بازپیموده شد، قوانین ناظر بر آن روندها بازیافته شد، پیوند زبانها با همدیگر بازشناخته شد، خانواده‌های زبانی بازساخته شد و آن زبان کهن‌تر که جونز وجود آن را پیش از سانسکریت به قراین گمان زده بود، تا آنجا که میسر بود، بازآفریده شد. و این‌همه، از سویی، به پیدایش بینشی تازه نسبت به زبان انجامید؛ و از سوی دیگر، زمینه را برای زایش و بالشی علمی دیگر که از آن به نام زبان‌شناسی همگانی سخن گفتیم، آماده کرد؛ علمی که موضوع اصلی این نوشته است. اما پیش از پرداختن بدان علم، به این سه نکته اشارتی گذرا می‌باید کرد:یکی اینکه پیشرفتهای یاد شده همگی در زمانه‌ای پیش آمد که روش تجربی- استقرایی(6) در همه

تحقیق در مورد نگاهی به پیشینه عزاداری در اسلام (با فرمت ورد)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

نگاهی به پیشینه عزاداری در اسلام (قبل از صفویه)

منابع مقاله:

مجله مشکوة، شماره 84 و 85، اصغر فروغی؛

صفحه: 1

اشاره

بدون تردید مراسم عزاداری و روضه‏خوانی در تبیین و تقویت مذهب شیعه و گسترش آن در اعماق جامعه و نفوذ آن در قلبها نقش بسزایی داشته است. همچنین سلاطین صفویه به عنوان زمامدار و روحانیون به عنوان متولّی مذهب، در برگزاری آن مؤثر بوده‏اند، ولی با توجه به سابقه دیرین مراسم عزاداری در ادوار پیشین و اهتمام مردم به ویژه شیعیان در اقامه آن، نمی‏توان صفویه را آغازگر این مراسم دانست و آن را وارداتی و گرته‏برداری از غرب تلقی نمود؛ چنان که برخی را عقیده بر این است(1). مقاله حاضر نگاهی دارد به تاریخچه و پیشینه عزاداری در اسلام و چگونگی رسمی شدن آن در عهد آل بویه.

نگاهی گذرا به عزاداری در اسلام

عزاداری برای شهدا در اسلام سابقه‏ای دیرین دارد و از اخبار برمی‏آید که پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله نیز آن را تأیید کرد و در برگزاری آن همت می‏گماشت. ابن هشام می‏نویسد بعد از تمام جنگ اُحد که رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله به خانه خود می‏رفت، عبورش به محله بنی عبدالاشهل و بنی ظفر افتاد و صدای زنان آنها ـ که بر کشتگانشان گریه می‏کردند ـ به گوش آن حضرت خورد و موجب شد که اشک بر صورت او نیز جاری گردد و در پی آن بفرماید: ولی کسی نیست که بر حمزه بگرید!

سعد بن معاذ و اسید بن حضیر (رؤسای قبیله بنی عبدالاشهل) پس از آگاهی از این موضوع، و زمانی که به خانه‏های خود باز گشتند، به زنان قبیله‏شان دستور دادند لباس عزا بپوشند و به درِ مسجد بروند و در آنجا برای حمزه اقامه عزا و ماتم کنند. رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله که صدای گریه آنها را شنید، از خانه خویش (که جنب مسجد بود) بیرون آمده (از آنها سپاسگزاری کرد و) فرمود: «به خانه‏های خود بازگردید، خدایتان رحمت کند که به خوبی مواسات خود را انجام دادید»(2).

پیامبر در شهادت جعفر طیار نیز هم خود گریست و هم برای عزاداران که در خانه او گرد آمده بودند طعام تهیه کرد(3). بنابر روایت ابن سعد، اندوه و افسردگی پیامبر برای شهدای جنگ موته چندان زیاد بود که اصحاب نیز به شدت اندوهگین و افسرده شدند(4).

هنگامی که پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله رحلت کردند، مردم مدینه، از زن و مرد، به گریه و ندبه پرداختند و بنا بر قول عثمان بن عفان «برخی از اصحاب چنان اندوهگین شدند که چیزی نمانده بود به وهم دچار آیند»(5). و بنا بر نقل عایشه زنان به عزاداری پرداختند و به سینه و صورت خود می‏زدند(6).

در شهادت علی علیه‏السلام فرزندان آن حضرت و مردم کوفه به شدت می‏گریستند(7) و هنگامی که امام حسن علیه‏السلام به شهادت رسید، برادرش محمّد حنفیه مرثیه و نوحه‏سرایی کرد(8).

با شهادت امام حسین علیه‏السلام و یارانش در محرم 61ق عزاداری وارد مرحله‏ای جدید شد و در گستره‏ای وسیع‏تر از جهان اسلام برگزار گردید، با این تفاوت که دیگر تنها گریه و ندبه برای از دست دادن عزیز یا عزیزان نبود، بلکه از یک سو به ابزاری قاطع برای مبارزه با ستمگران و غاصبان تبدیل شد و از سوی دیگر تبیین‏کننده، حافظ و حامل اسلام راستین گردید. از این رو ائمه طاهرین در اقامه و اشاعه آن از هیچ کوششی دریغ نکردند، چنان که خانواده امام حسین علیه‏السلام همچون زینب و امّ کلثوم و امام سجاد علیه‏السلام برای شهدای کربلا به نوحه‏سرایی پرداختند، به طوری که کوفیان که در قتل امام حسین علیه‏السلام و یارانش نقشی مستقیم داشتند، در کوی و بازار عزاداری می‏کردند.

سید بن طاووس در این باره می‏نویسد:

«زنها گیسو پریشان کردند و خاک بر سر پاشیدند و چهره‏های خویش را خراشیدند و سیلی به صورت زدند و فریاد «واویلا» و «واثبوراه!» بلند نمودند. مردها گریستند و موهای محاسن خود را کندند. هیچ موقعی دیده نشده بود که مردم بیش از آن روز، گریه کرده باشند»(9).

بنابر روایت مقاتل، زنان و مردان قبیله بنی اسد به هنگام دفن اجساد شهدا و بعد از آن نوحه‏سرایی و عزاداری می‏کردند(10) و بنابر روایتی اهل بیت امام حسین علیه‏السلام به عزاداری اشتغال داشتند(11). مردم مدینه هم به ویژه بنی هاشم همین که از شهادت امام حسین علیه‏السلام آگاه شدند به گریه و ندبه‏ای پرداختند که تا آن هنگام کسی ندیده و نشنیده بود(12).

امام سجاد علیه‏السلام که در دوران خفقان اموی به سر می‏برد، برای حفظ واقعه خونبار کربلا و انتقال آن به نسلهای بعد از ابزار گریه بهره گرفت. از امام صادق علیه‏السلام روایت شده است:

«زین العابدین علیه‏السلام چهل سال در مصیبت پدرش گریه کرد، در حالی که روزها روزه‏دار و شبها به عبادت بیدار بود و چون وقت افطار می‏رسید، خدمتگزارش آب و غذا در برابر او می‏نهاد و می‏گفت: «آقاجان! میل فرمایید».

آن حضرت می‏گفت: «چگونه غذا بخوریم، در صورتی که فرزند رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله گرسنه کشته شد؟ و چگونه آب بنوشیم در صورتی که فرزند رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله لب تشنه کشته شد؟» و پیوسته این سخن را می‏گفت و می‏گریست، تا آب و غذا با اشک چشمش مخلوط می‏شد. همواره بر این حال بود، تا از دنیا رفت»(13).

از عملکرد امام سجاد علیه‏السلام و سفارشهای ایشان و سایر ائمه درباره گریه برای امام حسین علیه‏السلام و یارانش(14) برمی‏آید که برگزاری مجالس عزاداری و گریه از مؤثرترین ابزاری بوده که می‏توانسته با توطئه‏های بنی امیه برای محو آثار مادی و معنوی قیام کربلا مقابله کند. ابو ریحان بیرونی می‏نویسد:

«بنی امیه در این روز لباس نو پوشیدند و زیب و زیور کردند و سرمه به چشم خود کشیدند و این روز را عید گرفتند و عطرها استعمال کردند و مهمانیها و ولیمه‏ها دادند و تا زمانی که ایشان بودند، این رسم در توده مردم پایدار بود»(15).

این معنی از زیارت عاشورا نیز معلوم می‏شود: «هذا یومٌ فرحت به آل زیاد و آل مروان بقتلهم الحسین صلوات اللّه‏ علیه».

بدین‏سان شیعیان بنابر توصیه و تأکید ائمه طاهرین برای بزرگداشت عاشورا و حفظ آثار آن در کربلا از هیچ کوششی فروگذار نکردند، بدان معنی که ایام عاشورا را به سوگواری می‏پرداختند و امام حسین علیه‏السلام و یارانش را در کربلا زیارت می‏کردند. توابین که در سال 65ق قیام کردند، قبل از ورود به صحنه نبرد، به زیارت قبر امام حسین علیه‏السلام و یارانش رفتند و یک روز و یک شب گریه و زاری و تضرع بسیار نمودند، چنان که بنابر نقل طبری، کسی تا آن روز چنان گریه‏ای ندیده بود.

از روایت ابن قولویه برمی‏آید که در زمان امام صادق علیه‏السلام مردم اطراف کوفه و نواحی دیگر، از زن و مرد، برای زیارت قبر امام حسین علیه‏السلام و یارانش به کربلا می‏رفتند و به قرائت قرآن، ذکر مصائب و نوحه‏گری و مرثیه‏سرایی می‏پرداختند(16).

در ایام فترت پایان امویان و آغاز عباسیان بر تعداد زائران و عزاداران امام حسین علیه‏السلام و یارانش افزوده شد، چنان که به سرعت کربلا به کانون مبارزه علیه ستمگران تبدیل شد؛ مبارزانی که شیوه جهاد را در مکتب اهل بیت آموخته و از شهدای کربلا الگوهای عملی و عینی انتخاب کرده بودند. این وضع برای متوکل خلیفه عباسی ـ که ضدّ شیعه بود ـ قابل تحمّل نبود؛ از این رو نه تنها دستور به ویرانی مشاهد و قبور شهدا داد (336ه ق)، بلکه به منظور محو آثار آن، سرزمین کربلا را به آب بست و شخم زد و زراعت نمود و مردم را از زیارت منع کرد(17)، امّا از آنجایی که نور خدا خاموش شدنی نیست، متوکل به سزای اعمال خود رسید و کربلا مجددا احیا شد و پناهگاهی برای عاشقان اهل بیت گردید که از اقصی نقاط به آنجا می‏رفتند.

از منابع برمی‏آید که گروهی از پیروان احمد بن حنبل که خود را سلفیه می‏نامیدند و رهبرشان محمّد بربهاری بود در گذرگاهها کمین می‏کردند و زائران و عزاداران شیعه را مورد آزار و اذیت قرار می‏دادند و این‏از بیانیه خلیفه الراضی باللّه‏ ـ که علیه این فرقه صادر شده ـ به خوبی پیداست. راضی در بخشی از این بیانیه خطاب به آنها می‏نویسد:

«دیگر ناسزاگویی شما به نیکان است، نسبت دادن شما شیعیان اهل بیت پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله را به کفر و گمراهی، در کمین نشیتن برای شکنجه و آزار ایشان در هر کوی و برزن، دیگر؛... بدگویی شما از زیارت کردن گور پیشوایان صلوات اللّه‏ علیهم و سرزنش کردن زائران و بدعتگذار نامیدن ایشان است»(18).

این بیانیه، حاکی از این است که گرچه در نیمه اول قرن چهارم، خلفا بر خلاف عهد متوکل، محدودیتهایی برای شیعیان در انجام مراسمشان قائل نبودند، لیکن دیگر فرق مسلمانان به ویژه حنابله به آزار و اذیت آنها می‏پرداختند و احتمالاً این وضع تا سلطه آل بویه بر بغداد (332ق) ادامه داشت و از آن پس که شیعیان به سبب حاکمیت آل بویه قوت گرفتند ـ گر چه باز هم به سبب اکثریت اهل سنت در بغداد برای برگزاری مراسم عزاداری با مشکلاتی روبه‏رو بودند ـ با حمایت حکومت، مراسم عزاداری را به صورت علنی در کوچه و بازار انجام می‏دادند.

آگاهی مردم ایران از واقعه کربلا

متأسفانه مورخان از بازتاب واقعه کربلا در شهرهای ایران اطلاعی نمی‏دهند، جز اینکه مؤلف تاریخ سیستان می‏نویسد:

«چون این خبر به سیستان آمد، مردمان سیستان گفتند نه نیکو طریقتی برگرفت یزید که با فرزندان رسول صلی‏الله‏علیه‏و‏آله چنین کردند، پاره‏ای شورش اندر گرفتند»(19).

به احتمال زیاد طبق معمول، یزید خبر این پیروزی را به سرتاسر امپراتوری جهت آگاهی والیان ارسال کرده است و شاید واکنشهایی هم صورت گرفته که خبر آن به ما نرسیده است. طبری از شورش مردم ری به رهبری فرخان رازی به سال 64ق خبر می‏دهد(20)، ولی گمان نمی‏رود که این قیام در ارتباط با واقعه کربلا باشد، ولی عکس العمل گسترده مردم ایران را می‏توان در قیام مختار مشاهده کرد. بنابر روایت دینوری حدود بیست هزار تن از سپاهیان او موالی ایرانی بودند(21). قیامهای علویان به‏ویژه زید بن علی و فرزندش یحیی و ارتباط مردم ایران با آنها به ویژه خراسان، گرگان و ری، از دیگر مواردی است که ایرانیان را با واقعه کربلا آشنا کرد(22). نقش داعیان عباسی در آگاهی ایرانیان از جنایات بنی امیه را نمی‏توان نادیده گرفت، آنها برای برانگیختن احساسات مردم، فهرستی از مظالم بنی امیه را نسبت به خاندان پیامبر تهیه کرده که در رأس آنها واقعه کربلا بود و به آگاهی آنها می‏رساندند(23).

حضور امام رضا علیه‏السلام در خراسان (200-202ق) و اهتمام آن حضرت در برگزاری مراسم عاشورا از مهم‏ترین عوامل انتقال فرهنگ عاشورا به ایران بود و متعاقب آن، سادات که به سبب حضور امام در خراسان به این خطه مهاجرت کردند و با شهادت آن حضرت، در اقصی نقاط در ویژه صفحات شمالی ایران؛ یعنی طبرستان و مازندران پراکنده شدند(24)، مردم ایران را با واقعه کربلا و مراسم آن آشنا نمودند. با تشکیل حکومت علویان در طبرستان (250ق) رفته رفته مراسم عاشورا به صورت یک فرهنگ بومی درآمد. در این میان نباید نقش شهرهای شیعه‏نشین از جمله قم(25)، ری، سبزوار و نیشابور را در انتقال و توسعه این مراسم در ایران نادیده گرفت.

رسمی شدن مراسم عاشورا در عهد آل بویه

مورّخان محلّی طبرستان، دیلمستان و مازندران، همچون ابن اسفندیار و ظهیرالدین مرعشی به رغم سابقه دیرین مذهب شیعه در این خطه و حضور سادات و حکومت علویان، از برگزاری مراسم عاشورا در این مناطق خبری نمی‏دهند، در حالی که به نظر ما نمی‏توان جامعه شیعه را بدون اهتمام به برگزاری این مراسم تصور کرد. بنابراین قدر مسلّم، این مراسم در صفحات شمالی ایران، به رغم فراز و نشیبهایی که داشته، پیوسته برگزار می‏شده است؛ زیرا شیعیان این نواحی به همراه سادات علاقه‏ای ویژه به امام حسین علیه‏السلام و شهدای کربلا داشتند. ظهیرالدین مرعشی می‏نویسد:

«آورده‏اند که داعی کبیر حسن بن زید روزی به دیوان عطا نشسته بود و هر سو انعام خدم می‏داد. شخصی را نام برآمد. از بنی عبدالشمس پرسید: از کدام فخذ است؟ گفتند از معاویه. چون تفحص کردند، از اولاد یزید بود. سادات شمشیرها کشیدند تا آن شخص را بکشند جهت خون حسین بن علی و اولادش. او را عطا کرد و بدرقه نمود و از طبرستان بیرون کرد»(26).

این مطالب، بیانگر میزان آگاهی، علاقه و اهتمام مردم نسبت به واقعه کربلاست و گر چه ما مدرکی برای ارائه نداریم، لیکن از شواهد و قراین برمی‏آید که بزرگداشت عاشورا به صورت فرهنگ عمومی مردم این نواحی درآمده بود، چنان که فرزندان بویه با این مراسم در دیلم آشنا شدند و همچون سایر مردم در برگزاری آن اهتمام می‏ورزیدند و میزان باور و اعتقاد آنها به مراسم چنان بود که پس از در اختیار گرفتن حکومت ـ به رغم همه مشکلاتی که در سر راه خود داشتند ـ آن را در سراسر قلمروشان بسط دادند. ابن اثیر در حوادث سال 352ق می‏نویسد:

«در دهم ماه محرم سال جاری معزّالدوله به مردم دستور داد که دکانها و اماکن کسب را ببندند و تعطیل کنند و سوگواری نمایند و قباهای سیاه مخصوص عزا بپوشند و زنان نیز موی خود را پریشان و گونه‏ها را سیاه کنند و جامه‏ها را چاک بزنند و در شهر بگردند و بگریند و بر سر و رو و سینه بزنند و ندبه حسین بن علی رضی اللّه‏ عنهما را بخوانند. مردم همه آن کار را کردند و سنیان انکار نکردند؛ زیرا یارای منع نداشتند که عده شیعیان فزون‏تر و سلطان هم همراه آنها بود»(27).

درباره رسمی شدن مراسم عاشورا در زمان آل بویه، تذکر چند نکته ضرور به نظر می‏رسد:

اوّلاً، با توجه به اینکه آل بویه با این مراسم در دیلم آشنا شدند، به‏خوبی برمی‏آید که ایرانیان با حفظ ماهیت مراسم عاشورا، آن را با ظرافت خاصی با آداب و رسوم بومی خود ـ که چندان هم با سبک و روش عزاداری در عراق و حجاز تفاوت نداشت ـ برگزار می‏نمودند.

ثانیا، با توجه به اینکه از سلطه آل بویه بر بغداد به سال 334ق تا برگزاری مراسم عاشورا به سال 352ق حدود دو دهه طول کشید، می‏توان نتیجه گرفت که معزّالدوله طی این مدت به مطالعه چگونگی برگزاری این مراسم مشغول بوده، تا مخالفت اهل سنت به ویژه حنابله را ـ که موافق برگزاری چنین مراسمی نبودند ـ به حداقل برساند. بنابر روایت مورخان، این مراسم به رغم فراز و نشیبهایی که داشت، در دوره اوج قدرت آل بویه ـ یعنی تا پایان سلطنت عضدالدوله (372ق) ـ با جدیت برگزار می‏گردید و بعد از آن ـ یعنی در دوران ضعف آل بویه ـ به صورت پراکنده اجرا می‏شد(28). اهل سنت همین که دریافتند شیعیان در برگزاری مراسم عاشورا

مقاله درباره پیشینه آسیاب

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 232

فصل اول :

گرد آوری اطلاعات موجود و پیشینه آسیاب

الف ) آسیاب آبی چیست؟

تعاریف آسیاب

آسیا

دستگاه خورد کردن و آرد کردن حبوبات یا گچ وآهک و مانند آن ، یا گرفتن روغن عصاره دانه های روغنی وجز ان را ،رحی ، طاحونه ، آس ، اسیا و گویند . این کلمه بر همه انواع از بادی وآبی و دستی وستوری اطلاق می شود . ( فرهنگ دهخدا صفحه 111)

آس

دو سنگ گرد وپخ بر هم نهاده وزیرین را در میان میلی آهنین وجز آن از سوراخ میان زبرین در گذشته و سنگ زبرین به قوت دست آدمی یا ستور یا باد یا آب و بخار وبرق گردد وحبوب وجز آن را خرد یا آرد سازد . آنچه را به دست گردد” دست” و” دست آس” .آنچه رابا آب گردد” آب آس” یا آسیاب یا آسیا وعرب طاحونه ناعور آنچه را به باد گردد “باد آس” و آسیا چرخ وآس باد و رحی اریح نامند . آس بستور گردنده و نیز آس بزرگ را “خراس” و “ستوراس” گویند . آس با شتر گردنده را عرب طحانه و طحون گوید .آس که به گاو گردد آن را “گاو آس” و دو لاب و عرب منجنیق ومنجنون گوید . رحی _ طاحونه _ رحا_ طاحون _ طحانه _ مطحنه نیز گفته شده . ( فرهنگ دهخدا، صفحه 111وفرهنگ معین صفحات 50,57))

آسیاب

از دو واژه (آس وآب ) تشکیل می شود . آس که به قوت آب گردد و توسط هر نوع از آن (آب آسیا _آب آس ) . (دهخدا _همان صفحه و فرهنگ معین)

آسیا چرخ

آسیا که به قوت باد گردد : باد آس _ آسیا ی بادی و دیگر آن که در آنجا (سیستان ) آسیا چرخ کنند تا باد بگرداند و آرد کند و به دیگر شهرها ستور باید یا آسیا آب یا به دست آسیا کنند . ( نقل از تاریخ سیستان _ دهخدا ، صفحه 111) .

در کتاب فنون کوچ نشینان ( ژان پی یر دیگار ، 1369 شمسی، صفحات 228 _234 ) شرحی کلی در توصیف آسیاب آبی نقل گردیده ، که حاوی تعریفی موجز و مختصر نبوده وبه علت طول کلام از آن صرف نظر گردیده .

اما محمد میر شکرایی در مقاله ای تحت عنوان انسان وآب در حوزه سپید رود 1367_1368) (ه،ش)(صفحات 242_243 ) شرحی مختصر از آن نگاشته بدین طریق اجزا و طرز کار آسیای آبی ، صرف نظر از تفاوت های جزیی ، تقریبا در تمام مناطق ایران یکسان است .

در این آسیا ها آب با فشار به پره های چرخاب آسیاب می خورد و حرکتی دورانی را ایجاد می کند که با استفاده از یک محور مشترک از چرخاب به سنگ متحرک (زبرین) آسیا منتقل می شود وبا به حرکت در آوردن ودر نتیجه اصطکاک سنگ زیرین ، دانه هایی که در بین این دو سنگ ریخته می شود آرد می گردد .

در فرهنگ غفاری ( صفحه 84 ) درباره آسیاب چنین آمده است :

آسیا = مخفف آسیاب = طاحونه = آس

آسیاب بادی = باد آس

آسیاب آبی = آبی آس

فرهنگ نفیسی : آسیا ، طاحونه وآس (صفحه 30 )

آسیا دستی – دست آس

آسیا ب وآسیا = طاحونه ای که با آب می گردد وآسیاب بی آب طا حونه ای که بدون آب می گردد.

تعریف آسیاب در برهان قاطع

آسیا

سنگی باشد مسطح و مدور بر بالای سنگی دیگر که آب وباد و آدمی و حیوان دیگر آن را بگردانند و بعضی گویند آنچه با آب گردد ، آسیا گویند وآنچه به دست گردانند یا با چاروا گرداند آسیا می گویند ،چه اصل این لغت آس آب بوده وبه سکون سین و سین را کسره دادند آس آب شده بنابر آن که در لغت فارسی حروف ا=آخر مضاعف کسره می باشد و چون فارسیان “الف” محدوده را دو الف اعتبار می کنند و مقرر است که هر گاه بر اول کلمه ای مصدر با الف محدود باشد یکی از این چهار حرف که بای زاید ه وبای امر و میم نهی ونون نفی باشد در آوردند . یکی الف را به یاء قلب کرده ، الف دیگری را به حال خود می گذارند وچون آس را برآب افزودند یک الف را به یاء قلب کردند ، آسیاب شد .

پس آسیای دست و آسیای باد گفتن صحیح نباشد و لهذا آسی که به خر و گاو گرداند خراس وآنچه به دست گردانند دست آس گویند و چون در فارسی واو به« ی » و بر عکس تبدیل می یابد آسیا و گفتن صحیح باشد و در این لغت( ب ) و ( واو ) هر دو به کثرت استعمال افتاده است و به عربی رحی گویند .

آسیا

طاحونه آسیاب به موحده مزید علیه وآس مخفف آن فرق آنست که آسیاب مضاعف نمی شود بر خلاف آسیا وآس که به هر چه اضافت کنند ، آن مرکب تمام خاص آنست مثلا دستاس وباد آس و باد آسیا وآسیای بادی وآسیای دست آمده .

باید دانست که آسیای باد آنست که به زور باد گردد ، چنانچه آسیای آب وآسیای دست که به زور آب و به زور دست بگردد . (و خراس : لفظ خر به معنی کلان است از عالم ، (مانند ) خرپشه و خر مگس و مانند آن و به معنی حیوان معروفست که ترجمه حمار باشد زیرا که آس مذکور خصوصیت به خر ندارد بلکه به گاو و اسب هم گردانند واین از اهل زبان به تحقیق پیوسته ، چون در ولایت رواج آسیا ی آب شهرت گرفته پس حزم بعضی که آسیا همانست که به زور دست گردد ، دستاس است نه دست آسیا که صحیح نباشد ونیز آسیا یکی از افراز عصارانست که بدان روغن کشند .

آسیاب بر وزن ماهتاب

آن آسیا که به زور روش آب بگردد وآن راآب آسیا وآسیا نیزگویند .

سنگ آسیاب

قلب اضافت ، سنگ آسیا و چیزی که بدان ساروج و گچ نرم کنند

آسیا باد

آسیایی که از باد بگردد وآن را باد آس و باد آسیا هم گویند . (فرهنگ آنندراج _ محمد پادشاه )

تعریف آسیاب از نظر استاد کاران آسیاب و عرف محل

نگارنده از دو نفر استاد کار ویک نفر از بزرگان چم ریحان به نامهای (عبد محمد _ جمعه _ هیبت اله ) درباره تعریفی از آسیاب پرسش به عمل آوردم . آنها تعریف مختصر وساده زیر را به عنوان تعریف آسیاب ارائه نمودند . تعریف آسیاب از نظر مردم محل : آسیاب آسیو یعنی آسی (چرخی ) که با آب می گردد و غله ها را آرد می کند .

پیشینه تاریخی آسیاب

1 ) پیشینه تاریخی آسیاب آبی در جهان

در این جا برای بررسی دقیق پیشینه تاریخی آسیاب براساس یک سنت منطقی و پر هیز از هر گونه آشفتگی و با توجه به منابع ومأخذ موجود ، که در این زمینه حاوی مطالب علمی و تحقیقی بوده اند و از دستاوردهای پژوهشگران اروپایی منتشر گردیده و ازسوی مترجمان ایرانی به زبان فارسی ترجمه شده اند نقطه آغاز را از قاره اروپا در نظر گرفته و سپس به بررسی سایر مناطق می پردازیم . نکته دیگری که در این مورد قابل ذکر است ودلیل دیگری نیز می تواند در نظر گرفته شود ، اختراع آسیاب آبی است که براساس اسناد موجود _ پیدایش آنرا ابتدابه یونانیان و سپس به رومیان نسبت میدهد .

1-1 ) پیشینه تاریخی آسیاب آبی در اروپا

چنین گفته می شود که بعد از فن زراعت ، فن نانوایی اختراع شد ، در عهد پریکلس ( 429_499 ق-م) قبل از میلاد مسیح هنوز صنعتگران جزو گروهی از پیشه وران ساده و مجزا نبوده اند ،از قبیل ( نانوا ، آسیابان ، میوه فروش ، نساج و… ) ( پی یر روسو ) در متن فوق اولین اشارات به آسیاب های ساده و پیدایش آن کاملا گویا است که یکی از فنونی بوده که به یقین در دوران نوسنگی و درآغاز عصر کشاورزی ضرورتا زمینه پیدایش آن فراهم شده بود . این نوع آسیاب ها را نیز موریس داماس به صورت زیر تشریح نموده است . « دانه ها را نخست با کوبه ای می شکنند ، سپس نوعی آسیاب غلطان از سنگ سخت اختراع شد ، دستاس این آسیاب گلوله ای سنگی ساده ای بود که آن راروی یک سنگ صاف یا کمی گود با دست می غلتانیدند . تا کنون تعداد زیادی از این گونه آسیاب ها، که گویا در خاور نزدیک اختراع شده است به دست آمده ، تا پیدایش آسیاب های سنگی گردان ، که بنا به گفته کلارک (clark) به نقل از موریس داماس طی سده دوم پیش از میلاد در منطقه یونان قدیم پدید آمد و در حدود سالهای 100 پیش از میلاد از دریای مانش گذشت ، آسیابهای غلتان در همه مراکز غله خیزدیده می شد . در عین حال دانه کوبی نیز رواج داشت . موریس داماس معتقد است معلوم نیست که آسیاب ها در کجا آختراع شده اند ، اما به نظر نمی آید که در بین النهرین و مصر رواج داشتند .» یونانیها تنها با نوع بسیار ابتدایی آن آشنا بودند و

مقاله درباره پیشینه های تکمیلی عسگریان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

پیشینه های تکمیلی عسگریان

علوم انسانی الزهرا تابستان 1381; 12(42):175-188.   آموزش مهارت های فناوری اطلاعات و تأثیر آن بر یادگیری مؤثر و فراگیر   منتظر غلامعلی*   * گروه سیستم و کنترل دانشگاه تربیت مدرس    

ظهور فناوری جدید اطلاعات و نفوذ آن در زوایای مختلف زندگی بشری، موجب بروز تحوّل شگرفی در مناسبات حاکم بر جامعه بشری شده است که از آن به عنوان انقلاب اطلاعات یاد می‌شود. توسعه روز افزون افزارهای مبتنی بر این فناوری و سرعت فراوان تطبیق آن با نیازمندی های انسان موجب شده است تا عصر جدیدی در حیات جوامع آغاز گردد که جامعه اطلاعاتی نامیده می‌شود. ورود به این دوره و حضور با نشاط و فعال در آن مستلزم تمهید لوازم و امکاناتی است که مهم ترین آن بستر سازی مناسب فرهنگی است که نخستین گام اجرایی آن لحاظ موضوع آموزش افزارهای فناوری اطلاعات در برنامه آموزش عمومی است. در این مقاله سعی شده است با بیان شاخصه های عصر جدید و با تمایز قائل شدن میان جامعه مبتنی بر فناوری مولد و جامعه مبتنی بر فناوری اطلاعات، ویژگی های این دوره از حیات اجتماعی بشر مورد تبیین قرار گیرد و با بررسی تأثیر آموزش افزارهای این فناوری بر یادگیری مؤثر فراگیر، لزوم لحاظ آن در برنامه آموزش عمومی و نتایج حاصل از آن مورد تشریح و تدقیق قرار گیرد.

.........................

پژوهش های مدیریت منابع انسانی بهار و تابستان 1389; 2(2 (پیاپی 6)):141-155.   الگوی توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی سازمان های پژوهشی (مورد: جهاد دانشگاهی)   پورکریمی جواد*   * پژوهشکده مطالعات توسعه، جهاد دانشگاهی (ACECR)    

جواد پور کریمی (1389) در پژوهشی به بررسی الگوی توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی سازمان های پژوهشی (مورد: جهاد دانشگاهی ) پرداخته است. در این تحقیق وی اعتقاد دارد که اعضای هیات علمی، به عنوان رکن اساسی مراکز آموزشی و پژوهشی به شمار می روند. توجه به این جایگاه، به منزله توجه به سرمایه انسانی در سازمان هاست و در صورت توجه به این مهم موجب انجام بهتر رسالت سازمان ها خواهد شد. هدف اساسی این مقاله، ارایه الگوی توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی در یک محیط علمی پژوهشی (مطالعه موردی جهاد دانشگاهی) می باشد. برای این منظور، از روش تحقیق کیفی و کمی استفاده شد. ابزار مورد بهره برداری در بخش کیفی، مصاحبه و در بخش کمی، پرسش نامه بود. الگوی مفهومی احصا شده در بخش کیفی، به وسیله پرسش نامه محقق ساخته به وسیله 248 نفر از اعضای هیات علمی و با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق، حاکی از آن است که برای توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی، حداقل می بایست به شش مولفه اساسی توجه نمود. این مولفه ها عبارتند از: توسعه پژوهش، توسعه خدمات تخصصی، توسعه انتشارات علمی، توسعه استفاده از شبکه و فن آوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، توسعه زبان انگلیسی و توسعه تدریس.

................

تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (علوم کشاورزی ایران) 1388; 40(4):69-77.   واکاوی سازه های تاثیرگذار بر توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی   صادقی فتح اله,حسینی سیدمحمود,رضوانفر احمد,شریف زاده ابوالقاسم*,مریدالسادات پگاه   * دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان    

مریدالسادات پگاه و همکارانش (1388) در پژوهشی به بررسی و واکاوی سازه های تاثیرگذار بر توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی  پرداخته اند .این پژوهش با هدف واکاوی سازه های تاثیرگذار بر توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی به انجام رسیده است. به لحاظ روش شناسی، این تحقیق با رویکرد اکتشافی بر پایه راهبرد پیمایش به انجام رسیده است. جامعه آماری این تحقیق را اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی دانشگاه های دولتی ایران تشکیل داده اند (N=1190) و برای جمع آوری داده ها و اطلاعات از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 120 نفر برآورد گردیده است. ابزار این تحقیق یک پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جهت تامین روایی پرسشنامه به نظرات گروهی از اعضای هیات علمی و محققان مراجعه شده است و پایایی پرسشنامه بر اساس محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0.95) مطلوب تشخیص داده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزار SPSS و تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شده است. تحلیل عاملی انجام شده به استخراج پنج مولفه زیربنایی منجر گریده است که روی همرفته 74.4 درصد از واریانس کل را تبیین نموده اند. این عوامل عبارتند از: (1) عامل روانشناختی (%18.48)، (2) عامل مدیریتی (%17.72)، (3) عامل فرهنگی-اجتماعی (%14.19)، (4) عامل نهادی (%12.71) و (5) عامل نظام حمایتی(%11.26) .

جواد پور کریمی (1389) در پژوهشی به بررسی الگوی توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی سازمان های پژوهشی (مورد: جهاد دانشگاهی ) پرداخته است. در این تحقیق وی اعتقاد دارد که اعضای هیات علمی، به عنوان رکن اساسی مراکز آموزشی و پژوهشی به شمار می روند. توجه به این جایگاه، به منزله توجه به سرمایه انسانی در سازمان هاست و در صورت توجه به این مهم موجب انجام بهتر رسالت سازمان ها خواهد شد. هدف اساسی این مقاله، ارایه الگوی توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی در یک محیط علمی پژوهشی (مطالعه موردی جهاد دانشگاهی) می باشد. برای این منظور، از روش تحقیق کیفی و کمی استفاده شد. ابزار مورد بهره برداری در بخش کیفی، مصاحبه و در بخش کمی، پرسش نامه بود. الگوی مفهومی احصا شده در بخش کیفی، به وسیله پرسش نامه محقق ساخته به وسیله 248 نفر از اعضای هیات علمی و با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق، حاکی از آن است که برای توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی، حداقل می بایست به شش مولفه اساسی توجه نمود. این مولفه ها عبارتند از: توسعه پژوهش، توسعه خدمات تخصصی، توسعه انتشارات علمی، توسعه استفاده از شبکه و فن آوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، توسعه زبان انگلیسی و توسعه تدریس.

مریدالسادات پگاه و همکارانش (1388) در پژوهشی به بررسی و واکاوی سازه های تاثیرگذار بر توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی  پرداخته اند .این پژوهش با هدف واکاوی سازه های تاثیرگذار بر توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی به انجام رسیده است. به لحاظ روش شناسی، این تحقیق با رویکرد اکتشافی بر پایه راهبرد پیمایش به انجام رسیده است. جامعه آماری این تحقیق را اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی دانشگاه های دولتی ایران تشکیل داده اند (N=1190) و برای جمع آوری داده ها و اطلاعات از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 120 نفر برآورد گردیده است. ابزار این تحقیق یک پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جهت تامین روایی پرسشنامه به نظرات گروهی از اعضای هیات علمی و محققان مراجعه شده است و پایایی پرسشنامه بر اساس محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0.95) مطلوب تشخیص داده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزار SPSS و تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شده است. تحلیل عاملی انجام شده به استخراج پنج مولفه زیربنایی منجر گریده است که روی همرفته 74.4 درصد از واریانس کل را تبیین نموده اند. این عوامل عبارتند از: (1) عامل روانشناختی (%18.48)، (2) عامل مدیریتی (%17.72)، (3) عامل فرهنگی-اجتماعی (%14.19)، (4) عامل نهادی (%12.71) و (5) عامل نظام حمایتی(%11.26) .

گولد و دیویدسون (2011) در پژوهشی به بررسی ارزیابی و تاثیر گذاری اموزش مهارتهای رایانه بر بهبود شیوه های تدریس معلمان در میشیگان پرداخته اند. این تحقیق به صورت مداخله ای و ازمایشی انجام شده است . به 30 نفر از معلمان که نمره ارزشیابی انها پایین تر از همکاران بود به مدت 3 هفته روشهای تدریس جدید اموزش داده شد. نتایج این تحقیق نشان می داد که معلمان پس از طی دوره های اموزشی کارایی و اثربخشی بالاتری را درزمینه تدریس از خود نشان دادند.

گواسکی و همکارانش (2010) در پژوهشی به بررسی تاثیر اموزش تکنولوژی اموزشی بر پیشرفت معلمان پرداختند. این تحقیق به صورت میدانی بوده و تعداد 56 معلم مقطع متوسطه به عنوان نمونه در تحقیق شرکت نمودند. به معلمان دوره های اموزش و اشنایی با وسایل جدیبد در اموزش و کاربرد انها در تدریس اشاره گردید. نتایج این تحقیق نشان می داد که معلمان به طور محسوسی از نحوه تدریس با استفاده از وسایل کمک اموزشی رضایت داشتند.

هاسل (2009) در پژوهشی به بررسی زیر ساختهای مورد نیاز توسعه حرفه ای مربیان مراکز اموزش مهارتها و فن اموزی کالیفرنیای شمالی پرداخته است. در این پژوهش وی اعتقاد دارد که زیرساختهای فناوری ، فرهنگی ، اقتصادی و قانونی به منظور حمایت از توسعه حرفه ای معلمان مورد نیاز می باشد.

Gold.N & Powe. K.W. ,2001; Assessing the impact and effectiveness of professional development in the advanced technological education ,ATE program. The Evaluation Center Western Michigan university Kalamazoo, MI 49008-5237

- Grant, M.S. Birman. B. F, Porter. A.C, Desimone, L. and Herman, R. ,1999; Designing effentive professional development lessons from Eisenhower program. American institutes for research. Department of education.

- Guarino, A.J., Denes, V., Whitford. L.B. Dempsey, V. and Dempsey J, 2000; The professional development effectiveness scale: Scale development and construct validity. journal of integrative psychology. Vol 1, Page 13-26

-Guskey,T.R.,2000; Evaluating professional development. Thousand Oaks, CA: Corvin press.

-Hassel, E. ,2009; Professional development: Learning from the best. Oak Brook, IL: North Central Regional Educational Laboratory.

-Hutchens, J. ,2008; Research and professional development collaborations among university faculty and education practitioners. Arts Education and Policy Review, 99,5, 35-41.

Hurst, B. ,1999; Process of change in reading instruction: A model of transition. Reading Horizons, 39,4, 237-255.

-Hawley, W.D& Valli , L ,1999; The essentials of effective professional development: A new consensus. Chapter 5 in Darlling – Hammond, L. &

مقاله درباره پیشینه اکبری حباب

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 3

عباسیان عزت اله,محمودی وحید و الهام فرزانگان (1389) در تحقیقی به شناسایی حباب قیمتی سهام عادی بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل ارزش حال پرداخته اند. در این پژوهش نویسندگان معتقد هستند که بازارهای مالی به ویژه بازار سرمایه از مهم ترین ابزارهای تجهیز و تخصیص منابع مالی به شمار می روند. نظر به اهمیت استراتژیک مالی و اقتصادی این بازار، هرگاه اخلال و انحراف گسترده ای در آن رخ دهد، تجهیز و تخصیص منابع مالی کشور با مشکل جدی مواجه می شود. یکی از عوامل به وجود آورنده این مسایل حباب قیمتی است. به طورکلی هنگامی که قیمت یک سهم با قیمت انتظاری آتی آن، تفاوت داشته باشد بحث حباب در بازار مطرح می شود. این مقاله اعتبار مدل ارزش حال با انتظارات متغیر زمانی را با استفاه از آزمون هم انباشتگی آستانه ای تکانه ای M-TARبررسی می کند و به پژوهش این موضوع می پردازد که آیا هیچ تعدیل نامتقارنی بین قیمت های سهام و بازده نقدی سهام در بلند مدت در بازار بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی فروردین 1379 تا آبان 1387 وجود دارد یا خیر؟ نتایج مشخص کردند که رابطه هم انباشتگی بلند مدت بین قیمت سهام و بازده نقدی سهام وجود ندارد، که بیانگر وجود حباب عقلایی است.

وکیلی فرد حمیدرضا,طالب نیا قدرت اله و کیانی مهرداد (1389) به بررسی رابطه میزان سهام شناور آزاد با ایجاد حباب قیمتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته اند. در این تحقیق نویسندگان اعتقاد دارند که در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1383 شاهد سقوط شاخص کل بودیم. کارشناسان و مسوولین با در نظر گرفتن برخی ملاحظات هر کدام ریشه بحران در بورس اوراق بهادار را به نوعی خاص ذکر می کنند، اما افزایش بی رویه قیمتها در سال 1382 و نیمه اول سال 1383 را به عنوان دلیل اصلی سقوط قیمتها عنوان می کنند.در ادبیات اقتصادی به انحراف قیمت بازار کالا از قیمت تعادلی آن حباب گفته می شود. در واقع زمانی که قیمت یک دارایی از ارزش ذاتی آن که توسط عوامل بنیادین تعیین می گردد، فاصله می گیرد و بعد از مدتی رشد یکباره سقوط میکند، حباب اتفاق افتاده است.در این تحقیق به بررسی ارتباط بین میزان سهام شناور آزاد و بروز حباب قیمتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. سهام شناور آزاد درصدی از سرمایه یک شرکت است که برای معامله در بازار سهام در دسترس سرمایه گذاران بوده و بدون هیچ گونه محدودیتی قابل معامله باشد.نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق در دوره زمانی 1381 الی 1385 نشان می دهد که بین میزان سهام شناور آزاد شرکتها و بروز حباب قیمتی ارتباط معناداری وجود دارد و شرکتهایی که دارای میزان سهام شناور آزاد کمتر از 20 درصد هستند در مقایسه با سایر شرکتها بیشتر در معرض حباب قیمتی قرار می گیرند.

صمدی سعید,واعظ برزانی محمد,محمدرضا قاسمی (1389) بهتحلیل رفتاری شکل گیری حباب قیمت در بازار سرمایه (مطالعه موردی بورس اوراق بهادار تهران 1387-1376 ) پرداخته اند. در این پژوهش محققان اذعان دارند که یکی از مباحث اصلی در بازار سرمایه، توضیح نوسانات قیمت در این بازار با استفاده از الگوهای بنیادی است. در دو دهه اخیر برای افزایش توانایی توضیح دهندگی این الگوها، تعدیلاتی در آنها صورت گرفته است. از جمله این تعدیلات، ورود جزء حباب به الگوهای بنیادی برای افزایش توانایی آنها در تشریح نوسانات قیمت است.در این مقاله با استفاده از تعاریف و روابط ریاضی، حباب قیمت سهام معرفی شده، سپس در چارچوب نظریه های رفتاری علت پیدایش آن تحلیل می شود. حباب به صورت یک متغیر مشاهده نشده در قالب فرم فضای حالت با استفاده از فیلتر کالمن  از قیمت جاری استخراج شده و سپس میزان تاثیرپذیری حباب از رفتارهای جمعی، مدگرایی و شرایط روانی حاکم بر بازار بررسی می شود. بر اساس نتیجه بدست آمده از این پژوهش حباب قیمت در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1387-1376 تحت تاثیر رفتارهای جمعی، مدگرایی و شرایط روانی حاکم بر بازار قرار دارد.

………………………………

به منظور سنجش حباب قیمت در این تحقیق از مدل ارزش حال استفاده شده است.

اساس و مبنای مدل ارزش حال،انتظارات عقلایی است.در این مدل قیمت حقیقی سهام، Pt ،به سود حقیقی سهام مورد انتظار تنزیل شده در دوره‌های آتی، Dt ،با استفاده از بازدهی مورد انتظار متغیر زمانی‌1یا نزخ تنزیل،مرتبط شده‌اند.بنابراین مدل ارزش حال بین‌ قیمت‌های حقیقی سهام و سودهای حقیقی سهام،به صورت زیر است:

[2] Pt 1/(1+R)Et(Pt+1+Dt+1),0>(1+R)-1>1

Et :عملگر امید ریاضی مشروط بر اطلاعات تا زمان‌ t است،

Pt :قیمت حقیقی سهام در زمان‌ t ،

Dt :سود حقیقی سهام بین دوره‌ t ،

1/(1+R),t+1 :نرخ تنزیل

R :بازدهی حقیقی انتظاری که ثابت فرض می‌شود،است.

در صورت برقراری شرط تقاطعی بالا،قیمت حقیقی سهام با ارزش بنیادی‌ Pt معادل خواهد بود.با دنبال کردن روش کمپل و شیلر(7891)داریم:

[3] Pt-Dt/R(1/R)Et]?(1/1+R)i[?DT+I

در اینجا تفاضل مرتبه اول را مشخص می‌سازد.حتی اگر هم قیمت و هم سود حقیقی‌ سهام،ناپایا باشند،تحت فرض عدم وجود حباب،سمت راست معادله(3)پایا با درجه هم‌ انباشتگی‌ (I(O)) ،است.بنابراین، Pt و Dt هم‌انباشته با بردار هم‌انباشتگی‌ ]-1,1/R[ خواهد بود.به این مفهوم که اگرچه متغیرها ناپایا هستند ولی ترکیب خطی آن‌ها پایا شده‌ است.پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند،بهترین رابطه بین قیمت و سود سهام،با استفاده از مدل غیرخطی مشخص می‌شود.

هنگامی که رابطه بین قیمت‌ها و بازدهی‌ها و غیرخطی باشد،رفتار قیمت سهام در طی زمان‌ متغیر خواهد بود.اگر فرض ثبات بازدهی نیز برقرار باشد،باز هم خطای محاسباتی وجود خواهد داشت.