لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 31
اهداف عمومی تعلیم و تربیت
اهداف تعلیم و تربیت از فلسفه تعلیم و تربیت در هر جامعه تأثیر می پذیرد. فلاسفه و اندیشمندان تربیتی ، اهداف پرورشی و تربیتی متنوع ولی تقریباً مشابهی را برای تعلیم و تربیت رسمی بیان کرده اند. این اهداف بر رشد و پیشرفت جنبه های مختلف وجود آدمی متمرکز شده است .
در تعلیم و تربیت اسلامی نیز تربیت همه ابعاد وجودی دانش آموز مانند جنبه بدنی (بهداشت ، سلامتی و ورزش) ، شناختی ، اجتماعی و اخلاقی اهمیت دارد. بر این اساس مسیر تربیت دانش آموز باید در جهت رشد و تکامل همه جانبه قرار گیرد و او را به مقام والای انسانی و اخلاقی نزدیکتر سازد . اهداف تربیت حرکتی و ورزشی می تواند در جهت اهداف تعلیم و تربیت اسلامی قرار بگیرد . شاید به همین علت ، تربیت حرکتی و ورزشی بخش جداناپذیر و تفکیک نشدنی از تعلیم و تربیت است . مربیان می توانند از بستر مناسب و پذیرای فعالیتهای حرکتی و ورزشی در جهت تربیت همه جانبه دانش آموزان استفاده کنند.
طبقه بندی اهداف تربیت حرکتی و ورزشی
1. طبقه بندی اهداف تربیت حرکتی و ورزشی براساس مدل تغییر رفتار دانش آموزان .
2. طبقه بندی اهداف تربیت حرکتی و ورزشی براساس هدفهای تربیتی و آموزشی .
در طبقه بندی اول ، تغییر رفتار دانش آموزان هدف اصلی و نهایی است . هدف تغییر رفتار این است که دانش آموزان از یک زندگی متحرک و فعال برخوردار شوند و رفتارهای مطلوبی از خود بروز دهند.
براساس این مدل ، اهداف تربیت حرکتی و ورزشی را می توان به سه دسته تقسیم کرد :
1) اهداف شناختی یا ادراکی ، 2) اهداف نگرشی ، 3) اهداف رفتاری (حرکتی ـ مهارتی) .
در روش دوم رفتار یادگیرنده را می توان به سه حیطه تقسیم کرد : الف) حیطه شناختی ، ب) حیطه عاطفی ، ج) حیطه روانی ـ حرکتی .
تربیت حرکتی و ورزشی در هر حیطه به دنبال اهدافی است و هرگونه فعالیت یا یادگیری حرکتی و ورزشی باعث یادگیری و تربیت در هر سه حیطه یا حوزه می شود.
اهداف اختصاصی تربیت حرکتی و ورزشی
اهداف اختصاصی تربیت حرکتی ـ ورزشی به اهداف حیطه روانی ـ حرکتی محدود نمی شوند و اهداف حیطه شناختی ، عاطفی ، اجتماعی و اخلاقی نیز جزء اهداف اختصاصی قرار می گیرند. به طور کلی اهدافی از قبیل تکامل شناختی ، تعامل اجتماعی ، درک ارزشهای اخلاقی و گروهی ، ابراز وجود ، پرورش حس خلاقیت ، درک و شناخت خود ، ثبات عاطفی ، استفاده معقول از اوقات فراغت ، رفع اضطراب و خستگی ناشی از زندگی و تقویت حس مسئولیت پذیری جزء اهداف اختصاصی تربیت حرکتی و ورزشی در نهادهای آموزشی تلقی می شوند .
اهداف اختصاصی تربیت حرکتی و ورزشی عمدتاً تربیتی هستند و در هر سه حیطه قرار دارند. اهداف تربیتی در این حوزه از طریق فعالیتهای جسمانی و ورزشی تحقق پیدا می کند. توجه همزمان به این اهداف سبب می شود که اهداف تربیت بدنی و ورزش در جهت و راستای اهداف عمومی تعلیم و تربیت قرار گیرد .
1ـ اهداف جسمانی و مهارتی ، 2ـ اهداف اجتماعی عاطفی ، 3ـ اهداف ادراکی ـ شناختی
اهمیت تدوین اهداف در برنامه ریزی حرکتی و ورزشی
تربیت حرکتی و ورزشی بخشی از برنامه های آموزشی و تفریحی را در نظام تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی تشکیل می دهد. از این رو در تحقق بخشی از اهداف عمومی تعلیم و تربیت نیز سهیم است .
اهداف رفتاری باید در سطح آگاهی یا معرفت ، نگرش و رفتار تعیین و تنظیم شود. ارزش برنامه های حرکتی و ورزشی در تعلیم و تربیت منوسط به وضوح اهداف و جهت گیری تربیتی آن است ؛ زیرا همیشه اعتبار برنامه های حرکتی و ورزشی در نظامهای تربیتی و آموزشی به ارتباط اهداف و نقشهای تربیتی آن با مجموعه تعلیم و تربیت وابسته است و براساس آن ارزیابی می شود.
محتوای برنامه های حرکتی و ورزشی باید با اهداف و نیز با واقعیتهای موجود مانند امکانات و تسهیلات موجود همخوانی داشته باشد .
اهداف مشترک و معمول بین معلمین و مربیان ورزش در مدارس به شرح ذیل است :
الف) لذت بردن از بازی ، ایجاد شادابی ، نشاط و طراوت در دانش آموزان از طریق تأکید بر برنامه ها و فعالیتهای سرگرم کننده و تفریحی .
ب) کمک به توسعه و رشد روانی و اجتماعی مطابق با هنجارهای فرهنگی جامعه و بویژه ایجاد نگرش و عادت مثبت به فعالیتهای حرکتی و ورزشی .
ج) کمک به دانش آموزان جهت پیشرفت در آمادگی جسمانی ، آمادگی حرکتی ، سلامتی و بهداشت .
د) توسعه مهارتهای ورزشی از طریق آموزش و تشکیل تیمهای ورزشی و هدایت تدریجی دانش آموزان به سمت رقابتهای ورزشی .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 12
الگوهای خاموش و پنهان در نهادهای پرورشی
در جوامع بسته و جوامع باز و آزاد نویسنده: کاوه احمدی علی آبادی*
چکیده : در این مقاله درصددیم تا زوایایی جدید از آموزش و پرورشی را آشکار سازیم که به ابعاد خاموش و پنهان الگوهایی در جامعه عطف می کند که برحسب نوع تربیت و جامعه پذیری متفاوت جوامع مختلف در افراد درونی می شوند و سپس اشخاص آن را در تفکرات و کنش های شان بازآفرینی می کنند.
الگوهایی که بر طبق نوع تعاملات و تقابلات بین جهان بینی های فردی و گروهی افراد با جهان بینی جمعی جامعهء مرجع رخ می دهند و پس از درونی شدن در قالب کنش هایی جهت یافته، بروز داده می شوند. آنجا که خاستگاه اش نهادهای پرورشی و تربیتی (خانه، مدرسه، مراکز دینی و رسانه های جمعی) است و بروزش ابتدا در نهاد خانواده و سپس بازآفرینی اش در سایر نهادهای مدنی، همچون نهادهای اجتماعی، سیاسی و غیره. دو الگوی متفاوت نهادهای پرورشی که در نهایت به دو جامعه متمایز باز یا بسته منجر می شود. در این راه، در قالب نظریه ای بنیادی و با روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و با استناد به پژوهش هایی کلان نگر و متعدد، به فراتحلیلی که حاصل ارتباط و امتزاج پژوهش های مختلف بوده است، دست یافته و از آن طریق فرآیندی را تبیین می کنیم که به نتایج و ارایه راه حلی منتهی می شود، که برای پرورش و جامعه پذیری یک جامعه سالم و باز ضروری است و آن تعاملی خواهد بود که مشارکت و قرار گرفتن در جایگاه دیگری را، نه تنها چراغ راه خود، که تجربه و سیر عملی جامعه ساخته باشد و نوآوری ها و خلاقیت های افراد و به خصوص جوانان اش را در کل نظام اجتماعی و فرهنگی اش جذب و هضم کند.
واژگان کلیدی: الگوی خاموش- الگوی پنهان- جامعه باز- جامعه بسته - جهان بینی جمعی.
مقدمه
در برخی از دانشگاه های غربی به تازگی رشته ای جدید در علم روان شناسی با عنوان روان شناسی سیاسی ایجاد شده است. در این مبحث بین رشته ای، به الگوهایی در نهادهای پرورشی (خانواده، مدرسه و رسانه ها) توجه می شود که بر بستر آن، شخصیت هایی پرورش می یابند که چون در نهادهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مشغول به فعالیت می شوند، به سمت و سوی همان الگوهایی رفتاری تمایل پیدا می کنند که روان ناخودآگاه شان پیش از آن در خانه و مدرسه و در معرض رسانه های جمعی شکل گرفته است؛ جایی که جهان بینی جمعی به گونه ای است که ممکن است اجازه رشد جهان بینی های گروهی و فردی را داده یا مانع آن ها شود. از این روی، نحوهء پرورشِ شخصیت سیاسی می تواند سالم یا ناسالم باشد که بر طبق همان، در بازآفرینی نهادهای مدنی و سیاسی و غیره نیز با همان کیفیت جلوه گر می شوند (تهرانی، 1383: 7-46؛ تهرانی، 1379: 22-79). این الگوها می توانند در سطح خرد در قالب "کنش ها" ظاهر شوند و در قالبی کلان به شکل "الگوهایی خاموش و پنهان"، که جا دارد به شکلی مفصل تر به هر یک بپردازیم.
نوع و روش تحقیق
این مقاله بخشی از تحقیقی گسترده تر است که نگارنده در قالب نظریه ای بنیادی به آن پرداخته است. نظریه ای را که هم در تز و هم در کتب تألیفی و مقالات علمی و پژوهشی ارایه کرده است و حاصل سال ها کار در این حوزه چه در قالب پژوهشگر و چه به عنوان سرپرست تیم های پژوهشی در مرکز بین المللی گفتگوی تمدن ها و در سازمان مدیریت و برنامه ریزی در بخش برنامه ریزی بلندمدت بخش اجتماعی و فرهنگی و دفتر آمایش سرزمین فعالیت داشته است که با انواع روش های اسنادی و پژوهش های کلان نگر، پانل های متعدد و حتی بعضاً مطالعات موردی، فراتحلیلی را که نتیجه ارتباط، تعمیم و امتزاج نتایج آن هاست، در قالب نظریه ای بنیادی ارایه کرده است.
الگوهای خاموش و پنهان
در هر جامعهای، الگوهایی موجودند که در قالب باورها، هنجارها، ارزش ها، عادت ها، کنش ها و رفتارها بروز کرده، ولی هرگز به زبان رانده نشده و در بسیاری از موارد، افراد معتقد به آن، از وجودشان نیز آگاهی ندارند و فقط به گونهای بدیهی و ناخواسته آن ها را در سبک های زندگی در منزل و فعالیت های کاری پدید آورده و به کار میبرند که در بسیاری از الگوهای حاکم بر نهادهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی تعیین کننده و حتی در انواع نظام های تحول جامعه دخیلاند و هیچ سیاست گذاری و برنامهریزی ای بدون توجه به آن ها قرین موفقیت نخواهد بود.
آن الگوهایی که افراد از وجودشان آگاهی دارند، ولی آن ها را به زبان نرانده و در اظهارات رسمی و رفتارهایی که اهداف شان ذکر شود، به کار نمیبرند، بلکه آن ها را به گونهای خاموش، ولی معنادار جهت دهنده نگرش ها، قضاوت ها و رفتارهای خود میسازند، الگوهای خاموش گفته میشود. در حالی که آن دسته از الگوهایی که افراد از وجودشان آگاهی ندارند و یا به گونهای بدیهی و مفروض، آن ها را اعمال میکنند، یا آنقدر کلی و عمیق هستند که کاملاً پنهان میمانند، الگوهای پنهان را تشکیل میدهند. در کشور ما و سایر کشورهای جهان، به خصوص جوامع بسته یا جوامع باز و آزاد، نمونههایی از این الگوها را میتوان شناسایی و تجزیه و تحلیل نمود.
کنش های شکل دهنده الگوها
توجه به این نکته ضروری است که، هر الگوی خاموش یا پنهانی در سطح کلان معمولاً به طور مستقیم عمل نمی کند و همواره از طریق الگوهایی خُردتر که رفتارها و تعاملات افراد باشند، پدیدار می شود. کنش ها، یکی از این نمونه الگوهایی هستند که در شکل گیری الگوهای کلان بسیار تعیین کننده اند. کنش ها ، نمونه رفتارهایی هستند که با انگیزه های مشخص افراد شکل می گیرند. به بیانی دیگر، هر کنشی فصل مشترکی از رفتارهای فردی است که همواره با آگاهی به سوی هدفی معین جهت گیری و هدایت می شود. جامعه شناسان و پژوهشگران مختلفی درباره کنش ها، نظریه پردازی و تحقیق کرده اند، که یکی از مطرح ترین شان به نظریات ماکس وبر پیرامون انواع کنش برمیگردد. او ضمن تمایز قایل شدن بین انواع کنش ها، کنش معطوف به هدف و عقلایی را عامل تعیین کننده تحول جوامع صنعتی میداند، که امکان طرحریزی، برنامهریزی و ارزیابی علمی را فراهم میآورد. در حالی که جوامع سنتی عمدتاً از کنش های ارزشی، عاطفیِ منفعل و سنتی بهره میبرند که موجب توسعه و پیشرفت نمیشود (وبر، 1367: 71 ـ 75; سازمان ها: سیستم های عقلایی، طبیعی و باز، 1374: 80 ـ 89.). تفکر سنتی در شرق بیشتر از یک طرف احساسی و عاطفی و از طرف دیگر مبتنی بر سنت و رسم است که مورد توجه و مطالعه نظریه پردازان و برنامهریزان قرار گرفته است. اما مباحث وبر پاسخ گوی طرح مسأله ما نیست و ما ناگزیر به جستجوی کنش ها و طرح علل دیگری هستیم.
الگوی خاموش قدرت در پسِ کنش معطوف به قدرت
در شماری از جوامع جهان سوم و در بسیاری از نهادهای مدنی شان، این یکی از اصلی ترین پرسش ها بوده است که چرا عمدتاً پیشرفت و ترقی در اولویت های اساسی، نه تنها دولت ها و ارکان حکومتی، بلکه حتی آحاد مردم قرار ندارد، و مسایل و نیازهای دیگری است که در اولویت قرار میگیرند؟ یکی از این نیازها و اولویت ها، کنش معطوف به قدرت است. کنش معطوف به قدرت، انگیزشی بیش از پیشرفت را تهییج می کند. قدرتی که در سطح فردی سرکوب شده و در سطوح اجتماعی نیاز به بروز هر چه بیشتر می یابد و از هر فرصتی برای تجلی خود سود می جوید. کنش معطوف به قدرت با محور قرار دادن خود، سایر انگیزش ها و به خصوص اهدافِ هر نوع ترقی و پیشرفتی را در اولویت های بعدی قرار می دهد تا خود که پیش از این مدام واپس زده شده، اجازه ظهور یافته و ارضاء گردد. به بیان واضح تر، کنش معطوف به پیشرفت، که اصلی ترین عامل انسانی در توسعه به شمار می رود، کنار گذاشته شده و کنش معطوف به قدرت جانشین اش می شود. در نتیجه، آنچه در کاغذها (برنامهها) آماده هرگز توسط افراد تحقق عملی نمییابد تا توسعه و پیشرفتی را نیز در پی داشته باشد.
در کنش معطوف به پیشرفت، چنان که کارکنان قابلیت ها و کارایی بیشتری از خود نشان دهند، موجبات خشنودی مدیران سازمان را فراهم می آورند و بر اساس آن مستوجب پاداش و ارتقاء می شوند، در حالی که جامعه ای که کنش معطوف به قدرت را در وجود شهروندان اش حک کرده است، قابلیت های کارکنان اش می تواند حتی به قیمت خسران آن ها تمام شود! زیرا مدیریت مبتنی بر کنش معطوف به قدرت، توانایی بیش از انتظار کارکنان و زیردستان را تهدیدی برای خود می بیند! از این روی کنش معطوف به قدرت، نه تنها کارکنان و مدیران سازمان ها و افراد جامعه را به سوی کارایی بیشتر و پیشرفت سوق نمی دهد، بلکه حتی با برنامه ریزی مانع آن می شود! اما ریشههای آن را باید در کجا جست؟
ریشهیابی الگوی خاموشِ خودمحوری در خانواده و جامعه
در عرصه علم روانشناسی سیاسی به الگوهایی در نهادهای پرورشی توجه میشود که چون در مواجهه با روان ناخودآگاه افراد قرار میگیرد، از آنان شخصیت هایی (سالم یا بیمار) میسازد، و در غیر این صورت، افرادی بیمار تحویل جامعه می دهد که الگوهایی مشابه را در نهادهای مدنی بازآفرینی میکنند و انواع نهادهای اجتماعی و سیاسی را پدید میآورند.
باید توجه داشت که نهادهای پرورشی در جوامع سنتی، شامل خانواده و عرصه های مناسک و سنن می شد که با تربیت، آموزش و جامعه پذیری و فرهنگ پذیری به مقاصدش دست می یافت (آگ برن و نیم کوف، 1354: 154-157Stewart,1971:59-60;). اشخاص از بچگی در خانه تربیت می شدند و هنگامی که به سن بلوغ می رسیدند، مناسک گذار، آشناسازی و بلوغ، آنان را با برخی از اساطیر و قواعد دینی و غیره و سنن با آداب و رسوم اجتماعی شان آشنا می ساخت و به کمک آن ها به تدریج اجتماعی می شدند (بیتس، دانیل و فرد، 1375: 677-692). بعدها با پیشرفت های روز افزون جامعه که نظام جدید آموزشی به نهادهای پرورشی افزوده شد، امر پرورش و کسب دانش نیز به مولفه های دیگر اضافه شد؛ به طوری که در محیط مدرسه و دانشگاه شکل گیری شخصیت را هدایت می کرد و تأثیرگذاری نهادهای پرورشی را عمیق تر و گسترده تر می ساخت (علاقه بند، 1364: 107 به بعد). امروزه رسانه ها و به خصوص رسانه های جمعی جایگاهی ویژه را در امر آموزش، پرورش، جامعه پذیری و شکل دهی و رهبری شخصیت افراد بازی می کنند و حتی با کمک تکنولوژی نوین توانسته اند، امر واقعیت مجازی را که می تواند جانشین امر واقعی شود، پدید بیاورند (تامپسون، جان بروکشایر، 1379: 65-251؛ ساروخانی، 1371: 71-96).
خودمحوری یکی از این الگوهای خاموش است که نیاز به ردیابی در نهادهای پرورشی دارد. خودمحوری لازمهء زندگی سالم و انگیزه استقلال فردی است. تنها خودمحوری بیش از اندازه است که بیماری روانی و اجتماعی به شمار میرود. این ناهنجاری در اثر شکست فرد در مراحل رسیدن به بلوغ و کمال بوجود میآید. در شرایطی که پیوستگی اقتدار خانواده و خودکامگی، خواهان ساختار روانی و فکریی باشد که به فرد اجازه آن را ندهد تا به رشد و قوام شخصیت و استقلال آن، زیاد ارزش دهد، افراد به درستی نمیتوانند راه آزاد زیستن را بیاموزند. در نهاد خانواده و سایر نهادهای اجتماعی دخالت های بیجا (در خانواده یا جامعه) همچون ترساندن، تحکم، امر و نهیهای بیمورد میتواند مانع از رشد سالم کودک شود. رشد نارس و نادرست سبب میشود که بسیاری از بزرگسالان از مرحله خودمحوری کودکی به درستی بیرون نیایند و بلوغی ناتمام داشته باشند (تهرانی، 1379: 37 ـ 38 و 70 ـ 71). به عبارتی دیگر، در شرایطی که در خانواده، قدرت و خودکامگی افراد بزرگتر، خواهان ساختار روانی و فکریی باشد که به فرد اجازه بروز خواست ها و تمایلاتی را ندهد که متفاوت با خواست ها و تمایلات اش است، افراد زیردست از استقلال در تصمیم گیری برخوردار نشده و به درستی نمیتوانند روی پای خود بایستند. چنین تعاملات معطوف به قدرتی منجر به رشد شخصیتی ناقص و رشد نارس میشود.
در نتیجه، افراد همین که از جمع خویشان بیرون میآیند، در کوران فعالیت های اجتماعی کودکانه در پی منافع خویشاند و دیگران تا آنجا برایشان مهماند که نیازهای خودمحورانه آنان رابرآورده سازند. بنابراین سرکوب ها به ویژه در خانواده و مدرسه، افرادی خودمحور و خودبین تحویل جامعه میدهند که عامل ممیزی و کنترل رفتارشان از همان کودکی به شکل بیرونی و چیرهگون بروز میکند و به همین خاطر است که جوهرهء هستی فرد و در نتیجه جامعه در خدمت تاخت و تاز و درگیری مدام او و ابرمن شخصیت اش (کمال مطلوب) قرار میگیرد. این جاست که اگر خودبینی فرد توسط منِ شخصیت اش (هستی مستقلِ روان فرد) به عنوان ناظر و مسئول درونی، تعدیل نشود، افرادی به جامعه تحویل میدهد که به شکل بیمارگونهای ضد فرد و اجتماع میشوند. از این روی، اشخاص در چنین جوامعی همواره برای ادامه زندگی مجبور میشوند، دیگری را مسبب و مسئول ناکامی خود و نابسامانی جامعه بخواند. به عبارتی دیگر، کنترل جهانبینی فردی اشخاص توسط جهانبینی جمعی در خانواده، مدرسه و رسانه ها موجب میشود که افرادی عمدتاً خودمحور بار آیند، که برای کنش در نهادهای مدنی جوامع آزاد مناسب نبوده و تربیت نشدهاند. در این شرایط، میل روانیِ فردی همواره بر نیازهای اجتماعی، مثل قراردادهای اجتماعی و قانون و ضابطه میچربد. بدین گونه در محیط ناامن اجتماعی، افراد مدام چشم بر نیازهای روانی عقیم مانده خویش دوخته تا زنده بمانند و خود را از آب گل آلودِ غریبه آزار اجتماع بیرون بکشند. در این هنگام، افراد جامعه در گیرودار واماندگیهای کودکی خود مانده و دیگران به آن ها هستی میدهند و یا هستی را از آنان میگیرند!؟ افراد خودمحور هنگام تفکر، تصمیمگیری، انتخاب و کنش با نادیده گرفتن و حذف دیگران، خودمحوری شکل گرفته زیر ضربات سرکوبگر را در نهادهای اجتماعی بازآفرینی میکنند. به بیانی دیگر در تعاملات سرکوبگر، شخص سرکوب شده در خانواده و مدرسه، خود شخص سرکوبگر در نهادهای مدنی میگردد که در پی نیازهای واپس زده شده و قربانی شده خویش است. از اینجاست که کنش معطوف به قدرت در اولویت تمامی کنش های دیگر قرار میگیرد. حتی هنگامی که کنش معطوف به قدرت ارضاء میشود، کنش های مکمل نیز به سوی کنش معطوف به پیشرفت کشیده نمیشوند، بلکه به سمت نیازهایی سوق مییابند که از کودکی واپس زده شده اند و بزرگسالان رشد نیافتهء جامعه را به سوی خود میکشند. ایستایی و درجا زدن در این ناتوانیها و نارسیهایی که فرد برای رسیدن به آمال اش حس میکند، سلسله جنبان زورگویی، زورشنوی، پرخاشگری، جا زدن، عصیان و جدایی میشود و او برای جبران و پوشاندن آن کمبودها، شیفته قدرت میگردد و سرشت اقتدارگرایی اش به طور کامل در نهادهای مدنی هویدا میشود!؟ به عبارت دیگر، زورگویی، زورشنویی و عصیان، نتایج واکنش های افراد در نهادهای جامعهای است که از طریق نهادهای پرورشیِ خانواده، مدرسه و رسانه ها همان گونه تربیت شده است و طبعاً چون در نهادهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی قرار گیرد، همان الگوها را چون سرمشقی تکرار خواهد کرد.
الگوی پنهانِ شیفتگی قدرت در روان، آن گاه جامعه
اگر جامعهای برای تربیت و آموزش کودکان و اعضای جوان خود بتواند تواناییهای آنان را شناخته و به آن ها بها دهد و به رشد و رویششان کمک کند تا آنان با توان، ارزش، تجربه و نگاه خود بزرگ شوند و مزه استقلال و تفکر و تصمیمگیری را بچشند، این افراد دیگر دنباله روی بیچون و چرای هیچکس یا همرنگ دست و پا بسته هیچ شخصی نخواهند شد و شیفته قدرت به هر سوی سرگردان نخواهند گشت. منِ شخصیت (هستی مستقل روان فرد) چنین افرادی با روحیات فرمانبرداری و قدرتمداری و منِ عوامانه، بیگانه خواهد بود.
کودکانی که در محیط خانواده از پدر یا والدین خشونت وافر دیده و به زور مطیع و تسلیم بلاشرط شوند، پس از آن که وارد جامعه شدند، به زبونی، توکل و رضا، خو خواهند کرد و به جانشینان پدر در سایر نهادهای مدنی تکیه خواهند کرد و هرگز شخصیتی مستقل نخواهند یافت. آنان برای پوشاندن و جبران این ناتواناییها، شیفته قدرت میشوند و افسون قدرت، آن ها را پیوسته به دنبال خود میکشد، در حالی که در اندیشه خود تصور میکنند که از آن متنفرند!؟ هم و غم ایشان در این است که یا با پول یا با زورشان بر دیگران غلبه کنند و از هر چیز برای نیل به قدرت استفاده میکنند. چنین افرادی، دیگر کاملاً از درون، افرادی اقتدارگرا و شیفته قدرت شدهاند. آنان بدون این که خود بدانند، الگوی پنهان شیفتگی قدرت را در همه جا بازآفرینی می کنند. شکوفایی یک فردِ اقتدارگرا به وصول چیزی یا وصال کسی یا راهنمایی دیگران بستگی دارد و راز آزاد زیستن اش گاه دربست در دست دیگران است. در حالی که فرد اقتدارگرابدون آگاهی از کشش درونی خود به فرمانبرداری و رضایت به قدرت، راه نجات خود و جامعه را در مبارزهای با اهریمنان بیرونی و دژخیمان دیگر میبیند. گویا تنها این فرد یا آن گروه کمر به نابودی او بستهاند که پایداریشان، بدبختی و سرنگونیشان، خوشبختی میآورد. کسی که این چنین درون حرمان های خویش تنها مانده، همچون کسی است که در حال غرق شدن است و برای حفظ جان خویش، تنها به فکر نجات خویشتن است. او دستی ندارد که به سوی دیگری دراز کند، مگر برای کمک گرفتن. در چنین شرایطی ضرورت های جامعه با امیال فرد همخوانی ندارد. در این جاست که فرد تنها به واژگون کردن اجتماع میاندیشد. در چنین جامعهای، مردم با این امید که شورش میکنند و همه چیز درست میشود، به بهای هست و نیست خود مبارزه میکنند. اما بعد از مدتی که بسیاری از کاستیها اجتماعی هم چنان به قوت خود باقی ماند، یا ناامید میشوند یا به فکر تحول ناگهانی دیگری میافتند و کمتر کسی جرأت میکند تا شبی به عنوان مردی انقلابی برای سرنگونی استبداد خانهزاد، کمر همت ببندد. بسیاری از اینان با بستگان و نزدیک شان رابطهای نابرابر دارند و اصلاً چنین عوامل ریشهای را در آفرینش و بازآفرینی نهادهای استبدادی و اقتدارگرا نمیبینند!؟ در چنین شرایطی، کسی از خود نمیپرسد که چگونه ممکن است تک تک افراد سالم و خوب باشند، ولی جامعه یا دولت، نهادهای سیاسی یا سایر نهادها ناسالم و بد از آب بیرون بیایند؟ در چنین جامعهای تصور بر آن است که شورش و عصیان، کاری میکند کارستان و تمامی گرههای کور را در عرصههای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باز خواهد کرد. چنین جامعهای حتی زمانی که استبداد بیرونی را بیرون میکند، استبداد درونی از او روی برنخواهد تافت و در جای جای گزینش های نهادهای مدنی سر بر خواهد آورد و آن گاه که کاستیها افزون گردد، به استبداد بیرونی نیز دوباره رجوع خواهد نمود، زیرا شخص یا جامعهء شیفته قدرت، مهمتر از جنبهء اقتصادی و فرهنگی، در روان و وجود خود هنوز بدانوابسته مانده است!؟ چون در روانشناسی سیاسی و روانشناسی قدرت، وابستگی به هر چیزی باعث "خودفراموشی" میگردد و به تهی شدنی میانجامد که اقتدارگری را قویتر از گذشته متولد یافته خواهد دید و ستم پیوند ارگانیک خود را در نهادهای گوناگون جامعه، به عنوان یک کل تماماً از دست نخواهد داد.
ریشهیابی استبداد از فرد تا جامعه
در تاریخ بررسیهای اجتماعی، استبداد و نحوه پیدایش و بازآفرینی آن در جامعه از جایگاه ویژهای برخوردارست. باورهای عامه مردم، استبداد را ساخته و پرداختهای تحمیلی از طرف شخص، گروه یا کشوری خاص می پندارد. در حالی که در سال های گذشته، روی نهادهای اجتماعی، اقتصادی و قدرت متمرکز می شدند تا عوامل شکل گیری و صلبی شدن استبداد را دریابند، اما در تحلیل های معاصر، آن را بیشتر بازتابِ فرهنگ و سرشتِ روان جمعی افراد یک جامعه میدانند (Horkhaimer, 1922:31; Erickson,1950; Adorno, 1982:256-58). افراد یک جامعهء استبداد پرور و بسته، بیخبر در کوچه پس کوچههای حرمان و سرخوردگی، بدنبال شخص یا گروهی میگردند که عامل بیرونی سرخوردگیهای فردی و استبداد اجتماعی باشد، غافل از این که آن عاملی که الگوهای یک جامعه استبدادی و بسته را تعیین کرده و مدام قوام میبخشد، در درون تک تک افراد نهفته است که خصلتی جمعی پیدا میکند!؟ خودکامگی در هیچ جامعهای نمیتواند هزاران سال ماندگار باشد، مگر بر مبنای روابط فراگیر اجتماعیای که فرمانبرداری، سرسپردگی، کرنش، سازش و از همه مهم تر پذیرش ستم، مولفههای آن اند. روانی که از کودکی در خانواده و مدرسه با اطاعت شکل میگیرد، در صورت کاهش یا نیستی قدرت از خود میرمد و تلاش برای آزادی، معنی خودرأیی و گسست پیدا میکند، و این گسست و خودرأیی گاه چنان آشوبی میآفریند که شخص برای جلوگیری از نابسامانی روانی مجبور میشود، زیر سلطه دیگری برود و شور جمعی چنان پوششی به خصوصیات اقتدارگرانهء او میدهد که تلاش برای رهایی، به تن دادن به اسارت دیگری میانجامد. به بیانی دیگر، کرنش و فرمانبرداریِ تجویزی در نهادهای پرورشی موجب بازآفرینی آن در انواع نهادهای مدنی میشود، ولی افراد معمولاً علل چنین نمودی را در روان خود نمییابند، بلکه آن را تنها در اندیشه و رفتار
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 31
اهداف عمومی تعلیم و تربیت
اهداف تعلیم و تربیت از فلسفه تعلیم و تربیت در هر جامعه تأثیر می پذیرد. فلاسفه و اندیشمندان تربیتی ، اهداف پرورشی و تربیتی متنوع ولی تقریباً مشابهی را برای تعلیم و تربیت رسمی بیان کرده اند. این اهداف بر رشد و پیشرفت جنبه های مختلف وجود آدمی متمرکز شده است .
در تعلیم و تربیت اسلامی نیز تربیت همه ابعاد وجودی دانش آموز مانند جنبه بدنی (بهداشت ، سلامتی و ورزش) ، شناختی ، اجتماعی و اخلاقی اهمیت دارد. بر این اساس مسیر تربیت دانش آموز باید در جهت رشد و تکامل همه جانبه قرار گیرد و او را به مقام والای انسانی و اخلاقی نزدیکتر سازد . اهداف تربیت حرکتی و ورزشی می تواند در جهت اهداف تعلیم و تربیت اسلامی قرار بگیرد . شاید به همین علت ، تربیت حرکتی و ورزشی بخش جداناپذیر و تفکیک نشدنی از تعلیم و تربیت است . مربیان می توانند از بستر مناسب و پذیرای فعالیتهای حرکتی و ورزشی در جهت تربیت همه جانبه دانش آموزان استفاده کنند.
طبقه بندی اهداف تربیت حرکتی و ورزشی
1. طبقه بندی اهداف تربیت حرکتی و ورزشی براساس مدل تغییر رفتار دانش آموزان .
2. طبقه بندی اهداف تربیت حرکتی و ورزشی براساس هدفهای تربیتی و آموزشی .
در طبقه بندی اول ، تغییر رفتار دانش آموزان هدف اصلی و نهایی است . هدف تغییر رفتار این است که دانش آموزان از یک زندگی متحرک و فعال برخوردار شوند و رفتارهای مطلوبی از خود بروز دهند.
براساس این مدل ، اهداف تربیت حرکتی و ورزشی را می توان به سه دسته تقسیم کرد :
1) اهداف شناختی یا ادراکی ، 2) اهداف نگرشی ، 3) اهداف رفتاری (حرکتی ـ مهارتی) .
در روش دوم رفتار یادگیرنده را می توان به سه حیطه تقسیم کرد : الف) حیطه شناختی ، ب) حیطه عاطفی ، ج) حیطه روانی ـ حرکتی .
تربیت حرکتی و ورزشی در هر حیطه به دنبال اهدافی است و هرگونه فعالیت یا یادگیری حرکتی و ورزشی باعث یادگیری و تربیت در هر سه حیطه یا حوزه می شود.
اهداف اختصاصی تربیت حرکتی و ورزشی
اهداف اختصاصی تربیت حرکتی ـ ورزشی به اهداف حیطه روانی ـ حرکتی محدود نمی شوند و اهداف حیطه شناختی ، عاطفی ، اجتماعی و اخلاقی نیز جزء اهداف اختصاصی قرار می گیرند. به طور کلی اهدافی از قبیل تکامل شناختی ، تعامل اجتماعی ، درک ارزشهای اخلاقی و گروهی ، ابراز وجود ، پرورش حس خلاقیت ، درک و شناخت خود ، ثبات عاطفی ، استفاده معقول از اوقات فراغت ، رفع اضطراب و خستگی ناشی از زندگی و تقویت حس مسئولیت پذیری جزء اهداف اختصاصی تربیت حرکتی و ورزشی در نهادهای آموزشی تلقی می شوند .
اهداف اختصاصی تربیت حرکتی و ورزشی عمدتاً تربیتی هستند و در هر سه حیطه قرار دارند. اهداف تربیتی در این حوزه از طریق فعالیتهای جسمانی و ورزشی تحقق پیدا می کند. توجه همزمان به این اهداف سبب می شود که اهداف تربیت بدنی و ورزش در جهت و راستای اهداف عمومی تعلیم و تربیت قرار گیرد .
1ـ اهداف جسمانی و مهارتی ، 2ـ اهداف اجتماعی عاطفی ، 3ـ اهداف ادراکی ـ شناختی
اهمیت تدوین اهداف در برنامه ریزی حرکتی و ورزشی
تربیت حرکتی و ورزشی بخشی از برنامه های آموزشی و تفریحی را در نظام تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی تشکیل می دهد. از این رو در تحقق بخشی از اهداف عمومی تعلیم و تربیت نیز سهیم است .
اهداف رفتاری باید در سطح آگاهی یا معرفت ، نگرش و رفتار تعیین و تنظیم شود. ارزش برنامه های حرکتی و ورزشی در تعلیم و تربیت منوسط به وضوح اهداف و جهت گیری تربیتی آن است ؛ زیرا همیشه اعتبار برنامه های حرکتی و ورزشی در نظامهای تربیتی و آموزشی به ارتباط اهداف و نقشهای تربیتی آن با مجموعه تعلیم و تربیت وابسته است و براساس آن ارزیابی می شود.
محتوای برنامه های حرکتی و ورزشی باید با اهداف و نیز با واقعیتهای موجود مانند امکانات و تسهیلات موجود همخوانی داشته باشد .
اهداف مشترک و معمول بین معلمین و مربیان ورزش در مدارس به شرح ذیل است :
الف) لذت بردن از بازی ، ایجاد شادابی ، نشاط و طراوت در دانش آموزان از طریق تأکید بر برنامه ها و فعالیتهای سرگرم کننده و تفریحی .
ب) کمک به توسعه و رشد روانی و اجتماعی مطابق با هنجارهای فرهنگی جامعه و بویژه ایجاد نگرش و عادت مثبت به فعالیتهای حرکتی و ورزشی .
ج) کمک به دانش آموزان جهت پیشرفت در آمادگی جسمانی ، آمادگی حرکتی ، سلامتی و بهداشت .
د) توسعه مهارتهای ورزشی از طریق آموزش و تشکیل تیمهای ورزشی و هدایت تدریجی دانش آموزان به سمت رقابتهای ورزشی .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 12
الگوهای خاموش و پنهان در نهادهای پرورشی
در جوامع بسته و جوامع باز و آزاد نویسنده: کاوه احمدی علی آبادی*
چکیده : در این مقاله درصددیم تا زوایایی جدید از آموزش و پرورشی را آشکار سازیم که به ابعاد خاموش و پنهان الگوهایی در جامعه عطف می کند که برحسب نوع تربیت و جامعه پذیری متفاوت جوامع مختلف در افراد درونی می شوند و سپس اشخاص آن را در تفکرات و کنش های شان بازآفرینی می کنند.
الگوهایی که بر طبق نوع تعاملات و تقابلات بین جهان بینی های فردی و گروهی افراد با جهان بینی جمعی جامعهء مرجع رخ می دهند و پس از درونی شدن در قالب کنش هایی جهت یافته، بروز داده می شوند. آنجا که خاستگاه اش نهادهای پرورشی و تربیتی (خانه، مدرسه، مراکز دینی و رسانه های جمعی) است و بروزش ابتدا در نهاد خانواده و سپس بازآفرینی اش در سایر نهادهای مدنی، همچون نهادهای اجتماعی، سیاسی و غیره. دو الگوی متفاوت نهادهای پرورشی که در نهایت به دو جامعه متمایز باز یا بسته منجر می شود. در این راه، در قالب نظریه ای بنیادی و با روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و با استناد به پژوهش هایی کلان نگر و متعدد، به فراتحلیلی که حاصل ارتباط و امتزاج پژوهش های مختلف بوده است، دست یافته و از آن طریق فرآیندی را تبیین می کنیم که به نتایج و ارایه راه حلی منتهی می شود، که برای پرورش و جامعه پذیری یک جامعه سالم و باز ضروری است و آن تعاملی خواهد بود که مشارکت و قرار گرفتن در جایگاه دیگری را، نه تنها چراغ راه خود، که تجربه و سیر عملی جامعه ساخته باشد و نوآوری ها و خلاقیت های افراد و به خصوص جوانان اش را در کل نظام اجتماعی و فرهنگی اش جذب و هضم کند.
واژگان کلیدی: الگوی خاموش- الگوی پنهان- جامعه باز- جامعه بسته - جهان بینی جمعی.
مقدمه
در برخی از دانشگاه های غربی به تازگی رشته ای جدید در علم روان شناسی با عنوان روان شناسی سیاسی ایجاد شده است. در این مبحث بین رشته ای، به الگوهایی در نهادهای پرورشی (خانواده، مدرسه و رسانه ها) توجه می شود که بر بستر آن، شخصیت هایی پرورش می یابند که چون در نهادهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مشغول به فعالیت می شوند، به سمت و سوی همان الگوهایی رفتاری تمایل پیدا می کنند که روان ناخودآگاه شان پیش از آن در خانه و مدرسه و در معرض رسانه های جمعی شکل گرفته است؛ جایی که جهان بینی جمعی به گونه ای است که ممکن است اجازه رشد جهان بینی های گروهی و فردی را داده یا مانع آن ها شود. از این روی، نحوهء پرورشِ شخصیت سیاسی می تواند سالم یا ناسالم باشد که بر طبق همان، در بازآفرینی نهادهای مدنی و سیاسی و غیره نیز با همان کیفیت جلوه گر می شوند (تهرانی، 1383: 7-46؛ تهرانی، 1379: 22-79). این الگوها می توانند در سطح خرد در قالب "کنش ها" ظاهر شوند و در قالبی کلان به شکل "الگوهایی خاموش و پنهان"، که جا دارد به شکلی مفصل تر به هر یک بپردازیم.
نوع و روش تحقیق
این مقاله بخشی از تحقیقی گسترده تر است که نگارنده در قالب نظریه ای بنیادی به آن پرداخته است. نظریه ای را که هم در تز و هم در کتب تألیفی و مقالات علمی و پژوهشی ارایه کرده است و حاصل سال ها کار در این حوزه چه در قالب پژوهشگر و چه به عنوان سرپرست تیم های پژوهشی در مرکز بین المللی گفتگوی تمدن ها و در سازمان مدیریت و برنامه ریزی در بخش برنامه ریزی بلندمدت بخش اجتماعی و فرهنگی و دفتر آمایش سرزمین فعالیت داشته است که با انواع روش های اسنادی و پژوهش های کلان نگر، پانل های متعدد و حتی بعضاً مطالعات موردی، فراتحلیلی را که نتیجه ارتباط، تعمیم و امتزاج نتایج آن هاست، در قالب نظریه ای بنیادی ارایه کرده است.
الگوهای خاموش و پنهان
در هر جامعهای، الگوهایی موجودند که در قالب باورها، هنجارها، ارزش ها، عادت ها، کنش ها و رفتارها بروز کرده، ولی هرگز به زبان رانده نشده و در بسیاری از موارد، افراد معتقد به آن، از وجودشان نیز آگاهی ندارند و فقط به گونهای بدیهی و ناخواسته آن ها را در سبک های زندگی در منزل و فعالیت های کاری پدید آورده و به کار میبرند که در بسیاری از الگوهای حاکم بر نهادهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی تعیین کننده و حتی در انواع نظام های تحول جامعه دخیلاند و هیچ سیاست گذاری و برنامهریزی ای بدون توجه به آن ها قرین موفقیت نخواهد بود.
آن الگوهایی که افراد از وجودشان آگاهی دارند، ولی آن ها را به زبان نرانده و در اظهارات رسمی و رفتارهایی که اهداف شان ذکر شود، به کار نمیبرند، بلکه آن ها را به گونهای خاموش، ولی معنادار جهت دهنده نگرش ها، قضاوت ها و رفتارهای خود میسازند، الگوهای خاموش گفته میشود. در حالی که آن دسته از الگوهایی که افراد از وجودشان آگاهی ندارند و یا به گونهای بدیهی و مفروض، آن ها را اعمال میکنند، یا آنقدر کلی و عمیق هستند که کاملاً پنهان میمانند، الگوهای پنهان را تشکیل میدهند. در کشور ما و سایر کشورهای جهان، به خصوص جوامع بسته یا جوامع باز و آزاد، نمونههایی از این الگوها را میتوان شناسایی و تجزیه و تحلیل نمود.
کنش های شکل دهنده الگوها
توجه به این نکته ضروری است که، هر الگوی خاموش یا پنهانی در سطح کلان معمولاً به طور مستقیم عمل نمی کند و همواره از طریق الگوهایی خُردتر که رفتارها و تعاملات افراد باشند، پدیدار می شود. کنش ها، یکی از این نمونه الگوهایی هستند که در شکل گیری الگوهای کلان بسیار تعیین کننده اند. کنش ها ، نمونه رفتارهایی هستند که با انگیزه های مشخص افراد شکل می گیرند. به بیانی دیگر، هر کنشی فصل مشترکی از رفتارهای فردی است که همواره با آگاهی به سوی هدفی معین جهت گیری و هدایت می شود. جامعه شناسان و پژوهشگران مختلفی درباره کنش ها، نظریه پردازی و تحقیق کرده اند، که یکی از مطرح ترین شان به نظریات ماکس وبر پیرامون انواع کنش برمیگردد. او ضمن تمایز قایل شدن بین انواع کنش ها، کنش معطوف به هدف و عقلایی را عامل تعیین کننده تحول جوامع صنعتی میداند، که امکان طرحریزی، برنامهریزی و ارزیابی علمی را فراهم میآورد. در حالی که جوامع سنتی عمدتاً از کنش های ارزشی، عاطفیِ منفعل و سنتی بهره میبرند که موجب توسعه و پیشرفت نمیشود (وبر، 1367: 71 ـ 75; سازمان ها: سیستم های عقلایی، طبیعی و باز، 1374: 80 ـ 89.). تفکر سنتی در شرق بیشتر از یک طرف احساسی و عاطفی و از طرف دیگر مبتنی بر سنت و رسم است که مورد توجه و مطالعه نظریه پردازان و برنامهریزان قرار گرفته است. اما مباحث وبر پاسخ گوی طرح مسأله ما نیست و ما ناگزیر به جستجوی کنش ها و طرح علل دیگری هستیم.
الگوی خاموش قدرت در پسِ کنش معطوف به قدرت
در شماری از جوامع جهان سوم و در بسیاری از نهادهای مدنی شان، این یکی از اصلی ترین پرسش ها بوده است که چرا عمدتاً پیشرفت و ترقی در اولویت های اساسی، نه تنها دولت ها و ارکان حکومتی، بلکه حتی آحاد مردم قرار ندارد، و مسایل و نیازهای دیگری است که در اولویت قرار میگیرند؟ یکی از این نیازها و اولویت ها، کنش معطوف به قدرت است. کنش معطوف به قدرت، انگیزشی بیش از پیشرفت را تهییج می کند. قدرتی که در سطح فردی سرکوب شده و در سطوح اجتماعی نیاز به بروز هر چه بیشتر می یابد و از هر فرصتی برای تجلی خود سود می جوید. کنش معطوف به قدرت با محور قرار دادن خود، سایر انگیزش ها و به خصوص اهدافِ هر نوع ترقی و پیشرفتی را در اولویت های بعدی قرار می دهد تا خود که پیش از این مدام واپس زده شده، اجازه ظهور یافته و ارضاء گردد. به بیان واضح تر، کنش معطوف به پیشرفت، که اصلی ترین عامل انسانی در توسعه به شمار می رود، کنار گذاشته شده و کنش معطوف به قدرت جانشین اش می شود. در نتیجه، آنچه در کاغذها (برنامهها) آماده هرگز توسط افراد تحقق عملی نمییابد تا توسعه و پیشرفتی را نیز در پی داشته باشد.
در کنش معطوف به پیشرفت، چنان که کارکنان قابلیت ها و کارایی بیشتری از خود نشان دهند، موجبات خشنودی مدیران سازمان را فراهم می آورند و بر اساس آن مستوجب پاداش و ارتقاء می شوند، در حالی که جامعه ای که کنش معطوف به قدرت را در وجود شهروندان اش حک کرده است، قابلیت های کارکنان اش می تواند حتی به قیمت خسران آن ها تمام شود! زیرا مدیریت مبتنی بر کنش معطوف به قدرت، توانایی بیش از انتظار کارکنان و زیردستان را تهدیدی برای خود می بیند! از این روی کنش معطوف به قدرت، نه تنها کارکنان و مدیران سازمان ها و افراد جامعه را به سوی کارایی بیشتر و پیشرفت سوق نمی دهد، بلکه حتی با برنامه ریزی مانع آن می شود! اما ریشههای آن را باید در کجا جست؟
ریشهیابی الگوی خاموشِ خودمحوری در خانواده و جامعه
در عرصه علم روانشناسی سیاسی به الگوهایی در نهادهای پرورشی توجه میشود که چون در مواجهه با روان ناخودآگاه افراد قرار میگیرد، از آنان شخصیت هایی (سالم یا بیمار) میسازد، و در غیر این صورت، افرادی بیمار تحویل جامعه می دهد که الگوهایی مشابه را در نهادهای مدنی بازآفرینی میکنند و انواع نهادهای اجتماعی و سیاسی را پدید میآورند.
باید توجه داشت که نهادهای پرورشی در جوامع سنتی، شامل خانواده و عرصه های مناسک و سنن می شد که با تربیت، آموزش و جامعه پذیری و فرهنگ پذیری به مقاصدش دست می یافت (آگ برن و نیم کوف، 1354: 154-157Stewart,1971:59-60;). اشخاص از بچگی در خانه تربیت می شدند و هنگامی که به سن بلوغ می رسیدند، مناسک گذار، آشناسازی و بلوغ، آنان را با برخی از اساطیر و قواعد دینی و غیره و سنن با آداب و رسوم اجتماعی شان آشنا می ساخت و به کمک آن ها به تدریج اجتماعی می شدند (بیتس، دانیل و فرد، 1375: 677-692). بعدها با پیشرفت های روز افزون جامعه که نظام جدید آموزشی به نهادهای پرورشی افزوده شد، امر پرورش و کسب دانش نیز به مولفه های دیگر اضافه شد؛ به طوری که در محیط مدرسه و دانشگاه شکل گیری شخصیت را هدایت می کرد و تأثیرگذاری نهادهای پرورشی را عمیق تر و گسترده تر می ساخت (علاقه بند، 1364: 107 به بعد). امروزه رسانه ها و به خصوص رسانه های جمعی جایگاهی ویژه را در امر آموزش، پرورش، جامعه پذیری و شکل دهی و رهبری شخصیت افراد بازی می کنند و حتی با کمک تکنولوژی نوین توانسته اند، امر واقعیت مجازی را که می تواند جانشین امر واقعی شود، پدید بیاورند (تامپسون، جان بروکشایر، 1379: 65-251؛ ساروخانی، 1371: 71-96).
خودمحوری یکی از این الگوهای خاموش است که نیاز به ردیابی در نهادهای پرورشی دارد. خودمحوری لازمهء زندگی سالم و انگیزه استقلال فردی است. تنها خودمحوری بیش از اندازه است که بیماری روانی و اجتماعی به شمار میرود. این ناهنجاری در اثر شکست فرد در مراحل رسیدن به بلوغ و کمال بوجود میآید. در شرایطی که پیوستگی اقتدار خانواده و خودکامگی، خواهان ساختار روانی و فکریی باشد که به فرد اجازه آن را ندهد تا به رشد و قوام شخصیت و استقلال آن، زیاد ارزش دهد، افراد به درستی نمیتوانند راه آزاد زیستن را بیاموزند. در نهاد خانواده و سایر نهادهای اجتماعی دخالت های بیجا (در خانواده یا جامعه) همچون ترساندن، تحکم، امر و نهیهای بیمورد میتواند مانع از رشد سالم کودک شود. رشد نارس و نادرست سبب میشود که بسیاری از بزرگسالان از مرحله خودمحوری کودکی به درستی بیرون نیایند و بلوغی ناتمام داشته باشند (تهرانی، 1379: 37 ـ 38 و 70 ـ 71). به عبارتی دیگر، در شرایطی که در خانواده، قدرت و خودکامگی افراد بزرگتر، خواهان ساختار روانی و فکریی باشد که به فرد اجازه بروز خواست ها و تمایلاتی را ندهد که متفاوت با خواست ها و تمایلات اش است، افراد زیردست از استقلال در تصمیم گیری برخوردار نشده و به درستی نمیتوانند روی پای خود بایستند. چنین تعاملات معطوف به قدرتی منجر به رشد شخصیتی ناقص و رشد نارس میشود.
در نتیجه، افراد همین که از جمع خویشان بیرون میآیند، در کوران فعالیت های اجتماعی کودکانه در پی منافع خویشاند و دیگران تا آنجا برایشان مهماند که نیازهای خودمحورانه آنان رابرآورده سازند. بنابراین سرکوب ها به ویژه در خانواده و مدرسه، افرادی خودمحور و خودبین تحویل جامعه میدهند که عامل ممیزی و کنترل رفتارشان از همان کودکی به شکل بیرونی و چیرهگون بروز میکند و به همین خاطر است که جوهرهء هستی فرد و در نتیجه جامعه در خدمت تاخت و تاز و درگیری مدام او و ابرمن شخصیت اش (کمال مطلوب) قرار میگیرد. این جاست که اگر خودبینی فرد توسط منِ شخصیت اش (هستی مستقلِ روان فرد) به عنوان ناظر و مسئول درونی، تعدیل نشود، افرادی به جامعه تحویل میدهد که به شکل بیمارگونهای ضد فرد و اجتماع میشوند. از این روی، اشخاص در چنین جوامعی همواره برای ادامه زندگی مجبور میشوند، دیگری را مسبب و مسئول ناکامی خود و نابسامانی جامعه بخواند. به عبارتی دیگر، کنترل جهانبینی فردی اشخاص توسط جهانبینی جمعی در خانواده، مدرسه و رسانه ها موجب میشود که افرادی عمدتاً خودمحور بار آیند، که برای کنش در نهادهای مدنی جوامع آزاد مناسب نبوده و تربیت نشدهاند. در این شرایط، میل روانیِ فردی همواره بر نیازهای اجتماعی، مثل قراردادهای اجتماعی و قانون و ضابطه میچربد. بدین گونه در محیط ناامن اجتماعی، افراد مدام چشم بر نیازهای روانی عقیم مانده خویش دوخته تا زنده بمانند و خود را از آب گل آلودِ غریبه آزار اجتماع بیرون بکشند. در این هنگام، افراد جامعه در گیرودار واماندگیهای کودکی خود مانده و دیگران به آن ها هستی میدهند و یا هستی را از آنان میگیرند!؟ افراد خودمحور هنگام تفکر، تصمیمگیری، انتخاب و کنش با نادیده گرفتن و حذف دیگران، خودمحوری شکل گرفته زیر ضربات سرکوبگر را در نهادهای اجتماعی بازآفرینی میکنند. به بیانی دیگر در تعاملات سرکوبگر، شخص سرکوب شده در خانواده و مدرسه، خود شخص سرکوبگر در نهادهای مدنی میگردد که در پی نیازهای واپس زده شده و قربانی شده خویش است. از اینجاست که کنش معطوف به قدرت در اولویت تمامی کنش های دیگر قرار میگیرد. حتی هنگامی که کنش معطوف به قدرت ارضاء میشود، کنش های مکمل نیز به سوی کنش معطوف به پیشرفت کشیده نمیشوند، بلکه به سمت نیازهایی سوق مییابند که از کودکی واپس زده شده اند و بزرگسالان رشد نیافتهء جامعه را به سوی خود میکشند. ایستایی و درجا زدن در این ناتوانیها و نارسیهایی که فرد برای رسیدن به آمال اش حس میکند، سلسله جنبان زورگویی، زورشنوی، پرخاشگری، جا زدن، عصیان و جدایی میشود و او برای جبران و پوشاندن آن کمبودها، شیفته قدرت میگردد و سرشت اقتدارگرایی اش به طور کامل در نهادهای مدنی هویدا میشود!؟ به عبارت دیگر، زورگویی، زورشنویی و عصیان، نتایج واکنش های افراد در نهادهای جامعهای است که از طریق نهادهای پرورشیِ خانواده، مدرسه و رسانه ها همان گونه تربیت شده است و طبعاً چون در نهادهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی قرار گیرد، همان الگوها را چون سرمشقی تکرار خواهد کرد.
الگوی پنهانِ شیفتگی قدرت در روان، آن گاه جامعه
اگر جامعهای برای تربیت و آموزش کودکان و اعضای جوان خود بتواند تواناییهای آنان را شناخته و به آن ها بها دهد و به رشد و رویششان کمک کند تا آنان با توان، ارزش، تجربه و نگاه خود بزرگ شوند و مزه استقلال و تفکر و تصمیمگیری را بچشند، این افراد دیگر دنباله روی بیچون و چرای هیچکس یا همرنگ دست و پا بسته هیچ شخصی نخواهند شد و شیفته قدرت به هر سوی سرگردان نخواهند گشت. منِ شخصیت (هستی مستقل روان فرد) چنین افرادی با روحیات فرمانبرداری و قدرتمداری و منِ عوامانه، بیگانه خواهد بود.
کودکانی که در محیط خانواده از پدر یا والدین خشونت وافر دیده و به زور مطیع و تسلیم بلاشرط شوند، پس از آن که وارد جامعه شدند، به زبونی، توکل و رضا، خو خواهند کرد و به جانشینان پدر در سایر نهادهای مدنی تکیه خواهند کرد و هرگز شخصیتی مستقل نخواهند یافت. آنان برای پوشاندن و جبران این ناتواناییها، شیفته قدرت میشوند و افسون قدرت، آن ها را پیوسته به دنبال خود میکشد، در حالی که در اندیشه خود تصور میکنند که از آن متنفرند!؟ هم و غم ایشان در این است که یا با پول یا با زورشان بر دیگران غلبه کنند و از هر چیز برای نیل به قدرت استفاده میکنند. چنین افرادی، دیگر کاملاً از درون، افرادی اقتدارگرا و شیفته قدرت شدهاند. آنان بدون این که خود بدانند، الگوی پنهان شیفتگی قدرت را در همه جا بازآفرینی می کنند. شکوفایی یک فردِ اقتدارگرا به وصول چیزی یا وصال کسی یا راهنمایی دیگران بستگی دارد و راز آزاد زیستن اش گاه دربست در دست دیگران است. در حالی که فرد اقتدارگرابدون آگاهی از کشش درونی خود به فرمانبرداری و رضایت به قدرت، راه نجات خود و جامعه را در مبارزهای با اهریمنان بیرونی و دژخیمان دیگر میبیند. گویا تنها این فرد یا آن گروه کمر به نابودی او بستهاند که پایداریشان، بدبختی و سرنگونیشان، خوشبختی میآورد. کسی که این چنین درون حرمان های خویش تنها مانده، همچون کسی است که در حال غرق شدن است و برای حفظ جان خویش، تنها به فکر نجات خویشتن است. او دستی ندارد که به سوی دیگری دراز کند، مگر برای کمک گرفتن. در چنین شرایطی ضرورت های جامعه با امیال فرد همخوانی ندارد. در این جاست که فرد تنها به واژگون کردن اجتماع میاندیشد. در چنین جامعهای، مردم با این امید که شورش میکنند و همه چیز درست میشود، به بهای هست و نیست خود مبارزه میکنند. اما بعد از مدتی که بسیاری از کاستیها اجتماعی هم چنان به قوت خود باقی ماند، یا ناامید میشوند یا به فکر تحول ناگهانی دیگری میافتند و کمتر کسی جرأت میکند تا شبی به عنوان مردی انقلابی برای سرنگونی استبداد خانهزاد، کمر همت ببندد. بسیاری از اینان با بستگان و نزدیک شان رابطهای نابرابر دارند و اصلاً چنین عوامل ریشهای را در آفرینش و بازآفرینی نهادهای استبدادی و اقتدارگرا نمیبینند!؟ در چنین شرایطی، کسی از خود نمیپرسد که چگونه ممکن است تک تک افراد سالم و خوب باشند، ولی جامعه یا دولت، نهادهای سیاسی یا سایر نهادها ناسالم و بد از آب بیرون بیایند؟ در چنین جامعهای تصور بر آن است که شورش و عصیان، کاری میکند کارستان و تمامی گرههای کور را در عرصههای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باز خواهد کرد. چنین جامعهای حتی زمانی که استبداد بیرونی را بیرون میکند، استبداد درونی از او روی برنخواهد تافت و در جای جای گزینش های نهادهای مدنی سر بر خواهد آورد و آن گاه که کاستیها افزون گردد، به استبداد بیرونی نیز دوباره رجوع خواهد نمود، زیرا شخص یا جامعهء شیفته قدرت، مهمتر از جنبهء اقتصادی و فرهنگی، در روان و وجود خود هنوز بدانوابسته مانده است!؟ چون در روانشناسی سیاسی و روانشناسی قدرت، وابستگی به هر چیزی باعث "خودفراموشی" میگردد و به تهی شدنی میانجامد که اقتدارگری را قویتر از گذشته متولد یافته خواهد دید و ستم پیوند ارگانیک خود را در نهادهای گوناگون جامعه، به عنوان یک کل تماماً از دست نخواهد داد.
ریشهیابی استبداد از فرد تا جامعه
در تاریخ بررسیهای اجتماعی، استبداد و نحوه پیدایش و بازآفرینی آن در جامعه از جایگاه ویژهای برخوردارست. باورهای عامه مردم، استبداد را ساخته و پرداختهای تحمیلی از طرف شخص، گروه یا کشوری خاص می پندارد. در حالی که در سال های گذشته، روی نهادهای اجتماعی، اقتصادی و قدرت متمرکز می شدند تا عوامل شکل گیری و صلبی شدن استبداد را دریابند، اما در تحلیل های معاصر، آن را بیشتر بازتابِ فرهنگ و سرشتِ روان جمعی افراد یک جامعه میدانند (Horkhaimer, 1922:31; Erickson,1950; Adorno, 1982:256-58). افراد یک جامعهء استبداد پرور و بسته، بیخبر در کوچه پس کوچههای حرمان و سرخوردگی، بدنبال شخص یا گروهی میگردند که عامل بیرونی سرخوردگیهای فردی و استبداد اجتماعی باشد، غافل از این که آن عاملی که الگوهای یک جامعه استبدادی و بسته را تعیین کرده و مدام قوام میبخشد، در درون تک تک افراد نهفته است که خصلتی جمعی پیدا میکند!؟ خودکامگی در هیچ جامعهای نمیتواند هزاران سال ماندگار باشد، مگر بر مبنای روابط فراگیر اجتماعیای که فرمانبرداری، سرسپردگی، کرنش، سازش و از همه مهم تر پذیرش ستم، مولفههای آن اند. روانی که از کودکی در خانواده و مدرسه با اطاعت شکل میگیرد، در صورت کاهش یا نیستی قدرت از خود میرمد و تلاش برای آزادی، معنی خودرأیی و گسست پیدا میکند، و این گسست و خودرأیی گاه چنان آشوبی میآفریند که شخص برای جلوگیری از نابسامانی روانی مجبور میشود، زیر سلطه دیگری برود و شور جمعی چنان پوششی به خصوصیات اقتدارگرانهء او میدهد که تلاش برای رهایی، به تن دادن به اسارت دیگری میانجامد. به بیانی دیگر، کرنش و فرمانبرداریِ تجویزی در نهادهای پرورشی موجب بازآفرینی آن در انواع نهادهای مدنی میشود، ولی افراد معمولاً علل چنین نمودی را در روان خود نمییابند، بلکه آن را تنها در اندیشه و رفتار
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 6
معرفی میگوهای پرورشی
1- میگوی سفید هندی(Penaeus indicus)
این گونه بدنی نیه شفاف، به رنگ صورتی کمرنگ تا زرد دارد. از مهم ترین مشخصات این گونه وجود یک جفت آنتن بسیار بلند شیری رنگ است که آن را از سایر گونه ها متمایز می سازد.
این گونه در مقایسه با سایر گونه ها برای پرورش در سواحل جنوبی کشور از بازده خوبی برخوردار است و بخش وسیعی از استخرهای پرورشی را به خود اختصاص داده است.
درجه حرارت 22 تا 23 درجه سانتیگراد و شوری 15 تا 25 جزء در هزار برای پرورش این گونه مناسب است.
نکته: میگوی سفید هندی در مقایسه با سایر گونه ها زودتر فاسد می شود، لذا در حمل و نقل و نگهداری بعد از صید، باید بسیار دقت کرد.
2- میگوی موزی(Penaeus merguiensis)
بدن میگوی موزی به رنگ صورتی تا زرد کمرنگ است و خالهای قرمز مایل به قهوه ای دارد(شبیه موز کمی مانده). این گونه در آبهای جنوبی کشور به صورت طبیعی وجود دارد و از انواع میگوهای مرغوب محسوب می شود.
درجه حرارت 25 تا 32 درجه سانتیگراد و شوری 15 تا 32 جزء در هزار برای پرورش این گونه مناسب است.
3- میگوی ببری سبز(Penaeus semisulcatus )
بدن این گونه باندهایی رنگی دارد که این باندها به صورت اریب یا متقاطعند. در ایران مطالعات فراوانی بر روی این گونه برای پرورش صورت گرفته است که هم اکنون نیز ادامه دارد؛ اما هنوز اطلاعات دقیقی درباره شرایط زیستی آن در دست نیست.
درجه حرارت 24 تا 34 درجه سانتیگراد و شوری 15 تا 28 جزء در هزار برای پرورش این گونه مناسب است.
نکته: از آن جا که این گونه نسبت به تغییرات شوری مقاوم و از سازگاری مناسبی در نقاط مختلف دنیا برخوردار است، گونه پرورشی مناسبی تشخیص داده شده است.
مکان یابی
منبع آبی
دو منبع آبی وجود دارد:
1- آب شور دریا: نزدیکی کارگاه به آب دریا از مزایای آن است. منبع اصلی تامین آب استخرهای پرورشی آب دریاست که به روشهای مختلف(کانالهای آبرسانی، پمپاژ، جزر و مد،...) به حوضچه ها انتقال می یابد. نکته مهم در استفاده از آب دریا محل استفاده از آب است. این مکان به دلیل کدورت و گل آلودگی آب و همچنین نوسانات شوری نباید در حاشیه مصبها و خورها قرار داشته باشد؛ ضمن اینکه باید از منابع آلوده کننده آب نظیر کارخانه ها، فاضلابهای صنعتی و خانگی، بنادر و ... دور باشد.
آب مورد استفاده باید تمیز و شفاف باشد و نوسانات شوری آن بالا نباشد، بهترین مکان برای برداشت آب دریا مناطق شنی و صخره ای است که کدورت کمی دارد.
2- آب شیرین:
1- برای شستشو
2- برای تعدیل شوری آب استخرها(به دلیل تبخیر) استفاده می شود.
شرایط اقلیمی
1- بارندگی زیاد نباشد.
2- محل باید دارای اقلیم گرمسیری و نیمه گرمسیری و تعداد روزهای آفتابی آن در طول دوره بالا باشد.
توپوگرافی منطقه
زمین مسطح باشد و یا شیبی ملایم داشته باشد.
بافت خاک
1- 30-50% رس مناسب است
2- تناسب رس و شن مناسب باشد.
3- خاک حاصلخیز باشد.
نزدیکی به مراکز تهیه لارو و فروش میگو
امکانات و تاسیسات
آب بهداشتی- تلفن- برق
جزر و مد
تغییرات جزر و مد ملایم باشد(2-3 متر) و از 1 متر کمتر و از 4 متر بیشتر نباشد.
نیروی متخصص و کاری
ساختار استخرهای پرورش میگو
استخرهای میگو از جنس خاکند و عملیات ساخت آنها با توجه به نوع گونه، شرایط اقلیمی و امکانات موجود صورت می گیرد. از آن جا که میگو کفزی است و از بستر استخر برای زیست استفاده می کند، این استخرها به گونه ای طراحی می شوند که حائز بیترین وسعت بستر باشند. به این منظور درون استخرها را به صورت سکو طراحی می کنند به طوری که فاصله کف سکو 30 تا 60 سانتی متر از سطح آبگیری است و عمق بخش عمیق و محیط استخر نیز بین یک تا 2/1 متر است. کانالهای حاشیه استخرها این حسن را دارند که اولا وسعت بیشتری را جهت تغذیه و زیست میگوها فراهم می آورند، ثانیا برای پناه بردن میگو به اعماق بیشتر در فصول گرم و برداشت میگو در انتهای دوره پرورشی کاربرد دارند.
استخرهای پرورشی دریچه ورودی و خروجی نیر دارند. دریچه ورودی به توریهای ریزی برای جلوگیری از ورود موجودات هرز مجهز شده است. دریچه خروجی نیز ساختاری بتنی دارد که شامل سه ردیف شیار است. درون این شیارها توسط صفحات فلزی یا شاندورهای چوبی می شود. میزان آب خروجی نیز با این دریچه تنظیم می شود.
مساحت استخرهای پرورش میگو معمولا یک هکتار در نظر گرفته می شود، چرا که بیشتر از یک هکتار نیازمند به مراقبت و رسیدگی بیشتر دارد. ضمن این که انجام عمل کوددهی، غذادهی، صید و سایر عملیات بر روی آنها دشوارتر است(شیب این نوع استخرها از ورودی به طرف خروجی 2 در هزار است).
مراحل آماده سازی استخرهای پرورش میگو
خالی و خشک کردن استخر
آب استخر را کاملا خالی کرده به علت پستی و بلندی لجن کشی کرده و به آن فرصت می دهند تا آفتاب بخورد.
لجن برداری
شست و شوی استخر
برای این کار استخر را تا ارتفاع 20-30cm آبگیری و خالی می کنند.
شخم زنی
برای حاصلخیزی خاک بستر استخرها، لایه سطحی خاک در معرض هوا قرار می گیرد. این عمل سبب خروج گازهای سمی موجود در خاک و سرعت بخشیدن به تجزیه مواد موجود در بستر می شود. به این منظور به عمق 20 تا 30 سانتی متر خاک استخر را زیرورو می کنند.
آهک پاشی
1- میزان دو تن در هکتار
2- برای ضد عفونی و از بین بردن انگلها آهک پاشی بصورت پودر یا مایع
3- کار دیگر آن تامین Ca است.
اصلاح و تعمیر دیواره و بستر استخرها
آبگیری استخرهای پرورشی
تامین آب استخرهای پرورش میگو در سیستمهای پرورشی ایران معمولا از طریق کانالهای ارتباطی با دریا و پمپاژ صورت می گیرد و همان طور که گفته شد، آب مورد نیاز از مکانی تامین می شود که آب آن کیفیتی مطلوب داشته باشد. حال اگر به عللی منبع آبی دچار آلودگی و کدورت شده باشد، بهتر است چند روز صبر کرد تا آب ساکن و از بار آلودگی یا کدورت آن کاسته شود.
آبگیری استخرهای پرورشی میگو خود دو مرحله دارد:
آبگیری اولیه
در این مرحله استخرها را به ارتفاع 40 سانتی متر آبگیری می کنند، سپس عملیات مبارزه با موجودات ناخواسته و کوددهی اولیه را انجام می دهند.
مبارزه با موجودات ناخواسته