نظام آموزشی پاکستان 27ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

نظام آموزشی پاکستان

تاریخچه و ساختار نظام آموزشی

آموزش پیش دانشگاهی

آموزش پیش دبستانی

آموزش پایه

آموزش ابتدایی

آموزش متوسطه

آموزش عالی

آموزش معلمان

آموزش ضمن خدمت

آموزش استثنایی

آموزش بزرگسالان

آموزش زنان

آموزش علوم مذهبی

نظام آموزشی پاکستان

آموزش پیش دانشگاهی

ساختار آموزشی

تحصیلات‌ ابتدایی‌ طی دوره‌5ساله‌ (Grades 1-5) ازسن‌5سالگی‌ آغاز می‌گردد.سپس‌ دانش‌ آموزان‌ وارد دوره‌ آموزشی دو مرحله‌ ای‌ مشتمل برمرحله‌ اول‌(Grades 6-8) و مرحله‌ دوم‌ (Grades 9-10) می گردند.نهایتا در پایان‌ دوره‌ های‌ مذکورو پس ازگذراندن‌ آزمونهای‌دوره‌10ساله،گواهینامه‌Secondary School Certificate (SSC) به فارغ التحصیلان اعطا میگردد.پس‌ازدریافت‌گواهی‌ مذکور،دانش‌ آموزان‌ ازمجوز ورود مستقیم به کالجهای‌ وابسته‌ به‌دانشگاهها واحرازمدرک‌(Bachelor Degree)پس‌از4سال‌ تحصیل‌ برخوردارمی گردند.علاوه براین،با گذراندن دوره‌ پیش‌ دانشگاهی‌‌2ساله(Grades11-12)گواهینامه(SSC)به فارغ التحصیلان اعطا می گردد.درمجموع‌ دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی، پس‌ از12سال‌ تحصیل‌ با شرکت‌ درآزمونهای نهایی‌ با دریافت‌ مدرک‌ دیپلم‌ متوسطه‌Higher Secondary Certificate(HSC) به آزمودن شانس‌ خود جهت ورود به‌ دانشگاه‌ می پردازند .

آموزش پیش دبستانی

مقطع آموزش پیش دبستانی در کشور پاکستان مدت زمان 6 ماه  به طول انجامیده  و از سن5سالگی آغاز می گردد.گفتنی است که کلیه برنامه های آموزشی و مراقبتی مراکز آموزش پیش دبستانی کشور پاکستان به صورت اجباری و رایگان به کلیه کودکان پاکستانی ارائه می گردد.مهدکودک از جمله اولین مکان های آموزشی کشور پاکستان به شمار می آیدکه کودکان را جهت آموزش و تربیت بدانجا می سپارند. پس از مهدکودک دورة آمادگی است، این مرحله از مراحل آموزش بمدت 1سال برای کودکانی که قصد ورود به مقطع ابتدایی را دارند در کودکستانها ارائه می گردد.گذراندن دوره آمادگی برای کودکان بین رده های سنی 4 تا 5 سال که قصد ورود به مقطع ابتدایی را دارند، الزامی است. چراکه والدین کودکان به هنگام ثبت نام  کودکان خود در مدارس ابتدایی، ملزم به ارائه مدرک قبولی دوره آمادگی فرزند خود را می باشند.هدف از گذراندن این دوره ، آشنایی کودکان با دروس، ضوابط، شرایط مدرسه و همچنین تقویت و پرورش قابلیت های فکری و روحی و اجتماعی آنان و نهایتا آماده سازی کودکان جهت ورود به مقطع آموزش ابتدایی است.

آموزش پایه

تحصیلات اجباری(آموزش پایه) بر5/10سال  تحصیلی (مقاطع پیش دبستانی تا مقطع تکمیلی متوسطه)مشتمل می گردد.

آموزش ابتدایی

ساختار آموزش ابتدایی

نرخ معلمین زن

تعداد کل معلمین

نرخ دختران ثبت نامی

تعداد کل کودکان ثبت نامی

تعدادمدارس

سال تحصیلی

84500

260900

3342000

10400000

110522

1990

92700

277800

3675000

10937000

114142

1991

94900

293500

3714000

10736000

112379

1992

69300

299000

4596000

12726000

130596

1993

109600

322000

5055000

13288000

134060

1994

114500

334000

5638000

14264000

139634

1995

109300

331000

5702000

14527000

143130

1996

112600

339500

6312000

15553000

150963

1997

برنامه های آموزشی

ازجمله مهمترین برنامه های آموزشی مقطع آموزش ابتدایی میتوان به دروس زبان اول،زبان دوم، ریاضیات،علوم اخلاقی واسلامی،فیزیک،علوم،هنر،علوم اجتماعی،زبان فارسی پشتو و فرهنگ پاکستانی،کار عملی و طرح درختی اشاره نمود. گفتنی است که مدت زمان ارائه هفتگی دروس آموزشی مقطع ابتدایی بردوره های آموزشی5روزکاری کامل(4ساعت و40دقیقه طی 7جلسه آموزشی و نصف روزشامل 2ساعت و40 دقیقه طی 4 جلسه آموزشی)مشتمل می گردد.گفتنی است که مدت زمان ارائه هفتگی دروس آموزشی مقطع مقدماتی متوسطه بردوره های آموزشی5روزکاری کامل(5ساعت و 20دقیقه طی 7جلسه آموزشی و جلسات نصف روزه شامل 2ساعت و20 دقیقه طی 4 جلسه آموزشی) مشتمل می گردد.کل دوره های هفتگی آموزشی بر 45 هفته آموزشی مشتمل می گردد.

برنامه های آموزشی پایه بنا به پایه های تحصیلی

پایه های 4و 5

پایه3

پایه های 1و2

ماده درسی

پایه

نظام آموزشی پاکستان 19ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

نظام آموزشی پاکستان

تاریخچه و ساختار نظام آموزشی

آموزش پیش دبستانی

آموزش پایه

آموزش ابتدایی

آموزش متوسطه

آموزش عالی

نظام آموزشی پاکستان

آموزش پیش دبستانی

مقطع آموزش پیش دبستانی در کشور پاکستان مدت زمان 6 ماه  به طول انجامیده  و از سن5سالگی آغاز می گردد.گفتنی است که کلیه برنامه های آموزشی و مراقبتی مراکز آموزش پیش دبستانی کشور پاکستان به صورت اجباری و رایگان به کلیه کودکان پاکستانی ارائه می گردد.مهدکودک از جمله اولین مکان های آموزشی کشور پاکستان به شمار می آیدکه کودکان را جهت آموزش و تربیت بدانجا می سپارند. پس از مهدکودک دورة آمادگی است، این مرحله از مراحل آموزش بمدت 1سال برای کودکانی که قصد ورود به مقطع ابتدایی را دارند در کودکستانها ارائه می گردد.گذراندن دوره آمادگی برای کودکان بین رده های سنی 4 تا 5 سال که قصد ورود به مقطع ابتدایی را دارند، الزامی است. چراکه والدین کودکان به هنگام ثبت نام  کودکان خود در مدارس ابتدایی، ملزم به ارائه مدرک قبولی دوره آمادگی فرزند خود را می باشند.هدف از گذراندن این دوره ، آشنایی کودکان با دروس، ضوابط، شرایط مدرسه و همچنین تقویت و پرورش قابلیت های فکری و روحی و اجتماعی آنان و نهایتا آماده سازی کودکان جهت ورود به مقطع آموزش ابتدایی است.

آموزش پایه

تحصیلات اجباری(آموزش پایه) بر5/10سال  تحصیلی (مقاطع پیش دبستانی تا مقطع تکمیلی متوسطه)مشتمل می گردد.

آموزش ابتدایی

ساختار آموزش ابتدایی

نرخ معلمین زن

تعداد کل معلمین

نرخ دختران ثبت نامی

تعداد کل کودکان ثبت نامی

تعدادمدارس

سال تحصیلی

84500

260900

3342000

10400000

110522

1990

92700

277800

3675000

10937000

114142

1991

94900

293500

3714000

10736000

112379

1992

69300

299000

4596000

12726000

130596

1993

109600

322000

5055000

13288000

134060

1994

114500

334000

5638000

14264000

139634

1995

109300

331000

5702000

14527000

143130

1996

112600

339500

6312000

15553000

150963

1997

برنامه های آموزشی

ازجمله مهمترین برنامه های آموزشی مقطع آموزش ابتدایی میتوان به دروس زبان اول،زبان دوم، ریاضیات،علوم اخلاقی واسلامی،فیزیک،علوم،هنر،علوم اجتماعی،زبان فارسی پشتو و فرهنگ پاکستانی،کار عملی و طرح درختی اشاره نمود. گفتنی است که مدت زمان ارائه هفتگی دروس آموزشی مقطع ابتدایی بردوره های آموزشی5روزکاری کامل(4ساعت و40دقیقه طی 7جلسه آموزشی و نصف روزشامل 2ساعت و40 دقیقه طی 4 جلسه آموزشی)مشتمل می گردد.گفتنی است که مدت زمان ارائه هفتگی دروس آموزشی مقطع مقدماتی متوسطه بردوره های آموزشی5روزکاری کامل(5ساعت و 20دقیقه طی 7جلسه آموزشی و جلسات نصف روزه شامل 2ساعت و20 دقیقه طی 4 جلسه آموزشی) مشتمل می گردد.کل دوره های هفتگی آموزشی بر 45 هفته آموزشی مشتمل می گردد.

برنامه های آموزشی پایه بنا به پایه های تحصیلی

پایه های 4و 5

پایه3

پایه های 1و2

ماده درسی

پایه

تعداد ساعات هفتگی

تعداد جلسات هفتگی

تعداد ساعات هفتگی

تعداد جلسات هفتگی

تعداد ساعات هفتگی

تعداد جلسات هفتگی

ساعات هفتگی

4

6

-

-

-

-

زبان اول

-

-

2

3

2

9

شنیدن و صحبت کردن

-

-

6

9

8

12

خواندن

-

-

4

6

4

6

نوشتن

4

6

4

6

-

-

زبان دوم

6

4

4

6

6

9

ریاضیات

6

4

2

3

20/1

2

علوم اسلامی

3

2

2

3

2

3

 تربیت بدنی

5

20/3

-

-

-

-

 علوم

4

40/3

-

-

-

-

علوم اجتماعی

تحقیق در مورد پاکستان 24 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 25 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

1- موقعیت جغرافیایی

پاکستان در جنوب غربی آسیا در محدوده 23 الی 36 درجه عرض جغرافیایی و 61الی 75 درجه طول شرقی واقع شده است مساحت این کشور 803943 کیلومتر مربع می باشد طولانی ترین فاصله شمال شرقی تا جنوب غربی این کشور 1875 کیلومتر و جنوب شرقی تا شمال غربی آن 1006 کیلومتر است 814 کیلومتر نیز مرز ساحلی دارد مرز مشترک این کشور با ایران 891 کیلومتر با افغانستان 2466 کیلومتر با چین 523 کیلومتر و با هند 2028 کیلومتر می باشد .

پاکستان در قسمت شرقی بخشی از راضی کشمیر را که اکثریت وسیعی از جمعیت آن مسلمان هستند تحت کنترل خود دارد از ابتدای جدایی پاکستان در 1947 از شبه قاره هند و تاسیس این کشور حاکمیت بر کشمیر مورد اختلاف دو کشور هند و پاکستان بوده است.

این اختلاف موجب جنگی در همان ابتدا میان دو کشور گردید و بخشی از کشمیر به نام کشمیر آزاد به پاکستان واگذار گردید کشمیر آزاد 11639 کیلومتر وسعت دارد و مرکزش مظفر آباد است .

2- عوارض طبیعی

این کشور به سه منطقه جغرافیایی اصلی تقسیم می شود ارتفاعات شمالی جلگه رود سند و فلات بلوچستان

سه سلسله جبال بزرگ جهان یعنی هیمالیا قراقوم و هندوکش در مناطق شمالی پاکستان با هم تلاقی می کنند تقریبا کلیه مناطق شمالی و شمال غربی این کشور از کوههای مرتفع پوشیده شده واین کوهها غالبا مشخص کننده مرزهای بین المللی بین پاکستان چین و افغانستان هستند .

هفت قله از 16 قله مرتفع جهان در پاکستان واقع شده ودر منطقه بلتستان به تنهایی بیش از 45 قله با ارتفاع بین 5500تا 7200 متر وجود دارد.

بزرگترین قله پاکستان که دومین قله مرتفع جهان نیز هست ک-2(8400متر )نام دارد .

3-رودها

رود سند که از برف کوههای هیمالیا سرچشمه می گیرد طولی معادل 2900 کیلومتر دارد ویکی از بزرگترین رودهای جهان است این رود مسیر خود را از تبت آغاز می کند و پیش از ورود به پاکستان از منطقه مورد اختلاف کشمیر می گذارد این کشور بدون جریان پیوسته آب سند که نیروی برق وآب آن را تامین می کند نمی تواند به حیات خود ادامه دهد 1609 کیلومتر از کل طول رود در این کشور جریان دارد حجم آب رود سند و رودهای فرعی آن دو برابر حجم رود نیل و ده برابر حجم رود کلورادو است رودهای دیگر آن رودهای جهلوم چناب راوی بیاس وستلج می باشد.

4-شهرها

پایتخت پاکستان شهر اسلام آباد است این شهر در اکتبر 1959 به عنوان پایتخت جدید پاکستان (بجای کراچی ) انتخاب شد تمامی ساختمانهای اصلی دولت در این شهر قرار دارد این شهر کم جمعیت و خوش آب وهوا محل وزارت خانه ها وسفارتخانه ها و مرکز دیپلمات نشین است جاده مری منطقه خوش آب وهوا وییلاقی و کوهستانی این نواحی از میان آن می گذرد وسرسبزی خاصی به آن بخشیده است دانشگاه قائد اعظم اسلام آباد وموسسه علوم هسته ای پاکستان در این شهر قرار دارد.شهر لاهور مرکز استان پنجاب ومرکز دانش وفرهنگ اسلامی است که محل همایی روشنفکران ومرکز سمینارهای علمی ومرکز روحانیت وبر جسته ترین علما شیعه وسنی است واز مهم ترین مراکز تاریخی ادب فارسی به شمار می رود .

شهر راولپندی بر خلاف اسلام آباد بسیار پر جمعیت وسابقا بخشهای اداری در آنجا مستقر بود . دراین شهر پادگانها و تاسیسات نظامی متعددی به چشم مس خورد هنوز هم قسمت اعظم ستادهای ارتش در آنجا قرار دارد از دیگر شهرهای پاکستان می توان کراچی پیشاور کویته را نام برد.

1-جمعیت وترکیب آن

جمعیت پاکستان در اول ژانویه 2000 میلادی ،01/141 میلیون نفر تخمین زده می شود جمعیت این کشور در زمان استقلال (1947) حدود 5/32 میلیون نفر بود براساس سرشماری سال 1981 جمعیت این کشور به 446/253/84 نفر رسید که از این تعداد 677/232/44 نفر مرد و 967/020/40 نفر زن بودند (تراکم جمعیت در نیمه سال 1992در هر کیلومتر مربع 6/149 نفر بوده است )

به رغم رشد ملاحظه شهر نشینی هنوز بیش از هفتاد درصد جمعیت این کشور روستا نشین هستند در حال حاضر 78 در صد جمعیت پاکستان کاملا بی سواد هستندوبیش از 30 درصد جمعیت پایین تر از خط فقر قرار دارند تخمین زده می شود جمعیت این کشور در سال 2050 میلادی با 381میلیون نفر پس از هند وچین قرار گرفته و پاکستان سومین کشور پر جمعیت جهان بشود.

این کشور دارای جمعیت جوانی است در حدود 46 در صد از جمعیت زیر 15 سال هستند پس از اشتغال افغانستان نیز حدود سه میلیون افغانی به پاکستان پناهنده شدند این پناهندگان علاوه بر هزینه مالی برای پاکستان امنیت و آرامش این کشور را مختل نمودند پاکستان پس از جنگ افغانستان درصدد است برای بازگشت آوارگان افغانی برنامه ای تنظیم نماید تا برای ایجاد امنیت مشکلی پیش نیاید.

5- فرودگاهها: سازمان هوانوردی پاکستان که به لحاظ سازمانی زیر نظر وزارت دفاع بود از سال 1969 از این وزارت جداشد وبه صورت یک سازمان خودگردان با نظارت عالیه و نهایی وزارت در آمد سازمانهای که زیر نظر بخش هوانوردی هستند عبارت است از :هواپیما یی بین المللی پاکستان هواپیمایی کشوری سازمان توسعه فرودگا هها نیروی حفاظت فرودگاه وسازمان هواشناسی .

در 1982 سازمان هواپیمایی کشوری تاسیس شد که کار ان تنظیم و هدایت ارتقای ترافیک هوایی است سیاستگذاری تجهیزات و مسائل مربوط به خطوط پرواز و ارتقا وضعیت پروازها نیز به عهده این سازمان است در 1965 سازمان توسعه فرودگاههای

پاکستان 7ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

پاکستان

پاکستان کشوری است در جنوب آسیا. پایتخت آن اسلام‌آباد است. بر طبق سرشماری سال ۲۰۰۵ کشور پاکستان با جمعیتی در حدود ۱۵۸ میلیون نفر ، ششمین کشور پر جمعیت دنیا بشمار می رود.

تاریخ

این سرزمین جزئی از هندوستان بود خود نیز مستعمره بریتانیای کبیر بود. در هنگام قیام گاندی برعلیه استعمار، پاکستان به رهبری محمدعلی جناح (از یاران گاندی) پیش از استقلال هند، استقلال خود را بازیافت. در قسمت غربی پاکستان، منطقه کویری وسیعی وجود دارد که به بلوچستان انگلیس مشهور است. این قسمت جزء خاک ایران بود که در زمان ناصرالدین شاه قاجار بر طبق قرارداد گلداسمیت از خاک ایران جدا شد.

سیاست

پاکستان عضو سازمان ملل متحد و پیمان اکو می‌باشد. همچنین از دوران استقلال پاکستان و هند از بریتانیای کبیر، این کشور عضوی از اتحادیه کشورهای همسود (مشترک‌المنافع) بوده است. گرچه عضویت پاکستان در این اتحادیه سه بار به لغو شده است: نخستین بار در سال ۱۹۷۲ پس از آنکه اتحادیه کشورهای همسود استقلال بنگلادش (پاکستان شرقی) را از پاکستان به رسمیت شناخت، دولت پاکستان به نشانه‌ی اعتراض این اتحادیه را ترک کرد، که البته مجدداً در سال ۱۹۸۹ به اتحادیه بازگشت. عضویت پاکستان از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ به دلیل کودتای غیرقانونی ژنرال پرویز مشرف از طرف اتحادیه لغو شد. سومین بار در نوامبر سال ۲۰۰۷، عضویت پاکستان به دلیل اعلام وضعیت فوق‌العاده توسط پرویز مشرف از طرف اتحادیه لغو شده است.

تقسیمات کشوری

پاکستان هفت استان دارد:

استان بلوچستان

استان مرزی شمال غربی (سرحد)

استان سند

استان پنجاب

ﻣﻨﺎطق ﺷﻤﺎﻟﻰ

ﻣﻨﺎطق ﻗﺒﻴﻠﻪﺍﻯ

ﻛﺸﻤﻴﺮﺁﺯﺍﺩ

ﺍﺳﻼﻡﺁﺑﺎﺩ

نظام آموزشی پاکستان

تاریخچه و ساختار نظام آموزشی

پیش از ورود اسلام، سند (پاکستان کنونی) مهد تمدن های برهمایی و بودایی بود. با فتح سند روابط فرهنگی و علمی مردم این منطقه با مسلمانان ایران و اعراب برقرار شد.برخی از دانشمندان مسلمان به این سامان آمده ودانشمندان هندی به کشورهای اسلامی رفتند.(سدهات)؛ نخستین کتاب هندی است که بانام(السند هند)به عربی ترجمه شد.مدتی پس ازترجمة(سدهانت )کتا یونانی(مجسطی)نیز به عربی ترجمه شد. مسلمانان از هیئت هندی و یونانی استفاده کرده و به پیشرفت های چشمگیری دست یافتند.کتاب (کلیله و دمنه)در زمان ساسانیان از هندوستان به ایران آورده شده و توسط عبدالله بن مقفع به عربی ترجمه شد.کتاب دیگری به نام(یوذسف) و(بلوهر)نیز از سانسکریت به عربی ترجمه شد.بزرگترین اثر علمی در این دوره از هندوستان به کشور اسلامی انتقال یافت، اعداد هندسی است که بعدها با نام اعداد عربی به غرب منتقل شد و تاکنون رایج است.پیش از این مسلمانان، با حروف ابجد و غربی ها با اعداد رومی محاسبات را انجام می دادند.در این اثنا همچنین،کتب بودایی به عربی ترجمه شد.از جمله کتابهای دیگری که دراین دوره به عربی ترجمه شد می توان از شناق (چنکیه) و یا (گهر) و(ادب الملک) نام برد.زبان اردو نیز در این دوره و با امتزاج زبان های عربی،فارسی،سانسکریت و سایر زبان های محلی شکل گرفت و کم کم زبانی بوجود آمد که بعدها یکی از زبان های مهم شبه قاره محسوب گردید.

ساختارآموزشی پاکستان به دو سطح آموزش پیش دانشگاهی و آموزش عالی به شرح ذیل قابل تقسیم است :

1-آموزش پیش دبستانی

2-آموزش ابتدایی مشتمل برپایه های اول تا پنجم

3-آموزش مقدماتی متوسطه مشتمل بر پایه های ششم تا هشتم

4- آموزش تکمیلی متوسطه مشتمل بر پایه های نهم تا دهم

5- آموزش کاردانی مشتمل بر پایه های یازدهم تا دوازدهم

6-آموزش کارشناسی

7-آموزش کارشناسی ارشد

8-آموزش دکتری

بحران در پاکستان

رئیس‌جمهوری پاکستان در اسفندماه ۸۵ افتخار محمد چوهدری رئیس دیوانعالی این کشور را از کار بر کنار کرد و دلیل این اقدام را شکایت‌های متعددی داست که علیه چوهدری صورت گرفته است.

درگیری میان هواداران و مخالفان پرویز مشرف رئیس‌جمهوری پاکستان در پی برکناری رئیس دیوانعالی کشور که بیش از دو ماه پیش صورت گرفت تنها دو روز در کراچی ۲۷ کشته و بیش از ۱۰۰ مجروح بر جای گذاشت.

رئیس‌جمهوری پاکستان در اسفندماه ۸۵ افتخار محمد چوهدری رئیس دیوانعالی این کشور را از کار بر کنار کرد و دلیل این اقدام را شکایت‌های متعددی داست که علیه چوهدری صورت گرفته است.

گفته می‌شود این شکایت‌ها حاوی اتهاماتی بسیار حدی در زمینه تخلفات، قضاوت نادرست و اقدامات مغایر شئونات مقام ریاست دادگاه عالی پاکستان بوده است. برکناری

تحقیق در مورد پاکستان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 9 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

پاکستان

- ویژگی های جغرافیایی

پاکستان در جنوب شرقی ایران و در همسایگی کشور های افغانستان ، چین ، هندوستان و دریای عمان قراردارد. مساحت کشور پاکستان در حدود 800000 کیلومتر مربع ( در حد نصف ایران ) است و جمعیتی در حدود 100 میلیون نفر دارد . مردم پاکستان از نژاد سفید هستند و به زبان اردو صحبت می کنند. 97%  مردم  این کشورمسلمان و بقیه پیرو آئین های هندوئیسم و مسیحی هستند.

اسلام آباد مرکز کشور پاکستان و شهر های کراچی، لاهور و پیشاور از شهر های مهم این کشور هستند. اقتصاد پاکستان بیشتر مبتنی بر کشاورزی سنتی است.

- سابقه تاریخی

با توجه به قدمت فرش بافی در شبه جزیره هند ، تاریخ آن استقلال پاکستان ( سال 1947) با تاریخ   فرش بافی هند مشترک است.

تولید فرش در مقیاس انبوه در پاکستان به منظوره هخای صادراتی به نیمه اول قرن بیستم بر می گردد.دراین زمان فرش بافان که اکثراً مسلمان بوده اند به پاکستان مهاجرت کرده اند و در سال های بعد آن و تا به امروز موجب رونق فرش بافی شدند.

- توزیع جغرافیایی فرش بافی

از مراکز متعدد فرش بافی پاکستان اطلاعات دقیق در دست نیست ، ولی برخی از نشریات مراکز فرش بافی پاکستان را به 54 منطقه ایالتی تقسیم کرده اند.  75% کل فرش های تولید شده پاکستانی در ایالت پنجاب در شمالغرب کشور تولید می شود و بیشتر مراکز تولید منطقه مثلثی شکل بین « لاهور» ،« لیالپور» و « مولتان» قرارگرفته است.

دیگر مراکز تولید فرش در اطراف پیشاور و ایالت سند قرار دارند. قبایل کوچ نشین هم در پاکستان فرش بافی می کنند ولی تولیدات آنها جزیی است از مناظقی که فرش های شبه ایرانی تولید می کنند می توان « شیخ پور» ، « فیض آباد» ، «گجران والا» ،«مولتان»، « مظفر گاز»و « دره غازی خان » و از مناطقی که فرش های نوع بخارا ، را تولید می کنند و می توان از « لاهور »، «سیالکوت»،« بهاروالپور»و « فیصل آباد» نام برد.

- مواد اولیه

1-  پشم : کشور پاکستان از نظر کمی  کمبودی در زمینه پشم ندارد .طبق امارهای دولتی ، تولید پشم خام در سال 1981 دراین کشور در حدود 46 هزار تن بوده است .در سال مذکور این کشور حدود 6 هزار تن صادرات و حدود 4 هزار تن واردات پشم داشته است. این امر نشانگر این است که پاکستان از نظر پشم مرغوب کمبودی دارد. ایراداتی که بعضی از واردکنندگان خارجی به تغییر رنگ فرش های پشمی پاکستانی در نتیجه تعرق زیاد پشم آن و به کیفیت خامه های بکار رفته در آن می گیرند موید همین مسئله است. اغلب  تولید کنندگان پاکستانی برای این که به فرش حالت نرم تر و پر جلاتری بدهند از پرز های مخلوط با پشم وارداتی استفاده می کنند. در بازارهای خارجی یکی از روش های تبلیغاتی پاکستان اعلام فراوانی و مرغوبیت پشم پاکستانی و صادرات آن به کشور های تولید کننده فرش به خصوص ایران است و از این مسئله به عنوان دلیلی بر اصالت و مرغوبیت بیشتر فرش پاکستان نسبت به فرش ایران استفاده می کنند.

2-  پنبه : پاکستان یکی از صادر کنندگان پنبه در جهان است .این کشور در سال 1980 حدود 432 هزار تن پنبه و نخ های پنبه ای صادر کرده است. تار و پود نخی فرش بافی در پاکستان از منابع عظیم داخلی تامین می گردد.

3-  ابریشم : تولید فرش های ابریشمی پاکستان بسیار ناچیز است و این کشور نخ ابریشمی مورد نیاز خود را وارد می کند.

- واحد های تولیدی

واحد های تولیدی فرش در پاکستان عمدتاً در خانه های روستائیان و بافندگان شهر های کوچک قراردارد .بیش از 80% از چنین واحدهای کوچک و غیر رسمی حاصل می شود .واحدهای تولیدی خانگی روستایی به صورت غیر رسمی در مناطق مختلف پراکنده و کلاً در اختیار بخش خصوصی قراردارند. پس از جدایی پاکستان از هند کارگاه های فرشبافی متشکل و بزرگی در این کشور برپا گردید . ولی از آنجا که سرمایه گذاران در این زمینه قادر و مایل به رعایت قوانین کار و خواسته های فرش بافان نبودند. بسیاری از این واحد ها تعطیل گردیدند و دوباره بسیاری از فرش بافان را در خانه های خود ادامه دادند.

به علت تعداد و پراکندگی واحد های تولیدی ، در پاکستان آمار دقیقی از تعداد فرشبافان و تعداد دار قالی موجود نیست ولی تخمین هایی تعداد فرش بافان و کارگران صنایع جنبی آن را حدود یک میلیون نفر و تعداد دار را حدود 300 هزار نشان می دهند. اکثر فرشبافان  در مناطق روستایی هستند و فرشبافی برای ایشان کاری نیمه وقت و جنبی محسوب می گردد . ازنظر توزیع جنسی درصد فرش بافان مرد و زن مشخص نیست ولی از آنجا که تعداد مراکز آموزش فرش بافی برای مردان در این کشور بیش از زنان است، از این رو میتوان گفت اکثر فرش بافان این کشور مرد هستند . اشتغال به کار فرش بافی زنان پاکستانی در برخی از مناطق پاکستان در وقت های اضافی ونقش آنها در ایجاد در آمدهای مکمل خانوارها موجب گردیده موقعیت اجتماعی و اقتصادی زنان علی الخصوص در مناطق روستایی بهبود یافت .

بطور کلی  صنایع کوچک در پاکستان بخش عمده ای از صنعت این کشور را تشکیل دهند. این صنایع که اکثرا کارگربر هستند هم در روستا و هم در شهر های بزرگ و کوچک پراکنده اند و کلاً در بخش خصوصی قرارداشته و بیش از 70 % نیروی کار صنعتی کشور را بخود جلب کرده اند. البته دولت پاکستان نیز از طریق نهاد هایی احتیاجات اولیه این صنایع را برطرف کرده و تشویق ها و دستورالعمل های لازم برای توسعه آنها را به کار می بندد. پاکستان از اعتبارات وامهای خارجی نیز در بسط این صنایع استفاده می کند.

شرکت سهامی صنایع کوچک (The small Industries Corporation) ابزار دست دولت در بسط صنایع کوچک است. این شرکت توجهی خاص به ترویج صنایع دستی دارد که قالیبافی نیز جزء آن است . این شرکت در سال 83-1982 ( ژوئیه تا مارس) در زمینه قالیبافی در استان های مختلف پاکستان دارای فعالیت های زیر بوده است:

در پنجاب که عمده ترین مرکز تولید قالی می باشد. 65 مرکز آموزش همراه با ترویج قالی بافی زیر نظر شرکت بکار مشغول بوده و حدود 1376 نفر را آموزش داده اند. در سال 82-1981 تعداد این مراکز در پنجاب 83 واحد بوده که 11 مرکز آن منحصرا ً به آموزش زنان قالیباف اختصاص داشت.یک مرکز طراحی در لاهور نیز سعی در آموزش  طرحهای ابتکاری به کارآموزان دارد. در استان های سر حدی شمالغربی 17 مرکز آموزش همراه با ترویج قالیبافی ، بخصوص در پیشاور ، وجود دارد. مراکز فوق به حدود 340 پسر آموزش می دادند. برای آموزش اشتغال آوران افغانی نیز 14 مرکز قالیبافی توسط شرکت کوچک در این استان بوجود آمده است. این مراکز هم حدود 340 نفر را آموزش می دهند. و به برخی از کارفرمایان بخش خصوصی خدمات مالی ومشورتی عرضه می کنند. کارخانجات پشم ریسی این استان احتیاجات مربوط به خامه قالی را تامین می کنند. شرکت صنایع کوچک در بلوچستان در حال حاضر 37 مرکز آموزش همراه با ترویج قالیبافی را اداره می کند. که در آن 1041 نفر دوره می بینند ( ظرفیت آموزشی این مراکز تا 1657 نفر قابل افزایش است) این شرکت در کویته(Quetta) یک آموزشگاه تربیت معلمین قالیباف را نیز اداره می کند که در آن 50 معلم زن قالیباف علاوه بر معلمین مرد آموزش می بینند . مرکز ریسندگی پشم در تهیه خامه پشمی در بلوچستان تمام احتیاجات قالیبافی این منطقه را جوابگوست.

در استان سند نیز برنامه های مختلف آموزشی بخصوص با ترویج صنایع دستی و ازآن جمله قالیبافی اجرا می شود. 

طبق اطلاعات بالا تعداد مراکزآ موزش قالیبافی در پاکستان در سال 83-1982 حداقل 134 مرکز و تعداد کار آموزان 3147 نفر می باشد. تولید قالی این مراکز نیز در همین سال حدود 7100 متر مربع بوده است که اگز آنرا به حساب تولید بخش دولتی بگذاریم تنها 4/0% کل تولیدات را در سال 83-82 تشکیل می دهد.

هر مرکز آموزشی معمولاً دارای 20 دار قالی است وظرفیت تعلیم سالانه 30 نفر را دارا است . دوره های کارآموزی برخی با مزد و بقیه بی مزد می باشند .کار آموزان معمولاً از نوجوانان 12 تا 15 ساله انتخاب می باشند. تا دارای ظرافت و چابکی لازم انگشتان برای بافت باشند . در کشور پاکستان همانند دیگر کشور ها قوانین رسمی و مدونی در مورد شرایط کار و حداقل دستمزد ها وجود دارد ولی تاکیدی بر اجرای آنها نیست زیرا اولا اکثر کارگاه های فرش بافی در خانه ها و خارج از شمول قانون هستند و ثانیاً تاکید وسختگیری در اجرای قوانین کار بعنوان عامل  فزایند هزینه و در نتیجه تعطیل کننده کارگاه های متمرکز در پاکستان تجربه شده است.

در شرایط فعلی امکان تحمیل هر نوع مزد و شرایط کاری به فرش بافان به خصوص کودکان و نوجوانان که قسمت عمده نیروی کار این صنعت را تشکیل می دهند وجود ندارد. عدم پرداخت مزد یکسان در مقابل کاربرابر به کودکان معمول است و پیش خرید کردن سالانه کار فرش بافان و یا اجاره کودکان فرش باف نیز وجود دارد.

در کشور پاکستان در سال های اخیر دستمزد فرش بافان همانند سطح کلی دستمزد ها رو به افزایش است .سهم عوامل مختلف در هزینه کل تولید فرش در این کشور تقریبا به شرح زیر می باشد:

   جدول سهم عوامل تولید فرش

عوامل هزینه

سهم (%)

 هزینه دستمزد

60-47

هزینه مواد اولیه

47-34

سایر هزیه ها

6-5

سهم هزینه مواد اولیه در فرش های ابریشمی بین 3 تا 4 درصد بیش از سایر فرش هاست.

- ساختار

شیوه گره در فرش های پاکستانی تقریبا منحصراً فارسی باف نامتقارن می باشد ، زیرا تعداد فرش بافان ترکی باف و در نتیجه محصول آنها بسیار محدود است. فرش های بافته شده در پاکستان معمولاً ریز بافت هستند زیرا مردم پاکستانی در بافتن دستبافت شده در پاکستان معمولا ریز بافت هستند زیرا پاکستانی در بافتن  دست بافت های ظریف دارای مهارت خوبی می باشند . ظریف و ریز ابفت بودن فرش های پاکستانی یکی از علل رونق فرش های پاکستانی می باشد.

رجشمار متداول در فرش های پاکستانی بر حسب نوع متفاوت است بطوری که معمولاً فرش های نوع ایرانی 36 تا 60 رجی و فرش های ترکمنی 37 تا 48 رجی می باشند.

ابعاد فرش های تولید شده در پاکستان عمدتاً بر اساس سفارشات خارجی است ولی برخی از ابعاد که به طور سنتی به صورت معمول در آمده به شرح زیر می باشد.