گنبد سلطانیه مقبرهٔ اُلجایتو است که در ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ میلادی در شهر سلطانیه (پایتخت ایلخانیان) ساخته شد و از آثار مهم معماری ایرانی واسلامی از شیوه معماری آذری به شمار میرود. گنبد سلطانیه در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیدهاست.
ویژگیها نمایی نزدیک از گنبد سلطانیهگنبد دارای ارتفاع ۴۸٫۵ و قطر دهانه ۲۵٫۵ میباشد که در سال ۷۰۳ (ه. ق) به دستور الجایتو (سلطان محمد خدابنده) جهت انتقال جسد علی ابن ابیطالب امام اول شیعیان از نجف به سلطانیه ساخته شد.[نیازمند منبع] این بنا در مدت ۱۰ سال توسط ۳۰۰۰۰ نفر کارگر ساخته شد.
تزیینات و نحوهٔ ساخت این مقبره در واقع نقطهٔ عطفی در معماری آن دوران بوده به این شکل که سبکی جدید را در معماری بهوجود آورده که ازمعماری سلجوقی منفک شدهاست.
این بنا شامل ۸ ایوان و ۸ مناره است که گفته میشود از ۸ در بهشت (ابواب البر یا درهای نیکی) الگو گرفته است. شامل دو دوره تزئینات میباشد دور اول تزئینات آجر وکاشی بوده است که به واسطه آجر و کاشی آیاتی از قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان و ذکر نام خداوند و اسامی پیامبر اسلام و امام اول شیعیان و نام پادشاه نوشته شده است اما بعد از مدتی به دلیلی نامعلوم پادشاه (سلطان محمد خدابنده) دستور پوشانیدن تزئینات کاشی با اندود گچ را میدهد.
گنبد سلطانیه شامل سه بخش اصلی ورودی، تربتخانه و سردابهاست.
پادشاه الجایتو پس از نومید شدن از انتقال جسد علی، از خاک نجف و کربلا به سلطانیه انتقال داد و در ساخت قسمتی از گنبد استفاده کرد که به تربتخانه مشهور است. پادشاه وصیت کرده بود که در سردابه دفن شود. الجایتو ۲ سال بعد از اتمام ساخت گنبد در سن ۳۴ سالگی بر اثر بیماری درگذشت
سردابه محل دفن پادشاه است اما عدهای از مورخان اینگونه نوشتهاند که پادشاه در محلی غیر از سردابه دفن شده است.
گفته میشود در ساخت گنبد بزرگ شهر فلورانس از این گنبد الگوبرداری شدهاست. بنای این گنبد که بعد از گنبدهای سانتاماریا دلفیوره وایاصوفیه سومین گنبد بزرگ دنیاست.
فهرست مطالب:
پیشینه شهر سلطانیه
سلطانیه در عهد صفویه
سلطانیه در دوره قاجاریه
تاریخچه گنبد سلطانیه
سبب ایجاد گنبد سلطانیه
معماری گنبد سلطانیه
فضاها و ترکیب آنها
پلکان ها
ایوان ها
تزیینات
نقوش اسلیمی
آجرکاری
آجرهای قالبی
آجرکاری تزیینی
آجرهای کنده کاری
کاشی کاری
منبت کاری
طرحهای هندسی
مقرنس
تزیینات نقاشی رنگی
و...
نور صورتی از انرژی تابشی است که با سرعت ۳۰۰۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه در فضا سیر میکند. نور چیزی است که امکان دیدن را برای انسان فراهم میآورد.
انواع چشمه نور در معماری[ویرایش]چشمه نور گسترده: یک شیء نورانی نظیر خورشید را چشمه نور گسترده مینامیم.چشمه نور نقطهای: اگر صفحهای از مقوا را که روی آن روزنه کوچکی ایجاد شده در مقابل چراغ روشنی قرار دهیم نور چراغ پس از گذشتن از روزنه منتشر میشود و روزنه مانند یک چشمه نور کوچک عمل میکند که به آن چشمه نور نقطهای می گوئیمتقسیمبندی اجسام غیر منیر از نظر عبور نور از آنها نیز بدین ترتیب است:
اجسام شفاف:اجسامی که نور از آنها عبور میکند مانند:شیشه، هوا، آباجسام نیمه شفاف: اجسامی هستند که نور از آنها عبور میکند ولی از پشت آنها اجسام دیگر به صورت واضح دیده نمیشوند، مانند: شیشههای مات ویخی، یا کاغذ کالکاجسام کدر: اجسامی هستند که نور اصلاً از آنها عبور نمیکند، مانند: آجر، مقوا، چوب و غیرهاهمیت ساماندهی به نور محیطیهر آنچه از زیباییهای محیطی به چشم میآید از پرتو نور و روشنایی است؛ وگرنه در تاریکی، زیبایی مفهومی نمییابد. زیبایی حقیقی با نور معرفت و زیبایی ظاهری با حس بینایی درک میشود. نور و روشنایی چه ظاهری و چه عرفانی، باعث میشود که زیبایی به چشم اید و رنگ، حجم و سایر زیبایی شیءجلوه کند. در هنر معماری بحث مفصلی در زمینه روند بهرهگیری از نور طبیعی وجود دارد و نور رسانی محیطی مبحث قابل توجهی را به اختصاص میدهد. ابزار و وسایل روشنایی نیز به عنوان عواملی که تأمین کننده نور مصنوعی هستند عمل میکند. در یک خانه یا محیط بسته، چند گونه نور وجود دارد بدین شرح:
نور محیطی و عمومی:روشنایی لوستر و نور موجود در منزل که از طریق پنجرهها به درون میتابد.
نور مصنوعی یا تأکیدی:نور چراغهای مطالعه بر روی میز کار، و چراغهای آویزا یا دیواری در آشپز خانه، که ازآنها برای نوشتن، مطالعه، آشپزی، خیاطی و هر آنچه نیاز به دقت و تمرکز دارد، استفاده میشود.
نور تزئینی:نور آباژور و چلچراغهای رنگین و زینتی یا لامپهایی که در بوفهها و قفسهها نصب میشوند. همچنین لامپهای کوچک و هالوژنهایی که بر روی آرکها و قوسهای سقف قرار میگیرند.
یکی از راه حلهای بسبار مؤثر برای تغییر حال و هوای اتاق و به طور کلی دگرگون کردن روحیه ساکنان منزل، رسیدگی و توجه به موضوع نور و نور پردازی متعادل است. هیچ اتاقی، هرگز بدون نور مناسب و دقیق، عالی به نظر نمیآید. البته هر قدر که انتخاب نور دقیق و آگاهانه صورت گیرد، باز باید اذعان داشت که نور مصنوعی هرگز جای درخشندگی نور طبیعی را نخواهد گرفت. نور طبیعی لطیف و پویاست و معمولاً جایگزینی ندارد، ولی تعجب آور است که بسیاری از مردم با اصرار زیاد پنجرهها را با پرده میپوشانند تا جلوی ورود نور طبیعی گرفته شود.
از سوی دیگر، در نور پردازی فضای داخلی به این نکته نیز باید توجه داشته باشید که نور میتواند به شدت رنگها را تحت تأثیر قرار دهد. یک رنگ چه بسا در طول روز بارها تغییر کند و طیفهای گوناگونی را بازتاب دهد. همچنین ممکن است زیر نور مصنوعی کاملاً متفاوت جلوه کند. در ضمن نور مصنوعی نیز تأثیر قابل توجهی دارد؛ مثلاً در لامپهای فلوئورسنت یا نور آفتابی در لامپهای معمولی و هالوژنی. نکته دیگریکه شاید شماری از افراد به آن توجهی نشان ندهند، وجود سطوح بازتاب دهنده نور در محیط درونی است. اجسام بازتاب دهنده نور، مانند لوازم شیشهای و آینهای، یا اشیاء فلزی با سطوح صیقلی و براق، نه تنها نور فریبندهای به اتاق میافزایند، بلکه به نور محیط نیز انرژی و نیرویی مضاعف میدهند و به این ترتیب سبب میشوند تمام فضا درخشان تر و با روح تر به نظر آید. از این رو، خوب است بر روی این گونه وسایل، گلدانهایی کریستالی یا رنگارنگ، همینطور آباژورهایی با کلاهکهای رنگین قرار دهید تا بازتابی از نور درخشان و رنگارنگ در گوشهای از اتاق یا راهرو به دست آورید.
چند نمونه از نوردهی مناسبی که پیشنهاد میشود:
فضای تاریک اتاق کار با چراغ رومیزیقابل استفاده شده و کار کردن در آن ممکن میشود. بدین ترتیب با بهرهگیری از نور موضعی، دیگر نیازی به روشن کردن همه فضا احساس نمیشود.
نوردهی موضعی و صحیح در بالای تخت خوابها از ویژگیهای اتاق خواب است که مطالعه در سب را بسیار دلپذیر میکند. در ضمن نورهای هالوژنی سقف نیز با ایجاد سایه روشنی زیبا به کمک نورهای مجاور تخت خواب میآیند.
نور موضعی در کنار پلکان، ضمن روشن کردن راه پلکان، جذابیت خاصی در رنگهای دیوار و کف پلهها ایجاد کرده است، به نحوی که رنگها زنده تر و درخشان به نظر میرسند و جاذبه بصری فراوانی دارند.
فهرست مطالب:
مقدمه
تعریف
منابع نور
اهمیت نور
تاثیر نور در طبیعت
تاثیرات روانی نور طبیعی
نور و بشر
استفاده از نوز در معماری سنتی ایرانی
نورگیر
نور در معماری مدرن
تادائو آندو
لویی کان سال
لوکوربوزیه
هاندیش کرامر
موریس لاپیدوس
انواع نورپردازی هر مکان
نورپردازی و نور مناسب
و...
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
تقدس و تناسخ در معماری مذهبی
مرحوم محمد معین در فرهنگ خود ذیل کلمه تناسخ اورده است. ((یکیدیگر را نسخ کردن باطل ساختن ابطال.زایل کردن.انتقالروح بعد از موت از بدن به بدن انسانی دیگر )).
شادروان حسن عمید در ذیل همین کلمه چنین میاورد.((یکی دیگر را نسخ کردن . باطل کردن. زایل کردن)) ونیز اضافه ی کند((عبارت است از خارج شدن روح از کالبدی و داخل شدن آن به کالبد دیگر. یا انتقال نفس ناطقه از بدنیبه بدن دیگر)) این قسمت از قول فرقه تناسخیه است .
اگر این رای اخیر را پذیرا باشیم به کار بردن کلمه تناسخ برای معماری که غیر ذیروح است ظاهرا پذیرفتنی نیست ولی از انجا که در فرهنگ شرق به خصوص در بین متصو فه همه چیز در جهان پدیده ای است از ذات خداوندی . نتیجتا هیچ عنصر غیر ذیروح وجود ندارد. برهمین اساس و تفکر است که در مکاتب گوناگون نقاشی ایرانی می بینیم که نقاشی برای نشان دادن روح در کالبد جمادات همچون کوه یا امواج در یا بدون انکه به دید اید و جلب توجه کند چهره های انسانی . جانوری. پرنده ها یا یروحی را نقش کرده است که بیان کننده روح جاودان و ازلی و ابدی در ان اثر و اثار است.
بحث ما در این است که در فرهنگ ما و در معماری سرزمین ما ، اگر چه بناها پدیده ای انسانی اند و مخلوق دست بشر ولی با این حلول و تحول یا تناسخ بر خورد می شود . این امر اگر نگویم در همه بناها و اثار بر جای مانده معماری لااقل در مورد بناهای مذهبی که تعبیر معبد، مسجد، اتشکده یا اتشگاه از انها داریم مصداق می یابد.
پزوهش های باستان شناسی نشان می دهد که توجه به مبدأ غیب، صانع وسازنده و اینکه انسان مخلوق است و مبرا وپس این جهان فانی ، جهانی است پایدار و باقی ، از دیر باز ذهن بشر را به خود مشغول داشته است. این که چه زمانی انسان به این مسائل می اندیشیده است .
2-4. مسجد نظام مافی
در این مسجد مناره از چهار مکعب مستطیل چر خیده بر یکدیگر تشکیل شده است و صحن و رواق نیز با بیانی جدید مطرح شده اند به گونه ای که سلسه مراتب معنوی در رسید به فضای اصلی شبستان حفظ شود و شکستگی های سقف با تکرار خاص ایجاد شده جایگزین گنبد گردیده است . محراب در این مسجد با یک شکستگی در فضای شبستان تعریف شده و نمای سفید سنگی با شیشه های تیره، بیانی نو از یک فضای عابدی با ظهور مصالح جدید را به نمایش گذاشته است.
5. مسجد دانشگاه تهران
در این مسجد سلسه مراتب دسترسی از صحن و رواق ها به ایوان و شبستان مسجد خشم می شود اما این وضعیت مخصوصا در رواق ها جهت گیری های حر کتی در اطراف مسجد کمتر متناسب شده است و بیشتر صرف وجود این عناصر عامل پیدایش ان است . عناصر شاخص کننده این مسجد دو مناره استوانه ای منفک شده از پیکر مسجد و یک گنبد فیروزهای است . گنبد به علت کوتاهی در دید ناظر قرار ندارد و مناره های به علت دئر افتادن از پیکره اصلی مسجد بر چیزی تا کید نمی کنند . درون مسجد هشت جفت ستون مورب بر گنبد تاکید می کنند و خطوط ثلث ایات قرآن کریم با کاشی های سربز رنگ در روی ستون ها که از زمین بر خاسته و به گنبد می رسد تلاشی در جهت القا ، روح معنویت در یک بیان انتزاعی جدید در فضای شبستان است و به نوعی تقدس و عروج ایات الهی و توجه از عالم کثرت به عالم وحدت را به نمایش می گذارد . انچه که بیشتر خود نمایی می کند انحراف موجود در قبله و محراب است که اصل اساسی جهت گیری شبستان مسجد را تسکیل می دهد ودر اجرای این مسجد به فراموشی سپرده شد ه است . نمای بیرونی مسجد از سنگ سفید است که در اطراف صحن و رواق ها با کاشی کاری سبز رنگ با خطوطی از ایات قرآنی ترکیب شده است . نما های جنوبی و غربی از هر گونه ویژگی حاکی از مسجد بودن عاری است .
2-6. مسجد دانشگاه کرمان
این مسجد از یک مکعب کامل که بر تلی از خاک چمن کاری شده قرار گرفته ، تشکیل شده است و شاخصه ای با مفهوم نو و ساده نگری خاصی دنبال گردیده است . صحن مسجد وجود دارد اما نقشی در سلسله مراتب رسیدن به مسجد ایفا نمی کند و صحن که باید مقدماتی برای ورود به مسجد باشد خود را کنار کشیده است که البته در حفظ حرمت فضای پشت محراب وجود صحن موئثر است . در این مسجد محراب با صفهای ز سنگ مرمر مفهوم می یابد وبا عبور هاله ای از نور تأکید زیبایی بر قبله در فضای شبستان دیده می شود و بیانی انتزاعی از نور الهی با خود دارد.
با نگرش کلی به نمونه های برسی شده تعدادی از انها را در یافتن بیانی نو موفق و بعضی را نا موفق می بینیم اما انچه که غالبا حس می شود هدف واقع شدن خود انتزاع و فراموشی اصل هدف یعنی وسیله قرار دادن انتزاع به منظور رسیدن به روح معنویت در فضای عبادی مسجد است.
3. نتیجه گیری
3-1. دیدگاه های مو جب در ایجاد مساجد معاصر ایران دو گونه است :
اول: حفظ الگو های سنتی عناصر انتزاعی
دوم: نو اوری در طرح عتصر انتزاعی
3-2. نو اوری در طرح عناصر انتزاعی تو جیه پذیر است به دودلیل:
اول: عناصر مسجد مشمول هنر و خلاقیت و تنوع از ماهیت هنر است.
دوم:امکانات فن اوری در هر زمان نیاز های جدید را ایجاد می کنند.
حریم استفاده از بیان انتزاعی نو تا جایی است که قداست مسجد به عنوان شعائر اسلامی حفظ شود. انتزاع نگری درمسجد خود هدف نیست بلکه وسیله ای برای رسیدن به روح معنویت در فضای عبادی مسجد است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 22
به نام خدا
موضوع تحقیق :
عدد
رشته:
معماری
دانشجویان:
احسان نبی
استاد ارجمند :
جناب آقای حسین پور
زمستان 84
فهرست
عنوان
صفحه
پیشگفتار
1
شمردن
3
عددها و نوشتن
13
منابع
20
پیشگفتار
مردمان روزگاران گذشته که عدد را نمی شناختند و با عدد نویسی سروکار نداشتند ، چگونه می توانستند چیزها را بشمارند ؟ چقدر طول می کشید تا چوپانی برای شمردن هر یک از گوسفندهای گله اش یک نشانه به کار ببرد؟ شمردن و عدد نویسی چگونه پدید آمد ؟ چگونه سونیای هندی و یا صفر عربی به رقمهای عدد نویسی راه یافت و سبب پیشرفتهای بزرگ در علم و صنعت و بازرگانی نوین شد؟ چه شد که امروز بی آنکه بیندیشیم ، از یکانها، دهگانها ، و صدگانها ،.... استفاده می کنیم و عددها را هر قدر هم که بزرگ باشند به آسانی می نویسیم و می خوانیم ؟
امروز عدد زبان علم و زندگی است بدون استفاده از عدد هیچ پیشرفتی در زمینه های علمی و صنعتی و اجتماعی و حتی داد و ستد و گردش زندگانی روزانه آدمی امکانپذیر نیست.
آیزاک آسیموف دانشمند آمریکایی درباره اندیشه ها و تلاشهایی که از دیرباز برای شمردن و عددنویسی و حساب کردن به کار رفته به پژوهش پرداخته است و از تاریخ پیشرفتهای آدمی با تکیه بر رگه های علمی این تلاش چندین هزار ساله که به عدد نویسی و پدید آمدن ریاضیات نوین انجامید به زبانی ساده و گیرا سخن می گوید .
این متن ترجمه و بازپرداختی است از آنچه آسیموف در این زمینه برای نوجوانان نوشته است چون کتاب بیشتر برای خواندگان انگلیسی زبان نوشته شده است ناگزیر بعضی از نکته های آن کنار گذاشته شد و بسیاری نکته ها بر آن افزوده شد تا برای نوجوانان زبان ایرانی سودمند تر و آموزنده تر باشد.