فضیلت برتر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

فضیلت برتر : یقین

و یقین ضد شک و تردید ، و مرتبه ای از مراتب علم است . توضیح آنکه معلومات نظری و غیر محسوس بر اثر وهم و خیال در معرض شک و تردید قرار دارند ، حتی اگر عقل با دلایل مبرهن و استوار به آنها مؤمن باشد . مثلاً ما به حکم عقل می دانیم که مرده ، جسم بی جانی است و سود و زیانی نمی رساند ، اما در اثر نیروی وهم و قدرت خیال ، مرده را متحرک می پنداریم و از او می ترسیم . پس معلومات نظری غالباً در معرض شک و تردید هستند و نفس به آنها اطمینان پیدا نمی کند .و معلومات عمومی نیز که مبنای آنها ظن نزدیک به علم است ، چنین هستند .

بدین ترتیب بسیاری از مردم دچار اوها می هستند که مخالف باورهای آنهاست ، هر چند از آن پندارها آسیبی به باورهایشان نمی رسد .

اما گاهی علم به مرتبه ای می رسد مه نفس به آن اطمینان می کند و در قلب رسوخ می یابد و همان طور که عقل بدان ایمان و یقین قطعی دارد ، قلب نیز آن را تصدیق می کند . در این مرتبه است که راه ورود شک ، وهم ، خیال و سایر خطورات منافی یقین به ذهن ، بسته می شود و این همان است که در لغت و اصلاح « یقین » نامیده می شود .

راغب اصفهانی «یقین » را چنین تعریف کرده است :

یقین ... آرامش یافتن فهم همراه با ثبات حکم است .

خوف از خدای متعال

خوف از خدای متعال یکی از بزرگترین نعمات و مهمترین صفات نیکو و پسندیده است که موجب بازداشتن آدمی از مخالفت با خداوند است و از این رو کلمه تقوی و مشتقات آن در مورد خوف به کار رفته ، تا آنجا که معنای مجازی آن مشهور گشته است .

کلمه تقوی در قرآن بیش از صد بار به کار رفته و مقصود از آن معنای خوف بوده است . با این توجه می توان گفت تمام خیرات و پاداشهایی که دردنیا و آخرت برای فرد متقی و پرهیزکار در اصطلاح قرآن ، عرف و لغت به معنای انسان خداترس است .

صفت تقوی موجب سعادت انسان در دنیا و آخرت است . چنانچه درباره سعادت اخروی قرآن می فرماید :

((و اما من خاف مقام ربه و نهی النفس عن الهوی . فان الجنه هی الماوی .))

و هر کس از حضور در پیشگاه عز ربوبیت بترسد و از هوای نفس دوری کند ، همانا بهشت منزلگاه اوست .

((و لمن خاف مقام ربه جنتان .))

و هر که از مقام مهمتر و کبریایی خدا بترسد ، او را دو باغ بهشت خواهد داد .

غیرت و حمیت

این فضیلت نشانه مروت و مردانگی است ، بلکه آن گونه که از روایات بر می آید ، نشانه ایمان است . از این رو کسی که غیرت ندارد ، نامرد و بی ایمان است . امیر المؤمنان علی ( ع) به اهل کوفه که از حریم اسلام دفاع نمی کردند ، خطاب می فرمودند :

((یا اشباه الرجال و لا رجال . ))

ای نامردهایی مه شبیه مردان هستید .

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نیز فرمود :

((الغیره من الایمان .))

غیرت از ایمان است .

قرآن کریم نیز غیرت را نشانه ایمان دانسته است :

((محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الکفار ...))

محمد صلی الله علیه و آله و سلم فرستاده خداست و کسانی که ایمان آورده و با اویند ، بر کافران سخت گیرند ...

کرامت نفس

این فضیلت از فضایلی است که دارای آثاری چند است و بر اثر آن از دنیا و آنچه در آن است ، بهتر است . مانند ثبات و پایداری ، تحمل سختیها و ناملایمات . انسان برخوردار از این فضیلت چون کوه استواری است که بادها نمی توانند او را به لرزه درآورند . از دیگر آثار آن ، همت بلند است که انسان را در دنیا و آخرت به درجات بلند و والا می رساند و به هیچ مقام و درجه ای بسنده نمی کند ، بلکه پس از نیل به هر درجه ای ، به درجه بالاتر و عالیتر نظر دارد و پیوسته پیش می رود و آنچه بدان رسیده ، دل نمی بندد . از این رو هیچگاه دچار عجب و خودپسندی نمی شود و به خاطر درجاتی که به آن دست یافته ، بر دیگران فخر نمی فروشد . چه عجب و تکبر ناشی از کوچکی نفس و همت است و همت پست است که درباره آن سخن خواهیم گفت ان شاءا... .

از آثار بزرگی نفس ، تواضع و فروتنی در برابر افرادی است که شایسته آنند ، و تکبر در برابر کسانی است که سزاوار آنند . چنانکه خدای متعال می فرماید :

((... من یرتد منکم عن دینه فسوف یأتی ا... بقوم یحبهم و یحبونه اذله علی المؤمنین اعزه علی الکافرین یجاهدون فی سبیل ا... و لا یخافون لومه لائم ... ))

... هر که از دینش بازگردد ، پس خداوند به زودی گروهی را می آورد که آنان را دوست دارد و آنها نیز خدا را دوست دارند ، در برابر کافران سرافراز و عزیز و در برابر مؤمنان فروتن هستند و در راه خدا جهاد می کنند و از سرزنش هیچ نکوهشگری بیم ندارند ...

رجا و امید به رحمت خدای متعال

این فضیلت همانند خوف ، از فضایل مهم است ، بلکه رجا از جهاتی از خوف برتر است. زیرا خوف موجب محبت از تقوی به مراتب برتراست . همچنین منشأ خوف ، خشم یا عظمت و بزرگی خداوند است ، ولی منشأ امید و رجا ، رحمت و رأفت حق تعالی است و قرآن برای این صفت ، کمال اهمیت را قایل است ، تا آنجا که سور را با جمله شریف «بسم ا... الرحمن الرحیم » آغاز کرده است .

جهان هستی از دره گرفته تا ذره ، از «رکن » رحمانی نشأت گرفته اند . همچنان که بهشت با تمام مراتب آن از «رکن » رحیمی حق تعالی پدید آمده است .

شجاعت

شجاعت فضیلتی مهم است ، به گونه ای که قرآن شریف آن را اساس حکومت الهی دانسته و آن را مورد محبت و عنایت خاص خود قرار داده است :

((... ان ا... اصطفه علیکم و زاده بسطه فی العالم و الجسم ... ))

... به درستی که خدا او را بر شما برگزید و در دانش و توانایی او را فزونی بخشید ...

((یا ایها الذین امنوا من یرتد منکم عن دینه فسوف یأتی ا... بقوم یحبهم و یحبونه اذله علی المونین اعزه علی الکافرین یجاهدون فی بیل ا... و لا یخافون لومه لائم ... ))

ای گروهی که ایمان آورده اید ؤ هر که از شما از دین خود مرتد شود به زودی خدا قومی را که دوست دارد و