تحقیق در مورد سوره حجرات

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 8 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

این سوره در مدینه نازل شده و دارای هجده آیه و به نام سوره حجرات یا سوره آداب و اخلاق نامیده شده است.

حجرات جمع ”حُجره“ است و چون در این سوره نام حجره‌های پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله (که بسیار ساده و از گل و سقف آن از چوب و شاخه‌های خرما بود) برده شده، این سوره حجرات نامیده شده است. در این سوره مسائلی مطرح شده که در سوره‌های دیگر نیست. از جمله:

۱. پیشی نگرفتن از پیامبر صلی الله علیه و آله و آداب برخورد با آن حضرت و هشدار به آسانی که بی‌ادبند.

۲. مسخره کردن و نام بد نهادن، سوءظن، تجسّس و غیبت که در یک جامعه ایمانی حرام است، در این سوره از آنها نهی شده است.

۳. اُخوّت و برادری، دستور اصلاح، بسیج عمومی بر ضد یاغی، میانجی‌گری عادلانه، تحقیق درباره خبرهای رسیده از افراد مشکوک و تعیین ملاک برتری که در یک جامعه ایمانی لازم است، در این سوره آمده است.

۴. در این سوره، جامعه ایمانی که در آن درجات مسلمین از مؤمنین مشخّص و ملاک ارزشها، تقوی و آنچه محبوب است، ایمان و آن چه مورد تنفّر است، کفر و فسق و گناه بیان شده و محور جامعه را قسط و عدل می‌داند.۵. جامعه ایمانی در این سوره، وام دار خدا و عاشق پیامبر صلی الله علیه و آله است که واسطه هدایت او شده و هرگز ایمان خود را منتّی بر خدا و رسول صلی الله علیه وآله نمی‌داند.

۶. در جامعه ایمانی این سوره، مردم باید تابع پیامبر باشند و هرگز توقّع تبعیّت پیامبر از مردم را نداشته باشند.

خداوند در قرآن کریم می فرماید: «قل للمؤمنین یغضوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم ...»؛ به مردان مومن بگو دیده فرو نهند و پاکدامنی خود را حفظ کنند. (سوره نور، آیه 30) در این آیه کلمه " ابصار " که جمع بصر است به کار رفته است. فرق است بین کلمه " بصر " و کلمه " عین "، همانطوری که در فارسی هم فرق است بین کلمه " دیده " و کلمه " چشم ". " عین " که فارسی آن " چشم " است نام عضو مخصوص و معهود است با قطع نظر از کار آن، ولی کلمه " بصر " و همچنین فارسی آن " دیده " از آن جهت به چشم اطلاق می شود که کار مخصوص " دیدن " یا " ابصار " از آن سر می زند. لذا این دو کلمه اگر چه اسم یک عضو می باشد ولی مورد استعمال آنها تفاوت دارد. وقتی که یک شاعر می خواهد تناسب و زیبائی چشم معشوق را توصیف کند و نظر به عمل دیدن ندارد، لفظ چشم را به کار می برد. در این مورد استعمال لفظ دیده صحیح نیست زیرا در اینجا عنایت به خود چشم است، به درشتی و ریزی و مشکی یا میشی یا خماری بودن آن است. ولی وقتی عنایت به کار چشم یعنی عمل دیدن باشد، کلمه " دیده " را به کار می برد. در آیه مورد بحث، چون عنایت به کار چشم یعنی عمل دیدن است کلمه " أبصار " به کار رفته است نه کلمه " عیون ".

غض و غمض

کلمه دیگری که در این آیه به کار رفته است، کلمه " یغضوا " است که از ماده " غض " است. غض و غمض دو لغت است که هر دو در مورد چشم به کار می رود و برخی آن دو را با هم اشتباه می کنند. باید معنای این دو کلمه را نیز مشخص کنیم: غمض به معنای برهم گذاردن پلکها است. می گویند غمض عین کن. کنایه است از اینکه صرف نظر کن. چنانکه ملاحظه می کنید این لغت با کلمه عین همراه می شود نه با کلمه بصر. ولی در مورد کلمه غض می گویند غض بصر و یا غض نظر و یا غض طرف. غض به معنای کاهش دادن است و غض بصر یعنی کاهش دادن نگاه.

در سوره لقمان آیه 19 از زبان لقمان به فرزندش می گوید: «و اغضض من صوتک»؛ صدای خودت را کاهش بده. (ملایم کن، فریاد نکن.)در آیه 3 از سوره حجرات می فرماید: «ان الذین یغضون اصواتهم عند رسول الله اولئک الذین امتحن الله قلوبهم للتقوی»؛ آنانکه صدای خود را (هنگام سخن گفتن) در حضور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم ملایم می کنند، (یعنی فریاد بر نمی آورند) آنان کسانی هستند که خداوند دلهایشان را برای تقوا آزمایش کرده است.

در حدیث معروف هند بن ابی هاله که اوصاف و شمائل رسول اکرم را توصیف کرده چنین آمده است:

«و اذا فرخ غض طرفه»؛ یعنی وقتی که خوشحال می شد چشمها را به حالت نیم خفته در می آورد. بدیهی است که مقصود این نیست که چشمها را روی هم می گذاشت و یا به طرف مقابل نگاه نمی کرد.

علامه مجلسی در " بحارالانوار " این جمله را اینطور تفسیر می کند: " ای کسره و اطرق و لم یفتح عینه. و انما یفعل ذلک لیکون ابعد من الاشر و المرح؛ یعنی پلک چشم را می شکست و سر را به پائین می انداخت و چشمها را نمی گشود. چنین می کرد تا از حالت شادی زدگی دور باشد. " معمولا افرادی که مغلوب احساسات خود هستند هنگامی که شادی به آنها رو می آورد بی اختیار چشمها را گشاد می کنند و قهقهه سر می دهند و به هیجان می آیند، برخلاف افراد سنگین و با وقار. امام علی علیه السلام در توصیه معروفش به فرزند خود محمد ابن حنفیه، هنگامی که در جنگ جمل پرچم را به او داد فرمود: "کوهها اگر از جا کنده شوند تو سر جای خود باش، دندانها را روی هم فشار بده تا خشم و غضبت تحریک شود سر خود را به خداوند عاریه بده و پاها را در زمین میخکوب کن." آنگاه در آخر اضافه فرمود: