مقاله درباره شناخت تأثیر دما و تابش بربافت روستاها

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 29

1-3-شناخت تأثیر دما و تابش بربافت روستاها

1-3-1- تأثیر دما و تابش برمجموعه بافت

بافت کالبدی روستاها دراقلیم گرم و مرطوب نسبتاً پراکنده و دراقلیم معتدل و مرطوب، پراکنده است.

دراقلیم سرد و کوهستانی به دلیل سرمای زیاد بافت متراکم وابنیه به هم متصل می باشند.

دراقلیم سرد و کوهستانی فضاهای روستایی کوچک ومحصورند.

نحوه استقرار بافت دراقلیم سرد و کوهستانی به نحوی است که آفتابگیر باشد.

دراقلیم گرم و خشک به دلیل دمای بالا و تابش نسبتاً مستقیم نور خورشید بافت روستاها فشرده می شوند تا جداره های کمتری درمعرض خورشید قرار گیرد و نفوذ حرارت درآنها کمتر شود. بافت فشرده دراقلیم گرم و خشک دارای اثرات زیر می باشد.

تابش مستقیم و درنتیجه میزان تبخیر را کاهش می دهد.

گرمای کسب شده درطی روز و افت حرارتی درشب را به حداقل می رساند.

برمیزان سایه و هوای خنک می افزاید.

حرکت انسان را دربافت آسانتر می کند.

1-3-2-تأثیر دما و تابش برشبکه معابر

دراقلیم سرد و کوهستانی شبکه معابر درجهت شمالی- جنوبی شکل می گیرند تا نور آفتاب به اندازه کافی به آنها برسد.

دراقلیم گرم و خشک برای ایجاد سایه، کاهش دما و تلطیف هوا و مقابله با تابش مستقیم خورشید، تمهیدات زیر درشبکه معابر به کار می رود:

درمعابر، ساباط ، نورشکن و یا گذرهایی برای استراحت عابر ایجاد می گردد.

معابر درجهت شرقی-غربی احداث می شوند تا سطح آفتاب خور آنها کاهش یابد.

کوچه ها کم عرض و باریک و با دیوارهای مرتفع شکل می گیرند، دراین صورت دما درطول روز کاهش یافته و معابر سایه دار و خنک می شوند.

1-3-3- تأثیر دما و تابش برقطعات تفکیکی (واحد مسکونی و نوع مصالح)

یکی از دلایل وجود ایوان درواحد مسکونی (اقلیمهای مختلف) حفاظ ساختمان در مقابل تابش و دریافت نور مناسب درفصول تابستان و زمستان است.

جای گیری بخش مسکونی خانه درشمال حیاط امکان استفاده مناسب از آفتاب جنوب را مهیا می سازد.

وجود فضاهای چند عملکردی و استفاده متفاوت از این فضاها درفصول مختلف سال ناشی از سرد و رم شدن هوا درفصول مختلف می باشد.

دراقلیم گرم و مرطوب جهت مقابله باتابش مستقیم نور خورشید و تعدیل دما درقطعه تفکیکی و واحد مسکونی ویژگی های زیر مشاهده می شود:

الگوی اشغال درواحد مسکونی سه جبهه پر وترجیحاً ساختمان دو طبقه است.

مصالح مورد استفاده دارای ظرفیت حرارتی پایین می باشند.

رنگ سطح خارجی ساختمان روشن است تا نور خورشید را کمتر جذب نماید.

جهت استقرار واحد مسکونی جنوب تا جنوب شرقی است.

سطح شیشه خور پنجره متوسط است و سایه بان ندارد.

دراقلیم معتدل و مرطوب به دلیل عدم وجود محدودیت های تابشی واحد مسکونی دارای ویژگی های زیر می باشد:

الگوی اشغال درواحد مسکونی کوشک (ساختمان مرکزی) است.

مصالح مورد استفاده دارای ظرفیت حرارتی پایین می باشد.

رنگ سطح خارجی ساختمان آزاد است.

جهت استقرار واحد مسکونی شرق تا غرب است.

سطوح بازشوها نستباً زیاد است و سایه بان ندارد.

-دراقلیم گرم و خشک جهت مقابله با تابش مستقیم نور خورشید و تعدیل دما درقطعه تفکیکی و واحد مسکونی ویژگی های زیر مشاهد می شود:

واحدهای مسکونی درجهتهای جنوب غربی (روبه قبله) تا جنوب شرقی استقرار یافته اند.

واحدهای مسکونی دارای اتاقهای زمستان نشین و تابستان نشین دربخشهای شمال و جنوب ساختمان می باشند. استقرار اتاقهای زمستان نشین درشمال ساختمان و روبه جنوب موجب دریافت نور مناسب خورشید درفصل زمستان می گردد و استقرار اتاقهای تابستان نشین درجنوب ساختمان و رو به شمال تابش کمتری را درفصل تابستان دریافت می کند.

سطوح بازشوها کم و سطوح شیشه خور آنها نیز کوچک است علاوه بر این پنجره ها دو جداره می گردند و حصیر و پرده درجلو و یا پشت پنجره قرار می‌گیرد.

از مصالح مناسب و با ظرفیت حرارتی زیاد(خشت و گل و یا آجر) استفاده می گردد.

درحیاط خانه ها جهت ایجاد سایه درخت کاشته می شود.

ضخامت وعرض دیوارها زیاد و گاهی به یک متر نیز می رسد.

برروی بامها از دست اندازهای مرتفع و گاه مشبک برای ایجاد سایه استفاده می شود.

الگوی اشغال درواحدهای مسکونی حیاط مرکزی است. و گاه این حیاطهای مرکزی جهت ایجاد کمترین تماس با آفتاب، به کوچکترین حد خود میرسند.

نوع پلان فشرده و قطعات تفکیکی نسبتاً کوچک است.

درسطوح خارجی ساختمان از رنگ روشن استفاده می گردد. دراین خصوص رنگ نخودی کاهگل مناسب ترین رنگی است که علاوه بر انعکاس نور خورشید و عدم جذب آن، موجب آزار و اذیت چشم نیز نمی گردد.

تحقیق در مورد دما سنج

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .DOC ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 5 صفحه

 قسمتی از متن .DOC : 

دما یکی از عناصر اساسی شناخت هوا می باشد، با توجه به دریافت نامنظم انرژی خورشیدی توسط زمین، دمای هوا در سطح زمین دارای تغییرات زیادی است که این تغییرات به نوبه خود سبب تغییرات دیگری در سایر عناصر هوا می گردد. دمای هوا را به وسیله دماسنج اندازه گیری می کنند.

دماسنج، وسیله‌ای است که بر مبنای واحدهای مختلف دما را اندازه می‌گیرد.

اندازه‌گیری دقیق دما توسط دماسنج صورت می‌گیرد. ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع دماسنج، دماسنج‌های جیوه‌ای و الکلی است. اساس کار این دماسنج‌ها بر انبساط مایعات است.

اندازه‌گیری دما توسط دماسنج‌های جیوه‌ای و الکلی برای دماهایی امکان‌پذیر است که بالاتر از نقطهٔ انجماد و پایین‌تر از نقطهٔ جوش مایع درون دماسنج باشد. که معمولاً دماسنج‌های الکلی دماهای +۷۸ الی -۱۶۵ را می‌توانند نشان دهند و برای اندازه‌گیری دماهای بالاتر باید از دماسنج‌های ترموکوپلی و آذرسنج‌ها استفاده نمود

.

انواع دماسنج

دماسنج معمولی (استاندارد Thermometer)

دماسنج حداکثر (Max-Thermometer)

دماسنج حداقل (Minimum Thermometer)

دماسنج حداقل-حداکثر (Min-Max Thermometer)

دمانگار (Thermograph)

1 - دماسنج معمولی (استاندارد Thermometer)

این دماسنج یک لوله بسیار باریک شیشه ای مسدود است که در انتهای آن محفظه ای تعبیه و از جیوه یا الکل پر شده است. در داخل لوله دماسنج خلاء کامل وجود دارد. گرم و سرد شدن مخزن باعث گرم و سردشدن مایع درون مخزن شده و متعاقب آن باعث بالا و پایین رفتن مایع در داخل مخزن شیشه ای می شود، با مشاهده سطح مایع در داخل لوله دماسنج و قرائت عددی که روی بدنه شیشه نوشته شده است دمای هوا در آن لحظه مشخص می شود.

2 - دماسنج حداکثر (Max-Thermometer)

اغلب نیاز است علاوه بر دمای معمولی هوا حداکثر دمایی که در طول یک دوره معین مثلاً یک شبانه روز اتفاق افتاده است نیز اندازه گیری و تثبیت شود به این منظور از دماسنج حداکثر استفاده می کنند. این نوع دماسنج با یک تفاوت جزیی تقریبا مشابه دماسنج های معمولی است به این صورت که لوله مویین آن در محلی که به مخزن منتهی می شود بسیار باریک شده است. هنگامی که دما زیاد می شود جیوه داخل مخزن منبسط شده و نیروی حاصل می تواند باعث راندن جیوه از داخل مجرای باریک بالای مخزن به قسمت بالای لوله گردد به این ترتیب ارتفاع جیوه در داخل مخزن بالا می رود و با کاهش دما مایع داخل مخزن منقبض می شود ولی باریک بودن لوله از برگشت مایع به داخل مخزن جلوگیری می کند و سطح مایع در داخل لوله در محلی که بالاترین دمای قبلی اتفاق افتاده است باقی می ماند بنابراین سطح فوقانی جیوه نشان دهنده حداکثر دمای اتفاق افتاده است.

3 - دماسنج حداقل (Minimum Thermometer)

دماسنج های حداقل برای تثبیت پایین ترین دمای اتفاق افتاده در یک دوره معین به کار می رود دماسنج های حداقل مشابه دماسنج های معمولی است با این تفاوت که مایع داخل مخزن این نوع دماسنج به جای جیوه از مایعات رقیق تر مانند الکل استفاده می شود. به علاوه در داخل لوله مویین یک سوزن شیشه ای که دو سر آن گرد می باشد رها گردیده که به عنوان شاخص از آن استفاده می شود، وقتی دمای هوا کاهش می یابد با انقباض مایع سطح بالای الکل در داخل لوله مویین با اعمال نیروی کشش سطحی شاخص سوزنی را نیز به طرف پایین مخزن حرکت می دهد با افزایش دما مجدداً الکل در داخل لوله مویین از اطراف سوزن عبور کرده و به طرف بالا صعود می کند اما سوزن در پایین ترین محلی که قبلا در اثر کشش سطحی پایین آمده بود باقی می ماند.

بنابراین قسمت بالایی شاخص شیشه ای پایین ترین دمایی را که اتفاق افتاده است نشان می دهد در حالی که انتهای سطح الکل در بالای لوله دمای لحظه ای هوا را نشان می دهد.

4 - دماسنج حداقل - حداکثر (Min-Max Thermometer)

این دماسنج ترکیبی از دو دماسنج حداقل و حداکثر می باشد، این دماسنج از یک لوله شیشه ای U شکل ساخته شده است که دو انتهای آن مسدود می باشد. قسمت پایینی لوله U شکل با جیوه پر شده است. علاوه بر جیوه قسمت بالایی لوله قسمت چپ به طور کامل از الکل پر شده است اما نصف حجم لوله سمت راست که انتهای آن به صورت یک مخزن گشاد شده می باشد از الکل پر شده است و نصف دیگر آن از یک نوع گاز پر شده است. در بالاترین سطح جیوه و در داخل الکل در هر دو ستون شاخص های شیشه ای رنگی که یک سوزن در وسط آن تعبیه شده است وجود دارد در اثر گرم و سرد شدن و متعاقب آن انبساط و انقباض سطح جیوه بالا و پایین می رود. بالاترین حدی که جیوه در شاخه سمت چپ بالا رفته است دمای حداقل و بالاترین حدی که جیوه در شاخه سمت راست بالا رفته دمای حداکثر را نشان می دهد.

رفتار ساخت فشار حلقوی در چاهها با دما و فشار بالا

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 34

رفتار ساخت فشار حلقوی در چاهها با دما و فشار بالا

خلاصه

ساخت فشار به واسطه انبساط سیال در چاههای فشار و دمای بالا در حالت بسته شدن می تواند باعث صدمات جدی از جمله خرابی Casng و یا مچاله شدن Fubong شود . برای تعیین اینکه تبدیل شرایط در توسعه مخازن HP/HT مورد نیاز است از آزمایش منطقه ای استفاده می شود . که شامل راندن یک gauge اندازه گیری کننده در فضای Annus,Casng استو همچنین شن چاه در مدت 3 ماه که بعد از آن داده ها اصلاح می شوندو بازخوانی می شوند .

در ابتدا همة اندازه گیری هاو فشارهای تعدیل شده با شرایط و سرعت مچاله شدن و ترکیدن Casng مقایسه می شود مشاهده می شود که فشار حلقوی مربوط به Build up باید به طور جدی در طراحی Casng در نظر گرفته می شود . آن طراحی برای مدل های تئوری مربوط به فشارBuild up در نظر گرفته می شود و اطلاعات بدست آمده در مدل های قابل اطمینان بکار گرفه می شوند . اطلاعات اثبات شده در تغییرات دمایی که (400C-20OC) ( بطور میانگین ) و فشار در حال کسترش در آنالوس ( صحیح انتخاب شده ) با مدل های تئوریاساس انبساط گرمایی سیالات آنالوس و Casng و بازکردگی در تراکم رشته Casng است .

در نتیجه این فاکتورها می توانند در آنالیز چگونگی جواب دادن آنالوس می توانند ثانیاً در نظر گرفته شوند و در دمای بالاتر مدل های تئوریک فشار Build up را برآورده می کنند . این شاید دلیل باشد که خصوصیات سیالات تکمیل با خصوصیات سبالات مخزن نسبت می دهند ( انتخاب می کنند ) .شاید به این دلیل است که به اختلاف سیالات تکمیل و خصوصیات مخزن نسبت داده میشود مثل وجود آب در بر یک از این دو ماده . تخمین اساسی در مورد خصوصیات آب خالصمی تواند بهترین حالت تخمین زدن برایفار Buildup باشد . نشست سیالات آنولاز که به عنوان تعیین کننده فشاردر حال گسترش درشت قبلی چاه با دیواره سیمانی بین Casng شده بود در سیمانکاری کلی و بستن آنالوس تنش معینی را بازی نمی کند .

مقدمه :

فشارBuild up در بین Casng و Tubrng یا بین Casng یا معمولاً بدون توضیح است . هر چند که درطراحی Casng باید فشار بالای وارد شده بر سر Casng و در نتیجه نشستی یا انبساط گرمایی سیالات و اختلاف فشارکه معمولاًریسک خرابی Casng یا مچاله شدن در نقاط ضعیف راباید در نظر گرفت و موارد بالا باعث کم شدن تولید خرابی Casng و چاه می شوند به این دلیل بیشتر شرکت شرکت ها بکارگیری ر متقاضی انجام این طرح ها برای خشکی ها و سکو ها هستند که به کنترل و از بین بردن فشار از بالای چاه برسیم ( 20% فشار تسلیم مؤثر بر Casng)

به طور آشکار طرح نمی تواند برای چاه های دریایی بکار گرفته شود تا اینکه آنها به تجهیزات کنترل فشار در فاصله مطلوب و برای

تحقیق در مورد کنترل دما

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .DOC ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 20 صفحه

 قسمتی از متن .DOC : 

عنوان :

گزارش کار آزمایشگاه کنترل

موضوع آزمایش :

کنترل دما

هدف آزمایش :

هدف از انجام این آزمایش کنترل دما برای سیستم های بدون تاخیر و سیستم های با تاخیر است.

مقدمه:

دمای یک سیستم ویژگی است که تعیین می‌کند آیا یک سیستم با سیستم‌های دیگر در تعادل گرمایی قرار دارد یا خیر

مفاهیم داغ و سرد برای انسان ، مانند هر موجود زنده دیگر ذاتی است و دمای محیط مجاور را بیلیونها عصبی که به سطح پوسته می‌رسند، به مغز خبر می‌دهند . اما پاسخ فیزیولوژیکی به دما اغلب گمراه کننده است و کسی که چشمش بسته است نمی‌تواند بگوید که آیا دستش با اتوی بسیار داغ ، سوخته یا به وسیله یک تکه یخ خشک شده است. در هر دو حالت احساسی پدید می‌آید، زیرا هر دو عینا پاسخ فیزیولوژیکی به آسیبی هستند که به نسج رسیده است.

اندازه‌ گیری دما:

برای تعیین یک مقیاس تجربی دما ، سیستمی با مختصات xy را به عنوان استاندارد که ما آن را دماسنج می‌نامیم، انتخاب می‌کنیم و مجموعه قواعدی را برای نسبت دادن یک مقدار عددی به دمای وابسته به هر کدام از منحنیهای همدمای آن ، اختیار می‌کنیم. به هر سیستم دیگری که با دماسنج در تعادل گرمایی باشد، همین عدد را برای دما نسبت می‌دهیم.

انواع دماسنجها :

دماسنج گازی

جنس ، ساختمان و ابعاد دماسنج در ادارات و موسسات مختلف سراسر دنیا که این دستگاه را بکار می‌برند، تفاوت دارد و به طبیعت گاز و گستره دمایی که دماسنج برای آن در نظر گرفته شده است، بستگی دارد. این دماسنج شامل حبابی از جنس شیشه ، چینی ، کوارتز ، پلاتین یا پلاتین ـ ایریدیم ، بسته به گستره دمایی که دماسنج در آن بکار می‌رود ، می‌باشد که به وسیله یک لوله موئین به فشارسنج جیوه‌ای متصل است. این دماسنج براساس دو قانون ذکر شده در مورد گاز کامل کار می‌کند.

دماسنج با مقاومت الکتریکی

دماسنج مقاومتی به صورت یک سیم بلند و ظریف است، معمولا آن را به دور یک قاب نازک می‌پیچند تا از فشار ناشی از تغییر طول سیم که در اثر انقباض آن در موقع سرد شدن پیش می‌آید، جلوگیری کند. در شرایط ویژه می‌توان سیم را به دور جسمی که منظور اندازه گیری دمای آن است پیچید یا در داخل آن قرار داد.در گستره دمای خیلی پایین ، دماسنجهای مقاومتی معمولا از مقاومتهای کوچک رادیویی با ترکیب کربن یا بلور ژرمانیوم که ناخالصی آن آرسنیک است و جسم حاصل در درون یک کپسول مسدود شده پر از هلیوم قرار دارد، تشکیل می‌شوند. این دماسنج را می‌توان بر روی سطح جسمی که بمنظور اندازه گیری دمای آن است سوار کرد یا در حفرهای که برای این منظور ایجاد شده است، قرار داد.دماسنج مقاومتی پلاتین را می‌توان برای کارهای خیلی دقیق در گستره 253 - تا 1200 درجه سانتیگراد بکار برد.

ترموکوپل:

ترموکوپل وسیله دیگری است که برای اندازه‌ گیری دما مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع دماسنج از خاصیت انبساط و انقباض اجسام جامد استفاده می‌گردد. گستره یک ترموکوپل بستگی به موادی دارد که ترموکوپل از آن ساخته شده است. گستره یک ترموکوپل پلاتنیوم ـ رودیوم که 10 درصد پلاتینیوم دارد، از صفر تا 1600 درجه سانتیگراد است.مزیت ترموکوپل در این است که بخاطر جرم کوچک ، خیلی سریع با سیستمی که اندازه‌ گیری دمای آن مورد نظر است، به حال تعادل گرمایی در می‌آید. لذا تغییرات دما به آسانی بر آن اثر می‌کند، ولی دقت دماسنج مقاومتی پلاتین را ندارد.

واحد اندازه‌ گیری دما :

کلوین:

کلوین مقیاس بنیادی دما در علوم است که سایر مقیاسها بر حسب آن تعریف می‌شوند.

سلیسیوس یا سانتیگراد:

تحقیق در مورد دما و انرژی درونی وگرما

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 3 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

دما و انرژی درونی وگرما

حالتهای ماده

اثرتغییردمابرطول وحجم اجسام

انتقال گرما

قانون گازها

تمرینها

6-1-دما انرژی درونی و گرما

دما مفهومی اشناست.دما صرفا معیاری از گرمی یا سردی جسم است.با ابزاری که برای اندازه گیری دما به کار میرود  یعنی دما سنج  نیز اشناییم ,اما اگر بخواهیم به روابط ممکن بین خواص فیزیکی و گرمایی سیستم ها برسیم,باید درک خود را از دما,بیش از کلی گویی های صرف,گسترش دهیم.  در زمانهای قدیم مانند امروزه معمول بود که طبیب دست خود را بر پیشانی بیمار بگذاردتا شدت بیماری را تشخیص دهد . سرانجام طبیبان وسایلی متفاوت برای اندازه گیری دما ابداع کردند, که تمام انها بر اساس این واقعیت کار میکردند که مایعات و گازها بر اثر افزایش دما منبسط میشوند. اما این دماسنج های اولیه یکسان نبودند و مقایسه ی این دماهابا یکدیگر دشوار بود.   نخستین دما سنج قابل اطمینان جیوه ای را دانیل فارنهایت ساخت. او برای دو نقطه ثابت دماسنج خود      (0Fو100F) رابرگزید. که به ترتیب عبارتند از:((شدیدترین سرمایی که میتوان مصنوعا,بامخلوط کردن اب,یخ ونشادر و یا حتی نمک به دست اورد. و حد گرمایی که در خون شخصی سالم یافت میشود))     تکیه بر خواص فیزیکی ماده برای یافتن نقاط ثابت دماسنجی رانخستین بار اندرس سلسیوس پیش کشید.وی مقیاسی هم تهیه کردکه به نام خودش نامیده شد.سلسیوس فاصله ی دمایی بین ذوب یخ, یعنی صفر مقیاس سلسیوس و نقطه جوش اب درفشار جو(100C),رابهصد قسمت مساوی تقسیم کرد. چون در مقیاس فارنهایت نقطه ی ذوب یخ 32F است و اب در 212F میجوشد , 180درجه ی فارنهایت متناظر با 100 درجه ی سلسیوس است. به این ترتیب رابطه ی تبدیل این دو مقیاس عبارت است از : 273 + k =c .

 دماسنج جیوه ای

مشهورترین نوع دماسنج ,دماسنج جیوه ای است که بر اساس انبساط جیوه بر اثر افزایش دما کار میکند .این دماسنج حبابی دارد که تقریبا تمامی جیوه ی دماسنج داخل ان قرار دارد وبه لوله ای مویین متصل است. با انبساط جیوه ستون جیوه بالا میرود و این معیاری است برای دما سنجی.

دما با وسیله ای به نام دما سنج اندازه گیری میشود .روی همه ی دما سنج ها مقیاسی است که با خواندن ان ها دما را پیدا میکنیم .

برای اندازه گیری دمای یک جسم باید مخزن دماسنج را در تماس کامل با ان جسم قرار دهیم . همین امر باعث میشود انرژی گرمایی از جسمی که دمای بیشتری دارد به جسمی که دمای کمتری دارد منتقل شود تا دو جسم همدما شوند.در این صورت عددی که در مقابل سطح مایع درون لوله ثبت شده است برابر دمای جسم است .

یکای دما

دما را بر حسب یکا های مختلفی بیان میکنند. یکی از معمولترین یکاهای دما درجه ی سلسیوس یا سانتی گراد است که با c نمایش داده میشود.

برای نمایش دما بر حسب سلسیوس معمولا از حرف تتای یونانی استفاده میشود.

مقیاس دمای مطلق

برای دما حدّ بالایی وجود ندارد,مثلا دمای درون خورشید بیش از 15 میلیون درجه سلسیوس است .ستاره های دیگر نیز وجود دارند که دمای انها بیشتر از این است اما دما یک حدّ پایین وجود دارد .این دما تقریبا برابر 273- درجه ی سانتی گراد است که انرا صفر مطلق یا صفر کلوین مینامند .

مقیاس دمایی که صفر ان صفر مطلق است به افتخار ابداع کننده ی ان لرد کلوین ,مقیاس کلوین یا مقیاس مطلق خوانده میشود.

روش اندازه گیری دما

دما با وسیله ای به نام دما سنج اندازه گیری میشود .روی همه ی دما سنج ها مقیاسی است که با خواندن ان ها دما را پیدا میکنیم .

برای اندازه گیری دمای یک جسم باید مخزن دماسنج را در تماس کامل با ان جسم قرار دهیم . همین امر باعث میشود انرژی گرمایی از جسمی که دمای بیشتری دارد به جسمی که دمای کمتری دارد منتقل شود تا دو جسم همدما شوند.در این صورت عددی که در مقابل سطح مایع درون لوله ثبت شده است برابر دمای جسم است .

گرما و تعادل گرمایی

انچه در انتقال انرژی گرمایی از جسمی به جسم دیگر مهم است اختلاف دما بین دو جسم است .بنا بر قانون پایستگی انرژی ,انرژیی که جسم با دمای بالاتر از دست میدهدبرابر با انرژیی است که با دمایپایین تر میگیرد .

وقتی دو جسم همدما میشوند,مقدار انرژی گرمایی که یک جسم به جسم دیگر میدهد برابر است با مقدار انرژی گرمایی که جسم دوم به جسم اول میدهد.به عبارت دیگر مبادله ی انرژی گرمایی خالص بین دو جسم صفر است .در این حالت گفته میشود که دو جسم در تعادل یا تراز مندی گرمایی هستند.دمای مشترک بین دو جسم را دمای تعادل میگوییم.

دمای تعادل

هر گاه دو یا چند جسم با دما های متفاوت , با هم در تماس باشند , پس از گذشت مدی به تعادل گرمایی میرسند . یعنی همدمامیشوند زیرا همانطور که می دانیم اگردو جسم با دما های متفاوت را با هم تماس دهیم گرما از جسمی که دمایش بالاتر است به جسمی که دمایش پایینتر است شارش میکند تا اینکه دو جسم همدما شوند . این دما را دمای تعادل مینامیم.

با توجه به قانون پایستگی انرژی ,گرمایی که جسم با دمای بالاتر از دست میدهد برابر گرمایی است که جسم با دمای پایین تر می گیرد تا هر دو به دمای تعادل برسند.                                                                      تعبیر مولکولی دما                                                                 

بنابرنظریه ی جنبش مولکولی ماده از ذره های ریزی تشکیل شده است که با سرعت ها و در نتیجه انرژی های متفاوت در حرکت و جنبش اند .

مجموع انرژی های مولکولهای تشکیل دهنده ی هر جسم را انرژی درونی ان جسم مینامند .از جمله ی این انرژی ها , انرژی جنبشی ذره های تشکیل دهنده ی جسم است.

دمای هر جسم با انرژی جنبشی متوسط ذره های ان جسم متناسب است .به این بیان تعبیر مولکولی دما گفته میشود.

حالتهای ماده

ذوب

وقتی به یک جسم جامد گرما بدهیم ودمای ان افزایش مییابد.هنگامی که دمای جسم به مقدارمشخصی رسید دمای ان ثابت میماندو جسم شروع به ذوب شدن میکند این دمای مشخص را که به جسم و فشار وارد بر ان بستگی دارد نقطه ی ذوب مینامیم.

به طور کلی افزایش فشار بر جسم (به جز در چند مورد خاص)سبب بالارفتن نقطه ی ذوب میشود .در بعضی از جسم ها مانند یخ افزایش فشار وارد بر ان سبب کاهش نقطه ی ذوب میشود .

گرمای نهان ذوب

در شرایطی خاص دادن مقدار قابل توجهی گرما به جسم تغییری در دمای ان به وجود نمی اورد .

عمل ذوب گرماگیر است .گرمایی که جسم جامد در نقطه ی ذوب خود میگیرد سبب تغییر دما در ان نمیشود بلکه صرف تغییر حالت جسم خواهد شد ..از این رو به این گرما گرمای نهان ذوب میگوییم.

گرمای نهان ویژه ی ذوب یک جامد انرژی گرمایی لازم برای تبدیل یکای جرم ان , از جامد به مایع بدون تغییر دماست.بنا بر این گرمای لازم برای ذوب m کیلو گرم جامد از رابطه ی زیر به دست می اید Q=ml

انجماد

وقتی از یک مایع گرما بگیریم ,دمای ان کاهش می یابد هنگامی که دمای مایع به مقدار مشخصی رسید دمای ان ثابت می ماند و شروع به منجمد شدن می کند . این دمای مشخص را که به جنس مایع و فشار وارد بر ان بستگی دارد نقطه ی انجماد مینامند .

در شرایط یکسان هر جسم به هنگام انجماد همان قدر گرما از دست میدهد که به همگام ذوب می گیرد . در نتیجه گرمای نهان ی انجماد برابر منفی گرمای نهان ذوب است.

جوشیدن و تبخیر

گرمایی که یک مایع میگیرد سبب افزایش دمای ان می شود . اگر عمل گرمادهی به مایع ادامه یابد , هنگامیکه دمای مایع به یک مقدار مشخصی رسیددمای مایع دیگر تغییری نمی کند . به این دما که به جنس مایع و فشار محیط بستگی دارد نقطه ی جوش مایع میگوییم.

گرمایی که یک مایع در نقطه ی جوش خود میگیرد ,دمای ان را تغییر نمیدهد , بلکه صرف تغییر حالت مایع به بخار میشود .به این گرما گرمای نهان تبخیر میگوییم.

افزایش فشار وارد بر مایع سبب بالا رفتن نقطه ی جوش ان میشود .

میعان

اگر بخار یک مایع را سرد کنیم , یعنی از ان گرما بگیریم دمای ان کاهش مییابد . هنگامی که دمای بخار به مقدار مشخصی برسد دمای ان ثابت میماند و بخار شروع به مایع شدن میکند . این دمای مشخص را که به جنس بخار و فشار وارد بر ان بستگی دارد نقطه ی میعان مینامیم.

فرایند میعان وارون فرایند تبخیر است . گرفتن گرمای نهان تبخیر از بخاری که به نقطه ی میعان خود رسیده است انرا مایع میکند.

تبخیر سطحی

تبخیر سطحی و جوشیدن هر دو فرایند هایی هستند که مایع را به بخار تبدیل میکنند .ولی با این تفاوت که تبخیر در سطح مایع در هر دمایی صورت میگیردولی جوشیدن تنها هنگامی رخ میدهد که مایع به دمای معینی به نام نقطه ی جوش رسیده باشد.

هنگامی که مایعی در ظرفی در بسته مانند بطری دردار قرار دارد , فضای بالای مایع با بخار مایع پر میشود . بر اثر تبخیر مولکولهای مایع وارد فضای بالای مایع میشوند خواه این فضا دارای فضا باشد خواه نباشد.

کاری از : حسین خانی   آقاپور   بذرافشان