لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 62
چکیده :
مقاله حاضر به مطالعه پدیده اعتیاد به اینترنت به عنوان یکی از مسائل اجتماعی در عصر ارتباطات می پردازد. پدیده اعتیاد به اینترنت مدتی است که در کشورهای توسعه یافته بعنوان یکی از پیامدهای توسعه روزافزون شبکه ارتباطات الکترونیکی مطرح شده و کارکردهای بسیاری برای فرد، خانواده و جامعه به همراه داشته است. این مقاله برگرفته از تحقیقی پیمایشی در سال 1389 شمسی درباره وضعیت این پدیده در ایران است. جامعه آماری را نوجوانان و جوانان 25-15 ساله شهر ایذه که به اینترنت دسترسی دارند تشکیل میدهد. حجم نمونه نیز برابر با 800 نفر است. نتایج حاکی از آن است که پدیده استفاده اعتیادی از اینترنت در ایران نیز وجود دارد هرچند استفاده اکثر نوجوانان و جوانان از اینترنت بنظر طبیعی میرسد. همچنین، براساس نتایج این مطالعه، استفاده اعتیادی از اینترنت در بین برخی از نوجوانان و جوانان، با مسائلی مانند عدم مسئولیت پذیری اجتماعی، انزوای اجتماعی، فقدان حمایت اجتماعی، ناکارآمدی تحصیلی و کاری ارتباط مستقیم و با احساس خودارزشی ارتباط معکوس دارد.
کلید واژه ها :اعتیاد اینترنتی، مسئولیت پذیری اجتماعی، انزوای اجتماعی، حمایت اجتماعی، ناکارآمدی تحصیلی و کاری، احساس خودارزشی
مقدمه
دسترسی به اینترنت، پدیدهای رو به گسترش است و هر روز تعداد بیشتری از افراد در زمره استفاده کنندگان اینترنت قرار میگیرند. اینترنت در همه جا حضور دارد: در خانه، مدرسه، و حتی در مراکز خرید. طبق برآورد صورت گرفته، در سال 1981، 66 میلیون نفر از مردم آمریکا به اینترنت دسترسی داشته که در سال 1999 شمار آنها به 83 میلیون بالغ گردیده است (بیگز، 2000: 1) . در بین کاربران اینترنت، جوانان بیشترین استفاده را از آن دارند. نتایج تحقیقات انجام شده در ایالات متحده نشانگر آن است که استفاده از اینترنت در میان جوانان، بیش از هر گروه سنی دیگری است (بولن و هاره، 2000: 5) . کودکان نیز گروه سنی دیگری هستند که استفاده وسیعی از اینترنت دارند. در سال 2005، بیش از 77 میلیون کودک وارد فضای سایبر شدهاند(غمامی، 1384: 45).
همزمان با دسترسی روزافزون و گسترده افراد به اینترنت، شاهد نوع جدیدی از اعتیاد یعنی اعتیاد اینترنتی هستیم که موضوع رو به رشد عصر اطلاعات است. همانند تمامی انواع دیگر اعتیاد، اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همراه است همچون، اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بیقراری، تفکرهای وسواسی، کنارهگیری، اختلالات عاطفی، و ازهمگسیختگی روابط اجتماعی. از طرفی، در عین حال که روابط افراد (به ویژه کودکان و نوجوانان) در جهان مجازی افزایش مییابد، در مقابل از دامنه روابط آنان در جهان واقعی کاسته میشود و احتمال افت عملکرد آموزشی آنان نیز میرود (سامسون، 2005: 2) .
اعتیاد اینترنتی، انسانها را به افرادی رهاشده تبدیل کرده و بر روابط اجتماعی آنان تأثیر میگذارد. در نتیجه استفاده بیش از حد از اینترنت، بهرهوری و بازده کاری کاربران اینترنت، پایین میآید. آنان با تأخیر به محل کار میروند و دچار کمکاری میشوند. . این کاربران حتی در صورت کنارهگیری از اینترنت، دچار علائم اختلال میشوند (سز، 2003: 1) .
بیان مسئله
در بررسی تاریخ، بشری را نمی توان یافت که با مسائل مربوط به مواد مخدر دست به گریبان نبوده و شاید بتوان گفت مواد مخدر همزاد با بشر در این جهان یافت شده و تا زمانی که انسان در این عرصه وجود دارد آن نیز پا بر جاست. مسائل مربوط به مواد مخدر تازگی نداشته و اثرات آن نیز همواره در سرنوشت ملتها و اقوام قابل جستجو است. در کتب تاریخی ایران و حتی در کتاب قانون ابن سینا از اثرات این مواد نامبرده شده است. اما بیشتر گزارشات در مورد مواد مخدرمربوط به زمان صفویه و سپس قاجاریه تا عصر کنونی است همراه با فراز و نشیبهای این دوران که اشاعه مصرف مواد افیونی مورد توجه بوده است. قوانین یکصد ساله در مورد محدود نمودن مصرف مواد نیز یافت میشود.در زمان ما مسئله مواد مخدر شکل مخاطره آمیز و کاملا پیچیده ای به خود گرفته و در عین حال گسترش جهانی یافته است. اعتیاد به مواد مخدر علاوه بر زیانهای جدی و خطرناک جسمی از قبیل ابتلا به بیماریهای عفونی واگیردار همچون ایدز - هپاتیت - سل- عوارض و مشکلات عدیده اجتماعی و اقتصادی ازقبیل افزایش جرمهای مرتبط با مواد مخدر همچون جنایت و سرقت، فقر و تکدی گری و هدر رفتن سرمایه های کلان مادی کشورها را بدنبال داشته است. کشور ما دارای جمعیتی جوان است. بیش از 50%جمعیت کشور درسنین زیر 20 سال بوده و 62% از این جمعیت در شهرها ساکن بوده و از هر چهار نفر ایرانی یک نفر در معرض مهاجرت قرار دارد. موقعیت استراتژیک ایران و قرارگیری آن در کنار کشورهایی همچون افغانستان و پاکستان که جزو تولید کنندگان عمده مواد مخدر بوده و از طرفی ما یک مسئله ترانزیت و عبور مواد مخدر به جهت ویژگیهای خاص منطقه ای از کشور ما یک مسیر مناسب جهت قاچاق مواد مخدرفراهم ساخته و هم بازار مصرف داخلی آن که رشد روز افزونی داشته است.پس از پیروزی انقلاب اسلامی علیرغم تلاش بی وقفه نظام مقدس اسلامی کشورمان و تقدیم بیش از 2700 نفر شهید از نیروهای نظامی و انتظامی این روند رو به رشده بوده است در نتیجه آمار معتادین و نیز عوارض ناشی از اعتیاد افراد افزایش داشته است. برآوردهای رسمی اولیه و ساده از تعداد معتادین و سوء مصرف کنندگان مواد مخدر رقمی حدود 2میلیون نفر را ذکر مینماید و با در نظر گرفتن حداقل یک خانواده 5 نفری مرتبط با این افراد به رقمی حدود 10میلیون نفر انسان که در ارتباط نزدیک با معضلات و مشکلات ناشی از آن میباشند دست می یابیم. محبوسین زندانهای کشور در سال 77معادل 16.775نفر بوده که قریب به 60% آنان مرتبط با مواد مخدرو اعتیاد بوده اند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 42
اینترنت، ابزاری کارآمد در خدمت تبلیغات
چکیده
اینترنت همراه با رشد روزافزون خود، کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف یافته است. امروزه اینترنت بعنوان رسانهای قدرتمند در اختیار صنعت تبلیغات قرار گرفته است. بدلیل ویژگیها و مزیتهای فراوانی که اینترنت در مقایسه با رسانههای سنتی دارد، تبلیغات اینترنتی شاهد رشد فراوانی در طی سالیان اخیر بوده است. این مقاله به ادبیات موضوع میپردازد که شامل تعریف تبلیغات اینترنتی، تاریخچه و روند آن از ابتدای پیدایش تا کنون، انواع و اشکال مختلف تبلیغات اینترنتی، و نیز مزیتها و محدودیتهای آن میباشد.
توضیح : این مقاله تلفیقی از دو مقاله (1)اینترنت؛ ابزاری کارآمد در خدمت تبلیغات (منتشر شده در شماره 10 ماهنامه دانش تبلیغات) و (2)تبلیغات اینترنتی در ایران: تنگناها و راهکارها (سومین کنفرانس بینالمللی مدیریت – 29 آذر لغایت 1 دیماه 1384) است که توسط نویسندگان منتشر شدهاند. به منظور جلوگیری از تکرار و هدایت سریعتر خوانندگان به سمت مطلب مورد نظر این تلفیق توسط سایت راهکار مدیریت انجام شده است.
کلیدواژه : تبلیغات؛ تبلیغات اینترنتی؛ بازاریابی؛ اینترنت
1- مقدمه
در کتب و متون مختلف تعاریف متعددی از تبلیغات آمده است بطور مثال میتوان به تعاریف ذیل اشاره کرد. تبلیغات فرآیند روشمند ارایه اطلاعات مناسب در مورد کالاها و خدمات به مشتریان و ترغیب و متقاعد کردن مؤثر مصرفکنندگان به خرید کالاها و خدمات میباشد (متولی 1372) و یا در تعریفی دیگر تبلیغات را، ارائه غیر شخصی اطلاعات که معمولاً برای آن پول پرداخت میشود و اغلب با هدف ترغیب برای خرید کالاها، خدمات و یا ایده از سوی افرادی مشخص و توسط رسانههای مختلف انجام میپذیرد، تعریف نمودهاند (تافلینگر 1996).
همان طور که در تعریف بالا اشاره شد، تبلیغات از طریق رسانههای مختلفی انجام میپذیرد که از آن جمله میتوان به روزنامهها، مجلات، رادیو، تلویزیون و ... اشاره نمود. چندی است که رسانهای جدید، یعنی اینترنت، به جمع رسانههای مورد استفاده تبلیغات اضافه شده است. رشد تبلیغ در اینترنت نسبت به تبلیغ در رسانههای سنتی، از سرعت بسیار بیشتری برخوردار بوده است. چرا که پس از گذشت 38 سال از پیدایش رادیو، تعداد استفادهکنندگان آن به 50 میلیون نفر رسید، تلویزیون 13 سال پس از پیدایش این حد نصاب را کسب کرد و اما اینترنت تنها با گذشت 4 سال توانسته به این حد نصاب دست پیدا کند (فاکس 1999). این مقاله به معرفی این نوع از تبلیغات و ویژگیهای آن میپردازد.
2- تعریف تبلیغات اینترنتی
تبلیغات اینترنتی به استفاده از اینترنت به عنوان یک کانال و وسیله ارتباطی برای ارسال تبلیغات در محیط وب اشاره دارد (گائو و دیگران 2002). در تعریفی دیگر، تبلیغات اینترنتی را اینگونه تعریف نمودهاند: نمایش دادن نامها وعلائم تجاری، شعارها و تصاویر تبلیغاتی در سایتهای (پایگاههای) پربیننده اینترنت، به نحوی که به تحقق اهداف تبلیغات کمک نماید (سایت صدا و سیما 2002). در فرایند تهیه و اجرای تبلیغات اینترنتی، شرکتهای تبلیغاتی، ناشران اینترنتی1 ، تبلیغدهندگان2 (سازمانها و شرکتهای تولیدی و خدماتی) درگیرند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 42
اینترنت، ابزاری کارآمد در خدمت تبلیغات
چکیده
اینترنت همراه با رشد روزافزون خود، کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف یافته است. امروزه اینترنت بعنوان رسانهای قدرتمند در اختیار صنعت تبلیغات قرار گرفته است. بدلیل ویژگیها و مزیتهای فراوانی که اینترنت در مقایسه با رسانههای سنتی دارد، تبلیغات اینترنتی شاهد رشد فراوانی در طی سالیان اخیر بوده است. این مقاله به ادبیات موضوع میپردازد که شامل تعریف تبلیغات اینترنتی، تاریخچه و روند آن از ابتدای پیدایش تا کنون، انواع و اشکال مختلف تبلیغات اینترنتی، و نیز مزیتها و محدودیتهای آن میباشد.
توضیح : این مقاله تلفیقی از دو مقاله (1)اینترنت؛ ابزاری کارآمد در خدمت تبلیغات (منتشر شده در شماره 10 ماهنامه دانش تبلیغات) و (2)تبلیغات اینترنتی در ایران: تنگناها و راهکارها (سومین کنفرانس بینالمللی مدیریت – 29 آذر لغایت 1 دیماه 1384) است که توسط نویسندگان منتشر شدهاند. به منظور جلوگیری از تکرار و هدایت سریعتر خوانندگان به سمت مطلب مورد نظر این تلفیق توسط سایت راهکار مدیریت انجام شده است.
کلیدواژه : تبلیغات؛ تبلیغات اینترنتی؛ بازاریابی؛ اینترنت
1- مقدمه
در کتب و متون مختلف تعاریف متعددی از تبلیغات آمده است بطور مثال میتوان به تعاریف ذیل اشاره کرد. تبلیغات فرآیند روشمند ارایه اطلاعات مناسب در مورد کالاها و خدمات به مشتریان و ترغیب و متقاعد کردن مؤثر مصرفکنندگان به خرید کالاها و خدمات میباشد (متولی 1372) و یا در تعریفی دیگر تبلیغات را، ارائه غیر شخصی اطلاعات که معمولاً برای آن پول پرداخت میشود و اغلب با هدف ترغیب برای خرید کالاها، خدمات و یا ایده از سوی افرادی مشخص و توسط رسانههای مختلف انجام میپذیرد، تعریف نمودهاند (تافلینگر 1996).
همان طور که در تعریف بالا اشاره شد، تبلیغات از طریق رسانههای مختلفی انجام میپذیرد که از آن جمله میتوان به روزنامهها، مجلات، رادیو، تلویزیون و ... اشاره نمود. چندی است که رسانهای جدید، یعنی اینترنت، به جمع رسانههای مورد استفاده تبلیغات اضافه شده است. رشد تبلیغ در اینترنت نسبت به تبلیغ در رسانههای سنتی، از سرعت بسیار بیشتری برخوردار بوده است. چرا که پس از گذشت 38 سال از پیدایش رادیو، تعداد استفادهکنندگان آن به 50 میلیون نفر رسید، تلویزیون 13 سال پس از پیدایش این حد نصاب را کسب کرد و اما اینترنت تنها با گذشت 4 سال توانسته به این حد نصاب دست پیدا کند (فاکس 1999). این مقاله به معرفی این نوع از تبلیغات و ویژگیهای آن میپردازد.
2- تعریف تبلیغات اینترنتی
تبلیغات اینترنتی به استفاده از اینترنت به عنوان یک کانال و وسیله ارتباطی برای ارسال تبلیغات در محیط وب اشاره دارد (گائو و دیگران 2002). در تعریفی دیگر، تبلیغات اینترنتی را اینگونه تعریف نمودهاند: نمایش دادن نامها وعلائم تجاری، شعارها و تصاویر تبلیغاتی در سایتهای (پایگاههای) پربیننده اینترنت، به نحوی که به تحقق اهداف تبلیغات کمک نماید (سایت صدا و سیما 2002). در فرایند تهیه و اجرای تبلیغات اینترنتی، شرکتهای تبلیغاتی، ناشران اینترنتی1 ، تبلیغدهندگان2 (سازمانها و شرکتهای تولیدی و خدماتی) درگیرند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 21
مطالعه پدیده استفاده اعتیادی از اینترنت در بین نوجوانان و جوانان (25-15 سال) شهرستان ایذه
چکیده :
مقاله حاضر به مطالعه پدیده اعتیاد به اینترنت به عنوان یکی از مسائل اجتماعی در عصر ارتباطات می پردازد. پدیده اعتیاد به اینترنت مدتی است که در کشورهای توسعه یافته بعنوان یکی از پیامدهای توسعه روزافزون شبکه ارتباطات الکترونیکی مطرح شده و کژکارکردهای بسیاری برای فرد، خانواده و جامعه به همراه داش0ته است. این مقاله برگرفته از تحقیقی پیمایشی در سال 1385 شمسی درباره وضعیت این پدیده در ایران است. جامعه آماری را نوجوانان و جوانان 25-15 ساله شهر تهران که به اینترنت دسترسی دارند تشکیل میدهد. حجم نمونه نیز برابر با 800 نفر است. نتایج حاکی از آن است که پدیده استفاده اعتیادی از اینترنت در ایران نیز وجود دارد هرچند استفاده اکثر نوجوانان و جوانان از اینترنت بنظر طبیعی میرسد. همچنین، براساس نتایج این مطالعه، استفاده اعتیادی از اینترنت در بین برخی از نوجوانان و جوانان، با مسائلی مانند عدم مسئولیت پذیری اجتماعی، انزوای اجتماعی، فقدان حمایت اجتماعی، ناکارآمدی تحصیلی و کاری ارتباط مستقیم و با احساس خودارزشی ارتباط معکوس دارد.
کلید واژه ها :اعتیاد اینترنتی، مسئولیت پذیری اجتماعی، انزوای اجتماعی، حمایت اجتماعی، ناکارآمدی تحصیلی و کاری، احساس خودارزشی
مقدمه
دسترسی به اینترنت، پدیدهای رو به گسترش است و هر روز تعداد بیشتری از افراد در زمره استفاده کنندگان اینترنت قرار میگیرند. اینترنت در همه جا حضور دارد: در خانه، مدرسه، و حتی در مراکز خرید. طبق برآورد صورت گرفته، در سال 1981، 66 میلیون نفر از مردم آمریکا به اینترنت دسترسی داشته که در سال 1999 شمار آنها به 83 میلیون بالغ گردیده است (بیگز، 2000: 1) . در بین کاربران اینترنت، جوانان بیشترین استفاده را از آن دارند. نتایج تحقیقات انجام شده در ایالات متحده نشانگر آن است که استفاده از اینترنت در میان جوانان، بیش از هر گروه سنی دیگری است (بولن و هاره، 2000: 5) . کودکان نیز گروه سنی دیگری هستند که استفاده وسیعی از اینترنت دارند. در سال 2005، بیش از 77 میلیون کودک وارد فضای سایبر شدهاند(غمامی، 1384: 45).
همزمان با دسترسی روزافزون و گسترده افراد به اینترنت، شاهد نوع جدیدی از اعتیاد یعنی اعتیاد اینترنتی هستیم که موضوع رو به رشد عصر اطلاعات است. همانند تمامی انواع دیگر اعتیاد، اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همراه است همچون، اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بیقراری، تفکرهای وسواسی، کنارهگیری، اختلالات عاطفی، و ازهمگسیختگی روابط اجتماعی. از طرفی، در عین حال که روابط افراد (به ویژه کودکان و نوجوانان) در جهان مجازی افزایش مییابد، در مقابل از دامنه روابط آنان در جهان واقعی کاسته میشود و احتمال افت عملکرد آموزشی آنان نیز میرود (سامسون، 2005: 2) .
اعتیاد اینترنتی، انسانها را به افرادی رهاشده تبدیل کرده و بر روابط اجتماعی آنان تأثیر میگذارد. در نتیجه استفاده بیش از حد از اینترنت، بهرهوری و بازده کاری کاربران اینترنت، پایین میآید. آنان با تأخیر به محل کار میروند و دچار کمکاری میشوند. عدمتحرک جسمی و چاقی به همراه علائمی چون درد کمر، پشت و ماهیچه، از دیگر تبعات این مسئلهاند. این کاربران حتی در صورت کنارهگیری از اینترنت، دچار علائم اختلال میشوند (سز، 2003: 1) .
به هر حال، پدیده اعتیاد اینترنتی، همزمان با افزایش دسترسی روزانه مردم به منابع آنلاین شایعتر میشود. وب، اطلاعدهنده، مفید، دارای منابع غنی و سرگرمکننده است. اما برای بسیاری از مردمی که به آن معتادند، این منافع، در حال تبدیل شدن به آسیبها و نابهنجاریهای روانی و رفتاری است (فریس، 2002: 1) . مطالعات نشان داده است که 14 درصد از کاربران اینترنت، جزو کاربران آسیبشناسانه اینترنت هستند که دچار علائم رفتارهای وسواسی، حالت روانشیدایی، افسردگی و جز اینها هستند (زاهنیسر، 2000: 1) .
این مقاله درصدد پاسخ گویی به این سوالات اساسی است که 1- آیا پدیده استفادهی اعتیادی از اینترنت در ایران وجود دارد؟ 2- استفاده اعتیادآمیز از اینترنت، چه تبعاتی برای افراد (به ویژه کودکان و نوجوانان) در زمینه های مختلف اجتماعی, فرهنگی و آموزشی دارد؟
دیدگاهها و نظریهها در تبیین اعتیاد اینترنتی و پیامدهای آن
علل گرایش به اینترنت چیست و چرا برخی از افراد بهرهمند از آن، دچار مشکل میشوند و در معرض خطر ازدست دادن شغل، ازهمگسیختگی روابط اجتماعی، و یا زیانهای مالی قرار میگیرند؟ در پاسخ به این سوال، دیدگاههای متعددی مطرح شده است. اعتیاد به اینترنت یک موضوع بینرشتهای است و علوم مختلفی چون پزشکی، ارتباطات، جامعهشناسی، حقوق، اخلاق و روانشناسی هر یک از زوایای مختلف علل و پیامدهای این پدیده را مورد مطالعه قرار دادهاند. ما در این قسمت بیشتر به ابعاد روانشناختی و اجتماعی آن توجه نمودهایم. اهم نظریهها درباره دلایل گرایش اعتیادی افراد به اینترنت عبارتند از:
1ـ نظریه پویایی روانی و شخصیت
این نظریه ریشههای اعتیاد فرد به اینترنت را مرتبط با شوکهای روحی یا کمبودهای عاطفی دوران کودکی، ویژگیهای شخصیتی و یا سایر اختلالات، و خلقوخوها یا شرایط روحی موروثی میداند. طبق این دیدگاه، بسته به حوادث دوران کودکی و یا ویژگیهای شخصیتی مکتسب در سن بلوغ، فرد برای توسعه یک رفتار اعتیادآمیز و یا هر رفتار دیگری مستعد میشود. در این حالت، آنچه که اهمیت دارد، موضوع یا فعالیت نیست، بلکه فرد و مبنایی است که وی تحت آن، معتاد میشود (دوران، 2003: 2)
نظریه کنترل اجتماعی
براساس نظریه کنترل اجتماعی هیرشی، ابعاد اصلی پیوند اجتماعی عبارتند از: 1- دلبستگی و علاقه به دیگران، 2- تعهد به خانواده، شغل، دوستان، 3- مشغولیت و مشارکت مداوم در فعالیتهای زندگی، کار و خانوادگی و 4- اعتقاد به ارزشها و اصول اخلاقی گروه یا جامعه. ضعف هر یک از این چهار بعد پیوند اجتماعی در فرد میتواند موجب بروز رفتارهای انحرافی در او شود (امیدوار و صارمی، 1381: 56). اگر اعتیاد به اینترنت را نیز در زمره
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 15
مطالعه پدیده استفاده اعتیادی از اینترنت در بین نوجوانان و جوانان (25-15 سال) شهرستان ایذه
چکیده :
مقاله حاضر به مطالعه پدیده اعتیاد به اینترنت به عنوان یکی از مسائل اجتماعی در عصر ارتباطات می پردازد. پدیده اعتیاد به اینترنت مدتی است که در کشورهای توسعه یافته بعنوان یکی از پیامدهای توسعه روزافزون شبکه ارتباطات الکترونیکی مطرح شده و کژکارکردهای بسیاری برای فرد، خانواده و جامعه به همراه داشته است. این مقاله برگرفته از تحقیقی پیمایشی در سال 1385 شمسی درباره وضعیت این پدیده در ایران است. جامعه آماری را نوجوانان و جوانان 25-15 ساله شهر تهران که به اینترنت دسترسی دارند تشکیل میدهد. حجم نمونه نیز برابر با 800 نفر است. نتایج حاکی از آن است که پدیده استفاده اعتیادی از اینترنت در ایران نیز وجود دارد هرچند استفاده اکثر نوجوانان و جوانان از اینترنت بنظر طبیعی میرسد. همچنین، براساس نتایج این مطالعه، استفاده اعتیادی از اینترنت در بین برخی از نوجوانان و جوانان، با مسائلی مانند عدم مسئولیت پذیری اجتماعی، انزوای اجتماعی، فقدان حمایت اجتماعی، ناکارآمدی تحصیلی و کاری ارتباط مستقیم و با احساس خودارزشی ارتباط معکوس دارد.
کلید واژه ها :اعتیاد اینترنتی، مسئولیت پذیری اجتماعی، انزوای اجتماعی، حمایت اجتماعی، ناکارآمدی تحصیلی و کاری، احساس خودارزشی
مقدمه
دسترسی به اینترنت، پدیدهای رو به گسترش است و هر روز تعداد بیشتری از افراد در زمره استفاده کنندگان اینترنت قرار میگیرند. اینترنت در همه جا حضور دارد: در خانه، مدرسه، و حتی در مراکز خرید. طبق برآورد صورت گرفته، در سال 1981، 66 میلیون نفر از مردم آمریکا به اینترنت دسترسی داشته که در سال 1999 شمار آنها به 83 میلیون بالغ گردیده است (بیگز، 2000: 1) . در بین کاربران اینترنت، جوانان بیشترین استفاده را از آن دارند. نتایج تحقیقات انجام شده در ایالات متحده نشانگر آن است که استفاده از اینترنت در میان جوانان، بیش از هر گروه سنی دیگری است (بولن و هاره، 2000: 5) . کودکان نیز گروه سنی دیگری هستند که استفاده وسیعی از اینترنت دارند. در سال 2005، بیش از 77 میلیون کودک وارد فضای سایبر شدهاند(غمامی، 1384: 45).
همزمان با دسترسی روزافزون و گسترده افراد به اینترنت، شاهد نوع جدیدی از اعتیاد یعنی اعتیاد اینترنتی هستیم که موضوع رو به رشد عصر اطلاعات است. همانند تمامی انواع دیگر اعتیاد، اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همراه است همچون، اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بیقراری، تفکرهای وسواسی، کنارهگیری، اختلالات عاطفی، و ازهمگسیختگی روابط اجتماعی. از طرفی، در عین حال که روابط افراد (به ویژه کودکان و نوجوانان) در جهان مجازی افزایش مییابد، در مقابل از دامنه روابط آنان در جهان واقعی کاسته میشود و احتمال افت عملکرد آموزشی آنان نیز میرود (سامسون، 2005: 2) .
اعتیاد اینترنتی، انسانها را به افرادی رهاشده تبدیل کرده و بر روابط اجتماعی آنان تأثیر میگذارد. در نتیجه استفاده بیش از حد از اینترنت، بهرهوری و بازده کاری کاربران اینترنت، پایین میآید. آنان با تأخیر به محل کار میروند و دچار کمکاری میشوند. عدمتحرک جسمی و چاقی به همراه علائمی چون درد کمر، پشت و ماهیچه، از دیگر تبعات این مسئلهاند. این کاربران حتی در صورت کنارهگیری از اینترنت، دچار علائم اختلال میشوند (سز، 2003: 1) .
1ـ نظریه پویایی روانی و شخصیت
این نظریه ریشههای اعتیاد فرد به اینترنت را مرتبط با شوکهای روحی یا کمبودهای عاطفی دوران کودکی، ویژگیهای شخصیتی و یا سایر اختلالات، و خلقوخوها یا شرایط روحی موروثی میداند. طبق این دیدگاه، بسته به حوادث دوران کودکی و یا ویژگیهای شخصیتی مکتسب در سن بلوغ، فرد برای توسعه یک رفتار اعتیادآمیز و یا هر رفتار دیگری مستعد میشود. در این حالت، آنچه که اهمیت دارد، موضوع یا فعالیت نیست، بلکه فرد و مبنایی است که وی تحت آن، معتاد میشود (دوران، 2003: 2)
نظریه کنترل اجتماعی
براساس نظریه کنترل اجتماعی هیرشی، ابعاد اصلی پیوند اجتماعی عبارتند از: 1- دلبستگی و علاقه به دیگران، 2- تعهد به خانواده، شغل، دوستان، 3- مشغولیت و مشارکت مداوم در فعالیتهای زندگی، کار و خانوادگی و 4- اعتقاد به ارزشها و اصول اخلاقی گروه یا جامعه. ضعف هر یک از این چهار بعد پیوند اجتماعی در فرد میتواند موجب بروز رفتارهای انحرافی در او شود (امیدوار و صارمی، 1381: 56). اگر اعتیاد به اینترنت را نیز در زمره رفتارهای انحرافی در نظر گیریم، میتوان در تحلیل این پدیده، از نظریه کنترل اجتماعی هیرشی نیز استفاده کرد.
3ـ تبیین رفتاری
این تبیین بر پایه مطالعات بی. اف. اسکینر راجع به شرطیشدن عامل یا کنشگر میباشد. براساس این دیدگاه، فرد برای دریافت پاداش وارد اینترنت میشود. پاداشهایی که وی از این رفتار میگیرد، فرار از واقعیت، رسیدن به عشق و سرگرمیهای زیاد میباشد و چنانچه فرد در زمانهای آتی نیز به این پاداشها احساس نیاز کند، احتمالاً به اینترنت روی خواهد آورد و در نتیجه، این روند تقویت شده و چرخه همچنان ادامه پیدا میکند (دوران، 2003: 2).
4ـ تبیین بیوپزشکی
بر پایه تبیین بیوپزشکی، عوامل ارثی و مادرزادی و یا اختلالات شیمیایی در مغز و فرارسانها، دلایل اصلی رویآوردن فرد به اعتیاد میباشند. از نظر این دیدگاه، وجود برخی کروموزومها، هورمونها، و مواد زائد و یا فقدان مواد شیمیایی لازم و مشخص و فرارسانهایی که فعالیت مغز و سایر عناصر دستگاه عصبی را تنظیم میکنند، در بروز اعتیاد در فرد موثرند (فریس، 2002: 3-2). از این دیدگاه، روشهای چندی وجود دارد که طی آن، استفاده از اینترنت احتمالاً باعث تحریک این فرایند عصبی ـ بیولوژیکی میشود. روشهای مورد نظر عبارتند از:
1ـ تجربه بالقوه شدید قدرت، هیجان، خوشحالی، تحریک، تحقق اهداف و رضایت، که در نتیجه آن، فرد قادر خواهد بود در یک آن به منبع گسترده اطلاعات و جهان لایتناهی منابع راجع به هر چیزی، متصل شود.