مقاله درباره بررسی مسائل مهندسی فاکتورهای انسانی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 51

بررسی مسائل مهندسی فاکتورهای

انسانی

چکیده

ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی ، علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها،دستگاهها ، محیط کار و مشاغل را با توجه به تواناییهایی جسمی - فکری و محدودیتها و علائق انسانها ، طراحی نماید . این علم با هدف افزایش بهرهوری ، با عنایت بر سلامتی ، ایمنی و رفاه انسان در محیط ، شکل گرفته است . همچنین این علم در تلاش است به جای متناسبسازی انسان با محیط ، محیط را با انسان متناسب سازد . در این راستا ، سازمان بین المللی کار ، واژة ارگونومی را به معنای متناسب کردن کار و شغل برای انسان تعریف کرده است .

این علم برای طراحی و ساخت ابزار و سیستمهای تولیدی از ساده تا پیچیده و بغرنج ، حل مشکلات مربوط به تکنولوژی نوین ، و حتی ابزار و وسائل زندگی روزمره ، کاربرد دارد. امروزه ، از طراحی یک ابزار ساده نظیر انبردستی ساده ( از نظر نوع جنس ، مصالح بکار رفته ، اندازة دسته ، نوع و ترکیب پلاستیکی دسته آن و … ) و یا یک خودکار ( از نظر قطر ، اندازه ، رنگ و … ) گرفته تا طراحی یک سیستم تولیدی کامل ، از ارگونومی استفاده میشود .

عمدتا زمینههایی که ارگونومی در آنها مطالعه و اقدام میکند ، عبارتند از : طراحی ابزار، وسائل، ماشینها و تاسیسات به طرز صحیح و مطلوب ، طراحی روش انجام کار با توجه به بهترین نحوه اجراء و متناسب با سیستم عضلانی و ساختمان فیزیکی بدن انسان و با هماهنگی روانی میان افراد و محیط کار و ابزار کار، وضعیت صحیح قرار گرفتن بدن و حرکات انسان حین انجام کار، شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار ( با توجه به عواملی از قبیل : دما ، رطوبت ، جریان هوا ، ارتعاشات ، سروصدا ، نور و روشنایی ، گرد و غبار ، تشعشعات و آلودگیهای مختلف ).

مقدمه

در جهان کنونی و در سرآغاز سده بیست و یکم میلادی ، علوم ، بخش عمده‌ای از مشکلات افراد را در سیستم‌های کاری گوناگون حل و فصل کرده است . در این راستا ، علوم و فنونی وجود دارند که از زوایای مختلف سلامت و بهداشت انسان‌ها و نیز کارآیی آنها را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌دهند . یکی از این علوم ، ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی است .

نیاز توجه هر چه بیشتر به عوامل انسانی در هر سازمانی بدون شک جزو مهمترین اصول و معیارهای آن سازمان است زیرا تمامی سازمان‌ها بدون استفاده از منابع انسانی ، در واقع بی‌معنی و بی‌اعتبار هستند و فلسفه وجودیشان  به خطر می‌افتد . پس، ناگفته پیداست که باید به این انسانهای شریفی که در سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف با دل و جان کار می‌کنند ، ارزش قائل شده و قبل از هر چیز آنها را به عنوان همنوع خود در نظر آوریم ، نه به مثابه قسمتی از دستگاه تولیدی سازمان .

جویس مریلین ، رئیس مؤسسه جویس در سیاتل آمریکا بر این عقیده است که اکنون دیگر این باور عمومیت یافته است که شرکت‌هایی که بهرهوری و کنترل کیفیت را مدِ نظر دارند ، دخالت دادن ارگونومی را در برنامه‌هایشان به عنوان یک شم تجاری به کار می‌گیرند؛ شرکت‌های موفق برنامه ارگونومی را با ایمنی، کنترل کیفیت و برنامه‌های تولیدی جهت دستیابی به حداکثر سود تلفیق نمودهاند . بالاخره باید اشاره کرد که در نظر گرفتن اصول ارگونومی در کار ، نه تنها باعث حفظ سلامت نیروی انسانی و کارآمد در جوامع بشری می‌شود ، بلکه مانع تحمل بسیاری از هزینه‌های مالی بر اقتصاد کشورهای فقیر خواهد شد . بعنوان مثال با طراحی درست و اصولی محل کار، می‌توان از متحمل شدن بیشترِ هزینه‌هایی چون هزینه از کار افتادگی ، هزینه ناشی از حوادث ، هزینه زمان از دست رفته تولید ، هزینه ضایعات تولید اجتناب کرد . کمکردن زمان انجام کار، حذف حرکات اضافی در روند کار، شیوه ارتباط با محیط بیرونی ، موازنه عرضه و تقاضا ، بهینه سازی محیط کار، صرفه جویی در مصرف انرژی و در یک کلام ارتقاءِ سطح سلامت انسان و شکوفایی اقتصادی ، همه و همه از جمله مسائلی است که با شناخت صحیح از این دانش نوین می‌توان به آن دست یافت .

در حال حاضر در صنایع مختلف کشور، بخش‌های زیادی به چشم می‌خورد که کارگران در آن واحدها مشغول انجام فعالیت‌های بدنی و جسمانی می‌باشند. بنابراین عدم توجه به چگونگی انجام کار، می‌تواند صدمات یاد شده را سبب گردد . عوارض استخوانی - عضلانی در حقیقت از جمله بیماریهای مرتبط با کار هستند که می‌توانند بسیار ناتوانکننده ظاهر شده و باعث افت راندمان ، افزایش غیبت های ناشی از کار، غرامتهای دستمزد و نهایتاً ، از کار افتادگی کارگر شوند .

ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی، علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها ، دستگاه ها ، محیط کار و مشاغل را  با توجه به توانایی هایی جسمی - فکری و محدودیتها و علائق انسانها ، طراحی نماید . این علم با هدف افزایش بهرهوری ، با عنایت بر سلامتی ، ایمنی و رفاه انسان در محیط ، شکل گرفته است . همچنین این علم در تلاش است به جای متناسبسازی انسان با  محیط ،  محیط را با انسان متناسب سازد. در این راستا،  سازمان بین المللی کار، واژه ارگونومی را به معنای  متناسب کردن کار و شغل برای انسان تعریف کرده است .

این علم برای طراحی و ساخت ابزار و سیستمهای تولیدی از ساده تا پیچیده و بغرنج ، حل مشکلات مربوط به تکنولوژی نوین ، و حتی ابزار و وسائل زندگی روزمره ، کاربرد دارد . امروزه ، از طراحی یک ابزار ساده نظیر انبردستی ساده (از نظر نوع جنس ، مصالح بکار رفته ، اندازه دسته ، نوع و ترکیب پلاستیکی دسته آن و …)  و یا یک خودکار