تحقیق در مورد انواع سنگها 10ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 10 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

انواع سنگها

1ـ سه نوع سنگ اساسی چه هستند؟

سنگهای آذرین، رسوبی و دگرگون . سنگهای آذرین از ماگمای سرد شده بوجود می آیند. اگر ماگما در سطح سرد شود، سنگهایی مثل بازالت بوجود می آیندو اگر در درون زمین سرد شوند، سنگهای بوجود آمده گرانیت نامیده می شوند. سنگهای رسوبی از ذرات سایر سنگها بوجود می آیند. مثلاً ماسه سنگ از ماسه درست شده است. ماسه به نوبه ی خود عمدتا شامل کوارتز می باشد، یک نوع کانی که در گرانیت وجود دارد، مثال دیگر سنگهای آهکی هستندکه از صدف موجودات دریایی، بوجود می آیند. سنگهای دگرگون، سنگهایی هستند که در اثر فشار و حرارت، تغییر یافته اند. مثلاً حرارت زیاد، سنگ آهک را به مرمر تبدیل می کند.

2 ـ با ارزش ترین مواد معدنی کدامند؟

سنگهای قیمتی مانند الماس، یاقوت، یاقوت کبود، زمرد با ارزش ترین مواد معدنی هستند، طلا و نقره نیز اگر چه جزء مواد معدنی محسوب می شوند اما در طبیعت آنها را بصورت عنصر می توان یافت.

3 ـ آیا مواد معدنی می توانند شما را نا مرئی کنند؟

خیر .زمانی مردم به اعتقادات خرافی در مورد مواد معدنی عقیده داشتند. در قرون وسطی، مردم فکر می کردندکه اگر اوپال ـ Opal را در برگ بو بپیچند و بپوشند نا مرئی می شوند.

4 ـ سخت ترین ماده ی معدنی چیست؟

الماس که شکل خالص اما کمیاب کربن است تحت فشار زیاد در اعماق زمین حاصل می شود و سخت ترین ماده طبیعی است.

5 ـ متداول ترین سنگها کدامند؟

سنگهای رسوبی 75% سطح خشکی های زمین را پوشانده اند. اما سنگهای آذرین و دگرگون، 95% سنگهای رویه ی پوسته ی زمین را تا عمق 16 کیلومتر تشکیل می دهند.

6 ـ «سنگهای تولد» چه هستند؟

کانیها و مواد معدنی خاصی، نشانه ماه تولد هر شخصی است. مثلاً «گارنت» Garnet، سنگ تولد متولدین دی ماه است، در حالیکه «یاقوت» سنگ متولدین مرداد ماه است.

7 ـ عناصر و کانی ها چه هستند؟

پوسته ی زمین شامل 92 عنصر می باشد که دو تا از متداول ترین آنها، اکسیژن و سیلیس است. آلومینیوم، آهن، کلسیم، سدیم ، پتاسیم و منیزیم نیز در پوسته فراوانند.

این 8 عنصر، 59/98% وزن پوسته زمین را تشکیل می دهند. بعضی عناصر مانند طلا به صورت خالص یافت می شوند. اما بیشتر عناصر به طور شیمیایی با هم ترکیب می شوند و کانیها را درست می کنند. مثلاً از ترکیب شدن اکسیژن و سیلیس همرا ه با مقدیر کم سایر عناصر، کانی هایی به وجود می آیند به نام سیلیکاتها. در سنگی مانند گرانیت، می توانید کانی های فلدسپات، کوارتز و میکا را پیدا کنید.

8 ـ کدام سنگها در ساختمان سازی بکار می روند؟

دو نوع سنگ رسوبی، سنگ آهک و ماسه سنگ و از سنگهای آذرین، گرانیت و از سنگهای دگرگون، مرمر برای تزئینات ساختمان بکار می رود.

9 ـ آیا زغال سنگ، یک نوع سنگ است؟

خیر، سنگها ترکیبات معدنی و غیر زنده محسوب می شوند. اما زغال سنگ مانند نفت و گاز طبیعی، میلیونها سال پیش از بقایای موجودات زنده تشکیل شده است . برای همین آنها را «سوختهای فسیلی» می نامند.

10 ـ آیا بعضی از مواد معدنی، فراوانی بیشتری از بقیه دارند؟

بسیاری از مواد معدنی مفید فراوانند، اما برخی از آنها کمتر رایج اند. مواد معدنی مهم، ذخایر محدودی دارند و بنا براین اغلب دوباره بازیابی می شوند.

باز یافت این مواد در انرژی لازم جهت استخراج سنگ معدن و تهیه ی ماده ی مورد نظر، صرفه جویی می کند.

سه خانواده سنگ

زمین شناسان ، بر پایه مشاهدات انجام شده ، سنگهای زمین را از نظر منشا به سه گروه اصلی تقسیم کرده اند که عبارتند از :

- سنگهای آذرین

- سنگهای رسوبی

- سنگهای دگرگونی

- سنگهای حد واسط

سنگهای آذر آواری و توفها :

این سنگها ، جزو سنگهایی هستند که از نظر ماده اولیه جز سنگهای آذرین و از نظر محل و طرز تشکیل جز سنگهای رسوبی هستند.

میگماتیت‌ها : میگماتیت‌ها در زبان یونانی به معنی اختلاط است و عبارت از سنگی مرکب و ناهمگن که قسمتی از آن رنگ روشن و ظاهر گرانیتی داشته و قسمت دیگر از نوع گنیسی و از کانیهای تیره تشکیل شده است. این سنگ حد واسط سنگهای آذرین و دگرگونی است.

گرانیت آناتکسی : این گرانیتها منشا رسوبی دارند و معمولا رسهای شیستی سرشار از کوارتز ، گریواک و آرکوز مولد این گرانیت می‌باشند. اگر این سنگهای رسوبی تحت تاثیر دگرگونی ناحیه‌ای شدید قرار گیرند ، بخشی از این سنگها ذوب شده و ماده حاصل از ذوب در فرآیندهای سنگ‌زایی مجدد یعنی تولید ماگمای پالین ژنتیک یا گرانیت‌هایی که از ذوب رسوبات به وجود می آیند ، شرکت می‌کند.

در سنگهای رسوبی در اثر دیاژنز تغییراتی صورت می‌گیرد که در این صورت نه می‌توان این سنگها را سنگهای رسوبی اولیه دانست و نه می‌توان آنها را جزو سنگهای دگرگونی طبقه بندی کرد.

مباحث مرتبط با عنوان

سنگ آذر آواری

سنگ آتشفشانی

سنگ آذرین

سنگ دگرگونی

سنگ رسوبی

سنگ شناسی آذرین

سنگ شناسی دگرگونی

تحقیق در مورد انرژی گرمایی 10ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 10 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

انرژی گرمایی

گرما شکلی از انرژی است . این انرژی برای اهداف مختلفی از قبیل گرم نمودن خانه و پخت غذا استفاده می شود.

انرژی حرارتی به 3 طریق قابل انتقال است

1 – هدایت

2 – انتقال

3 – تابش

زمانیکه انرژی مستقیماً از یک شئ به شئ دیگر عبور می کند به آن هدایت می گویند .  اگر یک ظرف سوپ برروی اجاق را با قاشق فلزی هم بزنید ، قاشق گرم خواهد شد. بدین ترتیب گرما از محیط گرم سوپ به قاشق سرد منتقل می شود.

فلزات هادی های بسیار خوبی برای انرژی گرمایی هستند، اما چوب و پلاستیک چنین خاصیتی ندارند. این گونه هادی های بد را عایق گویند. به همین دلیل است که معمولاً ظرف از جنس فلز بوده اما دستة آن از جنس پلاستیک قوی است.

انتقال، عبارت است از حرکت گازها و سیالات از یک محل سردتر به محل گرمتر . اگر ظرف سوپ از جنس شیشه باشد، می توان حرکت جریانات انتقالی در ظرف را مشاهده نمود. سوپ گرمتر از ناحیة پایین ظرف، که حرارت بیشتری دارد، به سمت بالا، که سردتر است، حرکت می کند. سپس سوپ سردتر به سمت پایین حرکت نموده و مکان سوپ گرمتر را اشغال می کند. این حرکت باعث ایجاد یک الگوی چرخشی درون ظرف می شود (به شکل توجه کنید).

بادی که ما حس می کنیم غالباً ناشی از جریانات انتقالی است. این امر توسط وزش بادهای نزدیک اقیانوس به سهولت قابل درک است. هوای گرم سبکتر از هوای سرد بوده و بنابراین اوج می گیرد. در خلال روز، هوای سرد روی آب حرکت نموده و در خشکی جایگزین هوایی می شود که در اثر دمای زمین اوج گرفته است. اما به هنگام شب جهت این جایگزینی تغییر می کند، به عبارت دیگر بعضی اوقات سطح آب گرمتر و خشکی سردتر است.

*تابش، شکل نهایی حرکت انرژی گرمایی است . نور و گرمای خورشید از طریق هدایت و انتقال نمی تواند به ما برسد زیرا فضا تقریباً به طور کامل خالی است . هیچ گونه عاملی برای انتقال انرژی خورشید به زمین

علم انتقال گرما به تحلیل آهنگ انتقال گرما در سیستم می‌پردازد. انتقال انرژی از طریق شارش گرما را نمی‌توان مستقیما اندازه‌گیری کرد ولی این انتقال چون به یک کمیت قابل اندازه‌گیری به نام دما ارتباط دارد، دارای مفهوم فیزیکی است.

شرط انتقال حرارت

شرط انتقال حرارت خود به خودی، اختلاف دما است. اگر دو سیستم در حال ارتباط با یکدیگر هم‌دما نباشند، گرما از ناحیهٔ پر دما (گرم) به ناحیهٔ کم دما (سرد) چریان می‌یابد. و این جریان تا زمانی ادامه می‌یابد که دو سیستم هم‌دما شوند.

چون گرما به دلیل وجود گرادیان دمایی شارش می‌یابد، دانستن توزیع دما ضروری است.

دلیل ترمودینامیکی انتقال حرارت

انتقال حرارت از جسم گرم به جسم سرد به دلیل افزایش انتروپی سیستم، خود به خودی است.

مسئلهٔ توزیع دما و شارش گرما در بسیاری از شاخه‌های علوم و مهندسی مطرح است. مثلاً در طراحی دیگ‌های بخار، چگالنده‌ها (کندانسورها) و رادیاتورها تحلیل انتقال گرما برای محاسبهٔ اندازهٔ آنها لازم است.

همرفت

همرفت یا کنوکسیون یکی از روش‌های انتقال گرما است. همرفت نه تنها در داخل یک سیال، بلکه بین دو جسم که یکی از آنها سیال باشد نیز اتفاق می‌افتد. فرآیند رسانش بین یک سطح جامد و یک سیال در حال حرکت، همرفت نامیده می‌شود. حرکت سیال می‌تواند طبیعی یا با اعمال نیروی خارجی باشد.

همرفت طبیعی

هنگامی که مایعات گرم می‌شوند، چگالی اکثر آنها کاهش می‌یابد. بنابراین در اثر گرانش مایعاتی که در نزدیکی سطح جامد قرار دارند، گرمتر شده و بالا می‌روند و مایعات سردتر جای آنها را می‌گیرند. این نوع همرفت را همرفت طبیعی می‌نامند.

همرفت اجباری (همرفت واداشته)

هنگامی که سیالی تحت یک گرادیان فشاری قرار گیرد، طبق قانون مکانیک شاره‌ها وادار به حرکت می‌شود. همرفت ناشی از این حرکت را همرفت اجباری می‌نامند.

برگرفته از :

تحقیق در مورد آرامگاه بسطامی 10ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 10 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

دریچه ای رو به روشنایی استان سمنان در دوران باستان بخشی از 14 ایالت مهم تاریخی بوده و بشدت مورد توجه حکومت مرکزی ایران قرار داشته است ، مهمترین جاده ارتباطی بین شرق و غرب (جاده ابریشم) از این استان عبور می کرده و به واسطه این جاده محل برخورد تمدنها و اندیشه های گوناگون بوده است ، این خطه از ایران محل پیدایش و ظهور مکاتب تصوف و عرفان است.در این گذر به شهرستان شاهرود برمی خوریم. احداث مسجد جامع قدیم میان باغها و بستان های منطقه ، باعث دگرگون شدن وضعیت شاهرود در بین روستاهای همجوار شد، زیرا مسجد جامع در دوران اسلامی به عنوان شاخص تمایز شهر از روستا به شمار می رفت.بعدها قلعه هایی جدید به نام ولووا و قلعه سنگ برای دفاع از شهر ایجاد شد. فرم معماری این قلعه و همانندی های ساختاری آن با اجزا و عناصر مسجدهای دوره ایلخانی ، روشنگر این نظریه است که احداث قلعه ولووا اندکی پس از مسجد جامع شهر برای حفاظت از ساکنان در مواقع ضروری صورت گرفته است.شاهرود به عنوان دژی محکم مقابل مهاجمان بویژه در دوره شبیخون افغان ها و ستیزه های داخلی در دوره نادر شاه ( 1148 - 1160 هجری قمری ) و پس از آن تا سالیان دراز مامن ساکنان و قافله ها بود. یکی از نقاط تاریخی و باستانی شهرستان شاهرود بسطام است.این منطقه زمانهای گذشته یکی از بلاد مهم ایالت قومس یا کومش (سمنان) بود و در قرنهای متمادی ، راه ارتباطی شرق و غرب از این شهر می گذشت. این شهر از موقعیت و اهمیت سوق الجیشی بسیاری برخوردار بود.بسطام با فاصله اندکی در شمال شاهرود در دشت حاصلخیزی قرار دارند که اطراف آن را کوههای کم ارتفاع فراگرفته اند. آب و هوای این ناحیه معتدل و خشک است.مردم بسطام به زبان درسی سخن می گویند و پیرو مذهب شیعه اثنی عشری هستند. قدمت بسطام به بیش از 700سال می رسد. یکی از مهمترین آثار تاریخی این شهر برج کاشانه بسطام در جنوب شرقی مسجد جامع است. (برجی بلند و زیبا که به نام کاشانه معروف است ). از تاریخ بنای این برج اطلاع صحیحی در دست نیست.برخی خاورشناسان بر این عقیده اند که این بنا از آثار غازان خان مغول است و اسم اصلی آن غازانه بوده و به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن به کاشانه تبدیل شده است. گویا در دوره های بعد از اسلام ، از این برج برای دیده بانی بسطام استفاده شده است. از دیگر آثار موجود در شهر بسطام ، آرامگاه بایزید بسطامی است.ابویزید طیفوربن عیسی بن سروشان مشهور به بایزید بسطامی از مشاهیر و مشایخ بزرگ صوفیه و از مشهورترین عرفای ایران است. او از شاگردان مهم و تراز اول امام جعفر صادق بوده که به حق او را بادی سلطان العارفین گفت ، چراکه یکی از پیشتازان مکتب تصوف و عرفان است.او در حالی که از توحید سخن می گوید با مطرح کردن عشق الهی ، مردم را به محبت به دیگران و دوست داشتن همه آفریدگان خدا تشویق می کند. بایزید مکتب انسانیت را تحت لوای عرفان در زمانی شروع کرد که فرهنگ بیگانه خاطر ایرانیان را نگران کرده بود. او با سخنان بدیع خود فرهنگ ایرانی را از دستبرد اجانب دور نگاه داشت.آرامگاه بایزید بسطامی مجموعه زیبا و وسیعی است که آثاری از دوران سلجوقی و ایلخانی به بعد را شامل می شود. این مجموعه کنار مرقد و خانقاه متعلق به او واقع است.خود مرقد چیزی از یک قبر ساده در گوشه جنوبی صحن باز مجموعه و در مجاورت گنبد ایوان غازان خان نیست ؛ یک سنگ قبر و یک ضریح آهنی مشبک با سقفی شیروانی شکل بر فراز آن که سال 1335 هجری شمسی نصب شده است. گفته شده که پس از دفن بایزید در این محل در قرن سوم هجری ، هیچ گاه بنایی بر فراز مرقد برپا نشده تا این که در قرن هشتم هجری که به دستور غازان خان ، همزمان با بنای بقعه ای بر فراز مرقد امامزاده محمد، بقعه ای نیز برای آرامگاه بایزید ساخته می شود تا بازمانده جسد وی بدانجا منتقل شود که به عللی این انتقال صورت نمی گیرد. سنگ قبر بایزید، مرمر زردرنگی متشکل از 4 قطعه است.مناجات مشهور علی ابن ابیطالب ع بر آن حک شده است. به طوری که از مفاد این سنگ نوشته برمی آید، این سنگ به شخصی به نام قاضی ملک از حکام ایالت قومس (سمنان) تعلق دارد، ولی معلوم نیست به چه علت آن را روی آرامگاه بایزید نصب کرده اند.در فاصله چندمتری در سمت غربی مرقد، خانقاه بایزید قرار دارد که 3اتاق کوچک متصل به هم با سقفهای کوتاه مشاهده می شود. در یکی از این اتاقها، محراب گچبری بسیار زیبایی وجود دارد که آیات قرآن بر روی آن با مهارت اجرا شده است.رو به روی محراب ، دریچه کوچکی قراردارد که برای روشنایی باز کرده اند. در جنب آرامگاه بایزید بسطامی ، بقعه بسیار معروف امامزاده محمد (بنا بر روایتی ، محل دفن فرزند امام صادق ع یا نوه او) واقع شده است. این بقعه شبیه گنبدی است که در فاصله 15کیلومتری سمت شمال آن ساخته شده و تقریبا قرینه یکدیگرند.

تحقیق در مورد آرامگاه بسطامی 10ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 10

دریچه ای رو به روشنایی استان سمنان در دوران باستان بخشی از 14 ایالت مهم تاریخی بوده و بشدت مورد توجه حکومت مرکزی ایران قرار داشته است ، مهمترین جاده ارتباطی بین شرق و غرب (جاده ابریشم) از این استان عبور می کرده و به واسطه این جاده محل برخورد تمدنها و اندیشه های گوناگون بوده است ، این خطه از ایران محل پیدایش و ظهور مکاتب تصوف و عرفان است.در این گذر به شهرستان شاهرود برمی خوریم. احداث مسجد جامع قدیم میان باغها و بستان های منطقه ، باعث دگرگون شدن وضعیت شاهرود در بین روستاهای همجوار شد، زیرا مسجد جامع در دوران اسلامی به عنوان شاخص تمایز شهر از روستا به شمار می رفت.بعدها قلعه هایی جدید به نام ولووا و قلعه سنگ برای دفاع از شهر ایجاد شد. فرم معماری این قلعه و همانندی های ساختاری آن با اجزا و عناصر مسجدهای دوره ایلخانی ، روشنگر این نظریه است که احداث قلعه ولووا اندکی پس از مسجد جامع شهر برای حفاظت از ساکنان در مواقع ضروری صورت گرفته است.شاهرود به عنوان دژی محکم مقابل مهاجمان بویژه در دوره شبیخون افغان ها و ستیزه های داخلی در دوره نادر شاه ( 1148 - 1160 هجری قمری ) و پس از آن تا سالیان دراز مامن ساکنان و قافله ها بود. یکی از نقاط تاریخی و باستانی شهرستان شاهرود بسطام است.این منطقه زمانهای گذشته یکی از بلاد مهم ایالت قومس یا کومش (سمنان) بود و در قرنهای متمادی ، راه ارتباطی شرق و غرب از این شهر می گذشت. این شهر از موقعیت و اهمیت سوق الجیشی بسیاری برخوردار بود.بسطام با فاصله اندکی در شمال شاهرود در دشت حاصلخیزی قرار دارند که اطراف آن را کوههای کم ارتفاع فراگرفته اند. آب و هوای این ناحیه معتدل و خشک است.مردم بسطام به زبان درسی سخن می گویند و پیرو مذهب شیعه اثنی عشری هستند. قدمت بسطام به بیش از 700سال می رسد. یکی از مهمترین آثار تاریخی این شهر برج کاشانه بسطام در جنوب شرقی مسجد جامع است. (برجی بلند و زیبا که به نام کاشانه معروف است ). از تاریخ بنای این برج اطلاع صحیحی در دست نیست.برخی خاورشناسان بر این عقیده اند که این بنا از آثار غازان خان مغول است و اسم اصلی آن غازانه بوده و به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن به کاشانه تبدیل شده است. گویا در دوره های بعد از اسلام ، از این برج برای دیده بانی بسطام استفاده شده است. از دیگر آثار موجود در شهر بسطام ، آرامگاه بایزید بسطامی است.ابویزید طیفوربن عیسی بن سروشان مشهور به بایزید بسطامی از مشاهیر و مشایخ بزرگ صوفیه و از مشهورترین عرفای ایران است. او از شاگردان مهم و تراز اول امام جعفر صادق بوده که به حق او را بادی سلطان العارفین گفت ، چراکه یکی از پیشتازان مکتب تصوف و عرفان است.او در حالی که از توحید سخن می گوید با مطرح کردن عشق الهی ، مردم را به محبت به دیگران و دوست داشتن همه آفریدگان خدا تشویق می کند. بایزید مکتب انسانیت را تحت لوای عرفان در زمانی شروع کرد که فرهنگ بیگانه خاطر ایرانیان را نگران کرده بود. او با سخنان بدیع خود فرهنگ ایرانی را از دستبرد اجانب دور نگاه داشت.آرامگاه بایزید بسطامی مجموعه زیبا و وسیعی است که آثاری از دوران سلجوقی و ایلخانی به بعد را شامل می شود. این مجموعه کنار مرقد و خانقاه متعلق به او واقع است.خود مرقد چیزی از یک قبر ساده در گوشه جنوبی صحن باز مجموعه و در مجاورت گنبد ایوان غازان خان نیست ؛ یک سنگ قبر و یک ضریح آهنی مشبک با سقفی شیروانی شکل بر فراز آن که سال 1335 هجری شمسی نصب شده است. گفته شده که پس از دفن بایزید در این محل در قرن سوم هجری ، هیچ گاه بنایی بر فراز مرقد برپا نشده تا این که در قرن هشتم هجری که به دستور غازان خان ، همزمان با بنای بقعه ای بر فراز مرقد امامزاده محمد، بقعه ای نیز برای آرامگاه بایزید ساخته می شود تا بازمانده جسد وی بدانجا منتقل شود که به عللی این انتقال صورت نمی گیرد. سنگ قبر بایزید، مرمر زردرنگی متشکل از 4 قطعه است.مناجات مشهور علی ابن ابیطالب ع بر آن حک شده است. به طوری که از مفاد این سنگ نوشته برمی آید، این سنگ به شخصی به نام قاضی ملک از حکام ایالت قومس (سمنان) تعلق دارد، ولی معلوم نیست به چه علت آن را روی آرامگاه بایزید نصب کرده اند.در فاصله چندمتری در سمت غربی مرقد، خانقاه بایزید قرار دارد که 3اتاق کوچک متصل به هم با سقفهای کوتاه مشاهده می شود. در یکی از این اتاقها، محراب گچبری بسیار زیبایی وجود دارد که آیات قرآن بر روی آن با مهارت اجرا شده است.رو به روی محراب ، دریچه کوچکی قراردارد که برای روشنایی باز کرده اند. در جنب آرامگاه بایزید بسطامی ، بقعه بسیار معروف امامزاده محمد (بنا بر روایتی ، محل دفن فرزند امام صادق ع یا نوه او) واقع شده است. این بقعه شبیه گنبدی است که در فاصله 15کیلومتری سمت شمال آن ساخته شده و تقریبا قرینه یکدیگرند.

تحقیق در مورد آرامگاه بسطامی 10ص (بافرمت ورد)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 10

دریچه ای رو به روشنایی استان سمنان در دوران باستان بخشی از 14 ایالت مهم تاریخی بوده و بشدت مورد توجه حکومت مرکزی ایران قرار داشته است ، مهمترین جاده ارتباطی بین شرق و غرب (جاده ابریشم) از این استان عبور می کرده و به واسطه این جاده محل برخورد تمدنها و اندیشه های گوناگون بوده است ، این خطه از ایران محل پیدایش و ظهور مکاتب تصوف و عرفان است.در این گذر به شهرستان شاهرود برمی خوریم. احداث مسجد جامع قدیم میان باغها و بستان های منطقه ، باعث دگرگون شدن وضعیت شاهرود در بین روستاهای همجوار شد، زیرا مسجد جامع در دوران اسلامی به عنوان شاخص تمایز شهر از روستا به شمار می رفت.بعدها قلعه هایی جدید به نام ولووا و قلعه سنگ برای دفاع از شهر ایجاد شد. فرم معماری این قلعه و همانندی های ساختاری آن با اجزا و عناصر مسجدهای دوره ایلخانی ، روشنگر این نظریه است که احداث قلعه ولووا اندکی پس از مسجد جامع شهر برای حفاظت از ساکنان در مواقع ضروری صورت گرفته است.شاهرود به عنوان دژی محکم مقابل مهاجمان بویژه در دوره شبیخون افغان ها و ستیزه های داخلی در دوره نادر شاه ( 1148 - 1160 هجری قمری ) و پس از آن تا سالیان دراز مامن ساکنان و قافله ها بود. یکی از نقاط تاریخی و باستانی شهرستان شاهرود بسطام است.این منطقه زمانهای گذشته یکی از بلاد مهم ایالت قومس یا کومش (سمنان) بود و در قرنهای متمادی ، راه ارتباطی شرق و غرب از این شهر می گذشت. این شهر از موقعیت و اهمیت سوق الجیشی بسیاری برخوردار بود.بسطام با فاصله اندکی در شمال شاهرود در دشت حاصلخیزی قرار دارند که اطراف آن را کوههای کم ارتفاع فراگرفته اند. آب و هوای این ناحیه معتدل و خشک است.مردم بسطام به زبان درسی سخن می گویند و پیرو مذهب شیعه اثنی عشری هستند. قدمت بسطام به بیش از 700سال می رسد. یکی از مهمترین آثار تاریخی این شهر برج کاشانه بسطام در جنوب شرقی مسجد جامع است. (برجی بلند و زیبا که به نام کاشانه معروف است ). از تاریخ بنای این برج اطلاع صحیحی در دست نیست.برخی خاورشناسان بر این عقیده اند که این بنا از آثار غازان خان مغول است و اسم اصلی آن غازانه بوده و به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن به کاشانه تبدیل شده است. گویا در دوره های بعد از اسلام ، از این برج برای دیده بانی بسطام استفاده شده است. از دیگر آثار موجود در شهر بسطام ، آرامگاه بایزید بسطامی است.ابویزید طیفوربن عیسی بن سروشان مشهور به بایزید بسطامی از مشاهیر و مشایخ بزرگ صوفیه و از مشهورترین عرفای ایران است. او از شاگردان مهم و تراز اول امام جعفر صادق بوده که به حق او را بادی سلطان العارفین گفت ، چراکه یکی از پیشتازان مکتب تصوف و عرفان است.او در حالی که از توحید سخن می گوید با مطرح کردن عشق الهی ، مردم را به محبت به دیگران و دوست داشتن همه آفریدگان خدا تشویق می کند. بایزید مکتب انسانیت را تحت لوای عرفان در زمانی شروع کرد که فرهنگ بیگانه خاطر ایرانیان را نگران کرده بود. او با سخنان بدیع خود فرهنگ ایرانی را از دستبرد اجانب دور نگاه داشت.آرامگاه بایزید بسطامی مجموعه زیبا و وسیعی است که آثاری از دوران سلجوقی و ایلخانی به بعد را شامل می شود. این مجموعه کنار مرقد و خانقاه متعلق به او واقع است.خود مرقد چیزی از یک قبر ساده در گوشه جنوبی صحن باز مجموعه و در مجاورت گنبد ایوان غازان خان نیست ؛ یک سنگ قبر و یک ضریح آهنی مشبک با سقفی شیروانی شکل بر فراز آن که سال 1335 هجری شمسی نصب شده است. گفته شده که پس از دفن بایزید در این محل در قرن سوم هجری ، هیچ گاه بنایی بر فراز مرقد برپا نشده تا این که در قرن هشتم هجری که به دستور غازان خان ، همزمان با بنای بقعه ای بر فراز مرقد امامزاده محمد، بقعه ای نیز برای آرامگاه بایزید ساخته می شود تا بازمانده جسد وی بدانجا منتقل شود که به عللی این انتقال صورت نمی گیرد. سنگ قبر بایزید، مرمر زردرنگی متشکل از 4 قطعه است.مناجات مشهور علی ابن ابیطالب ع بر آن حک شده است. به طوری که از مفاد این سنگ نوشته برمی آید، این سنگ به شخصی به نام قاضی ملک از حکام ایالت قومس (سمنان) تعلق دارد، ولی معلوم نیست به چه علت آن را روی آرامگاه بایزید نصب کرده اند.در فاصله چندمتری در سمت غربی مرقد، خانقاه بایزید قرار دارد که 3اتاق کوچک متصل به هم با سقفهای کوتاه مشاهده می شود. در یکی از این اتاقها، محراب گچبری بسیار زیبایی وجود دارد که آیات قرآن بر روی آن با مهارت اجرا شده است.رو به روی محراب ، دریچه کوچکی قراردارد که برای روشنایی باز کرده اند. در جنب آرامگاه بایزید بسطامی ، بقعه بسیار معروف امامزاده محمد (بنا بر روایتی ، محل دفن فرزند امام صادق ع یا نوه او) واقع شده است. این بقعه شبیه گنبدی است که در فاصله 15کیلومتری سمت شمال آن ساخته شده و تقریبا قرینه یکدیگرند.