مقاله درباره عرفان چیست

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

مقدمه

معمولا وقتی صحبت از عرفان به میان می آید ، و سوال این که عارف کیست؟ پرسیده می شود ، بحث از گروه هایی به میان می آید که هر چند یک انشعاب مذهبی در اسلام تلقی نمی شود و خود نیز مدعی چنین انشعابی نیستند ولی در همه ی فرق و مذاهب اسلامی حضور دارند ، در عین حال یک گروه وابسته و به هم پیوسته اجتماعی هستند.

این گروه ها با داشتن و اختراع کردن گونه ای جدید از رفتار ها ، آداب ، نحوه لباس پوشیدن و ... خود را به عنوان یک فرقه ( گروه ) مخصوص مذهبی و اجتماعی معرفی می کنند.

که باعث ایجاد مشکل و صدمه به دین و مذهب اسلام می شوند. از این رو ، این گروه ها را (مانند صوفیه) باید شناخت و از رشد این گروه ها جلوگیری به عمل آورد.

هدف گردآوری این پروژه شناسایی نحوه رفتار گروهی از فرقه های مذهبی به نام صوفی است که ، ما را در شناسایی هر چه بیشتر این گروه ها و فرقه ها یاری می دهد.

عرفان چیست:

عرفان در لغت به معنای شناخت وشناسایی است.ودر اصطلاح ،روش وطریقه ویژگی های است که برای دستیابی وشناسایی حقایق هستی وپیوند و ارتباط انسان با حقیقت بر شهود ،اشراق، وصول واتحاد با حقیقت تکیه دارد ونیل به این مراتب را از طریق استدلال وبرهان وفکر ،بلکه از راه تهذیب نفس وقطع علایق از دنیا وامور دنیوی وتوجه تام به امور روحانی ومعنوی ودر راس همه مبدا وحقیقت هستی می داند.

برای روشن شدن مکتب عرفان، بهتر است مروری داشته باشیم بر پاره ای از تعرف ها که از سوی اهل عرفان و یا عرفان پژوهان برای « عارف » بیان شده است . چه تعریف عارف از آن جهت که عارف است در واقع ملازم با شناسایی « عرفن» می باشد .

عبدالرزاق کاشانی می گوید : « عارف کسی است که خداوند شهود زات ، صفات ، اسماء و افعال خود مفتخرش کرده باشد ، پس معرفت حالی است که از شهود پدید می آید.»

عبدالرحمن سامی گفته است: « بعضی می گویند: عارف کسی است که فنای در حق یافته و هنوز به مقام بقاء بالله نرسیده باشد، و از مقام تقلید به مقام اصلاق سیر ننموده ... و این به طریق حال و مکاشفه بر او ظاهر گشته باشد نه به طریق مجرد و علم و معرفت حال».

و باز می گوید « قلب عارف برای خدا و کالبدش برای خلق خداست»

از بایزید بسطامی می پرسیدند : علامت عارف چیست ؟ گفت : « از یاد او خسته نشود و از حق ملول نگردد و با غیر او انس نگیرد. کسی که به مقام عرفان خدا باریابد از هر چه که او را از حق باز دارد دوری می گزیند.»

حافظ می گوید:

عارف از پرتو می راز نهانی دانست گوهر هر کس از این لعل توانی دانست

شرح مجموعه گل مرغ سحر داند و بس که نه هر کو ورقی خواند معانی دانست

عرضه کردم دو جهان بر دل و بر کار بجز از عشق تو باقی همه فانی دانست

ویژگی های مکتب عرفان:

الف ( در این مکتب تنها بر علم تکیه نمی شود بلکه عمل اصل و اساس کار است و علم خود نتیجه و محصول عمل است یعنی برای رسیدن به آگاهی عرفانی باید مراحلی را پشت سر گذاشت و به سیر و سلوک پرداخت.

ب) اعتقاد به حقیقت جهان خارج وحدت واقعی این حقیقت و این که حقیقت ظاهری دارد و مظاهری و نیز باطنی دارد که در آن حقیقت محض با وحدت کامل خود از هر گونه تفرقه و کثرتی منزه است.

ج) اعتقاد به اصالت ارتباط حضوری و شهودی میان انسان و حقیقت و در عین قبول علم های حصولی و ارتساحی.

د) بلور و اعتقاد به یک حقیقت واحد و عینی که هدف هر عارف ، وصول به آ« و اتحاد و فنای در آن است .

ه ) رابطه ی ممتاز انسان با حقیقت کلی جهان و امکان وصول و اتحاد و فنای وی در آن حقیقت و بقایش با آن .

و) اعتقاد به ریاضتو مجاهره.

ز ) تکیه بر مساله عشق به عنوان یک عنصر اصلی و اساسی در حیات عارف.

تصوف چیست ؟

تصوف در لغت مشتق از صوف ( به معنای پشم گوسفند) است و صوفی را از آن روی صوفی گفته اند که لباس پشمینه خشن بر تن می کند . سهروردی می گوید تصوف یعنی پشمینه پوشیدن اشتقاق تصوف از صوف از هر اشتقاق دیگری مناسب تر است چنان چه می گویند تَقَتصُّ یعنی جامه برتن کردن پس صوفیان را به لباس ظاهرشان منسوب کرده اند که از هر نسبتی روشن تر است.

بیشتر محققان این تعریف را ازصوفی و تصوف پسندیده اندو ظاهراً با قواعد دستوری هم سازگار تر از سایر اشتقاق هاست و علت انتساب این قوم به پشمینه پوشی این بوده که از پیش ، این لباس، پوشاک زاهدان و پرهیزگاران و نیکان به شمار می رفته است و صوفیان نیز این پوشاک را برای خود برگزیده اند... . عده ای دیگر می گویند تصوف و صوفی از صفا برآمده است زیرا صوفی کسی است که با صفا و پاک درون باشد و تصوف یعنی صافی شدن از آلایش ها و آلودگی های جهان مادی . البته از نظر دستوری این نظر درست نیست زیرا بر آمدن صوفی و تصوف از صفا با قواعد زبان تازی سازگار نیست گویا برخی صوفیان از پشمینه پوشی و نسبت بدان خشنود نبوده اند و انتساب خود را به صفا بیشتر می پسندیده اند. چنانکه ابولعلاء معری به این مطلب اشاره کرده می گویند : صوفیان خشنود نیستند که نسبتشان به پشمینه پوشی باشد بلکه ادعا می کنند که ایشان از اطاعت خدا پاک و صافی شده اند.

البته تعاریف و اشتقاقت دیگری هم برای تصوف وجود دارد که از بیان آن صرف نظر می کنیم.

تحقیق درباره کنایه چیست؟

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 32

مقدمه:

کنایه یکی از زیباترین و دقیق ترین اسلوبهای هنری گفتار و رساتر از حقیقت است، زیرا در کنایه ذهن انسان از ملزوم به لازم منتقل میشود و با نوعی دلیل همراه میشود. کنایه از مهمترین شگردهای زیبا آفرینی در شعل و از طبیعی ترین راههای بیان است که در آیات قرآنی، اعتقادات پیشینیان، آداب و رسوم اجتماعی، گفتار عامه، امثال و حکم، تقاضا، انتقاد و در شعر، بخصوص در انواع هجو، نمونههای بسیاری از اسعتمال کنایه را میتوان یافت.

در این رساله با توجه به تاریک و مبهم بودن مرز میان کنایه، استعاره، و مجاز در کتب بلاغی، تمامی مباحث علم بیان را میتوان از نگای دیگر در دو حوزه حقیقت و مجاز جای داد؛ اگر تشبیه در گستره حقیقت و استعاره در پهنه مجاز قرار داشته باشد، کنایه در هر دو میدان میتواند جای گیرد. کنایه مانند استعاره از حوزه حقیقت به مجاز راه مییابد با این تفاوت که معین حقیقی خود را نیز حفظ میکند، به گونهای که بزرگان بلاغت نیز بر این باورند که اراده معنای حقیقی در کنایه جایز است. بنابراین میتوان گفت کنایه نه حقیقت صرف است نه مجاز صرف بلکه برزخی است مابین حقیقت و مجاز و یکی از عوامل مهم زیبا آفرینی در کلام ادبی، اصولا در کنایه، کلام یکی است اما دو معنی از آن بر میآید. کنایه چون کیمیایی است که مس زبان عادی را به زر شعل مبدل میسازد.

سخن زمانی جنبه هنری- ادبی به خود میگیرد که به صورت غیر مستقیم بیان شود. دانشی که شاعر و هنرمند به کمک آن میتواند معنای واحدی را به شیوههای گوناگون ادا کند، بین نام دارد که صور خیال را میسازد. اصولاً این شگردها و ترفندهای زیبا آفرینی هستند که زبان عادی، روزمره و تکراری را به زبان برجسته شعر و ادب مبدل میسازد؛ یکی از این شگردها و صور خیال، کنایه است که از طبیعی ترین راههای بیان به شمار میرود و در آن، گویی نویسنده و گوینده از منطق عادی گفتار گریزان است و چنین حرکتی، که خلاف جهت عادت است، تأثیر سخت از زیاد و لذت بخش میسازد به گونه که متقدمین علمای بلاغت، کنایه را ترک تصریح به چیزی نامیده و میگویند: کنایه رساتر از تصریح است «الکنایه ابلغ من التصریح»

(مطول، ص 375).

بیان مستقیم، روشن و صریح اندیشه و معنی، نه تنها ذهن را به تأمل و تفکر وا نمیدارد بلکه باعث سستی، کندی و تنبلی ذهن میشود؛ چنین سخنی زیبا و لذت بخش نیست و گاه باعث تنفر خواننده میشود، به گونهای که تمایلی برای پیگیری آن اندیشه نخواهد داشت. به زبانی دیگر، سخن ساده و مبتذل، ارزش فکر کردن ندارد، در حالی که بیان مطلب به صورت پوشیده و دور از ذهن، در خدمت به اعتبار زیباییهایی که دارد مورد نقد و بررسی سخن سنجان قرار گیرد و از این جهت کنایه، بیشترین خدمت را به زبان و بیان میکند، زیرا از زبانی ساده، عادی و روز مره، زبانی هنری و بدیع و شگفت انگیز میسازد.

تعریف کنایه :

کنایه در لغت به معنی پوشیده سخت گفتن است و در اصطلاح، سخنی است که دارای دو مغنی نزدیک (حقیقی) و دور (مجازی) باشد، به طوری که این دو معنی، لازم و ملزوم یکدیگر باشند، تا شخص با ندگی تأمل معنی دوم را که لازمه معنی اول است، درک کند. سکاکی کنایه را آوردن لفظی میداند که غرض از آن، لازم معنایدیگر است با جواز اراده لازم آن معنی (مفتاح العلوم، ص 870).

کنایه یکی از لطیف ترین و دقیق ترین اسلوب های بلاغت و رساتر از صراحت است، زیرا ذهن انسان را از ملزوم و لازم منتقل میکند.

غرض از کنایه: کنایه یا به خاطر احترام به مخاطب بوده، یا برای ایجاد ابهام در شنوندگان است، یا برای شکتس دشمن بدون بجا گذاشتن راه نفوذ و یا برای منزه داشنت گوش از خبری که زا شنیدن ابا دارد و یا برای و یا برای اغراض و لطایف بلاغی دیگر است. (جواهل البلاغه، ص 306).

از لحاظ روانی، بیان کنایی، نوعی فعالیت ذهنی را به منظور کشف معانی نهفته در سخن سبب میشود که به ادب و رعایت حد سخن نزدیکتر است و گویای ظرافت طبع و نکته دانی و لطف ذوق گوینده به شمار میآید.

دیدگاهها

فرّا (متوفای 207 هجری) در کتاب «معنای القرآن» در خصوص کنایه چنین میگوید:

«اللغه الکنایه و یعنی منها ترک التصریح بالمعنی»

(دراسه و نقد فی مسائل بلاغیه، ص 274)

مقصود او از کنایه ترک تصریح به معنی است.

- در مجاز القرآن اثر ابوعبیده معمبربن مثنی (متوفای 210 هجری) کنایه برطبق نظر فرا با شاهدی از قرآن مجید آمده است:

«یسألونک عن الشهر الحرام قتال فیه، «فیه» کنایه للشهر الحرام»

و مقصود او نیز از کنایه همانی است که فراء گفته است.

- ابن قتیبه (متوفای 276 هجری) در کتاب «تأویل مشکل قرآن» کنایه را چنین آورده است:

«و ما تترک التصریح بالمراد زیاده فی الدلاله و قصدا للایجاز. تتناول التعریض و التوریه ایضا». کنایه را رها کردن تصریح از مقصود به منظور زیادی در دلالت و به منظور اختصار به کار برده که شامل تعریض و توریه نیز میباشد. (تأویل مشکل القرآن، ص 199)

- ابوالعباس محمد بن یزید المبرد (متوفای 285 هجری) چنین گوید:

«و احسن انواع الکنایه عنده الرغبه عن اللفظ الخسیس المفحش الی ما یدول علی معناه من غیره»

از نظر او بهترین نوع کنایه روی برگرداندن از لفظ زشت و ناپسند است به سوی آنچه که دلالت بر معنای آن لفظ از غیرش میکند. (الکامل، ج 2، ص 675)

تحقیق درباره حمله قلبی چیست

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

مقدمه

قلب یک تلمبه عضلانی است که در سینه قرار دارد و بطور مداوم در حال کار کردن و تلمبه زدن است. قلب بطور شبانه روزی خون را به سرتاسر بدن تلمبه می‌کند. در حدود 100000 بار در روز قلب ضربان می‌زند. برای اینکه قلب بتواند این کار سنگین را انجام دهد نیاز دارد که توسط شریانهای کرونری ، به عضله خودش هم خونرسانی مناسبی صورت پذیرد.

حمله قلبی چیست؟

هر 33 ثانیه، یک نفر به خاطر بیماریهای قلب و عروق می میرد، یعنی اولین علت مرگ و میر در آمریکا. از آنـجائیکه بیشتـر این مرگ ها به خاطر بیماریهای کرونری قلب هستند، یعنی بیش از 480000 مـرگ در سال، این نکتـه اهـمیت دارد کـه تا آنجا که مـی توانید در باره حمله قلبی یاد بگیرید. مشکلات قلبی را نادیده نگیرید. این مساله مرگ و زندگی است!به عنوان مثال، شما باید علائم هشداردهنده را بدانید، بنابراین می توانید به درستی برای خودتان یا بستگانتان کمک بگیرید. زندگی های بسیار بسیار زیادی با سریع عمل کردن نجات می یابند! چنانچه هر کدام از این نشانه ها را احساس کردید سریع کمک بخواهید:

احساس سنگینی ناخوشایند، فشار، درد یا فشردگی در مرکز قفسه سینه که بیش از چند دقیقه طول بکشد.

دردی که به شانه ها، گردن یا بازوهای شما انتشار یابد.

احسـاس ناراحـتی در قفسه سینه همراه با احساس سبکی در سر، غش کردن، تعریق، تهوع یا تنگی نفس.

چه عاملی باعث حمله قلبی می شود؟

نـام دیگـر حـمله قـلبی، انـفارکـتوس مـیوکـارد؛ (myocardial infarction)- به اختصار MI است. هنگامیکه این حالت ایجاد می شود که جریان خـون به یک قسمت از قلب متـوقف می گردد (اغلب بوسیله لخته خون). این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که سرخرگهای کرونری که به قلب خون می رسانند، بتدریج بوسیله شبکه ای از سلول ها، چربی و کلسترول که پلاک نامیده می شود، مسدود می گردند.

خونی که تلاش می کند از این سرخرگهای مسدود شده عبور کند، می تواند یک لخته تشکیل دهد. اگر این لخته، جریان خون را به صورت کامل قطع کند، بخشی از ماهیچه قلب که بوسیله آن سرخرگ تغذیه می شده، می میرد.

چگونه می توانیم بهبود یابیم؟

بر حسب وسعت حمله قلبی، ممکن است تنها چند روز در بیمارستان بستری شوید. اما باید توجه داشت که بهبودی شما تازه شروع شده است.

بسیار مهم است که از هم اکنون مراحلی را آغاز کنید که قلبتان وضعیت خوبی پیدا کند و از حمله قلبی بعدی پیشگیری شود.

غذای سالم بخورید، ورزش کنید و اگر سیگار می کشید، ترک کنید. § در مورد اینکه چگونه می توانید تا حد امکان عادی زندگی کنید با پزشک و پرستارتان صحبت کنید. بپرسید در چه زمانی می توانید به کار خود برگردید، رانندگی کنید، فعالیت جنسی داشته باشد و اگر احساس ناراحتی در قفسه سینه داشتید، چه باید بکنید. پزشک یا پرستار می تواند به سئوالات شما در مورد سایر موضوعات نیز پاسخ دهد.

چگونه می توانیم از یک حمله قلبی پیشگیری کنیم؟

حتی اگر شمـا بیماری قـلبی دارید کـارهای زیادی وجود دارد که می توانید برا ی بهبودی سلامت قلبتان انجام دهید. ایجاد تغییراتی می تواند از یک حمله قلبی جلوگیری کند. از پزشک یا پرستارتان کمک بخواهید و درباره ایجاد تغییرات، اطلاعات بگیرید.

سیگار نکشید.

اگر فشار خون بالا دارید، درمان کنید.

غذایی را مصرف کنید که چربی، کلسترول و نمک کم داشته باشد.

میوه های تازه و سبزیجات زیاد بخورید.

ورزش کنید.

وزن خود را در محدوده طبیعی نگه دارید.

دستورات پزشکتان را در مورد مصرف داروها رعایت فرمائید.

پزشکتان را به طور مرتب برای چک آپ (check up) ملاقات کنید.

اگر دیابت دارید، قند خونتان را کنترل نمائید.

شما میتوانید برای پیشگیری از حمله قلبی کمک کنید! فشار خونتان را کنترل نمائید، سیگار نکشید، غذای سالم بخورید، ورزش کنید و علائم هشدار دهنده را بدانید!

چگونه می توانیم بیشتر یاد بگیریم؟

با پزشکتان، پرستارتان یا سرویس های تخصصی مراقبت سلامت صحبت کنید یا با انجمن محلی قلب تماس بگیرید. اگر بیماری قلبی دارید، اعضاء فامیل شما نیز ممکن است در خطر بالاتری باشند. برای آنها بسیار مهم است که اکنون تغییراتی ایجاد کنند تا اینکه خطر کاهش یابد.

تحقیق درباره حمله قلبی چیست

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

مقدمه

قلب یک تلمبه عضلانی است که در سینه قرار دارد و بطور مداوم در حال کار کردن و تلمبه زدن است. قلب بطور شبانه روزی خون را به سرتاسر بدن تلمبه می‌کند. در حدود 100000 بار در روز قلب ضربان می‌زند. برای اینکه قلب بتواند این کار سنگین را انجام دهد نیاز دارد که توسط شریانهای کرونری ، به عضله خودش هم خونرسانی مناسبی صورت پذیرد.

حمله قلبی چیست؟

هر 33 ثانیه، یک نفر به خاطر بیماریهای قلب و عروق می میرد، یعنی اولین علت مرگ و میر در آمریکا. از آنـجائیکه بیشتـر این مرگ ها به خاطر بیماریهای کرونری قلب هستند، یعنی بیش از 480000 مـرگ در سال، این نکتـه اهـمیت دارد کـه تا آنجا که مـی توانید در باره حمله قلبی یاد بگیرید. مشکلات قلبی را نادیده نگیرید. این مساله مرگ و زندگی است!به عنوان مثال، شما باید علائم هشداردهنده را بدانید، بنابراین می توانید به درستی برای خودتان یا بستگانتان کمک بگیرید. زندگی های بسیار بسیار زیادی با سریع عمل کردن نجات می یابند! چنانچه هر کدام از این نشانه ها را احساس کردید سریع کمک بخواهید:

احساس سنگینی ناخوشایند، فشار، درد یا فشردگی در مرکز قفسه سینه که بیش از چند دقیقه طول بکشد.

دردی که به شانه ها، گردن یا بازوهای شما انتشار یابد.

احسـاس ناراحـتی در قفسه سینه همراه با احساس سبکی در سر، غش کردن، تعریق، تهوع یا تنگی نفس.

چه عاملی باعث حمله قلبی می شود؟

نـام دیگـر حـمله قـلبی، انـفارکـتوس مـیوکـارد؛ (myocardial infarction)- به اختصار MI است. هنگامیکه این حالت ایجاد می شود که جریان خـون به یک قسمت از قلب متـوقف می گردد (اغلب بوسیله لخته خون). این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که سرخرگهای کرونری که به قلب خون می رسانند، بتدریج بوسیله شبکه ای از سلول ها، چربی و کلسترول که پلاک نامیده می شود، مسدود می گردند.

خونی که تلاش می کند از این سرخرگهای مسدود شده عبور کند، می تواند یک لخته تشکیل دهد. اگر این لخته، جریان خون را به صورت کامل قطع کند، بخشی از ماهیچه قلب که بوسیله آن سرخرگ تغذیه می شده، می میرد.

چگونه می توانیم بهبود یابیم؟

بر حسب وسعت حمله قلبی، ممکن است تنها چند روز در بیمارستان بستری شوید. اما باید توجه داشت که بهبودی شما تازه شروع شده است.

بسیار مهم است که از هم اکنون مراحلی را آغاز کنید که قلبتان وضعیت خوبی پیدا کند و از حمله قلبی بعدی پیشگیری شود.

غذای سالم بخورید، ورزش کنید و اگر سیگار می کشید، ترک کنید. § در مورد اینکه چگونه می توانید تا حد امکان عادی زندگی کنید با پزشک و پرستارتان صحبت کنید. بپرسید در چه زمانی می توانید به کار خود برگردید، رانندگی کنید، فعالیت جنسی داشته باشد و اگر احساس ناراحتی در قفسه سینه داشتید، چه باید بکنید. پزشک یا پرستار می تواند به سئوالات شما در مورد سایر موضوعات نیز پاسخ دهد.

چگونه می توانیم از یک حمله قلبی پیشگیری کنیم؟

حتی اگر شمـا بیماری قـلبی دارید کـارهای زیادی وجود دارد که می توانید برا ی بهبودی سلامت قلبتان انجام دهید. ایجاد تغییراتی می تواند از یک حمله قلبی جلوگیری کند. از پزشک یا پرستارتان کمک بخواهید و درباره ایجاد تغییرات، اطلاعات بگیرید.

سیگار نکشید.

اگر فشار خون بالا دارید، درمان کنید.

غذایی را مصرف کنید که چربی، کلسترول و نمک کم داشته باشد.

میوه های تازه و سبزیجات زیاد بخورید.

ورزش کنید.

وزن خود را در محدوده طبیعی نگه دارید.

دستورات پزشکتان را در مورد مصرف داروها رعایت فرمائید.

پزشکتان را به طور مرتب برای چک آپ (check up) ملاقات کنید.

اگر دیابت دارید، قند خونتان را کنترل نمائید.

شما میتوانید برای پیشگیری از حمله قلبی کمک کنید! فشار خونتان را کنترل نمائید، سیگار نکشید، غذای سالم بخورید، ورزش کنید و علائم هشدار دهنده را بدانید!

چگونه می توانیم بیشتر یاد بگیریم؟

با پزشکتان، پرستارتان یا سرویس های تخصصی مراقبت سلامت صحبت کنید یا با انجمن محلی قلب تماس بگیرید. اگر بیماری قلبی دارید، اعضاء فامیل شما نیز ممکن است در خطر بالاتری باشند. برای آنها بسیار مهم است که اکنون تغییراتی ایجاد کنند تا اینکه خطر کاهش یابد.

تحقیق در مورد اعتیاد چیست

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 53

مقدمه:سوءمصرف مواد به عنوان یکی از مشکلات بهداشتی ، درمانی و اجتماعی قرن حاضر شناخته شده است.اعتیاد نه تنها منجر به آسیب های شدید و عمیق جسمی و روانی در فرد معتاد می شود بلکه آسیب های اجتماعی مانند افزایش طلاق ، بزهکاری و بیکاری را نیز به دنبال دارد.

مصرف مواد مخدر به خصوص تریاک در ایران ، سابقه ای چهار صد ساله دارد.همجواری کشور ما با دو کشور تولید کننده اصلی مواد مخدر یعنی افغانستان و پاکستان موجب شده تا خاک ایران بهترین راه عبور این مواد به کشورهای اروپایی باشد و در این نقل و انتقالات ، مقداری از این مواد نیز در ایران توزیع شود.طبق آمارهای منتشر شده از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر ، تعداد تقریبی معتادان کشور حدود یک میلیون و دویست هزار نفر است که علاوه بر آن 800000 نفر نیز به صورت تفننی از مواد استفاده می کنند.در صورتی که هر معتاد بطور متوسط عضوی از یک خانواده ایرانی 5 نفره باشد حداقل 10 میلیون نفر از مردم ایران به نوعی با مشکل اعتیاد و پیامدهای روانی و اجتماعی آن درگیرند.

در سالهای اخیر ، استفاده از سرنگ مشترک توسط معتادان تزریقی و در نتیجه افزایش بیماری ایدز و دیگر مشکلات اجتماعی ناشی ازاعتیاد ، موجب گردید تا ضرورت توجه به برنامه های پیشگیری از اعتیاد بیش از پیش احساس شود.

تعریف واژه ها

اعتیاد وابستگی به مواد مخدر پدیده ای زیستی و بر دو نوع است: 1- وابستگی روحی ، به این صورت که بیمار با اصرار به دنبال مصرف مواد مخدر می رود تا حالات روحی و شخصی خود راخوشایند کند.2- وابستگی بدنی ، یعنی حالتی که قطع دارو باعث بوجود آمدن علائمی می شود که خوشایند بیمارنیست.گفته می شود که بدن به یک حالت تعادلی جدید در خلال مصرف مواد مخدر می رسد که اگر این تعادل با مصرف نکردن مواد مخدر به هم بخورد، بدن به گونه ای مخالف عمل می کند و علائم ناخوشایند بروز می نماید.وابستگی روحی تقریباً همیشه قبل از وابستگی بدنی بوجود می آید ، اما ضرورتا‍ً منجر به آن نمی شود.اعتیاد به معنی حالتی است که بدن هم از لحاظ روحی و هم از لحاظ بدنی به مواد مخدر وابسته باشد.درسال 1964 میلادی سازمان بهداشت جهانی به این نتیجه رسید که اصطلاح اعتیاد دیگر یک اصطلاح علمی نیست و پیشنهاد کرد که اصطلاح وابستگی دارویی را بجای اعتیاد بکار ببرند.اما به رغم این موضوع ، از کلمه اعتیاد هنوز هم بطور وسیعی استفاده می شود.

مواد : شامل همه ترکیباتی است که مصرف آنها موجب تغییر در رفتار ( مانند سرخوشی ، عصبانیت) اختلال در خلق و خوی ( افسردگی) و اختلال در قضاوت و شعور فرد ( فراموشی و بی توجهی) می شود.

سوء مصرف مواد به مواردی گفته می شود که فرد بدون نیاز و مجوز پزشکی (نابجا) اقدام به مصرف مواد می کند ولی شدت مصرف به حدی نیست که وابسته و معتاد تلقی شود .این افراد با وجود دردسرها و مشکلاتی که برای خود و یا خانواده به وجود می آورند همچنان به سوءمصرف مواد ادامه می دهند مثل مصرف تفریحی یا غیر منظم تریاک و حشیش .

وابستگی : میل شدید به مصرف یک ماده و تمایل به ادامه مصرف آن است، تا جایی که در بسیاری از موارد وابستگی به مصرف مواد برای فرد ، مهمترین مسئله زندگیش می شود .به طور معمول ، در صورت وابستگی ، اولا مجبور می شود مقدار ماده مصرفی خود را به تدریج افزایش دهد ، ثانیا در صورت عدم مصرف و یا کاهش مقدار ماده مصرفی ، فرد دچار علائم ناخوشایندی می شود که به آن علائم ترک گویند.

علائم ترک تریاک و هروئین را در جامعه به عنوان حالت خماری می شناسند.علائم خماری این مواد معمولا 6 تا 8 ساعت پس از آخرین نوبت مصرف ظاهر شده و تا حدود 10 روز باقی می ماند.دردهای استخوانی و عضلانی ، دل پیچه و اسهال، آبریزش از چشم و بینی ، بی خوابی ، بی قراری، عصبانیت ، خمیازه های فراوان و حتی تب از شایعترین علائم آن هستند.

مسمومیت به مصرف بیش از حد قابل تحمل مواد گفته می شود که موجب علائم شدید روانی ، مختل شدن هوشیاری و گاه بیهوشی و مرگ می گردد.عود یعنی بازگشت مجدد به مصرف مواد مخدر ، این که فرد پس از درمان (ترک مواد) دوباره شروع به مصرف مواد قبلی و یا مصرف مواد جدید نماید.پیشگیری از اعتیاد بکارگیری اقداماتی که مانع از مبتلا شدن افراد به مصرف مواد مخدر شود.

کاهش آسیب هر اقدامی است که موجب تغییر و یا اصلاح رفتار فرد معتاد می شود و خطر و ضرر فردی ، خانوادگی و اجتماعی را کمتر می کند مانند تبدیل تزریق مواد به مصرف خوراکی آنها که موجب کاهش آسیب اجتماعی و مبتلا نشدن به ایدز می گردد.