لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 50
شبکیه و تومورهای داخل چشمی
Robert A . Hardy, MD
I . شبکیه
شبکیة انسان یک ساختمان بسیار سازمان یافته است که از لایه های متناوب اجسام سلولی و زواید سیناپسی تشکیل یافته است. علیرغم اندازة فشردة آن و سادگی ظاهری، در مقایسه با ساختمانهای عصبی مانند قشر مغز، قدرت پردازش شبکیه از سطح بسیار پیشرفته تری برخوردار است. پردازش بینایی توسط شبکیه شروع و در مغز تکمیل می شود، و درک رنگ، کنتراست، عمق، و شکل در قشر انجام می گیرند.
آناتومی شبکیه در فصل یک نشان داده شده است. شکل 17-1 انواع اصلی سلولی را نشان می دهد و لایه های این بافت را مشخص می سازد. تقسیم شبکیه به لایه های متشکل از گروههای مشابه سلولی به کلینیسین اجازه می دهد که یک فعالیت یا یک اختلال فعالیت را به یک لایة واحد یا گروه سلولی خاص نسبت دهد. پردازش اطلاعات توسط شبکیه از لایة گیرنده های نوری شروع می شود و از طریق آکسون سلول های گانگلیونی به عصب اپتیک و مغز می رسد.
فیزیولوژی
شبکیه پیچیده ترین بافت چشم برای دیدن باید به عنوان یک وسیلة اپتیکی، به عنوان یک گیرندة پیچیده، و به عنوان یک مبدل کارآمد عمل کند. سلول های مخروط و استوانه در لایة گیرندة نوری، قادرند محرک نوری را به یک تکانة عصبی تبدیل کنند که توسط لایة تارهای عصبی شبکیه به عصب اپتیک و در آخر به قشر بینایی پس سری هدایت می شود. ماکولا مسئولیت بهترین تیزبینی و دید رنگی را به عهده دارد، و بیشتر گیرنده های نوری آن مخروطها هستند. در فووه آی مرکزی، تقریباً نسبت 1:1 بین گیرنده های نوری مخروط، سلول گانگلیونی مربوط به آن و تار عصبی مرتبط با آنها وجود دارد و این دقیق ترین میزان بینایی را تضمین می کند. در شبکیة محیطی، بسیاری از گیرنده های نوری به یک سلول گانگلیونی جفت می شوند، و سیستم پیچیده تر تقویتی موردنیاز آنها است. نتایج چنین نظامی آن است که ماکولا اساساً برای دید مرکزی و دید رنگی استفاده می شود (دید فوتوپیک) در حالی که بقیة شبکیه، که عمدة آن را گیرنده های نوری تشکیل می دهند، اساساً برای دید محیطی و شب (اسکوتوپیک) استفاده می شوند.
گیرنده های نوری مخروط و استوانه در آخرین لایة فاقد عروق شبکیة حسی قرار دارند و محل واکنشهای شیمیایی هستند که پردازش (فرآیند) بینایی را آغاز می کنند. هر سلول گیرندة نوری استوانه دارای رودوپسین (rhodopsin) است که یک رنگدانة بینایی حساس به نور است و از ترکیب مولکول های پروتئین اوپسین با cis retinal- 11 ساخته می شود. هنگامی که یک فوتون نور توسط رودوپسین جذب می شود، cis retinal- 11 فوراً به ایزومر کاملاً trans خود تبدیل می شود. رودوپسین یک گلیکولیپید متصل به غشا است که بخشی از آن درون دیسک های غشایی مزدوجِ بخش خارجیِ گیرندة نوری فرورفته است. اوج جذب نور توسط رودوپسین در تقریباً nm 500 رخ می دهد، که ناحیة آبی- سبز از طیف نور را تشکیل می دهد. بررسیهای حساسیت طیفیِ رنگدانه های نوری مخروط نشان داده اند که حداکثر جذب طول موجهای نور در 430، 540، و 575 نانومتر بترتیب برای مخروطهای حساس به آبی، سبز و قرمز رخ می دهد. رنگدانه های نوری مخروط از cis retinal- 11 متصل به انواعی از پروتئین های اوپسین تشکیل شده است.
دید اسکوتوپیک (scotopic) تماماً توسط گیرنده های نوری استوانه صورت می گیرد. با این شکل از سازگاری به تاریکی، انواع سایه های خاکستری دیده می شوند، اما رنگها را نمی توان تفکیک کرد. هنگامی که شبکیه کاملاً با نور سازگاری می یابد، حساسیت طیفی شبکیه از سمت اوج جذبی که رودوپسین غالب بود (nm 500) به تقریباً nm 560 نقل مکان می کند، و حساسیت به رنگ ظاهر می شود. یک شیء وقتی دارای رنگ می شود که حاوی رنگدانه های نوری باشد که طول موجهای خاصی از نور را جذب کنند و طول موجهای معینی از نور مرئی (nm700-400) را بطور انتخابی بازتاب یا منتقل سازند. دید در نور روز اساساً توسط گیرنده های نوری مخروط انجام می شود، دید در نور شفق (تاریک و روشن) با همکاری مخروطها و استوانه، و دید در شب توسط گیرنده های نوری استوانه انجام می گیرند.
معاینه
معاینة شبکیه در فصل 2 شرح داده شده و در شکلهای 13-2 تا 19-2 نشان داده شد. شبکیه را می توان با افتالموسکوپی مستقیم یا غیرمستقیم یا توسط اسلیت لامپ (بیومیکروسکوپ) و لنزهای تماسی یا دو سو محدب دستی معاینه کرد. معاینه گر مجرّب با استفاده از این وسایل می تواند لایه های شبکیه را تفکیک کند تا نوع، سطح، و وسعت بیماری شبکیه را معین نماید. عکس برداری از فوندوس و آنژیوگرافی فلوئورسئین مکملهای مفیدی برای معاینة بالینی اند؛ عکسهایی که توسط عکس برداری به دست می آیند برای مقایسه در آینده مفیدند، و آنژیوگرافی جزئیات مورد نیاز برای درمان لیزری بیماریهای شبکیه را فراهم می سازد.
کاربرد بالینی آزمونهای الکتروفیزیولوژیک و پسیکوفیزیکی در فصل 2 شرح داده شده اند. چنین آزمونهایی ممکن است در رسیدن به تشخیص بیماریهای خاص مفید باشند.
بیماریهای ماکولا
دژنراسیون وابسته به سن ماکولا
دژنراسیون وابسته به سن ماکولا سردستة علل کوری دایمی در سالمندان است. علت دقیق نامعلوم است، اما میزان بروز با هر دهه در بالای 50 سال زیاد می شود. سایر عوامل مرتبط علاوه بر سن عبارتند از نژاد (معمولاً سفیدپوستان)، جنس (کمی در جنس مؤنث بیشتر است)، سابقة خانوادگی، و سابقة کشیدن سیگار. بیماری شامل طیف گسترده ای از یافته های بالینی و پاتولوژیک است که می توان آنها را به دو گروه تقسیم کرد: غیراگزوداتیو («خشک») و اگزوداتیو («مرطوب»). گرچه هر دو نوع پیشرونده و معمولاً دو طرفه اند، ولی تظاهرات، پیش آگهی، و درمان آنها متفاوت است. شکل اگزوداتیو که شدیدتر است موجب تقریباً %90 تمام موارد کوری قانونی به علت دژنراسیون وابسته به سن ماکولا می شود.
دژنراسیون غیراگزوداتیو ماکولا
دژنراسیون غیر اگزوداتیو و وابسته به سن مشخص می شود با درجات متغیری از آتروفی و دژنراسیون در شبکیة خارجی، اپی تلیوم رنگدانه دار شبکیه، غشای بروخ و کوریوکاپیلاریس. از تغییرات اپی تلیوم رنگدانه دار
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 9
CVS چیست؟ CVS مجموعهای از علایم چشمی و بینایی است که بر اثر کار با کامپیوتر ایجاد میشوند. تقریباً 4/3 کسانی که زیاد با کامپیوتر کار میکنند گرفتار این علایم هستند. به نظر میرسد با فراگیرتر شدن بکارگیری کامپیوتر در محلهای کار و حتی در خانهها تعداد کسانی که از CVS رنج میبرند رو به افزایش باشد. علایم CVS مهمترین علایم CVS عبارتند از: خستگی چشم، خشکی چشم، سوزش، اشک ریزش و تاری دید. CVS همچنین ممکن است سبب درد در گردن و شانهها نیز بشود. چشم انسان حروف چاپی را بهتر از حروف نمایش داده شده بر روی مانیتور میبینند. علت این امر این است که حروف چاپی کنتراست بیشتری با صفحه سفید زمینه داشته و لبههای آنها واضحتر است حال آنکه در مورد صفحه مانیتور چنین نیست و لبهها به وضوح حروف چاپی نیستند بلکه حروف از یک مرکز با کنتراست بالا شروع شده و به تدریج کمرنگتر میشوند و پس از تبدیل به خاکستری کمرنگ ناپدید میگردند. بنابراین لبههای حروف بر روی صفحه مانیتور وضوح حروف چاپی را ندارد. یکی از مهمترین دلایل خشکی و سوزش چشم هنگام کار با کامپیوتر کاهش میزان پلک زدن است به طوری که افراد هنگام کار با کامپیوتر تقریبا 1/5 حالت عادی پلک میزنند. این مسأله به همراه خیره شدن به صفحه مانیتور و تمرکز بر روی موضوع کار سبب میشود تا پلکها مدت بیشتری تا بمانند و در نتیجه اشک روی سطح چشم سریعتر تبخیر میشود. 10 توصیه برای کاهش علایم CVS 1. سعی کنید به طور ارادی پلک بزنید. این کار سبب میشود سطح چشم شما با اشک آغشته شده و خشک نشود، در صورتی که مشکل شما شدید باشد میتوانید از قطرههای اشک مصنوعی استفاده کنید. 2. مرکز مانیتور باید حدود 10 تا 20 سانتیمتر پایینتر چشمان شما باشد. این وضعیت علاوه بر اینکه باعث میشود پلکها پایینتر قرار گیرند و سطح کمتری از چشم در معرض هوا باشد. از خستگی گردن و شانهها نیز میکاهد. در این موارد هم باید مانیتور را در ارتفاع مناسب قرار داد و هم ارتفاع صندلی را نسبت به میزکار تنظیم کرد به طوری که ساعد شما هنگام کار با keyboard موازی با سطح زمین باشد. 3. مانیتور خود را طوری قرار دهید که نور پنجره یا روشنایی اتاق به آن نتابد. هنگام کار با کامپیوتر سعی کنید پردهها را بکشید و روشنایی اتاق را نیز به نصف وضعیت معمولی کاهش دهید. اگر از چراغ مطالعه بر روی میز خود استفاده میکنید آن را طوری قرار دهید که به صفحه مانیتور یا چشم شما نتابد. همچنین میتوانید از صفحههای فیلتر نیز بر روی صفحه مانیتور استفاده کنید. تابش نور به صفحه مانیتور سبب کاهش کنتراست و خستگی چشم میشود. این مسأله بخصوص زمانی که زمینه صفحه تیره باشد شدیدتر خواهد بود. 4. به چشمان خود استراحت دهید. سعی کنید هر 5 تا 10 دقیقه چشم خود را از مانیتور برداشته و به مدت 5 تا 10 ثانیه به نقطهای دور نگاه کنید. این کار سبب استراحت عضلات چشم میشود. همچنین به شما وقت میدهد پلک بزنید و سطح چشم شما مرطوب شود. 5. اگر مجبورید که متناوباً به یک صفحه نوشته و مانیتور نگاه کنید (خصوصاً در مورد تا سستها) ممکن است خشم شما خسته شود زیرا باید تطابق خود را تغییر دهد برای جلوگیری از این مسأله سعی کنید صفحه نوشته شده را در حداقل فاصله و هم سطح با مانیتور قرار دهید. برای این کار میتوانید از copyholder استفاده کنید. 6. فاصله مانیتور با چشمان شما باید 50 تا 60 سانتیمتر باشد. 7. روشنایی و کنتراست مانیتور خود را تنظیم کنید. میزان روشنایی مانیتور باید با روشنایی اتاق هماهنگی داشته باشد. یک روش برای تنظیم روشنایی مانیتور این است که به یک صفحه وب با زمینه سفید (مثل این صفحه) نگاه کنید. اگر سفیدی صفحه برای شما مثل یک منبع نور است روشنایی مانیتور زیاد است و باید آن را کم کنید. در مقابل، اگر صفحه کمی خاکستری به نظر میرسد روشنایی را زیاد کنید. در مجموع روشنایی باید در حدی باشد که چشمان شما احساس راحتی کنند. کنتراست مانیتور باید حداکثر باشد تا لبههای حروف بیشترین کنتراست را با نوشته خود پیدا کند. 8. مشخصات دیگر مانیتور خود را تنظیم کنید. کیفیت نمایش تصاویر بر روی مانتیور به سه عامل بستگی دارد: Refresh Rate، Resolution و Refresh Rate Dotepitch نشاندهنده فرکانس تجدید تصویر بر روی مانیتور است. فرکانس پایین میتواند برای چشم خسته کننده باشد و فرکانسهای خیلی پایین سبب پرش تصویر میشود. بهترین Refresh Rate حدود 70 هرتز یا بیشتر است. Resolution یا وضوح تصویر که به Refresh Rate نیز بستگی دارد به تراکم پیکسلهای تصویر بر روی مانیتور گفته میشود. هر چه تعداد پیکسلها بیشتر باشد جزییات بیشتری از تصویر دیده میشود. به طور کلی هر چه Resolution بیشتر باشد بهتر است ولی باید به Refresh Rate نیز توجه داشت. گاهی Resolution بالا Refresh Rate پایین دارند بنابراین باید وضعیتی را انتخاب کرد که هر دو بیشترین تعداد را داشته باشند. Dot pitch بر sharpness تصویر مؤثر است و هر چه عدد آن کمتر باشد تصویر sharpتر است. بیشتر مانیتورها pith dot بین 25/0 تا 28/0 میلیمتر دارند. 28/0 میلیمتر یا کمتر عدد مطلوب است. Refresh Rate و Resolution را در ویندوز میتوانید در Display Prioerties تنظیم کنید ولی dot pitch قابل تنظیم نیست. 9. اگر علیرغم رعایت توصیههای گفته شده باز هم دچار علایم CVS هستید میتوانید از عینکهای مخصوص استفاده کنید زیرا گاهی مشکل در دید متوسط است. ما بطور معمول کمتر از دید متوسط استفاده میکنیم زیرا بیشتر اوقات یا اشیاء دور را نگاه میکنیم و یا اشیاء نزدیک. ولی مانیتور کامپیوتر دقیقاً در فاصلهای از چشم قرار میگیرد که مربوط به دید متوسط است. اگر شما عینکی هستید عینک شما به احتمال زیاد برای کار با کامپیوتر مناسب نیست زیرا دید متوسط را اصلاح نمیکند. برای دریافت عینک مناسب کامپیوتر به چشمپزشک مراجعه کنید. 10. هنگام کار با کامپیوتر سعی کنید گردن خود را راست نگهداشته و شانه را عقب بدهید، قوز کردن هنگام کار طولانی با کامپیوتر سبب دردهای گردن وشانهها میشود. اگر پشتی صندلی شما قابل تنظیم است آن را طوری تنظیم کنید که کاملاً به پشت شما بچسبد. همچنین ارتفاع صندلی خود را طوری تنظیم کنید که کف پاها روی زمین قرار داشته و زانوی شما در زاویه 90 درجه قرار داشته باشد. Keyboard و Mouse باید پایینتر از آرنج و نزدیک دستان شما قرار داشته باشد. و نهایتاً این که: اگر همچنان بر اثر کار با کامپیوتر دچار مشکلات چشمی هستید بهتر است به یک چشمپزشک مراجعه کنید.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 6 صفحه
قسمتی از متن .doc :
سردرد و بیماری های چشمی
اگر مکرراً دچار سردرد شوید حتماً دوستان و اطرافیان به شما توصیه میکنند که برای معاینه چشم و کنترل شماره عینک به چشم پزشک مراجعه کنید. اما آیا واقعاً مشکلات چشمی میتوانند باعث ایجاد سردرد شوند؟
یک عقیده عمومی شایع ولی نادرست این است که خستگی چشم ناشی از عیوبانکساری یا انحراف چشم مخفی از علل شایع سردرد است. گرچه عیوب انکساری و انحراف چشم مخفی باید در صورت وجود تصحیح شوند و گاهی تصحیح آنها به بهبود سردرد کمک میکند، اما در اغلب موارد سردرد ربطی به شماره عینک فرد ندارد. البته برخی از بیماریهای چشمی میتوانند سردرد ایجاد کنند و برخی از انواع سردرد نیز با علائم چشمی همراه هستند، اما در اکثر افراد مبتلا به سردرد نتیجه معاینه چشم کاملاً طبیعی است.
به هر حال اگر به علت ابتلا به سردرد درصدد مراجعه به پزشک هستید بهتر است به خصوصیات سردرد خود دقت کنید، چون این خصوصیات میتوانند در جهت یافتن علت بیماری به پزشک کمک کنند:
نوع و شدت سردرد: آیا درد خفیف است یا شدید؟ آیا درد حالت ضرباندار دارد؟ شبیه برق گرفتگی است؟ با احساس سنگینی سر توأم است؟
زمان درد: آیا درد در زمان خاصی از روز بدتر یا بهتر می شود؟
محل درد: آیا سردرد بصورت منتشر در تمام سر احساس می شود یا آنکه فقط در منطقه خاصی (مثلاً پیشانی یا پشت چشمها) متمرکز است. آیا سردرد دو طرفه است یا فقط در یک طرف سر احساس می شود؟
مشکلات همراه: آیا در زمان بروز سردرد مشکلات دیگری هم ایجاد میشود؟ مثلاً آیا تغییری در بینایی شما بوجود میآید؟ آیا لکههای تیره یا جرقههای روشن میبینید؟ احساس تهوع و استفراغ، سرگیجه، اشکریزش یا افتادگی پلک در زمان سردرد وجود دارد؟
عوامل تشدید کننده: آیا اقدام خاصی (مثلاً خم شدن، سرفه کردن) باعث بدتر شدن یا ایجاد سردرد میشود؟ آیا مصرف غذای خاصی با ایجاد سردرد همراه است؟ آیا عوامل خاصی مثلاً نور شدید، بوهای خاص یا عوامل دیگر باعث شروع سردرد میشود؟
الگوی کلی درد: سردرد معمولاً کی شروع میشود؟ حاد است یا مزمن؟ آیا جدیداً تغییری در الگوی خاص سردرد ایجاد شده است؟
سابقه خانوادگی: آیا در نزدیکان شما کسی مبتلا به سردرد می باشد؟
علاوه بر بررسی خصوصیات درد، برای تشخیص علت سردرد معمولاً یک معاینه بالینی کامل شامل بررسی نبض و فشارخون، بررسی کامل دستگاه عصبی مرکزی و معاینه چشم انجام میشود. به علاوه گاهی لازم است علاوه بر اقدامات فوق از روشهای تصویربرداری (سی تی اسکن یا MRI) و بررسی میدان بینایی نیز برای تشخیص علت سردرد استفاده میشود.
البته همانطور که قبلاً ذکر شد در اکثر موارد سردرد نتیجه معاینات چشم طبیعی است اما سردردهای مرتبط با مشکلات چشمی را می توان در سه گروه تقسیمبندی کرد:
سردردهایی که باعث ایجاد علائم چشمی می شوند
سردردهایی که ناشی از بیماریهای چشمی هستند.
حالات متفرقه
سردردهایی که باعث ایجاد علائم چشمی می شوند
میگرنمیگرن یکی از علل بسیار شایع و شاید شایعترین علت سردرد مکرر است. بیماری میگرن در زنان شایعتر است. در اکثر مبتلایان به میگرن سابقه خانوادگی ابتلا به سردرد وجود دارد. سردردهای میگرنی معمولاً در سن بلوغ شروع می شود و در سن بالای 50 سال از بین میرود. سردرد میگرنی غالباً یکطرفه و ضربان دار است و چند ساعت تا چند روز طول میکشد. دردهای میگرنی گاهی با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اکثر افراد مبتلا به میگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا می شوند و تمایل دارند که در یک اتاق ساکت و تاریک استراحت کنند. در این حالت روشن کردن چراغ یا ایجاد صدای ناگهانی میتواند باعث بدتر شدن سردرد شود.
تغییرات هورمونی روی میگرن مؤثر است و عواملی مثل قاعدگی، بارداری و قرصهای هورمونی جلوگیری از بارداری معمولاً باعث بدتر شدن میگرن میشود.
عواملی مثل گرسنگی، کمخوابی، خستگی، استرسهای روحی، ورزشهای سنگین، غذاهای خاص (قهوه، شکلات، پنیر مانده، آجیل و مشروبات الکلی) و بوهای خاص (مثلاً بوی سیگار یا عطر) میتواند باعث شروع حمله میگرن شود.
یک نکته جالب در مورد استرس آن است که نه فقط وجود استرس، بلکه رفع شدن ناگهانی استرس نیز می تواند باعث ایجاد حمله میگرن شود. مثلاً خیلی از افراد مبتلا به میگرن پس از پایان امتحاناتشان دچار سردرد میشوند.
علت اصلی ایجاد میگرن تنگشدن گذرای عروق مغزی است که با باز شدن جبرانی بیش از حد عروق دنبال میشود. در مرحله انقباض عروق مغزی علائم چشمی میگرن بروز میکند و در مرحله گشاد شدن عروق سردرد ضرباندار ایجاد میشود. میگرن در همه افراد به یک صورت تظاهر نمیکند بلکه انواع مختلفی از میگرن وجود دارد که آنها را مرور میکنیم.
میگرن کلاسیک: در میگرن کلاسیک همیشه علائم بصری مشخصی قبل از شروع سردرد بروز میکند که مشخصه این نوع خاص میگرن است . مهمترین این علائم یک لکه سیاهرگ در روبروی فرد ( یعنی در وسط میدان بینایی) است که به تدریج بزرگ میشود و به سمت حاشیه میدان بینایی (یعنی پهلوی فرد) کشیده میشود. این لکه سیاهرنگ معمولاً با جرقههای نوری به صورت خطوط زیگزاگی براق رنگی لرزان احاطه شده است.این علامت نشانه مهمی است بطوری که در افرادی که این نشانه را بروز میدهند تقریباً میتوان گفت که تشخیص بیماری میگرن محرز است. یکی دیگر از نشانههای بصری که در میگرن کلاسیک تظاهر میکند تاریک شدن یک سمت میدان بینائی است . در این حالت فرد سمت چپ یا سمت راست را واضح نمیبیند ( این حالت در هر دو چشم وجود دارد ولی اکثر افراد فکر میکنند که چشم چپ یا راستشان تار شده است). این علائم چشمی معمولاً بین 10 تا 20 دقیقه طول میکشد و تقریباً همیشه قبل از یک ساعت محو میگردد. بتدریج با محو شدن علائم بصری و گشاد شدن جبرانی عروق مغزی سردرد ضرباندار یک طرفه ایجاد میشود که با حالت تهوع و ترس از نور و صدا همراه است. سردرد نیز پس از جند ساعت بهبود مییابد.
میگرن معمولی: این نوع میگرن که شایعترین نوع میگرن است معمولاً با علائم چشمی همراه نیست اما ممکن است درد آن در اطراف یا دور چشمها احساس شود. در میگرن معمولی سردرد لزوماً یک طرفه نیست و ممکن است درد در تمام سر احساس شود. حمله میگرن معمولی اغلب ظرف چند ساعت تا چند روز بهبود مییابد.
میگرن چشمی: در این نوع میگرن که اغلب در افراد مسن تر تظاهر میکند فرد مبتلا علائم چشمی میگرن را دارد اما به سردرد مبتلا نمیشود.علائم بصری میگرن چشمی عبارتند از :
لکه سیاهرنگ که با خطوط زیگزاگ براق رنگی لرزان احاطه شده است
تاریک شدن یک سمت میدان بینایی
تنگ شدن تدریجی میدان بینایی از محیط به مرکز بطوریکه فرد احساس میکند که بیرون را از داخل یک سوراخ کوچک تماشا میکند.
دوبینی گذرا
معمولاً شروع و خاتمه این علائم حالت تدریجی دارد و حداکثر پس از 60 دقیقه این علائم بطور کامل برطرف میشود. در صورتیکه این علائم بطور کامل بهبود پیدا نکند لازم است بررسی کاملی برای مشخص شدن علت آن انجام گیرد چون گاهی اوقات بیماری های جدی مثل ناهنجاری های عروق مغزی می تواند علائم بصری مشابه میگرن چشمی ایجاد کند اما در این بیماری ها نقائص بینایی ایجاد شده بطور کامل برطرف نمیشود.
میگرن شبکیه: میگرن شبکیه نوع خاص نادری از بیماری میگرن است که در اثر انقباض موقت سرخرگ های شبکیه اتفاق میافتد و یک اختلال بینایی گذرا و برگشت پذیر ایجاد می کند. اختلال بینایی بصورت سیاه شدن بخشی از میدان بینایی در یک چشم یا حتی کوری کامل یک چشم تظاهر می کند که کمتر از یک ساعت طول میکشد و بطور کامل بهبود مییابد. اختلال بینایی در میگرن شبکیه ممکن است با سردرد همراه باشد و یا نباشد. البته از آنجا که برخی از بیماری های جدی قلبی عروقی هم میتوانند علائم مشابهی در چشم ایجاد کنند در صورت بروز این علائم لازم است فرد مبتلا کاملاً از لحاظ سایر بیماریها بستری شود و تنها در صورتیکه هیچ بیماری دیگری یافت نشود میتوان تشخیص میگرن شبکیه را مطرح کرد.
درمان میگرن
در بسیاری از مبتلایان به میگرن آنچه که بیشتر از سردرد و علائم چشمی باعث آزار فرد میشود ترس از وجود تومور مغزی یا ایجاد کوری دائمی است. در این افراد یک معاینه کامل پزشکی و اطمینان از اینکه بیماری خوشخیم است و هیچ عارضه دائمی ایجاد نمیکند تا حد زیادی باعث آسودگی فرد مبتلا میشود و حتی گاهی کاهش استرس ناشی از نگرانی باعث کم شدن شدت و فراوانی حملات میگرنی شده، به بهبود قابل توجه فرد میانجامد.
به علاوه در افراد میگرنی شناسایی عواملی که باعث شروع یا تشدید حمله میگرنی می شود و پرهیز از این عوامل (بی خوابی، خستگی، گرسنگی، استرس، بوی سیگار، بوی عطر، غذاهای خاص و غیره) میتواند باعث بهبود فرد مبتلا شود. همچنین انجام مرتب ورزهای سبک روزانه و پرهیز از ورزشهای سنگین میتواند به کنترل میگرن کمک کند.
به هر حال در مواردی که سردرد میگرنی شدید است و فعالیت روزانه فرد را مختل میکند میتوان با استفاده از مسکن های معمولی یا داروهای خاص سردرد را کنترل کرد. البته لازم به ذکر است که در صورتیکه حملات میگرن مکرراً اتفاق بیافتد و فرد ناچار باشد در هفته بیش از 2-3 بار از مسکن استفاده کند به داروی مسکن وابسته میشود و در صورت قطع مصرف دارو مجدداً دچار سردرد خواهد شد. در این افراد لازم است داروهای خاصی (تحت نظر پزشک) به طور مرتب مصرف شود تا فراوانی حملات میگرنی کاهش پیدا کند و فرد مجبور نباشد دائماً از داروهای مسکن استفاده کند.
سردردهای تنشی (Tension headache)سردرد تنشی نوع خاصی از سردرد است که اغلب در افراد افسرده یا کسانی که تحت استرس مزمن قرار دارند ایجاد میشود. این نوع سردرد معمولاً در اکثر ساعات روز وجود دارد اما شدت آن خفیف تا متوسط است و مشکل جدی برای فعالیتهای روزانه ایجاد نمیکند. این سردردها معمولاً در پایان روز و در موقع خستگی شدیدتر میشود. این نوع سردرد بیشتر به صورت احساس سنگینی در سر است و افراد مبتلا میگویند: "احساس میکنم یک دیگ روی سرم گذاشتهاند" . اهمیت سردرد تنشی در آن است که ممکن است درد فقط در ناحیه پیشانی و دور چشم ها وجود داشته باشد و به همین دلیل با مشکلات چشمی اشتباه شود. برخی از صاحب نظران معتقدند که سردرد تنشی نوع خاصی از میگرن معمولی میباشد. درمان آن نیز مشابه درمان میگرن میباشد.
سردرد خوشهای (Cluster headache)این سردرد بیشتر در مردان سیگاری 30 تا 50 ساله بروز میکند. یک بیماری خوشخیم است که بصورت حملات حاد سردرد و درد پشت کره چشم بصورت یکطرفه تظاهر میکند و برخلاف اغلب سردردهای خوشخیم باعث بیدار شدن فرد از خواب میشود. معمولاً در زمان سردرد علائم چشمی یکطرفه نیز در سمت مبتلا وجود دارد به طوری که چشم مبتلا دچار اشکریزش و قرمزی میشود. ممکن است در همان سمت افتادگی پلک ایجاد شود و مردمک چشم موقتاً گشاد شود (یعنی سیاهی چشم در سمت مبتلا بزرگتر به نظر برسد). گاهی آبریزشبینی نیز در سمت مبتلا اتفاق میافتد. در سردرد خوشهای حمله حاد سردرد حدود یکی دو ساعت طول میکشد و عارضه خاصی ایجاد نمیکند. معمولاً سردرد خوشهای چندین بار در یک دوره چند هفتهای تا چند ماهه تکرار میشود و سپس به تدریج بهبود مییابد. البته احتمال عود این حملات پس از چند ماه تا چند سال وجود دارد.
التهاب شریان گیجگاهی (Temporal arteritis)این بیماری اغلب در افراد مسن (بالای 60 سال) اتفاق میافتد گرچه این بیماری نادر است اما به علت آنکه میتواند منجر به کوری دائمی هر دو چشم شود تشخیص و درمان سریع آن اهمیت زیادی دارد. این بیماری بصورت سردرد، درد و حساسیت ناحیه پیشانی و گیجگاه، خستگی و درد مفصل فک، تب، کاهش وزن، درد منتشر عضلانی و خستگی و بیحالی تظاهر میکند. در این بیماری واکنشهای التهابی باعث بسته شدن شریانهای سر میشود. اگر این اتفاق در سرخرگهای چشم بیفتد میتواند باعث کاهش دید دائمی شود. از دیگر علائم چشمی این بیماری میتوان به آسیب عصب بینایی، کاهش دید گذرا، دوبینی و فلج عضلات چشمی اشاره کرد. دوره این بیماری یکی دو سال است و پس از این مدت خودبخود برطرف می شود اما در طول دوره بیماری برای جلوگیری از بروز عوارض جدی (مثل نابینایی) لازم است داروهای کورتیکو- استروئیدی بصورت منظم و تحت نظر پزشک استفاده شود. نکته مهم آن است که در تمام افراد مسن که به علت انسداد شریان مرکزی شبکیه دچار افت دید ناگهانی میشوند لازم است بررسی کامل از نظر احتمال وجود این بیماری انجام شود، چون در صورت وجود بیماری احتمال ابتلای چشم مقابل خیلی زیاد است. در صورت تشخیص بیماری گرچه نمیتوان به برگشت دید در چشم مبتلا کمکی کرد، اما حداقل با تجویز داروهای کورتیکو استروئیدی خوراکی یا تزریقی می توان از ابتلای چشم سالم پیشگیری کرد و فرد را از کوری هر دو چشم نجات داد.
علل ناشایع سردرد همراه با علائم چشمیتومورهای مغزی: تومورهای مغزی اغلب با افزایش فشار داخل جمجمه باعث ایجاد سردرد نسبتاً شدید دائمی می شوند که صبحها بدتر است. این سردرد با حرکاتی نظیر خم شدن، زور زدن، حبس کردن نفس، سرفه و حرکت دادن سر بدتر می شود. سردرد ناشی از تومورهای مغزی معمولاً با استفراغ (گاهی بدون حالت تهوع) همراه است. علائم ناشی از تومورهای مغزی عبارتند از:
فلج اعصاب چشم که باعث انحراف چشم و دوبینی می گردد
ورم سرعصب بینایی (که در معاینه چشم پزشکی قابل مشاهده است)
محو شدن گذرای دید
تار شدن بخشی از میدان بینایی در یک یا هر دو چشم (در این حالت بررسی میدان بینایی میتواند به مشخص شدن محل تومور کمک کند)
ندرتاً ایجاد توهمات بینایی
ایجاد نابینایی در یک یا هر دو چشم (در موارد تومورهای پیشرفته)
خونریزی مغزی: خونریزی داخل جمجمه علاوه بر ایجاد سردرد شدید ممکن است با فلج عضلات چشم، دوبینی یا خونریزی در شبکیه و زجاجیه همراه باشد. به علاوه گاهی اوقات سکتههای مغزی باعث ایجاد نقائصی در میدان بینایی میشوند که با بررسی میدان بینایی قابل تشخیص است.
مننژیت: مننژیت یا التهاب پردههای مغزی نیز علاوه بر ایجاد سردرد میتواند باعث فلج عضلات چشمی و ایجاد انحراف چشم و دوبینی شود. به علاوه مننژیت گاهی باعث ترس از نور و درد در موقع حرکات چشم میگردد.
سردردهای ناشی از بیماریهای چشمی