لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
وضع مطلوب
همانطور که اشاره شد رضایت بیماران از خدمات پرستاری به عنوان یک معیار کیفیت مراقبت اهمیت اساسی فراوانی دارد چرا که اطلاعات زیادی را در مورد میزان موقعیت پرستاران در نیل به ارزشها و انتظارات مورد توجه بیماران در اختیار ما می گذارد و در مدیریت و برنامه ریزی و ارزشیابی برنامه های مراقبت پرستاری ارزش عمده أی دارد. اطلاعات بدست آمده از بیماران از نحوه مراقبت آنان و رضایت آنها از خدمات پرستاری می تواند شواهد مدارک مثبتی را برای نیاز به تغییر در سازماندهی و شیوه ارائه خدمات بهداشتی فراهم آورد.
رضایت بیماران از خدمات پرستاری را می توان از دو جنبه بررسی کرد :
1ـ بعنوان یک متغیر مستقل یعنی متغیری که تغییرات آن منجر به تغییر در متغیرهای دیگر می شود. مثلاً تعیور بیمار در مصرف داروهای تجویز شده و رعایت دستورات پزشکی و ادله تماس بیمار با پزشک معالج خود و سایر مواردی که با افزایش رضایتمندی بیمار شاهد افزایش آنها خواهیم بود مثل استفاده مردم از طب پیشگیری و افزایش سطح سلامت جامعه.
2ـ بعنوان یک متغیر وابسته یعنی متغیری که تغیر آن ناشی از تغیر در متغیرهای دیگر باشد که این همان مفهوم مددجو بودن را شامل می شود و امروزه قریب به اتفاق اکثر تحقیقاتی که در این زمینه انجام می شود در این رابطه است.
آنچه مسلم است این است که هدف از مراقبت ها و خدمات پرستاری این است که این امکان بوجود آید تا بیمار به مدت طولانی تری زندگی کند و مطمئن و راضی باشد. اگر فرد نتواند به طور کاملاً رضایت بخش نقش خود را ایفا نماید و از عهده وظایف خود برآید احساس می کند به عنوان یکی از اعضای جامعه موقعیت ضعیفی دارد و این امر می تواند باعث نارضایتی شود چون این امکان را ندارد که به نوعی زندگی کند که برایش مطلوب باشد.
وسعت رضایت بیماران ارتباط بسیار نزدیکی با درمان ، مراجعه به پزشک جدید و دیدگاه مربوط به بهداشت دارد و به عنوان معیار اصلی برایند در بسیاری از مطالعات مورد تاکید قرار گرفته است.
رضایت بیمار را می توان هم بعنوان یک متغیر وابسته کیفیت مراقبت و هم بعنوان پیشگیری کننده توان رفتارهای بهداشتی مربوطه در نظر گرفت.
ممکن است بیمار هنگام مراجعه به یک مرکز ، یک سری انتظارات و ارزشیابی های قبلی نداشته باشد که در رضایت او تاثیر داشته باشد. در حقیقت هنگامی که بیمار برای دریافت خدمات بهداشتی به سازمان مربوطه مراجعه می کند یک سری از انتظارات و ارزشیابی ها را در ذهن خود دارد که در طی دریافت خدمات از آن مرکز از کلیه افراد و رفتارهای آنان ارزشیابی بعمل می آورد و سرانجام رضایت را عدم رضایت خود را اعلام می دارد.
در سال 1983 سازمان خدمات بهداشتی ملی (NHS) تصویب نمود که کلیه مراکز ارائه خدمات بهداشتی در آمریکا باید در کنترل و تنظیم برنامه خود از نظرات بیماران استفاده نمایند چراکه استفاده از رضایتمندی بیماران و توجه به دلایل عدم رضایت آنها تاثیر مفیدی در رشد کیفی خدمات سازمانها خواهد داشت.
طی مطالعاتی که از بررسی 45 مقاله در آمریکا انجام شده است مشخص شده است که رضایت بیماران شاخص مفید و سودمندی در برآمد در کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران است. در آمریکا و انگلستان برخی از سازمان های بهداشتی از مراقبت یا معالجه بیماران خود توسط پزشکان یا پرستارانی که سطح رضایتمندی مردم از آنها پایین است جلوگیری بعمل می آورند و بر اساس سطح رضایت در جریان به پزشکان یا پرستاران پاداش تعلق می گیرد.
در حال حاضر در این کشورها از رضایتمندی بیماران در ارزشیابی برنامه های آموزشی تدوین شده برای پرستاران و بیماران و تغییر در نحوه ی ارائه خدمات پزشکی و یا پرستاری یک مرکز بعنوان یک اصل استفاده می شود. در این کشورها یک حرکت ملی در جهت توجه به خواست مددجویان در مورد مراقبت های بهداشتی دیده می شود . بعلاوه مفهوم مشارکت استفاده کنندگان از خدمات بهداشتی روانی در خدمات بهداشت روانی نیز مورد تاکید و حمایت قرار گرفته است و میزان رضایت مردم از خدمات بهداشت روانی جنبه جدیدتری به خود گرفته است و نیز تایید شده است که اگر ارائه دهندگان خدمات یاد بگیرند که به مددجویان خود چگونه گوش فرا دهند آنها نسبت به تجارب دیدگاهها و چشم اندازهای بسیار عالی و با ارزشی را فرا روی ارائه دهندگان قرار می دهند.
به هرحال مسلم است که رضایت مددجویان از خدمات پرستاری نقش مهمی در ارتقاء سلامت و بهداشت جمعه دارد. بیمار راضی همکاری بیشتری در امر خود مراقبتی و درمان دارد. برنامه آموزشی را به طور جدی تر و منظر تر دنبال می کند. نقش و استرس کمتری در برخورد با پرستاران دارد و در کل امر سلامتی وی سریع تر پیش می رود.
در حقیقت رضایت یک پدیده است که نقش بسزایی در حفظ و ارتقاء سلامت و پیشگیری از بیماریها دارد. هر قدر میزان رضایت بیماران از خدمات پرستاری افزایش یابد به همان نسبت بهبود جسمی و روانی بیماران سریعت تر و مثبت تر صورت خواهد پذیرفت.
رضایت از خدمات پرستاری را می توان در 2 بعد جسمی و روانی مطرح نمود. عدم رضایت از خدمات پرستاری منجر به ناخرسندی و نارضایتی بیماران و عدم تعامل جسمی و روانی آنها می گردد.
نارضایتی از خدمات پرستاری در اثر عدم پاسخ یا پاسخ ناکامی به نیازهای بیماران از طرف پرستاران صورت می گیرد و باعث بروز ناامیدی و یاس ، خشم و
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
وضع مطلوب
همانطور که اشاره شد رضایت بیماران از خدمات پرستاری به عنوان یک معیار کیفیت مراقبت اهمیت اساسی فراوانی دارد چرا که اطلاعات زیادی را در مورد میزان موقعیت پرستاران در نیل به ارزشها و انتظارات مورد توجه بیماران در اختیار ما می گذارد و در مدیریت و برنامه ریزی و ارزشیابی برنامه های مراقبت پرستاری ارزش عمده أی دارد. اطلاعات بدست آمده از بیماران از نحوه مراقبت آنان و رضایت آنها از خدمات پرستاری می تواند شواهد مدارک مثبتی را برای نیاز به تغییر در سازماندهی و شیوه ارائه خدمات بهداشتی فراهم آورد.
رضایت بیماران از خدمات پرستاری را می توان از دو جنبه بررسی کرد :
1ـ بعنوان یک متغیر مستقل یعنی متغیری که تغییرات آن منجر به تغییر در متغیرهای دیگر می شود. مثلاً تعیور بیمار در مصرف داروهای تجویز شده و رعایت دستورات پزشکی و ادله تماس بیمار با پزشک معالج خود و سایر مواردی که با افزایش رضایتمندی بیمار شاهد افزایش آنها خواهیم بود مثل استفاده مردم از طب پیشگیری و افزایش سطح سلامت جامعه.
2ـ بعنوان یک متغیر وابسته یعنی متغیری که تغیر آن ناشی از تغیر در متغیرهای دیگر باشد که این همان مفهوم مددجو بودن را شامل می شود و امروزه قریب به اتفاق اکثر تحقیقاتی که در این زمینه انجام می شود در این رابطه است.
آنچه مسلم است این است که هدف از مراقبت ها و خدمات پرستاری این است که این امکان بوجود آید تا بیمار به مدت طولانی تری زندگی کند و مطمئن و راضی باشد. اگر فرد نتواند به طور کاملاً رضایت بخش نقش خود را ایفا نماید و از عهده وظایف خود برآید احساس می کند به عنوان یکی از اعضای جامعه موقعیت ضعیفی دارد و این امر می تواند باعث نارضایتی شود چون این امکان را ندارد که به نوعی زندگی کند که برایش مطلوب باشد.
وسعت رضایت بیماران ارتباط بسیار نزدیکی با درمان ، مراجعه به پزشک جدید و دیدگاه مربوط به بهداشت دارد و به عنوان معیار اصلی برایند در بسیاری از مطالعات مورد تاکید قرار گرفته است.
رضایت بیمار را می توان هم بعنوان یک متغیر وابسته کیفیت مراقبت و هم بعنوان پیشگیری کننده توان رفتارهای بهداشتی مربوطه در نظر گرفت.
ممکن است بیمار هنگام مراجعه به یک مرکز ، یک سری انتظارات و ارزشیابی های قبلی نداشته باشد که در رضایت او تاثیر داشته باشد. در حقیقت هنگامی که بیمار برای دریافت خدمات بهداشتی به سازمان مربوطه مراجعه می کند یک سری از انتظارات و ارزشیابی ها را در ذهن خود دارد که در طی دریافت خدمات از آن مرکز از کلیه افراد و رفتارهای آنان ارزشیابی بعمل می آورد و سرانجام رضایت را عدم رضایت خود را اعلام می دارد.
در سال 1983 سازمان خدمات بهداشتی ملی (NHS) تصویب نمود که کلیه مراکز ارائه خدمات بهداشتی در آمریکا باید در کنترل و تنظیم برنامه خود از نظرات بیماران استفاده نمایند چراکه استفاده از رضایتمندی بیماران و توجه به دلایل عدم رضایت آنها تاثیر مفیدی در رشد کیفی خدمات سازمانها خواهد داشت.
طی مطالعاتی که از بررسی 45 مقاله در آمریکا انجام شده است مشخص شده است که رضایت بیماران شاخص مفید و سودمندی در برآمد در کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران است. در آمریکا و انگلستان برخی از سازمان های بهداشتی از مراقبت یا معالجه بیماران خود توسط پزشکان یا پرستارانی که سطح رضایتمندی مردم از آنها پایین است جلوگیری بعمل می آورند و بر اساس سطح رضایت در جریان به پزشکان یا پرستاران پاداش تعلق می گیرد.
در حال حاضر در این کشورها از رضایتمندی بیماران در ارزشیابی برنامه های آموزشی تدوین شده برای پرستاران و بیماران و تغییر در نحوه ی ارائه خدمات پزشکی و یا پرستاری یک مرکز بعنوان یک اصل استفاده می شود. در این کشورها یک حرکت ملی در جهت توجه به خواست مددجویان در مورد مراقبت های بهداشتی دیده می شود . بعلاوه مفهوم مشارکت استفاده کنندگان از خدمات بهداشتی روانی در خدمات بهداشت روانی نیز مورد تاکید و حمایت قرار گرفته است و میزان رضایت مردم از خدمات بهداشت روانی جنبه جدیدتری به خود گرفته است و نیز تایید شده است که اگر ارائه دهندگان خدمات یاد بگیرند که به مددجویان خود چگونه گوش فرا دهند آنها نسبت به تجارب دیدگاهها و چشم اندازهای بسیار عالی و با ارزشی را فرا روی ارائه دهندگان قرار می دهند.
به هرحال مسلم است که رضایت مددجویان از خدمات پرستاری نقش مهمی در ارتقاء سلامت و بهداشت جمعه دارد. بیمار راضی همکاری بیشتری در امر خود مراقبتی و درمان دارد. برنامه آموزشی را به طور جدی تر و منظر تر دنبال می کند. نقش و استرس کمتری در برخورد با پرستاران دارد و در کل امر سلامتی وی سریع تر پیش می رود.
در حقیقت رضایت یک پدیده است که نقش بسزایی در حفظ و ارتقاء سلامت و پیشگیری از بیماریها دارد. هر قدر میزان رضایت بیماران از خدمات پرستاری افزایش یابد به همان نسبت بهبود جسمی و روانی بیماران سریعت تر و مثبت تر صورت خواهد پذیرفت.
رضایت از خدمات پرستاری را می توان در 2 بعد جسمی و روانی مطرح نمود. عدم رضایت از خدمات پرستاری منجر به ناخرسندی و نارضایتی بیماران و عدم تعامل جسمی و روانی آنها می گردد.
نارضایتی از خدمات پرستاری در اثر عدم پاسخ یا پاسخ ناکامی به نیازهای بیماران از طرف پرستاران صورت می گیرد و باعث بروز ناامیدی و یاس ، خشم و
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 24
مقاله:
چگونگی ایجاد جو مطلوب در کلاس درس
فهرست:
جوسازی مطلوب در کلاس درس
نگاهی به تاثیر و کاربرد رنگ در مطلوب سازی مدیریت آموزشگاهی
ایجاد تنوع و تقویت انگیزه
پیشنهاداتی برای رشد و توسعه خلاقیت
جوسازی مطلوب در کلاس درس
اصولاً در هر سازمانی (از جمله مدرسه و محیط آموزشی) مجموعه عوامل مختلفی دست به دست هم می دهند و «جو سازی» به خصوصی را به وجود می آورند. از جمله این عوامل می توان به محیط فرهنگی حاکم بر سازمان, ویژگی های فردی و شخصیتی اعضا سازمان, محیط فیزیکی و امکانات مادی سازمان, نیازها و مشکلات موجود, درجه آزادی افراد (که عموماً متناسب با بلوغ فکری آن ها برای ایشان در نظر گرفته شده است) و عوامل دیگری از این قبیل اشاره نمود.
«جو سازی» در مدرسه نیز یکی از عوامل مهم تسهیل کننده و یا بازدارنده روابط انسانی است. در این زمینه, حاکمیت جو «بسته» و یا جو مسموم که موجبات ترس, بی اعتمادی و عدم بیان نیازها و مشکلات را به وجود می آورد, سبب انسداد راه های برقراری ارتباط و مهار استعدادها و خلاقیت می شود و بالعکس, در محیطی که جوی سالم وجود دارد و افراد احساس آزادی منطقی, اعتماد, مالکیت و هویت می کنند, بدون تردید زمینه های تبادل افکار, انتقال احساسات و شکوفایی استعدادها فراهم می شود.
در کلاس درس غالباً مجموعه عوامل متعددی دست به دست هم می دهند و جو روانی به خصوصی را در کلاس پدید می آورند. اگر دو کلاس یا دو مدرسه مجاور یا نسبتاً نزدیک به هم در یک مقطع تحصیلی, که از نظر شرایط اقتصادی, اجتماعی و فرهنگی کاملاً شبیه به هم هستند را در نظر بگیریم, متوجه می شویم که جو حاکم بر آن ها با هم فرق دارد. در این رابطه گرچه وضعیت فیزیکی کلاس درس و همچنین سطح انگیزه روانی و وضعیت روحی, روانی و عاطفی فراگیرندگان به نوبه خود در شکل گیری جو روانی کلاس مؤثر هستند, اما می توان گفت که نقش معلم در به وجود آوردن چنین فضایی به مراتب مهم تر و تعیین کننده تر است.
از این رو معلم در کلاس درس خود بایستی برای ایجاد یک جو سالم روانی کوشش کند و در راستای نیل به این منظور, می بایست از همه عوامل دخیل در این مسأله کمک بگیرد.
مشاهده می شود که وضعیت فیزیکی و تصویر ظاهری معلم, همچنین صدای معلم, (از جهت کیفیت, طنین, حالت, سرعت و ملایمت روانی آن) در ایجاد جو روانی مطلوب در کلاس, اثرگذار می باشد. صدای شاداب, آرامبخش و طبیعی معلم به ایجاد فضای آرام و خالی از تنش در
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 14
بررسی راهکارهای عملی ایجاد ارتباط مطلوب بین خانه ومدرسه به منظور بهبود وضعیت تحصیلی وتربیتی دانش آموزان "
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی وپی بردن به وجود مشکلات وموانع موجود در راه فعالیت های انجمن اولیا ومربیان وارائه راهکارهای عملی ایجاد ارتباط مطلوب بین خانه ومدرسه و به عبارتی بهتر اولیا ومربیان به منظور بهبود وضعیت تحصیلی وتربیتی دانش آموزان می باشد.جامعه آماری این تحقیق را کلیه مدیران واعضای اصلی انجمن اولیا ومربیان مدارس نواحی 1و2 قزوین، البرز،آبیک و تاکستان تشکیل می دهند که از آن میان حدود 25% کل مدارس مناطق مذکور به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی؛ یعنی 325 مدرسه مورد مطالعه قرار گرفتند.برای جمع آوری اطلاعات سه نوع پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است.نتایج به دست آمده در این بررسی توافق وهمگرایی فکری قابل توجهی بین گروه های مدیران ،معلمان واولیای دانش آموزان در مورد بسیاری از مسائل طرح شده وبرضرورت تشکیل انجمن توسط هر سه گروه مورد تاکید قرار گرفته است.از این که انجمن اولیا ومربیان در مدارس نقش بسیار ارزشمندی رابازی می کند ومی تواند حیات فردی واجتماعی دانش آموزان را متحول سازد, توافق همگانی وجود دارد. به همین خاطر انجمن های اولیا ومربیان باید خیلی جدی گرفته شوند وفعالیت های آن توسعه بیشتری پیدا کنند. البته , برای نیل به این هدف نسخه واحدی نمی توان پیچید بلکه اقدامات جامع و همه جانبه ای را می طلبد.
کلید واژه ها: انجمن اولیا ومربیان ،پیشرفت تحصیلی ،افت تحصیلی،کارایی انجمن،وضعیت اقتصادی،آگاهی اولیا ومربیان،قوانین ودستورالعمل ها،احساس مسئولیت مدیران مدارس،ساختار انجمن،رشد عاطفی دانش آموزان،مشارکت ،عامل فرهنگی،نمایشی وتشریفاتی.
مقدمه:
امــروزه اهمیت کسب علــم و دانش بر کسی پوشیده نیست . شواهد زیادی وجود دارد که علم و آگاهی به افراد یک جامعه عـزت ، و اقتدار بخشیده و بالعکس جهل و نادانی جوامع بسیاری را به ورطه سقوط و قهقرا کشانده است .
بنابراین تردیدی وجـــود ندارد که بـــرای دستیابی به دانش سودمند و مطابق با فطرت از هیچ تلاشی نباید فروگذار باشیم و بنا به فرموده ائمه اطهار (ع) باید دایماً به دنبال دانش بود ولو این که مجبوربه گرفتن آن از اهل نفاق باشیم .
بدیهی است که کسب دانـــش به طـــور سیستماتیک با مــــدرسه آغـــاز می شود و از همان موقع باید تلاش ها به گونه ای باشد که امور آموزشی در بستری ســالم جریان یابد و لازم است که کلیه موانع و اشکالات احتمالی از میان برداشته شود .
نتیجه مطالعات و تجربیات گذشته نشان می دهد که یک تعامل صحیح اجتماعی بین اولیا و مربیان در شکوفایی استعداد وپیشرفت تحصیلی دانـــش آموزان آثار مثبت چشمگیری می گذارد . به همین خاطر لازم است با بررسی و پژوهش های علمی گسترده و مستمر موانع و مشـــکلات موجودشناسائی و برای مرتفع شدن آنها چاره ای اندیشیده شود. در این بررسی نیز هدف اصلی پی بردن به وجود مشکلات و موانع در راه فعالیت های انجمن اولیا و مربیان و ارائه راه کارهایی متناسب با نیازهای اجتماعی و فلسفه آموزش و پرورش و با استفاده از نظریات اولیا و متخصصین در این باره است.
انجمن اولیا و مربیان که به آن انجمن خانه و مدرسه نیز گفـــته می شود, به منظور ایجاد هماهنگی بین اولیای دانش آموزان و مربیان و هــمکاری در نـــیل به اهداف و وظایــف زیر تشکیل می گردد وبی توجهی به آنها آموزشگاه ها را از رسیدن به اهداف ورسالت اصلی خود باز خواهد داشت.
- در کشف علل عدم پیشرفت دانش آموزان با اولیای مدرسه همکاری نموده و در تعیین راه حل مشکلات اقدام کند.
- در ایجاد هماهنگی بین وضع تربیتی طفل در خانه و مدرسه کوشش نموده و بدین سان ، زندگی آموزشگاهی را با زندگی بیرون از آن ارتباط دهد.
- در تهیه برنامه های تربیتی با مدرسه همکاری نماید و در تکمیل نواقص تجهیزی مدرسه با مسئولین همکاری لازم را بنماید.
-بالاخره همدلی و همراهی اولیا و مربیان تضمین کننده سلامت روان و هموار کننده بهتر رشد و شکوفایی شخصیت کودکان و نوجوانان است (1)
بیان مساله
با وجـــود این که انجمن اولیا و مربیان در مدارس بسیار با اهمیت تلقی می شود ،اما بررسی متون و گزارش های موجود حاکی از این است که در این خصوص کارهای زیادی باید انجام گیرد کما این که هنوز هم بسیاری از والدین از مراجعه به مدرسه اکراه دارندوبعضا"از وضعیت تحصیلی کودکان خود بی خبرند.
از این جهت دانش آموزان از توانایی های بالقوه خودبهره کافی نمی برند و در نهایت ، افت تحصیلی و عقـــب مــاندگی درسی لطمات روحی و اجتماعی فراوانی را ببار می آورد و این در حالی است که می توان با تعدیل و تغییر بعضی از ساختارهای موجود و ارائه راهکارهای جدید در نگرش و عملکــرد دانــش آموزان تغــییرات مثبت و سازنده به وجود آورد و نهایتاً راه های پیشرفت و تعالی را برای جامعه هموارتر نمود .
اگر چه سال هــاست که انجمن اولیا و مربیان در مدارس تشکیل می شود متاسفانه, بعضی از مسئولین مدارس با فلسفه تشکیل آن ها آشنایی کافی ندارند و یا به علت عدم وجود تعامل اجتماعی صحیح نتیجه مطلوب حاصل نشده اســـت.
در این تــحقیق هــدف آن است که موانع و مشکلات موجود در راه موفقیت این انجمن ها شناخته شود و براساس اطلاعات جمع آوری شده و یافته های به دست آمده راهکارهای جدید و عملی ارائه گردد . تا این نهاد به ظاهر کوچک بتواند کارهای بسیار مهم و سرنوشت سازی را رقم زند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
بیان مسئله
اهداف پژوهشی هر نظام آموزشی، نشان دهندهی فلسفه و اصول آموزش و پرورش آن نظام میباشد. چنانچه اگر فلسفه آموزش و پرورش در یک کشور، پرورش انسانهایی کارآمد باشد، مسلماً اصول آموزش و پرورش و اهداف آن نیز جلوهگر فلسفه «کارآمدی» خواهد بود. در نظام آموزشی ما، براساس اعتقادات اسلامی ملت و قوانین و لوایح موجود (مصوّب شورای عالی آموزش و پرورش)، اولویت و جهتگیری کلی تمام برنامهها و فعالیتها، تقویت ارزشهای الهی و معنوی در دانشآموزان میباشد. مثلاً در اصل چهارم از اصول حاکم بر نظام آموزش و پرورش آمده است: «در آموزش و پرورش نه تنها تعلیمات دینی خاص، بلکه همه برنامهها و آموزشها باید به عنوان اجزای یک مجموعه هماهنگ اسلامی، برحسب اقتضاء و گنجایش، جنبه و جهت دینی داشته باشد. برنامهریزان و معلمان باید در همه برنامهها و فعالیتها، بنا بر مقتضیات خاص هر موضوع، به جنبههای الهی و تقویت بینش دانشآموزان توجه کنند» (اصول حاکم بر آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، مصوّب ۱۳۶۸). البته باید توجه داشت که با توجه به نگرش اسلام نسبت به انسان، در تعیین اهداف نظام آموزشی ایران، به پرورش تمامی ابعاد وجودی انسان، توجه شده است. چنانچه هدف کلی، تربیت انسان معتقد و مسلمانی است که بتواند در ابعاد اجتماعی، سیاسی، زیستی، فرهنگی، هنری و علمی رشد یابد، این ابعاد در کنار بعد دینی و اخلاقی، وجوه مختلف اهداف نظام آموزشی ما را تشکیل میدهد و لذا میتوان گفت که در نظام آموزشی ما، اصطلاحاتی نظیر « تربیت سیاسی» ، « تربیت اخلاقی» و « تربیت هنری» ناظر بر مجموعه فعالیتها، برنامهها و طرحهایی هستند که به تحقق هر یک از مجموعهی اهداف مصوب کمک میکنند. مثلاً میتوان به مجموعهی طرحها، برنامهها و فعالیتهای مرتبط با تحقق اهداف هنری،« تربیت هنری» نام داد و به مجموعهی طرحها، برنامهها و فعالیتهای مرتبط با تحقق اهداف دینی و اخلاقی «تربیت دینی و اخلاقی» اطلاق نمود. در پی تشکیل دبیرخانه سند ملی آموزش و پرورش و با توجه به رهنمودهای مربوط به فرآیند تدوین آن و با نظر به اهمیت خاص تربیت دینی و تربیت اخلاقی و نیز ارتباط خاص این دو ساحت تربیتی با یکدیگر، مسؤولان سند را بر آن داشت تا ساحت تربیت دینی و تربیت اخلاقی را به عنوان « یک بخش واحد و مستقل » درنظر بگیرند؛ لذا با توجه به ماهیت سند، اهداف زیر برای بررسیهای این بخش مقرر گردید. ● اهداف پژوهش: ۱) تعیین شاخصهای عملکردی در حیطهی تربیت دینی و اخلاقی بر اساس مرتبه اسلام - ایمان (اعتقاد + عمل به فرائض) ۲) تحلیل وضع موجود تربیت دینی و اخلاقی فارغالتحصیلان نظام آموزشی (براساس شاخصها) ۳) مشخص کردن نقاط ضعف عملکرد یادگیرنده در حیطه تربیت دینی ـ اخلاقی (به تفکیک هر شاخص) ۴) تبیین و تحلیل عوامل موجد (و مؤثر بر) نقاط ضعف در عملکرد یادگیرندگان (به تفکیک عوامل بیرونی و عوامل درونی نظام آموزشی) ۵) طبقهبندی و تعیین اولویت نقاط قوت و ضعف با توجه به مؤلفههای اصلی آموزش و پرورش با توجه به اهداف ذکر شده، سئوالات پژوهشی زیر طرح گردید. ۱) وضعیت مطلوب عملکرد دانشآموزان (برون داد نظام آموزشی) در ساحت تربیت دینی- اخلاقی چیست؟ ۲) وضعیت موجود عملکرد دانشآموزان (برونداد نظام آموزشی) در ساحت تربیت دینی اخلاقی چگونه است؟ ۳) نقاط قوت و ضعف عملکرد دانشآموزان کدامند؟ ۴) ارتباط نقاط قوت و ضعف با مؤلفههای اصلی چگونه است؟
● روش شناسی تحقیق: نظام آموزش و پرورش کشور ما داعیهی تربیت دینی و اخلاقی دارد و به همین سبب برای محک زدن میزان تحقق این ادعا تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام گرفته است، امّا نتایج آنها معمولاً به صورت پراکنده و جدا از هم مورد بررسی قرار گرفته است. لذا بدیهی است که اگر نتایج این تحقیقات در کنار هم و با یک دید کلی نگریسته شود میتواند پاسخگوی مسائلی باشد که هر تحقیق به تنهایی از عهده آن بر نمیآید. بنابراین این گزارش متکفل آن است که بر مبنای جمعبندی و تحلیل این تحقیقات تصویری از وضع موجود در ساحت تربیت دینی - اخلاقی به دست بدهد و راهکارهایی را ارایه نماید. در این راستا ابتدا اسناد نظام آموزشی و سایر منابع معتبر در ارتباط با اهداف تربیت دینی ـ اخلاقی تحلیل شد و فهرستی از شاخصهای عملکردی در حیطهی تربیت دینی ـ اخلاقی تهیه شد. سپس از طریق جمعبندی وتحلیل پژوهشهای انجام گرفته، در باب عملکرد جوانان در حوزه دین و اخلاق نقاط قوت و ضعف در عملکرد یاد گیرنده در ساحت تربیت دینی ـ اخلاقی بازشناسی و تحلیل شد. سپس عوامل نقاط ضعف با نظر دوباره به پژوهشها و با تحلیل نظرات صاحب نظران و با نظر به مؤلفههای پنجگانه شامل نظام مدیریت و راهبری، نظام تحقیق و توسعه، نظام تأمین منابع انسانی، نظام تأمین منابع مالی و مادی و نظام برنامهریزی درسی و آموزشی تحلیل گردید. نکتهی قابل توجه آنکه در تحلیل نقاط ضعف با توجه به تأثیر پذیری تربیت دینی از عوامل بیرون نظام آموزشی ـ با پذیرش نگاه سیستمی ـ این عوامل نیز مورد لحاظ قرار گرفت. در تعیین شاخصهای عملکردی در حیطه تربیت دینی ـ اخلاقی، در فرآیند مطالعه منابع، پژوهش فقیهی(۱۳۸۴) با عنوان ”مولفههای دینداری از منظر خود دین" به دلیل هماهنگی با دید زیربنایی در پژوهش حاضر و تقسیم تاثیر دین بر سه حیطهی شناختی، عاطفی و رفتاری به عنوان الگوی پایه محسوب شده و تلاش شد تا در وهله اول اهداف مصوب نظام آموزش و پرورش (اهداف کلی و اهداف سه دوره ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در حوزه اعتقادی و اخلاقی)، اهداف مصوب برنامه درس تعلیم و تربیت دینی در دوره متوسطه و پیشدانشگاهی، اهداف مصوب شورای عالی جوانان در عرصهی اخلاق ومعنویت تحت عنوان منشور تربیتی نسل جوان و همچنین پژوهش فتحی واجارگاه(۱۳۸۴) با عنوان ویژگیهای انسان مطلوب، به عنوان منابع اصلی تشکیل دهنده محتوای اثرات دینداری در سه حوزه مذکور (شناختی، عاطفی و رفتاری) مورد استفاده قرار گیرند . در ادامه بهمنظور تکمیل و قوام الگوی طراحی شده با رجوع به پژوهشهای صورت گرفته در زمینه ملاکهای دینداری، تلاش شد تا موارد مغفول یا کمرنگ در منابع اولیه نیز در این طراحی مورد توجه قرارگیرند. لیست این پژوهشها بهاین شرح میباشد: - العانی، نزار(۱۳۸۴): تدوین ملاکهای ارزیابی رفتار دینی فرد مسلمان و پرسشنامههای پیشنهادی آن؛ همایش مبانی نظری و روانسنجی مقیاسهای دینی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - خاکی قراملکی، محمدرضا (۱۳۸۴): کارکردهای دین از منظر مدل تحلیل ایمان دینی؛ همایش مبانی نظری و روانسنجی