لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 7
غده هیپوفیز
مقدمه
هیپوفیز یا pituitary gland ، غده کوچکی است در زیر مغز و درون حفره استخوان شب پره که 0.5 تا 1.5 گرم وزن دارد. از نظر جنینی دارای منشا دو گانه عصبی و اکتودومی است. این غده شامل دو قسمت است: نوروهیپوفیز یا هیپوفیز عصبی که در ارتباط با بطن سوم مغزی است و آدنوهیپوفیز یا هیپوفیز غدهای.
آدنوهیپوفیز
این قسمت از هیپوفیز دارای بخشهای زیر است:
بخش دور یا لوب قدامی
این بخش که بزرگترین قسمت آدنوهیپوفیز را تشکیل میدهد از بیرون بوسیله کپسولی از بافت همبند متراکم احاطه شده است که استطالههای ظریفی از آن به درون بافت نفوذ میکند. سلولهای پارانشیمی لوب قدامی براساس خصوصیات رنگپذیری خود به دو دسته کروموفیل و کروموفوب تقسیم میشوند. کروموفیلها خود شامل سلولهای اسیدوفیل و بازوفیل است. سلولهای اسیدوفیل بر اساس هورمونهای مترشحه خود به دو دسته سوماتوتروفها و ماموتروفها تقسیم میشوند. سلولهای بازوفیل به سه دسته کورتیکوتروفها ، تیروتروفها و گونادوتروفها تقسیم میشوند.
بخش لولهای
سلولهای این ناحیه از آدنوهیپوفیز عمدتا از نوع گونادوتروپینها هستند.
لوب میانی
لوب میانی حاوی فولیکولهایی است که بقایای بنبست راتکه میباشند و به کیستهای راتکه معروفند. سلولهای موجود در این ناحیه عمدتا از نوع بازوفیل هستند و پرواپیوملانوکورتین سنتز میکنند. سلولهای اسیدوفیل نیز در لوب میانی دیده میشوند. عملکرد این قسمت در انسان مشخص نشده است.
غده تیروئید
هورمونهای تیروئیدی
سلولهای تیروئید ، هورمون مختلف ترشح میکنند. تیروکسین (T4) ، تری یدوتیرونین ( T3) که معمولا هورمونهای تیروئیدی نامیده میشوند و کلسی تونین (Calcitonine).
جذب متابولیسم ید
وجود ید برای سنتز هورمونهای تیروئید اهمیت اساسی دارد. در حقیقت غده تیروئید مصرف کننده اصلی ید در بدن است و کمبود ید به اختلالاتی در کار تیروئید منجر میشود. ید توسط غذا به بدن و توسط دستگاه گوارش جذب میشود.
تنظیم کار تیروئید
ترشح هورمون تیروئید یا محرک تیروئید (TSH) ، آزاد سازی هورمونهای تیروئیدی را کنترل میکند، میزان ترشح TSH نیز بر اساس سطوح هورمونهای تیروئید در خون تنظیم میشود. اگر هورمون تیروئید در خون کاهش پیدا کند. ترشح TSH افزایش مییابد و در نتیجه سطح T3 و T4 در خون بالا میرود. هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) که از هیپوتالاموس ترشح میشود، آزاد شدن TSH از غده هیپوفیز را تا حدودی تعدیل میکند.
کار هورمونهای تیروئید
اصلیترین کار T3 و T4 کنترل فعالیت متابولیک سلول است. تیروکسین ، تری ید و تیرونین نمو صحیح مغز را ممکن میسازند، تولید ادرار ، تجزیه پروتئینها و جذب گلوکز توسط سلولها ، را افزایش میدهد. کلسی تونین یا تیروکلسی تونین توسط تیروئید ترشح میشود. اما تحت کنترل TSH قرار ندارد. این هورمون در پاسخ به افزایش سطح کلسیم پلاسمای خون ترشح میشود و با افزایش دادن رسوب کلسیم در استخوان سطح کلسیم در پلاسما را پایین میآورد.
کم کاری تیروئید و میکزدم Hypothyroidism and Myxedema
هیپوتیروئیدسیم حالتی است که با پیشرفت کند کم کاری تیروئیدی مشخص میشود. و در انواع مختلف دسته بندی میشود.
نوع اولیه : بیش از 95 درصد موارد مبتلایان دچار کم کاری اولیه تیروئید هستند که اختلال عملکرد خود غده تیروئید است.
نوع ثانویه : کم کاری تیروئید به علت نارسایی هیپوفیز را هیپوتیروئیدی ثانویه گویند.
نوع ثالثیه : کم کاری تیروئید ناشی از نارسایی هیپوتالاموس را هیپوتیروئیدی ثالثیه گویند.
وجود هیپوتیروئیدی از زمان تولد را کرتینیسم گویند. مادر نیز ممکن است دچار کم کاری تیروئیدی باشد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 3 صفحه
قسمتی از متن .doc :
سرطان لوزالمعده، سرطان تندرو
سرطان لوزالمعده در تمامی گروههای سنی، از جوان 15 ساله گرفته تا سالمند 90 ساله دیده می شود. اما حداکثر شیوع آن در سنین 55 تا 85 سالگی است. علت واقعی بروز این سرطان هنوز شناخته شده نیست، ولی مشاهده شده که سیگار می تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد. مطالعات نشان می دهد که غذاهای پُرچرب نیز در ایجاد این سرطان نقش دارند.
دکتر ایرج خسرونیا، رییس جامعه متخصصان داخلی ایران درباره سرطان لوزالمعده توضیح می دهند.
چه اتفاقی برای لوزالمعده می افتد که دچار سرطان می شود؟
بیش از 90 درصد از سرطانهای لوزالمعده از سلولهای مجاری لوزالمعده که مسئول انتقال آنزیمهای گوارشی به دوازدهه(اولین قسمت روده باریک) است، سرچشمه می گیرد، به طوری که دو سوم تومورهای مجرا در سر و یک سوم بقیه در تنه و دم لوزالمعده ایجاد می شوند. این سرطانها اغلب به وسیله بافتهای ملتهب لوزالمعده احاطه می شوند، به طوری که در تشخیص لوزالمعده ایجاد مشکل می کنند. تومورهای لوزالمعده می توانند باعث انسداد مجرای صفراوی شوند و موجب بیماری زردی گردند.
آیا این سلولهای سرطانی به اطراف نیز کشیده می شوند؟
بله. سلولهای سرطانی اغلب به بافتهای اطراف، غدد لنفاوی لوزالمعده و کبد گسترش می یابند. گاه سلولهای جزایر لانگرهانس (مجموعهای از سلولهای متمرکز در لوزالمعده که وظیفهشان تولید هورمونهای مختلف است) سرطانی می شوند، ولی بیشتر تومورهای این سلولها خوشخیم هستند. تومور سلولهای این جزایر وقتی ترشح کننده هورمون باشند، تومور فعال نامیده می شوند. در صورتی که تومور ترشح کننده انسولین باشد، موجب ترشح مقادیر زیاد انسولین می شود و علایم هیپوگلیسمی(کاهش قند خون) را ایجاد می کند.
در مقابل، تومورهای غیر فعال چه می کنند؟
این تومورها نمی توانند مقادیر زیاد انسولین که سبب افت قند خون شود را تولید کنند. این نوع سرطان لوزالمعده گرچه بسیار نادر است، ولی اغلب نسبت به سرطانهای مجرا، احتمال بیشتری برای بهبود دارد.
چه عللی موجب سرطان لوزالمعده می شود؟
علت شناخته شدهای برای این سرطان بیان نشده است، اما تحقیقات بیانگر این مطلب است که افراد سیگاری دو برابر افراد غیر سیگاری به سرطان لوزالمعده مبتلا می شوند. رژیم غذایی نیز ممکن است در ایجاد سرطان لوزالمعده دخالت داشته باشد، به طوری که این سرطان در افرادی که کافئین مصرف می کنند و همچنین افرادی که غذاهای پُرچرب، به خصوص چربیهای حیوانی مصرف می کنند، بیشتر مشاهده می شود.
برای پیشگیری از این سرطان چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟
برای جلوگیری از ابتلا به سرطان لوزالمعده پیشنهاد می شود که رژیمهای غذایی متنوع، کمچرب و با فیبرهای غذایی فراوان مصرف گردد و از استعمال دخانیات پرهیز شود.
دیابت بر این سرطان تأثیرگذار است یا خیر؟
دیابت نیز با سرطان لوزالمعده ارتباط دارد، به طوری که زنان دیابتی احتمال بالاتری برای ابتلا به سرطان لوزالمعده دارند.
این نکته را نیز اضافه کنم که سرطان لوزالمعده با مواد صنعتی ارتباط دارد. ترکیبات صنعتی خاصی که در صنایع شیمیایی، فلزی و گازی استفاده می شود، می توانند موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان لوزالمعده شوند.
این سرطان چه علایمی از خود نشان می دهد؟
سرطان لوزالمعده به سرعت رشد می کند و گاهی وجود خود را با ایجاد یک درد مبهم در شکم نشان می دهد. بسیاری از بیماران این درد مبهم را در شکمشان با ناراحتیهای معده اشتباه می کنند.
برای آشنایی بیشتر، به برخی علایم اشاره می کنم اما دقت کنید که این علایم دست کم باید دو هفته طول بکشد.
چه علایمی؟
درد مبهم در قسمت فوقانی شکم که گاه به پشت انتشار می یابد و یا درد پشت که اغلب دایمی است و هنگام خوردن و دراز کشیدن بدتر می شود و با نشستن و خم شدن به جلو بهتر می شود. همچنین کاهش وزن شدید و سریع که با رژیم غذایی در ارتباط نباشد.
همانطور که اشاره کردید، زردی نیز از علایم این سرطان است. آیا پس از ظاهر شدن آن نیز دو هفته باید صبر کرد؟
خیر، در صورت بروز زردی بلافاصله باید به پزشک مراجعه کرد.
تشخیص این سرطان چگونه صورت می گیرد؟
سونوگرافی شیوه مناسبی است. این روش بدون درد و غیر تهاجمی بر اساس اصول رادار کار می کند. امواج صوتی به سمت لوزالمعده فرستاده می شود و بازگشت آنها دریافت می شود و به وسیله رایانه، به تصویری از بافت لوزالمعده تبدیل می شود. امواج صوتی هیچ عارضه شناخته شدهای ندارند. این روش به عنوان بهترین وسیله غربالگری سرطان لوزالمعده شناخته شده است.
آندوسکوپی نیز در تشخیص مؤثر است. در این روش، با بیحسی موضعی، لوله ی بلند قابل ارتجاع و باریکی که به آن آندوسکوپ می گویند، از طریق دهان به داخل معده و دوازدهه فرستاده می شود. آنگاه از طریق آندوسکوپ لوله باریکتری به نام "کانولا" وارد مجاری لوزالمعده می شود.
آندوسکوپی چگونه انجام می شود؟
نخست سلولهای لوزالمعده که در شیره گوارشی وجود دارند، برای مطالعات بیشتر برداشته می شوند و سپس ماده حاجب داخل مجرا تزریق می گردد تا با گرفتن عکس رادیولوژی مشخص شود که آیا مجرای لوزالمعده تنگی و انسداد دارد، یا خیر.
چه روشهای درمانی برای این سرطان وجود دارد؟
درمان اصلی این سرطان، عمل جراحی است. پیشرفتهای جدید در روشهای جراحی و مراقبتهای پیش و بعد از عمل موجب شده است که این جراحی وسیع با ایمنی انجام شود. میزان برداشت بافت لوزالمعده بستگی به محل قرار گرفتن تومور و اینکه آیا سلولهای سرطانی به کبد و یا سایر اعضای مجاور گسترش یافتهاند، دارد.
اگر تومور در سر لوزالمعده قرار داشته باشد، سر لوزالمعده، قسمت اول روده باریک، قسمتی از معده و مجرای صفراوی، همگی برداشته می شوند.
با درمان دارویی پس از جراحی، بسیاری از بیماران زندگی نسبتاً طبیعی خواهند داشت.
بعضی از تومورها آنچنان لوزالمعده را در بر گرفتهاند که برداشتن تومور امکانپذیر نیست. نظر شما چیست؟
بله. در این صورت باید تمام لوزالمعده برداشته شود و پس از آن نیز بیمار از انسولین استفاده کند تا وضعیت قند خون وی طبیعی شود.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 7
غده هیپوفیز
مقدمه
هیپوفیز یا pituitary gland ، غده کوچکی است در زیر مغز و درون حفره استخوان شب پره که 0.5 تا 1.5 گرم وزن دارد. از نظر جنینی دارای منشا دو گانه عصبی و اکتودومی است. این غده شامل دو قسمت است: نوروهیپوفیز یا هیپوفیز عصبی که در ارتباط با بطن سوم مغزی است و آدنوهیپوفیز یا هیپوفیز غدهای.
آدنوهیپوفیز
این قسمت از هیپوفیز دارای بخشهای زیر است:
بخش دور یا لوب قدامی
این بخش که بزرگترین قسمت آدنوهیپوفیز را تشکیل میدهد از بیرون بوسیله کپسولی از بافت همبند متراکم احاطه شده است که استطالههای ظریفی از آن به درون بافت نفوذ میکند. سلولهای پارانشیمی لوب قدامی براساس خصوصیات رنگپذیری خود به دو دسته کروموفیل و کروموفوب تقسیم میشوند. کروموفیلها خود شامل سلولهای اسیدوفیل و بازوفیل است. سلولهای اسیدوفیل بر اساس هورمونهای مترشحه خود به دو دسته سوماتوتروفها و ماموتروفها تقسیم میشوند. سلولهای بازوفیل به سه دسته کورتیکوتروفها ، تیروتروفها و گونادوتروفها تقسیم میشوند.
بخش لولهای
سلولهای این ناحیه از آدنوهیپوفیز عمدتا از نوع گونادوتروپینها هستند.
لوب میانی
لوب میانی حاوی فولیکولهایی است که بقایای بنبست راتکه میباشند و به کیستهای راتکه معروفند. سلولهای موجود در این ناحیه عمدتا از نوع بازوفیل هستند و پرواپیوملانوکورتین سنتز میکنند. سلولهای اسیدوفیل نیز در لوب میانی دیده میشوند. عملکرد این قسمت در انسان مشخص نشده است.
غده تیروئید
هورمونهای تیروئیدی
سلولهای تیروئید ، هورمون مختلف ترشح میکنند. تیروکسین (T4) ، تری یدوتیرونین ( T3) که معمولا هورمونهای تیروئیدی نامیده میشوند و کلسی تونین (Calcitonine).
جذب متابولیسم ید
وجود ید برای سنتز هورمونهای تیروئید اهمیت اساسی دارد. در حقیقت غده تیروئید مصرف کننده اصلی ید در بدن است و کمبود ید به اختلالاتی در کار تیروئید منجر میشود. ید توسط غذا به بدن و توسط دستگاه گوارش جذب میشود.
تنظیم کار تیروئید
ترشح هورمون تیروئید یا محرک تیروئید (TSH) ، آزاد سازی هورمونهای تیروئیدی را کنترل میکند، میزان ترشح TSH نیز بر اساس سطوح هورمونهای تیروئید در خون تنظیم میشود. اگر هورمون تیروئید در خون کاهش پیدا کند. ترشح TSH افزایش مییابد و در نتیجه سطح T3 و T4 در خون بالا میرود. هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) که از هیپوتالاموس ترشح میشود، آزاد شدن TSH از غده هیپوفیز را تا حدودی تعدیل میکند.
کار هورمونهای تیروئید
اصلیترین کار T3 و T4 کنترل فعالیت متابولیک سلول است. تیروکسین ، تری ید و تیرونین نمو صحیح مغز را ممکن میسازند، تولید ادرار ، تجزیه پروتئینها و جذب گلوکز توسط سلولها ، را افزایش میدهد. کلسی تونین یا تیروکلسی تونین توسط تیروئید ترشح میشود. اما تحت کنترل TSH قرار ندارد. این هورمون در پاسخ به افزایش سطح کلسیم پلاسمای خون ترشح میشود و با افزایش دادن رسوب کلسیم در استخوان سطح کلسیم در پلاسما را پایین میآورد.
کم کاری تیروئید و میکزدم Hypothyroidism and Myxedema
هیپوتیروئیدسیم حالتی است که با پیشرفت کند کم کاری تیروئیدی مشخص میشود. و در انواع مختلف دسته بندی میشود.
نوع اولیه : بیش از 95 درصد موارد مبتلایان دچار کم کاری اولیه تیروئید هستند که اختلال عملکرد خود غده تیروئید است.
نوع ثانویه : کم کاری تیروئید به علت نارسایی هیپوفیز را هیپوتیروئیدی ثانویه گویند.
نوع ثالثیه : کم کاری تیروئید ناشی از نارسایی هیپوتالاموس را هیپوتیروئیدی ثالثیه گویند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
شایعترین اختلالات لوزالمعده
کارگاه لوزالمعدهشناسی
«جزایر لانگرهانس، دقیقاً کجا واقع شده؟» این از آن سؤالهای مورد علاقه مرحوم نوذری بود در مسابقه هفته. او در دورانی که اجرای این مسابقه هفتگی را به عهده داشت، این سؤال را زیاد میپرسید و از جوابهای بعضاً پرتوپلای شرکتکنندگان، دستمایهای میساخت برای تأمین طنز و خنده آن برنامه. جواب آن سؤالِ ظاهراً سخت، ساده بود: لوزالمعده؛ همان غدهای که تمام شرکتکنندگان آن مسابقه توی شکمشان داشتند و خوب نمیشناختندش. شما لوزالمعدهتان را خوب میشناسید؟
، دقیقاً کجا واقع شده؟» این از آن سؤالهای مورد علاقه مرحوم نوذری بود در مسابقه هفته. او در دورانی که اجرای این مسابقه هفتگی را به عهده داشت، این سؤال را زیاد میپرسید و از جوابهای بعضاً پرتوپلای شرکتکنندگان، دستمایهای میساخت برای تأمین طنز و خنده آن برنامه. جواب آن سؤالِ ظاهراً سخت، ساده بود: لوزالمعده؛ همان غدهای که تمام شرکتکنندگان آن مسابقه توی شکمشان داشتند و خوب نمیشناختندش. شما لوزالمعدهتان را خوب میشناسید؟
مرا به اسم پانکراس صدا بزن
پزشکان به لوزالمعده میگویند: «پانکراس»؛ که یک لغت یونانی است متشکل از دو بخش: «پان» به معنای تمام و «کِرِآس» به معنای گوشت. میگویند پانکراس را یک آناتومیست و جراح یونانی به نام هروفیلوس در حدود 300 سال پیش از میلاد مسیح کشف کرده و چند سال پس از او، یکی دیگر از دانشمندان هموطن او با نام روفوس، این اسم را برای آن عضو انتخاب کرده است: پانکراس.
لوزالمعده، جایش سمت چپ و بالای شکم است؛ دقیقاً در پشت معده و در فضای بین قوس دوازدهه روده باریک و طحال. قیافهاش هم شبیه یک برگ است، برگی که آناتومیستها به بخش پهنترش میگویند «سر» و به بخش باریکتر و تیزترش میگویند «دم». آنچه بین این دو بخش قرار میگیرد نیز «تنه» نامیده میشود. با این حساب، این عضو برگیشکل از نظر آناتومیستها سه قسمت دارد: سر، تنه و دم.
غده ضمیمه
لوزالمعده یکی از غدد ضمیمه دستگاه گوارش است که ترشحات مهمی دارد و این ترشحات مهم را به ناحیه دوازدهه روده کوچک میریزد. این غده، یک غده مختلط (برونریز و درونریز) است که از بیرون، توسط کپسولی از بافت همبند پوشیده میشود. استطالههایی از این کپسول نیز به درون غده نفوذ میکند و این باعث میشود لوزالمعده به لبولهای نامشخصی تقسیم شود.
پانکراس همانطور که گفته شد، یک غده مختلط است؛ یعنی هم شیره گوارشی ترشح میکند (تا هضم غذا آسانتر شود) و هم سازنده هورمونهای مهمی از جمله انسولین است. شیره گوارشی از طریق مجرای پانکراسی به درون دوازدهه روده باریک میریزد. مجرای صفراوی مشترک نیز که ترشحات صفرا و کبد را به روده باریک میآورد، در انتهای مسیرش به این مجرای پانکراسی میپیوندد و این دو مجرا، محتویاتشان را با هم به روده باریک میریزند.
شرح وظایف
غده لوزالمعده، عضوی از اعضای دستگاه گوارش است که دو وظیفه مهم دارد:
1ـ تولید شیره گوارشی
2ـ تولید انسولین و چند هورمون دیگر
وظیفه اول، به بخش برونریز (اگزوکرین) این غده مربوط میشود و وظیفه دوم، به بخش
رونریزِ (اندوکرین). وقتی غذا یکی دو ساعت در معده میماند و فعل و انفعالات گوارشی
وی آن انجام میشود، کمکم آماده میشود برای ورود به روده کوچک. دقیقاً در همین
وقع، لوزالمعده هم شروع میکند به ترشح شیره گوارشی به درون روده کوچک. شیره
وارشی که حاوی آنزیمهای متعدد است، با غذا مخلوط میشود و محتویات مواد غذایی را
به صورت قطعات بسیار ریزی میشکند.
پانکراس همچنین انسولین را میسازد که هورمونی بسیار مهم و کلیدی برای تثبیت قند
خون است. آنهایی که انسولین خونشان به میزان کافی ترشح نمیشود، قند خونشان بالا میرود و به دیابت دچار میشوند. وقتی قند خون بالا میرود، لوزالمعده به طور خودکار شروع میکند به افزایش ترشح انسولین تا قند را پایین بیاورد ؛ و برعکس: وقتی قند خون پایین میآید، لوزالمعده ترشح انسولین را کاهش میدهد تا قند خون، بیش از پیش افت نکند.
زندگی بدون لوزالمعده
حتی اگر بخشی از لوزالمعدهتان را از دست بدهید، باز هم لوزالمعده میتواند گلیم خودش را از آب بیرون بکشد اما در چنین شرایطی توصیه میشود که حتماً تحت نظر پزشک باشید تا جلوی ابتلایتان به دیابت گرفته شود.
اگر بخشی از لوزالمعدهتان دچار مشکل شود، اگرچه میزان تولید و ترشح شیره گوارشی کاهش پیدا میکند اما از این نظر، مشکل چندانی به وجود نخواهد آمد چرا که با استفاده از مکملهای دارویی، میتوانید این کمبود را جبران کنید.
جالب اینکه، حتی اگر لوزالمعدهتان را به طور کامل از دست بدهید، باز هم به کمک مکملهای گوارشی، میتوانید کمبود آنزیمهای گوارشی را جبران کنید اما مشکل اصلی در تنظیم میزان انسولین بدن است. در چنین شرایطی به دلیل افت شدید انسولین،
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 3
سرطان لوزالمعده، سرطان تندرو
سرطان لوزالمعده در تمامی گروههای سنی، از جوان 15 ساله گرفته تا سالمند 90 ساله دیده می شود. اما حداکثر شیوع آن در سنین 55 تا 85 سالگی است. علت واقعی بروز این سرطان هنوز شناخته شده نیست، ولی مشاهده شده که سیگار می تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد. مطالعات نشان می دهد که غذاهای پُرچرب نیز در ایجاد این سرطان نقش دارند.
دکتر ایرج خسرونیا، رییس جامعه متخصصان داخلی ایران درباره سرطان لوزالمعده توضیح می دهند.
چه اتفاقی برای لوزالمعده می افتد که دچار سرطان می شود؟
بیش از 90 درصد از سرطانهای لوزالمعده از سلولهای مجاری لوزالمعده که مسئول انتقال آنزیمهای گوارشی به دوازدهه(اولین قسمت روده باریک) است، سرچشمه می گیرد، به طوری که دو سوم تومورهای مجرا در سر و یک سوم بقیه در تنه و دم لوزالمعده ایجاد می شوند. این سرطانها اغلب به وسیله بافتهای ملتهب لوزالمعده احاطه می شوند، به طوری که در تشخیص لوزالمعده ایجاد مشکل می کنند. تومورهای لوزالمعده می توانند باعث انسداد مجرای صفراوی شوند و موجب بیماری زردی گردند.
آیا این سلولهای سرطانی به اطراف نیز کشیده می شوند؟
بله. سلولهای سرطانی اغلب به بافتهای اطراف، غدد لنفاوی لوزالمعده و کبد گسترش می یابند. گاه سلولهای جزایر لانگرهانس (مجموعهای از سلولهای متمرکز در لوزالمعده که وظیفهشان تولید هورمونهای مختلف است) سرطانی می شوند، ولی بیشتر تومورهای این سلولها خوشخیم هستند. تومور سلولهای این جزایر وقتی ترشح کننده هورمون باشند، تومور فعال نامیده می شوند. در صورتی که تومور ترشح کننده انسولین باشد، موجب ترشح مقادیر زیاد انسولین می شود و علایم هیپوگلیسمی(کاهش قند خون) را ایجاد می کند.
در مقابل، تومورهای غیر فعال چه می کنند؟
این تومورها نمی توانند مقادیر زیاد انسولین که سبب افت قند خون شود را تولید کنند. این نوع سرطان لوزالمعده گرچه بسیار نادر است، ولی اغلب نسبت به سرطانهای مجرا، احتمال بیشتری برای بهبود دارد.
چه عللی موجب سرطان لوزالمعده می شود؟
علت شناخته شدهای برای این سرطان بیان نشده است، اما تحقیقات بیانگر این مطلب است که افراد سیگاری دو برابر افراد غیر سیگاری به سرطان لوزالمعده مبتلا می شوند. رژیم غذایی نیز ممکن است در ایجاد سرطان لوزالمعده دخالت داشته باشد، به طوری که این سرطان در افرادی که کافئین مصرف می کنند و همچنین افرادی که غذاهای پُرچرب، به خصوص چربیهای حیوانی مصرف می کنند، بیشتر مشاهده می شود.
برای پیشگیری از این سرطان چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟
برای جلوگیری از ابتلا به سرطان لوزالمعده پیشنهاد می شود که رژیمهای غذایی متنوع، کمچرب و با فیبرهای غذایی فراوان مصرف گردد و از استعمال دخانیات پرهیز شود.
دیابت بر این سرطان تأثیرگذار است یا خیر؟
دیابت نیز با سرطان لوزالمعده ارتباط دارد، به طوری که زنان دیابتی احتمال بالاتری برای ابتلا به سرطان لوزالمعده دارند.
این نکته را نیز اضافه کنم که سرطان لوزالمعده با مواد صنعتی ارتباط دارد. ترکیبات صنعتی خاصی که در صنایع شیمیایی، فلزی و گازی استفاده می شود، می توانند موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان لوزالمعده شوند.
این سرطان چه علایمی از خود نشان می دهد؟
سرطان لوزالمعده به سرعت رشد می کند و گاهی وجود خود را با ایجاد یک درد مبهم در شکم نشان می دهد. بسیاری از بیماران این درد مبهم را در شکمشان با ناراحتیهای معده اشتباه می کنند.
برای آشنایی بیشتر، به برخی علایم اشاره می کنم اما دقت کنید که این علایم دست کم باید دو هفته طول بکشد.
چه علایمی؟
درد مبهم در قسمت فوقانی شکم که گاه به پشت انتشار می یابد و یا درد پشت که اغلب دایمی است و هنگام خوردن و دراز کشیدن بدتر می شود و با نشستن و خم شدن به جلو بهتر می شود. همچنین کاهش وزن شدید و سریع که با رژیم غذایی در ارتباط نباشد.
همانطور که اشاره کردید، زردی نیز از علایم این سرطان است. آیا پس از ظاهر شدن آن نیز دو هفته باید صبر کرد؟
خیر، در صورت بروز زردی بلافاصله باید به پزشک مراجعه کرد.
تشخیص این سرطان چگونه صورت می گیرد؟
سونوگرافی شیوه مناسبی است. این روش بدون درد و غیر تهاجمی بر اساس اصول رادار کار می کند. امواج صوتی به سمت لوزالمعده فرستاده می شود و بازگشت آنها دریافت می شود و به وسیله رایانه، به تصویری از بافت لوزالمعده تبدیل می شود. امواج صوتی هیچ عارضه شناخته شدهای ندارند. این روش به عنوان بهترین وسیله غربالگری سرطان لوزالمعده شناخته شده است.
آندوسکوپی نیز در تشخیص مؤثر است. در این روش، با بیحسی موضعی، لوله ی بلند قابل ارتجاع و باریکی که به آن آندوسکوپ می گویند، از طریق دهان به داخل معده و دوازدهه فرستاده می شود. آنگاه از طریق آندوسکوپ لوله باریکتری به نام "کانولا" وارد مجاری لوزالمعده می شود.
آندوسکوپی چگونه انجام می شود؟
نخست سلولهای لوزالمعده که در شیره گوارشی وجود دارند، برای مطالعات بیشتر برداشته می شوند و سپس ماده حاجب داخل مجرا تزریق می گردد تا با گرفتن عکس رادیولوژی مشخص شود که آیا مجرای لوزالمعده تنگی و انسداد دارد، یا خیر.
چه روشهای درمانی برای این سرطان وجود دارد؟
درمان اصلی این سرطان، عمل جراحی است. پیشرفتهای جدید در روشهای جراحی و مراقبتهای پیش و بعد از عمل موجب شده است که این جراحی وسیع با ایمنی انجام شود. میزان برداشت بافت لوزالمعده بستگی به محل قرار گرفتن تومور و اینکه آیا سلولهای سرطانی به کبد و یا سایر اعضای مجاور گسترش یافتهاند، دارد.
اگر تومور در سر لوزالمعده قرار داشته باشد، سر لوزالمعده، قسمت اول روده باریک، قسمتی از معده و مجرای صفراوی، همگی برداشته می شوند.
با درمان دارویی پس از جراحی، بسیاری از بیماران زندگی نسبتاً طبیعی خواهند داشت.
بعضی از تومورها آنچنان لوزالمعده را در بر گرفتهاند که برداشتن تومور امکانپذیر نیست. نظر شما چیست؟
بله. در این صورت باید تمام لوزالمعده برداشته شود و پس از آن نیز بیمار از انسولین استفاده کند تا وضعیت قند خون وی طبیعی شود.