لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 64
طرح پژوهشی صرفه جویی
آب – آماری
پیشگفتار:
صرفه جویى کم مصرف کردن نیست، درست مصرف کردن است.» هرچند همه ما بارها این جمله را شنیده یا خوانده ایم، اما اغلب از کنار آن بى تفاوت گذشته ایم. این که چرا در اغلب خانواده هاى ایرانى با وجود تربیت دینى و آموزه هاى اخلاقى، صرفه جویى هنوز نهادینه نشده یا رنگ و بویى ندارد پرسش مهمی است که گاه بی توجه از کنار آن عبور می کنیم.
در مبانى عقیدتى مسلمانان به مراتب این امر مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. در قرآن کریم آمده است: «از نعمت هاى الهى بخورید و بیاشامید ولى اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست ندارد.» (سوره اعراف آیه ۳۱) صرفه جویى به تعبیرى ترسیم آینده در قالب برنامه ریزى صحیح و درست است. بنابراین صرفه جویى کردن به معناى داشتن تفکرى آینده نگرانه است به گونه اى که هم مى توان از زندگى امروز احساس رضایت و هم از آینده خیالى آسوده داشت.
حیات موجودات زنده در گرو آب به عنوان مایع حیات است. گرچه منابع آبی در جهان به شکل های مختلفی همچون دریا ، باران ، رودخانه و... دیده میشود، اما عدم تناسب میان مصرف و چرخه تولید آب و عدم تناسب در پراکندگی جغرافیایی سبب شده است، معضلات عمدهای برای انسان پدید آید. هر گونه حیات محتاج آب است. امروزه معضل آب در جهان سبب شده است که جمله"انسان ها برای ادامه حیات خود به آب آشامیدنی نیاز دارند" به یکی از سرفصل های مهم و بنیادین برنامه ریزان و سیاستگذاران مبدل شود.
با افزایش جمعیت شهرهایی مانند بجنورد، کمبود منابع آب طبیعی به نگرانی عمده این شهرها بدل شده است. گاهی بدلیل مشکلات کمبود آب ، این ماده را جیره بندی میکنند تا مصرف آن تعدیل شود. اما به راستی مشکل از کجا آب می خورد؟
درپی اظهار نگرانی از کمبودها و یا افزایش تقاضای تأمین بموقع و مناسب و عدم امکان تأمین بیشتر آب درفصل تابستان به علل مختلف از جمله خشکسالی ها و جریان کم ورودی به سدها و یا افت سفره های زیرزمینی، زنگ های خطر کمبود و لزوم اعمال صرفه جویی و چاره جویی بحران به صدا درآمدهاست. اما واقعیت این است که بدون شناخت و توجه به نقش، اهمیت، خواست و فرهنگ مصرفی بخشهای کوچک یا بزرگ مردم، صرفه جویی آب امکان پذیر نیست مصرف کنندگان باید ارزش واقعی آبهای تأمین شده و اهمیت حفاظت و نگهداری و مصرف بهینه آنها را بیش از پیش شناخته و مورد توجه قراردهند تا هر یک به سهم خود، در رسیدن به اهداف صرفه جویی، تلاش کنند.
یکی از راههای افزایش آگاهی و ایجاد انگیزه و علاقه مندی برای صرفه جویی بین مردم تبلیغاتی است که رسانه های مختلف می توانند انجام دهند. رسانه ها باید مردم را از مشکلاتی که در اثر مصرف بی رویه آب با آن دست بگریبان می شوند بهتر و بیشتر آگاه نمایند تا با جلب مشارکت مردم و هماهنگی گروه های مختلف مصرف کننده بتوان این معضل را تا حدودی بر طرف کرد. در واقع مصرفکنندگان می دانند که تلاش امروز آنان برای رفاه بهتر فرزندانشان دررآینده است و هدر دادن منابع فعلی آب، به معنی محروم کردن نسلهای بعدی از این موهبت الهی است.
مدتی است که دولت، هفته اول تیرماه را به عنوان هفته صرفه جویی درمصرف آب آب انتخاب، معرفی و به کار گرفته است و با تمام توان و به کارگیری رسانه های گروهی، سعی در شناسایی و جلوگیری از اتلاف و یا به هدر دادن آب که یکی از نعمات گران قدر و بزرگ خداوندی است، می نماید.
صرفه جویی را میتوان به کمک سه لایه مهم جامعه، یعنی «مدیران و تصمیم گیران»؛ «مصرف کنندگان عمده» و «خرده مصرف کنندگان یا ساکنین جوامع شهری» اعمال کرد. اجرای صرفه جویی، به همکاری مسئولین، مدیران، مهندسان و
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
عزم ملی برای صرفه جویی آب چندی است که دولت، هفته اول تیرماه را به عنوان هفته صرفه جویی در مصرف آب انتخاب، معرفی و به کار گرفته است و با تمام توان و به کارگیری رسانه های گروهی، سعی در شناسایی و جلوگیری از «اتلاف» و یا «به هدر دادن» آب که یکی از نعمات گران قدر و بزرگ خداوندی است، می نماید. با این نگاه می توان «صرفه جویی در مصرف آب» را به کمک سه لایه مهم جامعه، یعنی «مدیران و تصمیم گیران»؛ «مصرف کنندگان عمده» و «خرده مصرف کنندگان یا ساکنین جوامع شهری» اعمال نمود. تلاشهای صورت گرفته تاکنون هم، عملامتوجه دو لایه «مدیران و تصمیم گیران»و «خرده مصرف کنندگان شهری» بوده است. در واقع درپی اظهار نگرانی از کمبودها و یا افزایش تقاضای تأمین آب بموقع و مناسب و عدم امکان تأمین بیشتر آب در فصل تابستان به علل مختلف از جمله خشکسالی ها و جریان کم ورودی به سدها و یا افت سفره های آب زیرزمینی، زنگ های خطر کمبود آب و لزوم اعمال صرفه جویی و چاره جویی بحران به صدا درآمد. اما واقعیت این است که بدون شناخت و توجه به نقش، اهمیت، خواست و فرهنگ بخشهای کوچک یا بزرگ جوامع مصرف کننده، به ویژه مصرف کنندگان عمده، تلاش برای اعمال حاکمیت و ایجاد سازه های بزرگ تأمین، ذخیره، انتقال، توزیع، بازچرخانی، دفع مازاد و استفاده مجدد از آب اثر کمی خواهد داشت. جامعه مصرف کننده به ویژه مصرف کنندگان عمده بایستی ارزش واقعی آبهای تأمین شده و اهمیت حفاظت و نگهداری و مصرف بهینه آنها را بیش از پیش شناخته و مورد توجه قراردهند تا هر یک به سهم خود، تحقق اهداف صرفه جویی، را دنبال نمایند. بخش کشاورزی کلیدی ترین و مؤثرترین بخش فعالیت های معیشتی، غذایی، بهداشتی، صنعتی، تجاری، حمل و نقل و... و نیز امور اجتماعی کشور است که پیوندهای تاریخی، عرفی و اجتماعی محکمی با بخش آب دارد. از طرف دیگر با کشاورزان و تولیدکنندگان و روستانشینان نیز ارتباطات مستحکمی دارند. که این روابط را می توان بین بهره برداران و شاغلان بخش کشاورزی و نوع استحصال منابع آب آنان نیز تعریف نمود. سه گروه مجموعه بهره برداران سنتی، مدرن و منفرد از آب های زمینی و سطحی حدود 5/8میلیون هکتار از اراضی آبی کشور و جمعیتی در حدود 03-52 میلیون نفر از کل جمعیت ایران را زیر پوشش خود دارند. به همین علت پیچیدگی های خاصی در تنظیم روابط هر یک از آنها با مسایل گوناگون تخصیص، تأمین، برداشت، توزیع، دفع مازاد آب، نظارت کیفی و کمی، رفع نیازها و تأمین کمبودها، اعمال تعرفه، حق النظاره، کف شکنی چاهها، ترمیم شبکه ها یا مطالعه ساخت و بهره برداری از سدهای مخزنی، بندهای انحرافی، ایستگاههای پمپاژ، کنترل سیل، مبارزه با خشکسالی و سایر اقدامات و عملیات اجرایی به وجود می آورد. در «پخش کنترل مصارف بخش کشاورزی» هم سالهاست که مسئله افزایش «کارآیی» و یا «بهره وری آب در مزرعه» و «کانالهای انتقال» و یا مجموعه آنها توسط دست اندرکاران مطرح و دنبال شده است. اما در واقع «کم بودن» و «نامناسب بودن کارآیی» پس از دراختیار گرفتن و توزیع آب بین مصرف کنندگان شناخته می شود. بهمین لحاظ راهکارهایی، مانند استفاده از تغییر روش توزیع آب از سنتی به مدرن و تبدیل سیستم های آبیاری ثقلی به تحت فشار (بارانی و یا قطره ای و...) همواره مورد تأکید قرارگرفته است. اما بحث واقعی «لزوم صرفه جویی در مصارف آب کشاورزی» و چگونگی تحقق این امر و اثرات اقتصادی اجتماعی دراز مدت آن کمتر مورد توجه واقع شده و یا اگر چنین اقدام مطلوبی نیز صورت گرفته، به خوبی معرفی نشده است. ارائه نتایج حاصله از کاربرد اقداماتی از قبیل بهینه سازی مصارف آب کشاورزی و معرفی الگوهای کشت مناسب مناطق، تأثیر به سزایی در کاهش مصرف آب داشته و همکاری مصرف کنندگان بخش کشاورزی برای حرکت مؤثر و مفیدتر به سوی کاهش بحران و بهبود حفاظت منابع آب موجود را الزامی می سازد. این موضوع در چارچوب سیاست های دراز مدت آب کشور نیز مورد تأکید قرارگرفته است. علاوه بر آن بیلان، آب کشور هم نشان می دهد که بالغ بر 92درصد از کل 93 میلیاردمترمکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی استفاده می شود. 46درصد این مقدار از طریق آبهای سطحی و 54درصد بقیه از طریق بهره برداری از آبهای زیرزمینی صورت می گیرد. که قرار است این روند، در دراز مدت اصلاح و معکوس گردد. در حال حاضر تعداد 107000 حلقه چاه عمیق و 295000 حلقه چاه نیمه عمیق در کشور وجود دارد که مجموع تخلیه آنها به 45میلیاردمترمکعب می رسد که قسمت عمده ای از این حجم به مصرف آبیاری باغات و زراعت می رسد. حدود 25میلیارد مترمکعب نیز از طریق چشمه ها و قنوات استحصال می شود که جمع خروجی آبهای زیرزمینی را به حدود 70میلیاردمترمکعب می رساند برداشت این میزان آب درمقایسه با میزان بارندگی و نفوذ به سفره آبهای زیرزمینی بیانگر کسری مخازن و عدم امکان برداشت بیشتر آب در پاره ای از نقاط می باشد. برای چنین مناطقی اگرچه با استفاده از فن آوری های موجود امکان انتقال آب از دور دست مطرح می گردد ولی این امر گرانقیمت زمانبر دشوار و تا حدودی برطرف کننده نیازهای چند سال است بنابراین بایستی به اصلاح روش های بهره برداری و کاهش سهم های تخصیص یافته و حفاظت منابع موجود و تغییر نگرش مصرف نیز اندیشید. اصلاح مصارف چشمه و قنات که به صورت نقلی و بدون استفاده از نیروی پمپاژ، مورد بهره برداری قرار می گیرند، فعلامورد بحث نیست. اما اصلاح بهره برداری مجموع 400000 حلقه چاههای عمیق و نیمه عمیق که با استفاده از موتورهای دیزلی و یا برقی صورت می گیرد اهمیت دارد. چون به علت بی توجهی بعضی از بهره برداران و یا برداشت های بی رویه، با استفاده از موتورهای پرقدرت آسیب های جبران ناپذیری به ذخایر آب زیرزمینی اغلب دشتها وارده شده است. اگرچه گامهای مهمی مانند انسداد چاههای غیرمجاز صدور دستورالعمل های کاهش مصرف و برقدار کردن چاهها، نصب کنتور حجمی، جلوگیری از تلفات، ایجاد شبکه های کاملاایمن و با اندک تلفات و... صورت گرفته ولی در واقع بایستی اهمیت کنترل و ذخیره و حفاظت حتی یک لیتر در ثانیه آب برای مصرف کنندگان روشن شود. پرسش این است که بدون در نظر گرفتن گامهای مدیریتی حاکمیتی فوق از طرف دولت، چگونه می توان با مشارکت مصرف کنندگان آب زیرزمینی بخش کشاورزی، «صرفه جویی» نمود؟ یکی از راههای افزایش آگاهی و ایجاد انگیزه و علاقه مندی برای صرفه جویی در بین مصرف کننده های متعدد است که البته اجرای این کار یعنی جلب مشارکت مردم و هماهنگی گروه های مختلف، به ویژه گروه های عمده، مهم و در عین حال دشوار است. شاید معرفی راه حل های ساده و روش های کوتاه مدت و کم هزینه مشارکت، مانند روشی که اینک مطرح می گردد، موثر باشد. طرح پیشنهادی بر مبنای ایجاد انگیزه برای حرکت به سوی عزم ملی صرفه جویی و در جهت اصلاح پروانه هاست، که توضیحات اولیه ای لازم دارد. در واقع بهره برداران می دانند که تلاش امروز آنان برای رفاه بهتر فرزندانشان در آینده است و هدر دادن منابع فعلی، به معنی محروم کردن نسلهای بعدی از این موهبت الهی است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 13
برآورد میزان آب صرفه جویی شده به منظور برنامه ریزی قابل اطمینان در مدیریت تقاضای آب
چکیده:
گسترش شهرنشینی ، افزایش جمعیت،توسعه صنعتی شهرها وبالا رفتن استانداردهای زندگی موجب شده تا مصرف سرانه آب درایران ازروندی روبه رشد برخوردارباشد. ازیکسو کاهش ظرفیت منابع آب موجود به همراه تقاضای افزونتر برای آب وازسوی دیگرنیاز ایجاد منابع تامین آب جدید به سرمایه گذاری بالای اقتصادی، موجب گردیده تاضرورت ذخیره سازی درمصرف آب بیش ازپیش احساس شود. بدین منظور ضروری است تابا برنامه ریزی دقیق وحساب شده درزمینه مدیریت تقاضای آب واعمال روشهای مدیریتی درجهت ارتقاء سطح آگاهی جامعه واستفاده ازفن آوریهایی که منجر به صرف جویی درمصرف آب مورد تقاضا برای مصرف وظرفیت ذخایر آب موجود را فراهم نمود.بطورکلی میزان موفقیت برنامه های مدیریت تقاضای آب دراین زمینه، بستگی به میزان کارائی روشهای ارائه شده درزمینه صرفه جویی درمصرف آب داشته وبراین اساس می بایست با اندازه گیری میزان آب صرفه جویی شده حاصل ازاجرای این روشها،میزان موفقیت برنامه های مدیریت تقاضای آب رادر امر ذخیره سازی آب بررسی نمود. باید توجه داشت که تعیین دقیق مقدارآب صرفه جویی شده به آسانی امکان پذیر نبوده وعواملی نظیر ثابت نبودن مصرف آب درطول شبانه روز، یکسان نبودن آهنگ مصرف آب در بین مشترکین مختلف،تغییرات فصلی وآب وهوایی، نوسانات قیمت آب بهاء ووجود نشتی آب از لوله ها به میزان مصرف آب تاثیرگذار می باشند.
باتوجه به مبانی فوق،هدف ازارائه این مقاله معرفی روشی اصولی وعلمی به منظور برآوردنسبتا" دقیق میزان آب صرفه جویی شده دریک جامعه بوده تا با دسترسی به چنین روشی ضمن آنکه میزان آب مصرفی حاصل از اجرای راهکارهای فنی واجتماعی درزمینه بهینه سازی مصرف آب با میزان آب مصرفی در دوره قبل از اجرای برنامه های مدیریت تقاضای آب مقایسه میشود، میزان کارائی روشهای به کار گرفته شده درزمینه صرفه جویی نیز مشخص گردد. دراین روش ابتدا به چگونگی شرایط انتخاب نمونه های آماری به منظور انجام مطالعات وروشهای موثر درزمینه پایش میزان مصرف آب مشترکین اشاره شده، سپس به چگونگی پردازش داده های جمع آوری شده وبرآورد مقدارآب صرفه جویی شده با استفاده ازروشهای مهندسی، روشهای مقایسه ای آماری ومدلسازی رگرسیونی اشاره میگردد. این روش همچنین به عنوان ابزاری موثر، دربررسی توجیه پذیری اقتصادی طرحهای پیشنهادی صرفه جویی مصرف آب قابل کاربرد بوده وبرنامه های درازمدت درزمینه مدیریت تقاضای آب را ازقابلیت اطمینان بیشتری برخوردار خواهدنمود.
1- مقدمه:
درطول ده سال اخیر، دیدگاههای محققان صنعت آب وفاضلاب دربرنامه ریزیهای بلندمدت تامین آب تفاوتهای زیادی باگذشته نموده است. در دهه های گذشته موضوعاتی نظیر احداث سدهای جدید برروی رودخانه ها، افزایش ظرفیت تصفیه خانه های آب وتوسعه شبکه های آبرسانی ازمحورهای اصلی سیاستگذاری درزمینه برنامه های مدیریت تامین آب به شمار می آمدند. گسترش شهرنشینی وافزایش سریع جمعیت دربسیاری ازکشورهای جهان موجب کاهش سرانه آب دردسترس وپدید آمدن آثار سیاسی، اجتماعی واقتصادی ناشی از بحران کم آبی درسالهای پایانی قرن بیستم وآغاز هزاره جدید گردیده است.
ازسوی دیگرباتوجه به برنامه های تدوین شده درگذشته،ایجاد تاسیسات وسازه های آبی جدید حجم انبوهی ازسرمایه گذاری اقتصادی در درازمدت را می طلبد که این امر موجب هدایت برنامه های تامین آب درجهت اعمال روشهای مدیریت تقاضای آب بعنوان تنها راهکار اصلی ایجاد تعادل میان عرضه وتقاضای آب شده است.
مدیریت تقاضامجموعه ای از روشهاست که هریک ازآنها به ویژگیهای خاص مدیریت تامین آب رسیدگی نموده واقدام لازم ومناسب را بدون ایجاد ظرفیت های بزرگ وجدید انجام می دهد. امروزه راهکارهای نظیر صرفه جویی درمصرف آب. ضرورت استفاده مجدد ازآب درصنایع، بازیافت فاضلابهای شهری، بهره برداری کارآمد ازتاسیسات آب شهری وطراحی الگوی مصرف آب برای مناطق مختلف ازجمله موضوعات موردتوجه درمباحث مدیریت تقاضای آب می باشند. باتوجه به روند روبه رشد مصرف سرانه آب درمقایسه با منابع آب بالقوه سالم دراطراف شهرها، لزوم اعمال مدیریت های مورد نیاز برای صرفه جویی درمصرف آب به منظور استفاده ازمنابع موجود درجهت رفع بحران کم آبی بیش ازپیش احساس میشود. به طورکلی برنامه ریزی درزمینه صرفه جویی آب می بایست براساس دومحور مدیریت وفن آوری انجام پذیرد. ارتقاء سطح آگاهی جامعه وآموزش همگانی درزمینه مصرف بهینه آب ازطریق رسانه های جمعی ومطبوعات، استفاده ازروشها وفن آوری انجام پذیری. ارتقاء سطح آگاهی جامعه وآموزش همگانی درزمینه مصرف بهینه آب ازطریق رسانه های جمعی ومطبوعات، استفاده ازروشها وفن آوریهایی نظیر استفاده ازمخازن کوچک درتوالتها، استفاده ازسردوشهایی باخروجی کم وفشارزیاد درحمام، استفاده ازسرشیرهای پودرکننده آب درمنازل،جلوگیری ازنشتی آب درلوله ها ، بازیافت ومصرف مجددآب درصنایع ازجمله راه حلهای مستقیم وغیرمستقیمی به شمار می آیند که دربرنامه های صرفه جویی آب موردتوجه قرارگرفته اند.(1) اصولا" میزان موفقیت این راه حلهادربرنامه های مدیریت تقاضای آب بستگی به میزان بازدهی وکارائی آنها درعمل باتوجه به شرایط اقلیمی،اقتصادی وفرهنگی حاکم برجامعه داشته وبراین اساس به منظور اعتماد به
ظرفیت ذخایر آب موجود درتامین آب مورد نیاز می بایست میزان آبی که دراثر اجرای برنامه های صرفه جویی ذخیره شده رابا اطمینان قابل قبولی برآورد نمود. ازسوی دیگر این برآورد کارائی روشهای پیشنهادی درزمینه مقوله صرفه جویی