مقاله درباره عوامل بیولوژیکی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 9

عوامل

بیولوژیکی

زیانآور

محیط کار

مقدمه

این عوامل دسته دیگری از عوامل مخاطرهآمیز شغلی هستند که در بسیاری از محیطهای کاری نظیر آزمایشگاههای تشخیص طبی ، بیمارستانها و درمانگاهها ، صنایع لبنی ، دامداریها ، صنایع چرم و کشتارگاهها وجود دارند .

مطالعات دکتر جیامهای نیکتون از دانشکده بهداشت و طب لندن نشان داده که بیماری سل یکی از بیماریهای پرسنل آزمایشگاهی بیمارستان بوده و این گروه بیش از 5 برابر نسبت به سایر افراد جامعه در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند ، هپاتیت نیز یکی از بیماریهای مشخص کارکنان آزمایشگاهها میباشد . اسهال و بیماریهای پوستی هم در میان پرسنل آزمایشگاه در مقایسه با سایر پرسنل از شیوع بالاتری برخوردار است .

همانطور که میدانید باکتریها ، ویروسها ، ریکتزیاها ، قارچها و دیگر موجودات زنده ذره بینی عامل بسیاری از بیماریها میباشند . این عوامل از نظر اندازه ، شکل و گونه از تنوع بسیاری برخوردارند . بدیهی است اطلاعات جامع و دقیق در خصوص این موجودات را میتوان از طریق کتب میکروبشناسی و ایمنشناسی کسب کرد .

در این بخش پارهای از مطالب در خصوص این عوامل ارائه میگردد . نخست به برخی اصطلاحات متداول درباره عوامل زیست شناسی پرداخته میشود :

آنتیژن :

مواد بیگانهای که به محض ورود به بدن تولید آنتیبادی میکنند .

موجودات اتوتروف :

موجوداتی هستند که توانایی تولید کربوهیدراتها را دارند .

بخارات بیوژنیک :

محصولات فرعی حاصل از فعالیت میکروارگانیسمها هستند که عموما فرار بوده و عامل بوهای ناشی از میکروارگانیسمها میباشد .

آندوتوکسین :

یک ترکیب لیپوپلیساکارید است که در غشای خارجی باکتری گرم منفی یافت میشود .

موجودات هوازی اختیاری :

موجوداتی هستند که در حضور یا غیاب اکسیژن قادر به رشد هستند .

باکتری گرممثبت :

باکتریهایی هستند که که در مجاورت معرف بنفش ، رنگ ارغوانی به خود میگیرند .

باکتری گرممنفی :

باکتریهایی هستند که در مجاورت معرف بنفش واکنش نکرده اما در مجاورت رنگ سافارین رنگ قرمز تولید میکنند .

مایکوتوکسین :

به مواد حاصل از فعالیت قارچها اطلاق میشود که اغلب آنها سرطانزا هستند . مانند : آفلاتوکسین

ارگانیسمهای انگلی :

موجوداتی هستند که از دیگر موجودات زنده به عنوان منبع غذایی استفاده میکنند .

ارگانیسمهای ساپروفیت :

موجوداتی هستند که مواد آلی غیر زنده را به عنوان غذا مصرف میکنند .

باکتری گرمادوست :

باکتری هایی هستند که در دماهای بالا رشد میکنند .(بالاتر از 55 درجه سانتیگراد)

TNTC( Too numerous to count ) : خیلی زیاد برای شمارش .

CFU (Colony farming unit ): واحد تشکیل کولونی .

عوامل زیستشناختی موجب بیماریهای عفونی و آلرژی در انسان میشوند . عفونتها نتیجه نفوذ و رشد میکروبها در داخل بدن بوده در حالی که آلرژیها ناشی از مواجهه با آنتیژنها هستند . البته ارگانیسمها موجب بیماری در انسان نمیشوند .

در اینجا بیشتر آن دسته از میکروارگانیسمهایی که بیماریزا هستند مدنظر میباشند . از جمله بیماریهای شایع در مواجهههای شغلی میتوان به آنتراکس ، تب Q و بروسلوز و نیز هپاتیت و ایدز اشاره کرد .

آنتیژنها قادرند با تولید آنتیبادیها ، بروز بیماریهای آلرژیک را تسهیل نمایند . واکنشهای آلرژیک نتیجه پاسخی است که سیستم ایمنی بدن به آنتیژن تولید شده میدهد .

بیماری حساسیت بیش از حد ، شکل دیگری از واکنشهای آلرژیک است که به شکل مختلف مانند پنومونی ، حساسیت ، آسم آلرژیک و رینیت آلرژیک ظاهر میگردد . منابع آنتیژنهای هوابرد شامل باکتریها ، قارچها گرده گیاهان ، حشرات ، لایههای مرده پوست ، بزاق و ترشحات پستانداران هستند.

در برخی موارد میکروب به تنهایی عامل ایجاد عوارض نبوده بلکه تولید مادهای سمی را موجب میشود.

بوتولیسم مثالی از این نوع است که در آن سم بوتولونیوم عامل مسمومیت است .

عوامل بیولوژیک میتوانند به دو شکل زنده و غیر زنده وجود داشته باشند . میکروارگانیسمهای زنده مانند : باکتریها ، قارچها ، مخمرها و کپکها که دارای اندازههای کمتر از 10 میکرون بوده و به واسطه عطسه ، سرفه و غیره در محیط پخش میشوند . این ذرات قادرند تا مدتها در هوا معلق باقی بمانند . مثالهایی از عوامل غیرزنده عبارتند از گرده گیاهان و بقایای بدن حشرات .

باکتریها

این عوامل میکروبی موجودات میکروسکوپی و تک سلولی هستند که با تقسیم شدن تکثیر مییابند. باکتریها معمولا با بزرگنماییهای پایین میکروسکوپ نوری قابل رویت هستند . متوسط طول آنها از 2 تا 5 میکرون است ، گرچه باکتریهای کوچکتر از 2/0 و یا بزرگتر از 100 میکرون نیز وجود دارند .

باکتریها از نظر شکل (گرد یا استوانه ای) ، نیازهای تغذیه ای و رشد ، توانایی استفاده از ترکیبات مختلف ، نیازمندی به هوا و متابولیتهای حاصله طبقهبندی میگردند . جهار فاکتور اصلی موثر بر رشد باکتریها عبارتند از : دما ، تغذیه ، دسترسی به آب و وجود ذرات برای چسبیدن به آنها . دما مهمترین عامل برای اغلب باکتریهاست . با این اینکه برخی باکتریهای گرمادوست میتوانند در دماهای بالا نیز