تحقیق درمورد کاشت برنج

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

کاشت برنج

عملیات تهیه بذر برای کاشت در خزانه

شالیکاران، بذری را که برای کاشت انتخاب می‌نمایند، عموماً از محصول سال قبل تهیه شده است. کشاورزان بعد از برداشت برنج و خشک کردن آن مقداری بذر را بصورت شلتوک یا بصورت خوشه نگهداری می‌نمایند تا در سال بعد از این بذر جهت کاشت در خزانه استفاده نمایند.

گاهی اوقات بعلت خرابی محصول، کمی بذر و یا تغییر رقم محصول، بذر را از نقاط دیگر تهیه می‌نمایند.

بذری که به این طریق تهیه شده است در جای خشک و مناسبی نگهداری می‌شود. بطوری که حشرات، پرندگان و جوندگان مثل موش به آن دسترسی نداشته باشند. استفاده از این بذر در استانهای شمالی کشور از حدود دوم الی پنجم فروردین ماه آغاز می‌گردد.

عملیات جوانه‌دار نمودن بذر:

بذر ذخیره شده در موقع کاشت باید جهت کاشت آماده شود. بسته به میزان بذر در داخل ظرف یا حوضی که در حیاط منزل معمولاً به این منظور تعبیه شده مقداری آب ریخته و سپس در داخل آن نمک می‌ریزند. معمولاً 3 تا 4 کیلوگرم نمک برای 18 لیتر آب مناسب است.

در بعضی از مناطق شالیکاران از تخم‌مرغ تازه بعنوان معیار نمک استفاده می‌نمایند. بدین ترتیب غلظت نمک به 08/1 تا 11/1 می‌رسد این غلظت در ارقام مختلف برنج متفاوت است و در ارقام ریشکدار کمتر و در ارقام بدون ریشک بیشتر است.

وقتی محلول آب و نمک بدین طریق تهیه شد، شلتوکها را در داخل آن ریخته و خوب بهم می‌زنند. بعلت اختلاف وزنی که بین بذرهای سبک و سنگین بوجود می‌آید بذور سنگین در ته و بذور سبک در روی محلول می‌مانند. این بذور که در سطح می‌مانند بی‌ارزشمند و باید درو ریخته شوند، زیرا دارای ارزش جوانه‌زنی نیستند و به اصطلاح پوک هستند. بذوری که در ته می‌مانند سالم و مناسبند و چنانچه کاشته شوند تولید جوانه می‌نمایند. این بذور را جمع‌آوری نموده و بلافاصله با آب خالص بخوبی می‌شویند تا هیچ اثری از نمک روی آن باقی نماند.

بذور سالمی را که بدین طریق تهیه شده ، در داخل گونی یا کیسه‌هایی می‌ریزند، البته تمامی حجم کیسه را از بذر پر نمی‌نمایند. چون بذور در اثر جذب آب ازدیاد حجم پیدا می‌نمایند و ممکن است کیسه در اثر این عمل پاره شود. پس از اینکه بذور در داخل کیسه ریخته شده این کیسه یا گونی‌ها را در داخل ظرف یا حوض پر از آب می‌اندازند و بسته به درجه حرارت محیط آنرا بمدت 2 تا 3 روز در داخل آب قرار می‌دهند. تا این بذور آب کافی جذب نمایند. در این مدت روزی 2 تا 3 مرتبه به ظرف یا حوض، آب اضافه می‌کنند زیرا آب بوسیله جذب شدن توسط بذور کاهش می‌یابد و یا ممکن است از کنار و یا کف حوض نشت نماید. پس از گذشت این مدت بذور آب داده شده را از داخل آب بیرون می‌کشند و سپس در محیطی مناسب در داخل حیاط روی زمین، گونی، پارچه یا حصیری پهن می‌نمایند و بذور خیس شده را روی آن می‌ریزند. سپس روی آنرا با کیسه یا نمدی می‌پوشانند. این عمل ممکن است بسته به درجه حرارت محیط تا یک هفته نیز طول بکشد. پس از این مدت بذور جوانه‌دار شده و آماده جهت کاشت در خزانه می‌باشند. مدت لازم برای جوانه‌دار شده شدن بذر بسته به دمای محیط از 2 تا 8 روز متفاوت است. هر چه درجه حرارت بیشتر باشد مدتی که بذر می‌تواند جوانه‌دار شود کاهش می‌یابد.

حداقل درجه حرارت لازم برای جوانه‌درا شدن بذر 12 درجه سانتی‌گراد و حداکثر 25 درجه سانتی‌گراد است.

عملیات تهیه خزانه:

در نقاط مختلف کشور کشت برنج به دو روش نشایی و مستقیم انجام می‌شود.

در اکثر مناطق کشور کشت به روش نشایی انجام می‌گیرد. در استانهای گیلان و مازندران نیز کشت برنج به طریق نشایی انجام می‌شود. بعلت طیف گسترده علفهای هرز بخصوص در استان گیلان، کشت برنج به طریق مستقیم به هیچ وجه توصیه نمی‌گردد. بدین جهت همزمان و یا قبل از جوانه‌دار نمودن بذر اقدام به تهیه خزانه می‌نمایند.

خزانه برنج که در استان گیلان به آن «تمبیجار» می‌گویند‏، قطعه زمین کوچک و محصوری است که در داخل زمین اصلی یا در قطعه‌ای از زمین در خارج مزرعه اصلی تعبیه می‌گردد. زمینی که برای خزانه انتخاب می‌گردد باید در اواخر پاییز به عمق 15 تا 20 سانتی‌متر شخم زده شود و در اواخر زمستان قبل از شروع فصل کشت روی آن مقداری کود دامی کاملاً پوسیده بریزند، سپس آنرا کاملاً با خاک مخلوط نمایند.

پس از این عمل در خزانه آب ریخته و با ادوات کشاورزی از قبیل تیلر و یا گاوآهن‌هایی که بوسیله حیواناتی مانند گاو کشیده می‌شود. زمین را شخم می‌زنند و سنگ و کلوخ‌های موجود در سطح زمین را جمع‌آوری یا خورد می‌کنند.

سپس مقداری کود ازته (شکری) و مقداری کود فسفره (فسفات آمونیم) به زمین می‌دهند، پس از انجام این عمل بوسیله ماله یا وسایل دیگر که کاملاً صاف است سطح زمین را هموار و یکنواخت می‌نمایند، بعداً زمین را به عرض 5/2 تا 3 متر و به طول 5 تا 10 متر مرزبندی می‌نمایند. بدین ترتیب خزانه برنج آماده برای کاشت بذر جوانه‌دار شده می‌باشد. سه روز قبل از بذرپاسی می‌توان خاک را با سموم بوتاکلر و یا بنتیوکارپ برای کنترل سوروف سمپاشی نمود.

در این موقع باید سطح خزانه حداقل 3 سانتی‌متر آب داشته باشد. میزان مصرف این سموم به مقدار 4 تا 6 سانتی‌متر مکعب سم در 10 متر مربع خزانه می‌باشد.

یک روش دیگر که برای تهیه خزانه انجام می‌شود. لگدکوبی زمین پس از شخم است. این بدان دلیل است که اولاً: زمین سفت شود تا ریشه گیاه به عمق زیاد خاک نفوذ نکند و کندن آن برای انتقال به زمین اصلی راحت‌تر باشد.

ثانیاً: گیاه از مواد غذایی موجود در سطح خاک بهتر استفاده نماید.

تحقیق درمورد اکولوژی برنج 27 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

فصل اول

1-1- مقدمه

1-1-1- مبداء اولیه برنج:

نام برنج از زبان هندی گرفته شده است که به آن اریسی (Arisi) می‌گویند. در زبان انگلیسی به برنج Rice‌ گفته می‌شود که همان نام عمومی برنج است. در زبان فرانسه Riz و در استان گیلان به برنج (بج) (Bej) و به خوشه آن (ورزه) (Vorze) و به شلتوک آن جو می‌گویند.

کشت برنج که امروزه در تغذیه صدها میلیون انسان در سرتاسر جهان نقش مهمی را عهده‌دار است. در چین و هندوستان سابقه هفت هزار ساله دارد(7)، اما کشت برنج در ایران از 2000 سال پیش متداول بوده است. در زمان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان نیز در ایران برنج کشت می‌شده است. هم‌اکنون در استان‌های گیلان و مازندران از مناطق تولید برنج در کشور هستند(1).

اعتقاد بر این است که منشاءoryza sativa متداولترین گونه برنج، قاره آسیا است. 90درصد کل تولید برنج از آسیاست، از جمله کشورهایی مثل چین، هندوستان، ژاپن، کره، جنوب شرقی آسیا و جزایر مجاور اقیانوس آرام کشت می‌شود. در خارج از آسیا، کشورهایی مثل برزیل و ایالات متحده با تولید 5/0درصد از برنج مصرفی جهان، بیشترین مقدار تولید را دارند.

بیش از 70% برنج دنیا در مناطق گرمسیری مرطوب آسیا کشت می‌شود و تنها نقاط نسبتاً کوچکی از مناطق خشک به کشت آن اختصاص دارد. با این حال تولید برنج در بعضی نقاط نیمه‌خشک، به ویژه در کشورهایی که آب و هوای مدیترانه‌ای دارند، مانند ایالات متحده آمریکا (کالیفرنیا)، مصر، اسپانیا و ایتالیا بالنسبه حائز اهمیت می‌باشد، زیرا در این مناطق برنج گذشته از اهمیت اقتصادی که دارا می‌باشد، به لحاظ آنکه می‌توان در خاک‌های شور و نمکزده کشت شود، در روند اصلاحی این خاک نقش مهمی را ایفا می‌کند(7).

در مورد قدمت اهلی کردن برنج در مقایسه با گندم، نمی‌توان قاطعانه اظهارنظر کرد، لیکن شواهدی در دست است که برنج در 5000 سال پیش در چین به صورت دیم کاشته می‌شد و آنگاه بعد از گسترش و توسعه زراعت در دره‌ها و دلتاها، گونه‌هایی بوجود آمده که قادر به روئیدن در آبهای راکد شده‌اند(7).

گسترش و انتشار برنج به مناطق خشک و نیمه‌خشک، یعنی آسیای غربی و منطقه مدیترانه‌ در تاریخ‌های بعدی صورت گرفته و احتمالاً در زمان امپراتوری ایران بوده است که گیاه مزبور در بین‌النهرین کشت می‌شده و از آن پس وارد سوریه و ترکستان (ترکیه) شده است. بعد از حمله اسکندر به هندوستان، برنج وارد یونان شد و از آنجا توسط اعراب به کشورهای مصر، مراکش، اسپانیا و غرب آفریقا منتقل گردید(7).

جدول 1-1، سطح زیر کشت، عملکرد و تولید کشورهایی که بیش از 5 میلیون تن برنج در سال تولید می‌کنند را نشان می‌دهد. کلیه کشورها بجز چهار کشور چین، ژاپن، کره و ایالات متحده، بطور کامل و یا عمدتاً کشورهای گرمسیری هستند. چین و هند، هر دو برنج را در مناطق گرمسیری تولید می‌کنند. اگرچه بیشترین سطح زیر کشت برنج در هر دو کشور در رابطه با سیستم‌های رودخانه‌ای آنها در مناطق گرمسیری می‌باشد، متوسط عملکرد کشورهای گرمسیری اساساً کمتر از کشورهای معتدله است: بین 3/4-2 تن در هکتار است، اما قابلیت تولید برنج در در جنوب چین به طور متوسط 7/5 تن در هکتار در مقایسه با 6/5 تا 7/6 تن در هکتار در کشورهای معتدله است. متوسط قابلیت تولید برنج در کشورهای گرمسیری تولید کننده بالا در حال حاضر، 8/2 تن در هکتار است و در طی دهه گذشته، 36/0 درصد افزایش یافته است.

جدول 1-1: کشورهای عمده تولیدکننده برنج، سطح زیر کشت، عملکرد و تولید در سال 1991 در کشورهایی که بیش از 5 میلیون تن در سال تولید دارند.

کشور

سطح زیر کشت (میلیون در هکتار)

عملکرد (تن در هکتار)

تولید (میلیون تن)

چین

1/33

66/5

45/187

هند

2/42

63/2

94/110

اندونزی

19/10

35/4

32/44

بنگلادش

94/10

61/2

57/28

تایلند

10

2

04/20

ویتنام

29/6

09/3

43/19

میانمار

83/4

73/2

2/13

کره

88/1

69/6

58/12

ژاپن

05/2

86/5

12

فیلیپین

42/3

83/2

67/9

برزیل

14/4

29/2

5/9

آمریکا

11/1

3/6

7

2-1-1- اهمیت برنج:

اصطلاح «برنج خوردن» در بسیاری از زبان‌ها به منظور القاء فکر «غذا خوردن» یا بطورکلی «خوردن» بکار می‌رود. برنج محصول عمده گیاهان زراعی مهم کشورهای در حال پیشرفت است و قوت غالب بیش از یک سوم جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهد. این ماده غذایی به منزله نیمی از خوراک یک میلیارد و هشتصد میلیون نفر و نیز از ربع تا نیمی از چهارصد میلیون نفر دیگر است (7).

برنج از آن جهت در تغذیه انسان قرار می‌گیرد که دارای حدود 7/7% پروتئین، 2/75% مواد غیرازته، 4/0% چربی، 2/2% سلولز و 5/0% خاکستر می‌باشد. همچنین قابلیت هضم برنج به مراتب بیش از سیب‌زمینی، نان چاودار و گندم، شیر و سایر محصولات غذایی است. از نظر ارزش غذایی و میزان کالری تولیدی، برنج بر اکثر مواد غذایی مورد مصرف انسان، برتری دارد (7).

تغذیه مدام با دانه‌های برنج که دارای مقدار کمی ویتامین B1 است، در انسان ایجاد مرض بری‌بری می‌نماید. ضریب هضم مواد آلی بدون پوسته در حدود 92% و ضریب هضم پروتیئن آن در حدود 86% می‌باشد.

تحقیق/ برنج

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 34

عنوان طرح :

برنج

مقدمه :

برنج ، یکی دیگر از غلات بسیار مهم و ارزشمندی است که به مطالعه ی آن می پردازیم. دانه ی این گیاه ، علاوه بر اینکه یکی از مواد غذایی مردم سراسر جهان می باشد ، غذای اصلی بیش از 3/1 جمعیت جهان را که اغلب از نژاد زرد دنیا و درصد عمدهای از نژادهای سیاه و سفید مناطق گرم و مرطوب هستند تشکیل می دهیم.

برنج هر چند از نظر تجارت جهانی و سطح زیر کاشت قابل مقایسه با گندم نمی باشد ، لیکن از نظر موارد مصرف و تولید کل ، کاملا قابل مقایسه است. در جهان در سال 1991 حدود 233 میلیون هکتار زمین زیر کاشت گندم و 148 میلیون هکتار زیر کاشت برنج بوده است. در حالی که در همین سال تولید جهانی گندم حدود 550 میلیون تن و برنج 519 میلیون تن بوده است. این آمارنشان می دهد که عملکرد برنج به طور متوسط دو برابر عملکرد گندم است. تولید کنندگان برنج دنیا ، اغلب مصرف کنندگان عمده ی برنج نیز می باشند زیرا برنج خوار واقعی ، کمتر گندم می خورد. به همین خاطر تجارت این محصول قابل مقایسه با گندم نمی باشد.

منشأ و تاریخچه :

به طور کلـی برنج را ، آسیای جنوب شرقی میرانند هر چند که در مورد محّـل دقیق آن اختلاف نظر است منشأ اولیه برنج به احتمال قوی هند و منشأ ثانویه آن چین یا میانمار می باشد. برنج در این سه ناحیه و به طور کلی آسیای جنوب شرقی . سابقه ی کاشت بسیار طولانی دارد و انواع وحشی آن نیز در این نواحی به وفور دیده می شود .

برنج بعدها از آسیا به آفریقا ( نیجریه ، مصر ، مراکش ) واروپا ( اسپانیا ) را می یابد. ازاسپانیا به سایر کشورهای اروپائی به خصوص ایتالیا - که امروزه یکی از کشورهای مهم تولید کننده ی برنج این قاره می باشد - برده میشود. در سال 1685 برای اولین بار زراعت برنج در آمریکا معمول گردید و به سرعت بر سطح زیر کاشت و به خصوص راندمان تولید آن افزوده شد .

زراعت برنج در ایران سابقه ی طولانی داشته و به زمان هخامنشیان می رسد. امروزه برنج در بیش از 12 استان کشور کاشته می شود . هر چند 85 درصد برنج مورد مصرف از دو استان گیلان و مازندران تأمین می گردد.

مأموریـّـت :

راه اندازی و تأسیس یک مکان

برای ایجاد شغل و کسب کار

خویش خرمائی

کمک به اقتصاد جامعه

تأمین نیازهای جامعه و مردم

شکوفا کردن استعدادها و اطلاعات خود

استفادهی مردم در تمام ایّــام سال از گیاهان

مربوط بودن آن به رشته ی تحصیلی ما

خدمت به جامعه

رشد و گسترش اقتصاد کشور

ارزش غذائی و اهمّــیت اقتصادی برنج :

برنج جزء مواد غذائی انرژی زاست ، زیرا حدود 77-70 درصد آن را نشاسته تشکیل می دهد. مواد تشکیل دهنده ی دانه ی برنج در جدول (1-4

تحقیق درمورد اثر سطوح مختلف سبوس برنج فراوری شده با حرارت بر روی مصرف خوراک ، ترکیب 75 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 78

فصل اول :

کلیات تحقیق

2100

2050

2025

2000

1990

سال

45/1

42/1

39/1

28/1

1/1

کشور های توسعه یافته

74/9

55/8

06/7

92/4

2/4

کشور های در حال توسعه

87/2

30/2

64/1

9/0

6/0

آفریقا

73/1

71/1

68/1

44/1

-

شرق آسیا

33/4

81/3

13/3

16/2

-

آسیای شمالی

06/6

52/5

81/4

6/3

1/3

آسیا

20/11

97/9

45/8

21/6

3/5

جهان

1-1-مقدمه

نظر به افزایش جمعیت جهانی از سطح 72/5 میلیلارد (1995، FAO) به 11 میلیارد نفر در سال 2100 (نورس، 1992 و دمنی، 1984) میرسد استفاده بهینه از منابع غذایی موجود و فرآوردههای جانبی تولید شده در بخش کشاورزی در راستای تولید منابع غذایی انسانی امری ضروری به نظر میرسد. جدول 1-1 برآورد جمعیت با توجه به آمار بانک جهانی ( برحسب میلیارد نفر )

اقتباس از منبع 53 و 34

برنج سهم زیادی از محصولات غلات دنیا را به خود اختصاص میدهد. که علت آن مصرف زیاد و قابلیت سازگاری با شرایط آب و هوایی مختلف میباشد. بدلیل قابلیت رشد و کشت در انواع زمینهای کشاورزی، آن را تبدیل به مهمترین محصول غلات در دنیا کرده است(2).

(مایکلسون و داتل، 1991 ) برنج یک ماده غذایی پایه در کشور های در حال توسعه است و در سال 2000 برنج و فرآوردههای آن تأمین کننده انرژی 40% از مردم جهان بود به طوری که از گندم پیشی گرفته است( هانگ و لو، 1991 ). جمعیت زیادی در کشورهای در حال توسعه وجود دارد که با محدودیت در مصرف دانه غلات مواجه میباشند و این دلیل موجهی برای استفاده از دانه غلات در تغذیه انسان، و استفاده از غلات اضافی و پسماندههای آن در تغذیه دام میباشد. این در حالیست که حجم دور ریزی ضایعات کشاورزی در مزارع کشور قابل تأمل است. این مسئله زمانی اهمیت خود را نشان میدهد که بدانیم ضایعات و پسماندههای مزارع در دیگر کشورها منبع اصلی تأمین خوراک دام است و نیز به ایران وکشورهای مشابه صادر میگردد. سالانه میلیونها دلار ارز جهت واردات غلات از کشور خارج میشود و این روند هرساله سیر صعودی به خود میگیرد، بنابراین توسعه جیرههای بدون غلات یا با دانه غلات پایین به طوریکه سطح تولید حفظ شود، لازم به نظر میرسد. از طرفی، در دنیا، مصرف سرانه شیر درجهان به عنوان یکی از شاخصهای توسعه یافتگی محسوب میشود و هر کشوری که از سرانه مصرفی بالاتری برخوردار باشد در مباحث توسعه از رتبه بالاتری برخوردار میگردد. تولید سرانه شیر در جهان در حالی به عدد 100 کیلوگرم رسیده است که تولید شیر ایران با شش کیلوگرم افزایش از شاخص میانگین جهانی بالا زده است.

در حال حاضراز مجموع شش میلیون تن شیرتولید داخلی 17 ‬درصد متعلق به گوسفندو بز، 80 درصدشیرگاو و مابقی شیرگاومیش است. براساس آمارهای موجود، تراکم متوسط تولید شیر کشور به حدود 8/3 تن در هر کیلومترمربع رسیده ‌است که نزدیک به 40 ‬درصد شیر تولیدی از مجرای صنعتی و باقیآن به شکل سنتی فرآوری و عرضه می‌شود. شیرکاملترین غذایی است که میتواند مورد استفاده انسان قرار گیرد، به همین منظور یکی از فعالیتهای اساسی دامداری در دنیا پرورش دامهای شیری است. این ماده غذایی از یک ترکیب پیچیده تشکیل شده که شامل چربی، پروتئین، قند لاکتوز، عناصر معدنی، ویتامینها، آنزیمها و آب میباشد و فرآوردههای شیری بهترین منابع تأمین کلسیم بدن انسان هستند. شیر، دارای کلیه اسیدآمینههاى ضرورى است. قند شیر، لاکتوز نام دارد و شیرینى آن 30 بار از قند و نیشکر کمتر است. لاکتوز چاق کننده نیست و مصرف آن براى بیماران مبتلا به دیابت مضر نمىباشد. چربى شیر نیز بسیار سهل الهضم و انرژىزا است. انرژىزایى حاصل از چربى شیر تقریباً دو برابر مواد قندى و یا پروتئینى است، املاح معدنى در شیر که به شکل محلول و یا ترکیب با مواد پروتئینى است، کمتر از یک درصد میباشد و مهمترین آنها شامل: کلسیم، پتاسیم، فسفر، سدیم و مقدار بسیار کمى آهن و مقادیر جزئى مس و روى است که نقش اساسى در ساخت آنزیمها و هورمونهاى بدن دارند. مصرف شیر وفرآوردههای مختلف آن به ویژه فرآوردههای تخمیری، منجر به افزایش طول عمر، افزایش بازده جسمی وفکری، کاهش بیماریهای عفونی، کاهش بیماریهای استخوانی ورشد مطلوب کودکان ونوجوانان میشود. تحقیقات نشان داده است شیر در افراد مبتلا به زخم معده بهترین و مفیدترین ماده خوراکیاست. پژوهشگران میگویند: در شیر نوعی باکتریهای مفید وجود دارد که باکتریهای عامل ایجاد زخم معده را از بین میبرد. شیر به ویژه با داشتن باکتری لاکتوباسیل در کنار آنتیبیوتیکها بهترین مواد غذایی برای معالجه معدههایی با زخمهای پیشرفته است. تولید شیر با صرف هزینه کمتر به عنوان یک فاکتور مهم اقتصادی در راستای رقابت در بازار تولید محسوب میگردد، از طرفی بخش اعظم کاهش هزینه از طریق تغذیه میسر خواهد شد. در بیشتر کشورها به لحاظ ارزش بالاى غذایى

تحقیق درمورد آفات و بیماریهای برنج

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

آفات و بیماریهای برنج

کرم ساقه خوار برنج chilo suppressalis walker

کرم ساقه خوار برنج حشره‌ای است که اولین بار در سال 1863 در دنیا شناخته شده این پروانه در ایران نیز اولین بار در شهریور ماه 1351 در مزارع تنکابن و رامسر طغیان کرد و در مدت کوتاهی با افزایش جمعیت و طغیان خود و ایجاد خسارت اقتصادی شدید، نظر همگان را جلب نمود.

مناطق انتشار: برای اولین بار در سال 1906 از این حشره بعنوان یکی از خطرناکترین آفات برنج در دنیا نام برده شد و مدتهای بسیار زیادی است که حدود 35 کشور، کشاورزان در مزارع خود خسارت از این آفت می‌بینند.

این آفت در کشورهایی از قبیل: ژاپن، تایوان، استرالیا، برمه، بنگلادش، چین، هند، ایتالیا، کره، مالزی، نپال، فیلین، اسپانیا، تایلند، مصر، سری‌لانکا ویتنام، کامبوج، پرتغال و جزایر هاوائی شیوع دارد. به طوری که شالیکاران بعضی از کشورهای آسیایی نظیر ژاپن و تایوان این حشره را در ردیف مهمترین آفات محصول برنج مناطق خود می‌دانند.

مرفولوژی (شکل شناسی):

پروانه‌های ماده به رنگ زرد روشن و یا متمایل به قهوه‌ای و پروانه‌های نر، تقریباً خاکستری هستند. در هر دو جنس رنگ بالهای عقبی سفید بوده و روی بالهای جلویی چند لکه نقره فام وجود دارد. طول بدن از 10 تا 13 میلی‌متر متغیر بوده و عرض پروانه‌های نر با بالهای باز 20 تا 23 میلی‌متر و پروانه‌های ماده تا 30 میلی‌متر می‌رسد.

تخم‌های تازه گذارده شده سفید متمایل به زرد بوده که به مرور به خاکستری و سپس تیره تغییر رنگ می‌دهند. تخم‌ها در امتداد رگبرگهای گذارده می‌شود.

لارو: بدن لاروها به رنگ قهوه‌ای متمایل به خاکستری بوده و در لاروهای مسن کپسول سر دارای رنگ قهوه‌ای تیره می‌باشد و در سایر سنین زرد متمایل به قهوه‌ای است. در پشت لارو پنج نوار طولی قهوه‌ای رنگ وجود دارد. عموماً طول لاروهای کامل 26 میلی‌متر و عرض آنها 7/2 میلی‌متر است.

شفیره: طول شفیره 12 تا 15 میلی‌متر و قطر آن 5/2 تا 5/3 میلی‌متر بوده و رنگ آن از قهوه‌ای روشن به قهوه‌ای تیره تبدیل می‌شود.

یک سوم انتهای شفیره بطرف پشت خمیده است و دو زایده قلاب مانند نیز در انتهای بدن شفیره مشاهده می‌شود.

زیست شناسی و طرز خسارت:

کرم ساقه‌خوار که به ساقه برنج حمله می‌کند، در زمستان بصورت لارو کامل در داخل ساقه‌های خشک برنج و یا علف‌های هرز اطراف مزارع به سر می‌برد در اوایل اردیبهشت هنگامیکه درجه حرارت حداقل 10 درجه سانتیگراد باشد متغیره‌ها در داخل ساقه‌های باقی مانده برنج سال قبل و یا علفهای هرز مزرعه در اطراف سوراخهای ایجاد شده توسط لاروها تشکیل می‌گردد مدت شفیرگی بسته به درجه حرارت محیط متفاوت بوده و بین 6 تا 12 روز متغیر است.

بطور متوسط حدود 10 روز بعد، یعنی حدود بیستم اردیبهشت. اولین پروانه‌ها ظاهر می‌شوند و در اواسط خرداد به حداکثر مقدار خود می‌رسند. این پروانه‌ها شب پرواز بوده و بیشترین میزان فعالیت آنها در ساعت 9 شب است.

پروانه‌های نر و ماده 24 ساعت پس از خروج جفتگیری می‌نمایند و تخمهای خود را بصورت دسته‌های 3 تا 250 عددی روی ساقه یا قسمت رویی یا زیرین برگهای فوقانی، برگهای پائینی و یا زمینهای اصلی می‌گذارند.

عمر پروانه‌ها حداکثر یک هفته می‌باشد و در این مدت به طور متوسط 230 عدد تخم توسط هر پروانه گذارده می‌شود تفریخ تخمها درجه حرارت حداقل 10 تا 12 درجه سانتی‌گراد بمدت 5 تا 11 روز، بسته به درجه حرارت محیط انجام می‌گیرد.

لاروها پس از تفریخ در ابتدا مختصری از پارانشیم برگ تغذیه نموده و سپس از محل غلاف با ایجاد سوراخ، وارد ساقه می‌شوند و با تغذیه از درون ساقه باعث خشکیدگی جوانه‌های مرکزی برنج می‌گردد و به تدریج که لاروها رشد می‌نمایند، ساقه‌های اطراف را نیز آلوده می‌نمایند.

لاروهای کامل قبل از تبدیل شدن به حالت شفیره، برای خروج پروانه از ساقه، سوراخ بزرگی در آن ایجاد می‌نمایند. لاروها پس از 21 تا 37 روز تبدیل به متغیره شده و هفت روز بعد پروانه‌های نسل دوم از آن خارج می‌گردد که این موقع حدود اواسط تیرماه است.

کرم ساقه‌خوار در سال 2 تا 3 نسل دارد. موقع ظهور این نسل به شرح زیر است:

نسل اول: از بیستم اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه ظاهر می‌شود (زمان نشاء‌کاری)

نسل دوم: از اواسط تیرماه شروع و در اواخر تیر تا اوایل مرداد ماه به حداکثر می‌رسد (زمان خوشه دادن)

نسل سوم: این نسل اغلب در هنگام برداشت برنج ظهور می‌نماید.

نسل دوم و حتی نسل سوم در ارقام ویروس برنج که همزمان با خوشه کردن و گل دادن برنج است، پدید می‌آید که در این صورت باعث عدم تشکیل خوشه شده و در نتیجه خوشه‌ها (پانیکول‌ها) خشک می‌شوند. در این صورت پانیکول‌های برنج به رنگ سفید در می‌آیند که این حالت را white heads می‌گویند.

اگر حمله آفت دیرتر اتفاق افتد، یعنی در مرحله شروع تشکیل دانه بوده و منجر به سفید شدن پانیکول‌ها نگردد، در این صورت باعث لاغری دانه‌ها گردیده و این نوع برنج‌ها در هنگام برنجکوبی شکسته شده و از کیفیت محصول بدست آمده کاسته می‌شود.

نسل‌های اول آفت نیز به نشاء‌های برنج حمله نموده و باعث خشکیدگی برگهای میانی نشاء‌ها در مراحل اولیه رشد برنج می‌گردد.