لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 11
بررسی عوامل ضربه به سر
بررسی میانگین زمان سپری شده در بیماران دچار ضربه سر از
زمان حادثه تا انتقال بیمار به بیمارستان
چکیده:
سوانح و حوادث از علل مهم مرگ و میر در جوامع امروزی بوده و تقریبًا در نیمی از موارد مرگ و میر به دنبال تروما ، ضربه به سر دخیل می باشد . در درمان بیماران دچار ضربه به سر زمان سپری شده از زمان حادثه تا شروع اقدامات در پیش آگهی مصدومین نقش مهمی دارد . این مطالعه با هدف تعیین میانگین زمان سپری شده در بیماران دچار ضربه سر از زمان حادثه تا انتقال بیمار به ب یمارستان مباشر کاشانی همدان و شروع اقدامات تشخیصی و درمانی در ماههای تیر و مرداد سال ١٣٧٩ انجام شد.این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است وبرای تمام بیماران بستری شده طی مدت مذکور اطلاعات از طریق مصاحبه با همراهان ، خود بیمار ، پرسنل فوریتهای پزشکی وبررسی برگه های اعزام جمع آوری شده است . در این مطالعه تعداد ١٤٠ بیمار با ترومای سر مورد بررسی قرار گرفت.
١٠١ دقیقه، در بیماران اعزامی /٢±٩٢/ میانگین زمان انتقال بدست آمده در بیماران غیر اعزامی ٣
١٣٩ دقیقه بو د میانگین زمان از بدو ورود بیمار تا شروع اقدامات ±٩٨/ ٢٢١ دقیقه و در مجموع بیماران ٧ ±١٠٥/١ ١٥٠ دقیقه بوده است .شایعترین علل تاخیر در /٦±١٢٠/ ٧٦ دقیقه و تا انجام سی تی اسکن مغزی ١ /٨±٦١/ درمانی ١ انتقال بیماران ، دوری راه و نبودن وسیله نقلیه بوده است . بیشترین علت تاخیر در انجام سی تی اسکن مغزی ، تاخیر در فرستادن بیمار جهت انجام سی تی اسکن توسط پرسنل بوده است.میانگین زمان انتقال مصدومین ضربه مغزی در منطقة همدان خصوصا " بیماران اعزام شده از سایر شهرستانها طولانی تر از استانداردهای جهانی است ورفع این معضل مستلزم اقدامات پرسنل بخش های اورژانس و درمانی ونیزسایر بخش های توسعه چون راهنمایی و رانندگی ، وزارت راه ، . . . می باشد
شرح بیماری
آسیب به سر عبارت است از ضربه به سر، همراه با یا بدون از دست دادن هوشیاری یا سایر علایم قابل مشاهده. بسته به ماهیت ضربه، زخمهای سر ممکن است باز یا بسته باشند. علایم شایع
به گستردگی صدمه بستگی دارند. توجه داشته باشید که بودن یا نبودن تورم در محل وارد آمدن ضربه ربطی به جدی بودن آسیب ندارد. علایم شامل هر کدام یا تمام موارد زیر هستند:
خواب آلودگی یا گیجی
استفراغ یا تهوع
تاری دید
منگی
اشکال در صحبت کردن
ضعف عضلانی
هماندازه نبودن مردمکها
از دست هوشیاری بهطور موقتی یا برای مدت طولانی
فراموشی
تحریکپذیری
سردرد
خونریزی از پوست سر در صورتی که زخم شده باشد.
علل
وارد آمدن ضربه به سر. بدترین آسیبها معمولاً در اثر تصادفات رخ میدهند. عوامل افزایش دهنده خطر
مصرف الکل
ورزشهای خطرناک، مثل بوکس
اختلالات صرعی و تشنجی
سوار شدن بر دوچرخه و موتور سیکلت بدون کلاه ایمنی
پیشگیری
قبل از رانندگی از داروهای روان گردان استفاده نکنید. از مصرف الکل جداً پرهیز کنید.
به هنگام دوچرخه سواری یا حرکت با موتور سیکلت از کلاه ایمنی استفاده کنید.
همیشه به هنگام سوارشدن در خودرو از کمربند ایمنی استفاده نمایید. شیرخواران و کودکان کم سن و سال را نیز در صندلیهای عقب قرار داده، با کمربند ایمنی مخصوص از آنها مراقبت نمایید.
عواقب مورد انتظار
با شناسایی زودهنگام علایم خطر و درمان معمولاً قابل معالجه است. عوارض ضربه به سر ممکن است جان بیمار را به خطر اندازند یا باعث معلولیت دایمی شوند.
عوارض احتمالی
خونریزی در داخل جمجمه و خارج از مغز ( خونریزی و هماتوم زیرسخت شامه )
خونریزی به داخل مغز
درمان
اصول کلی
بستری کردن برای زیر نظر گرفتن بیمار، در صورتی که علایم شدید باشند.
اقدامات تشخیصی عبارتند از: آزمایش خون و مایع نخاع، عکسبرداری ساده از جمجمه و گردن با اشعه ایکس، و سی تی اسکن از سر.
تعیین گستردگی آسیب تنها با معاینه و مشاهده دقیق امکانپذیر است. امکان دارد پس از معاینه و بررسی فرد توسط پزشک، وی به خانه فرستاده شود، اما باید یک فرد قابل اطمینان در کنار او بماند و مراقب بروز علایم جدی باشد. بیست و چهار ساعت اول پس از ضربه از نظر بروز علایم و عوارض جدی بسیار مهم است، اگرچه این گونه علایم و عوارض ممکن است دیرتر (تا 6 ماه پس از آسیب) نیز ظاهر شوند.
اگر شما مراقبت از فرد را به عهده دارید، او را تا 24 ساعت هر 2 ساعت یا طبق آنچه توصیه شده است بیدار کنید. اگر فرد بیدار نشد، فوراً پزشک را خبر کنید. در صورت بروز علایم زیر نیز پزشک را در جریان بگذارید:
استفراغ
ناتوانی از حرکت دادن دست یا پا در یک طرف به خوبی طرف دیگر
سفتی گردن
هماندازه یا هم شکل نبودن مردمک ها
تشنج
بیقراری قابل توجه
سردرد شدید که تا بیش از 4 ساعت پس از آسیب ادامه یابد.
گیجی یا عدم آگاهی نسبت به زمان، محیط اطراف، یا افراد
داروها
تا زمانی که تشخیص قطعی نشده باشد نباید هیچگونه دارویی به فرد، از قبیل استامینوفن یا آسپیرین داد. فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بیمار باید تا زمانی که خطر رفع نشده باشد در رختخواب به استراحت بپردازد. رژیم غذایی
رژیم غذایی فقط شامل مایعات تا زمانی که خطر رفع شود. درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علایم آسیب سر را دارید یا در یک نفر دیگر این علایم را مشاهده کردهاید.
اگر پس از واردکردن ضربه، شما شاهد بروز هر کدام از علایمی که در قسمت اصول کلی درمان ذکر شده بودید.
کاهش بینائی به عنوان یکی از عوارض جدی ضربه سر گزارش شده است ، اختلاف عقیده فراوان در مورد نحوه درمان آن وجود دارد. در این بررسی، نتایج جراحی دکمپرسیون عصب
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 14
بررسی علم ژنتیک از تولد تاکنون
علم زیست شناسی، هرچند به صورت توصیفی از قدیمترین علومی بوده که بشر به آن توجه داشته است؛ اما از حدود یک قرن پیش این علم وارد مرحله جدیدی شد که بعدا آن را ژنتیک نامیدهاند و این امر انقلابی در علم زیست شناسی به وجود آورد. در قرن هجدهم، عدهای از پژوهشگران بر آن شدند که نحوه انتقال صفات ارثی را از نسلی به نسل دیگر بررسی کنند ولی به 2 دلیل مهم که یکی عدم انتخاب صفات مناسب و دیگری نداشتن اطلاعات کافی در زمینه ریاضیات بود، به نتیجهای نرسیدند. اولین کسی که توانست قوانین حاکم بر انتقال صفات ارثی را شناسایی کند، کشیشی اتریشی به نام گریگور مندل بود که در سال 1865 این قوانین را که حاصل آزمایشاتش روی گیاه نخود فرنگی بود، ارائه کرد. اما متاسفانه جامعه علمی آن دوران به دیدگاهها و کشفیات او اهمیت چندانی نداد و نتایج کارهای مندل به دست فراموشی سپرده شد. در سال 1900 میلادی کشف مجدد قوانین ارائه شده از سوی مندل، توسط «درویس»، «شرماک» و «کورنز» باعث شد که نظریات او مورد توجه و قبول قرار گرفته و مندل به عنوان پدر علم ژنتیک شناخته شود. در سال 1953با کشف ساختمان جایگاه ژنها (DNA) از سوی جیمز واتسن و فرانسیس کریک، رشتهای جدید در علم زیست شناسی به وجود آمد که زیست شناسی ملکولی نام گرفت.
با حدود گذشت یک قرن از کشفیات مندل در خلال سالهای 1971 و 1973 در رشته زیست شناسی ملکولی و ژنتیک که اولی به بررسی ساختمان و مکانیسم عمل ژنها و دومی به بررسی بیماریهای ژنتیک و پیدا کردن درمانی برای آنها میپرداخت، ادغام شدند و رشتهای به نام «مهندسی ژنتیک» را به وجود آوردند که طی اندک زمانی توانست رشتههای مختلفی اعم از پزشکی، صنعت و کشاورزی را تحت الشعاع خود قرار دهد. پایه اصلی این رشته بر این اصل استوار است که با انتقال ژنی به درون ذخیره ژنی یک ارگانیسم، آن ارگانیسم را وادار می کند - که در شرایط محیطی مناسب برای بیان آن ژن - به دستورات آن ژن که میتواند بروز یک صنعت یا ساختار شدن یک ماده بیوشیمیایی و... باشد، عمل کند. امروزه مهندسی ژنتیک خدمات شایان ذکری را به بشر ارائه کرده که در تصویر دیروز او نمیگنجیده و امری محال محسوب میشد! از برجستهترین خدمات این علم در حال حاضر میتوان موارد زیر را برشمرد: اصلاح نژادی حیوانات و نباتات که باعث بالا رفتن سطح کیفیت و کمیت فرآورده های غذایی استحصال شده از آنان گردیده است. تهیه داروها و هورمون ها با درجه خلوص بالا و صرف هزینه های پایین درمان بیماری های ژنتیکی با ایجاد تغییرات در سلول تخم که از جدیدترین دستاوردهای مهندسی ژنتیک محسوب می شود و بسیار محدود است . پیش بینی محدود بیماری ها در فرزندان آینده یک زوج که از این طریق به زوجهای جوانی که می خواهند با یکدیگر ازدواج کنند. خدمات مشاوره ژنتیک می دهند و آنها را از وضعیت جسمانی فرزندان آینده شان مطلع می سازند. اما اگر بخواهیم دورنمای مهندسی ژنتیک را ترسیم کنیم ، تمامی موارد زیر قابل تصورند: اعضای بدن انسان از قلب گرفته تا چشم و دست و پا به صورت مجزا از طریق مهندسی ژنتیک تولید میشوند و بانکهای اعضای بدن به نیازمندان پیوند عضو، عضو جدید عرضه می کنند و هر فرد می تواند عضوی که دقیقا مشابهت ژنتیکی با خودش را دارد، خریداری کند و از این طریق مشکل دفع پیوند که به دلیل شباهت نداشتن رموز ژنتیکی، فرد دهنده و گیرنده عضو ناشی میشود، مرتفع خواهد شد. در نتیجه آمار مرگ و میر انسان نیز پایین خواهد آمد. تمامی بیماریهای ژنتیکی حتی در دوره جنینی نیز قابل درمان خواهد بود. از جهشهای متوالی عوامل بیماریزا که عامل اصلی فناناپذیر بودنشان است ، جلوگیری به عمل می آید و درصد بالایی از بیماری های شناخته شده ریشه کن خواهد شد. کارتهای شناسایی افراد ژنتیکی خواهد شد که برای هر دو فردی روی کره زمین (بجز 2قلوهای همسان و کلونها) متفاوت خواهد بود و دقیقا هویت هر فرد را تعیین می کنند. مجرمان با گذاشتن کوچکترین اثر بیولوژیکی از خود مثل یک تار مو بسرعت شناسایی خواهند شد. میتوان سرعت رشد موجودات مختلف را افزایش داد که خود این امر مزایای بسیاری را فراهم میآورد که از آن جمله میتوان به پرورش سریع حیواناتی همچون گاو و گوسفند اشاره کرد که میتوانند نیازهای غذایی یک جامعه را تا حد زیادی مرتفع کنند.
به نظر میرسد ژنتیک بخش بسیار عظیمی از آینده را به خود اختصاص خواهد داد و شاید یکه تاز زمان باشد. البته برای این علم جنجال برانگیز پایانی نمیتوان متصور شد. تمامی مواردی که در بالا ذکر شد، از لحاظ نظری امکانپذیر است؛ ولی نیاز به تحقیق، مطالعات و آزمایشات فراوان دارد که بشر بتواند به آنها دست یابد و چون مسلط بودن بر این علم نیاز به پشتوانه قوی علومی همچون بیولوژی سلولی ملکولی، بیوشیمی، فیزیولوژی و آمار و احتمالات دارد، باید زحمات فراوانی برای دستیابی به ویژگیهای این رشته از علم متحمل شد. در آخر ذکر این نکته نیز مهم است که باید قوانین بین المللی سخت و محکمی برای این رشته علمی تبیین کرد تا از انجام آزمایشاتی با نتایج اسفبار که این رشته امکان آن را فراهم می سازد، جلوگیری کرد؛ زیرا آنچه مسلم است این که ژنتیک در حالی که علم بسیار مفیدی برای انسان است ، می تواند در صورت استفاده های غیرمنطقی از آن نسل بشریت را گرفتار عواقب وحشتناکی کند و باعث انقراض او گردد.
ارتباط ژنتیک با سایر علوم
ژنتیک علمی است جدید و تقریبا از اوایل سالهای 1900 میلادی با ظهور علوم سیتولوژی و سیتوژنتیک جنبه علمیتر به خود گرفته است. علم سیتولوژی با ژنتیک قرابت نزدیکی دارد و به کمک این علم میتوان مورفولوژی ، فیزیولوژی و
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 10
بررسی سقط جنین : انواع سقط جنین ، اهمیت ، خطرات ، نگاه اجتماعی و .. ( مرجع کامل اطلاعات )
چرا سقط جنین اهمیت دارد؟
حاملگی موفق به بارداری اطلاق می شود که طی آن جنین رشد و تکامل خود را پیدا کرده و ضمن حفظ سلامت مادر منجر به تولد نوزادی سالم شود.
در خلال حاملگی ، سه ماهه اول ، دوم و سوم هر کدام خصوصیات مهم و خاص خود را دارا هستند . هر مرحله دارای عوامل خاص برای مادر و جنین است که می تواند تهدید کننده سلامت آنها باشد.
سقط جنین شایعترین عارضه حاملگی در سه ماهه اول حاملگی می باشد که موجب استرس روحی شدید در زوجهای مشتاق فرزند می شود.۷۰-۸۰% حاملگی ها به مرحله حیات نمی رسد و براورد می شود ۵۰% بارداری ها قبل از تاخیر در اولین قاعدگی دفع می شوند.
حدود ۲۰-۱۵% بارداری های شناخته شده به سقط جنین منتهی می شوند.سقط جنین یعنی به مقصد نرسیدن حاملگی و در واقع یکی از فوریتهای زنان و مامایی می باشد.
عوارض جدی سقط جنین شامل خونریزی ، عفونت ، شوک باکتریال( شوکی که در اثر عفونت ایجاد می شود) می باشند. همچنین خطر مرگ و میر مادر به دنبال سقط جنین وجود دارد .
در بیمارانی که سابقه یک بار سقط جنین داشته اند احتمال سقط جنین در حاملگی بعدی انها حدود ۲۰% است.
پیامدهای سقط جنین برای یک زن چیست؟
به دلیل اینکه در اکثر موارد سقط جنین به هر شکل همراه با خونریزی می باشد ادامه خونریزی به دنبال سقط جنین و یا خونریزی در طی آن می تواند برای سلامت مادر زیان بار بوده و منجر به کمخونی و مشکلات جسمی و روحی حتی به مرگ مادر منجر شود.
بروز عفونت و زخمهای عفونی در خارج و داخل رحم به دلیل دستکاری های انجام شده در حین ختم حاملگی می تواند منجر به عفونت لوله و چسبندگی داخل رحمی و عقیمی دائم زن شود.
زنانی که دچار سقط می شوند گرفتار واکنش سوگواری فوق العاده شدیدی می شوند. مهمترین پاسخ با احساس گناه مشخص می شود . کاملا” منطقی است که اگر فرض کنیم این ناراحتی عاطفی با از دست دادن بارداری های مکرر پیچیده تر خواهد شد.
پدیده سقط جنین چگونه اتفاق می افتد؟
بیش از ۸۰% سقط ها در سه ماهه اول حاملگی رخ می دهد و پس از آن این میزان به سرعت کاهش می یابد. علت بروز سقط جنین همیشه مشخص نیست ولی در ماههای اول حاملگی تقریبا” در همه موارد مرگ جنین ، قبل از سقط جنین صورت می گیرد. به این دلیل بررسی علل سقط جنین شامل تعیین علت مرگ جنین در صورت امکان می باشد.
عوامل ایجاد کننده سقط جنین در زنان به دو دسته عمده تقسیم می شود که عبارتند از :
۱. عوامل جنینی شامل :
الف- نمو غیر طبیعی تخم که در ۴۰% موارد اختلال رشد منجر به سقط جنین خود به خود می شود. ب- ناهنجاریهای ارثی و ژنتیکی جنین: آمار به دست آمده نشان میدهد حدود ۲۰-۱۵% حاملگی ها منجر به سقط جنین می شود که ۶۰-۵۰% موارد سقط جنین به دلیل ناهنجاری های ارثی و ژنتیکی جنین می باشند.
۲.عوامل مربوط به مادر :
الف- بیماریهای عفونی مادر: عفونتهای مادری به ویژه سرخچه ، تب مالت و عفونتهای مقاربتی می تواند منجر به سقط جنین شود. ب- بیماری های مزمن ناتوان کننده در مادر: بیماری هایی نظیر سل ، سرطان ، افزایش فشار خون ، بیماری کلیوی می تواند منجر به مرگ جنین و سقط جنین شود.ج - بیماریهای غدد: بیماری های غدد نظیر کم کاری تیروئید ، دیابت قندی می تواند منجر به سقط جنین شود.د- مصرف دارو و عوامل محیطی: مصرف سیگار ، الکل ، داروهای ضد بارداری و سموم محیطی نظیر سرب ، آرسنیک در مادر می تواند منجر به سقط جنین شود.ه - عدم پذیرش ایمنی بدن: جنین از لحاظ ژنتیک یک عامل خارجی برای مادر است و بدن مادر بر علیه آن آنتی بادی ساخته و جنین را دفع می نماید. در یک بارداری طبیعی جفت آنتی بادی های متوقف کننده می سازد که مانع دفع جنین می شود
و - ناهنجاری های رحمی: در بعضی زنان نقص تکاملی رحم در دوران جنینی منجر به ایجاد رحم دو شاخ یا یک شاخ و یا انواع ناهنجاری های شکلی رحم می شود که این نقایص می تواند منجر به سقط جنین شود همچنین وجود فیبروم یا چسبندگی رحم نیز می تواند باعث سقط جنین در زن باردار شود.
ز - نارسایی دهانه رحم: باز بودن بیش از حد دهانه رحم به دلیل مادرزادی یا کشش بیش از حد در باز کردن آن در هنگام سقط یا زایمان قبلی منجر به نارسایی و ضعف دهانه رحم شده و می تواند ایجاد سقط خود به خودی نماید. سقط در این موارد معمولا” پس از سه ماهه اول حاملگی اتفاق می افتد .
خطر سقط جنین با تعداد زایمانها و نیز سن مادر زیاد می شود به طوریکه مطالعات انجام شده نشان می دهد که سقط جنین در زنان باردار زیر ۲۰ سال و بالای ۴۰ سال بیشتر است . همچنین در پدران خیلی جوان یا پیر نیز افزایش سقط جنین مشاهده شده
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 15
عنوان مقاله:
بررسی ادرار
مرجع:
کتاب خلاصة الحکمة صفحات 640 - 651
تألیف محمد حسین عقیلی خراسانی
تصحیح آقای اسماعیل ناظم
انتشارات اسماعیلیان
85
تهیه و تنظیم:
دکتر فاطمه نجاتبخش
« بنام خدا »
یکی از مواردی که تا حد زیادی میتواند به تشخیص بیماریها کمک کند، ادرار یا همان بول است.
بول در طب سنتی اسامی دیگری نیز دارد که یکی از آن تفسره است زیرا تفسیر کننده حالتهای بدن است و دلیل نیز نامیده میشود زیرا حالتهای بیمار را به پزشک نشان میدهد تا بتواند در مورد معالجه تصمیم بگیرد.
قاروره ظرفی شیشهای است که ادرار را در آن جمع میکنند و عملاً و بصورت مجازی ادرار را، قاروره هم مینامند.
در بدن چهار هضم وجود دارد که عبارتند از:
1 – هضم اول: معدی 2 – هضم دوم: کبدی 3 – هضم سوم: عروقی 4 – هضم چهارم: بافتی
که ادرار در واقع مواد زائد ناشی از هضمهای دوم تا چهارم است که تا وقتی که از مجرای آلت دفع نشده نام ادرار بخود نمیگیرد، وقتی از آن خارج شد نام ادرار یا بول میگیرد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 7
بررسی تأثیر تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست بر دامنه حرکتی و خشکی صبحگاهی مفصل زانو در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو
کمال صالحی*، سعید حمیدی زاده**1، دکتر عیسی محمدی***، دکتر گیتی ترکمان†، سید محسن حسینی††
*کارشناس ارشد پرستاری داخلی و جراحی- دانشگاه آزاد اسلامی مهاباد، **کارشناس ارشد پرستاری دانشکده بروجن- دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، ***استادیار گروه پرستاری- دانشگاه تربیت مدرس، †استادیار گروه فیزیوتراپی - دانشگاه تربیت مدرس، ††مربی گروه پرستاری- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد.
تاریخ دریافت:30 /4/85 تاریخ تأیید: 21/12/85
مقدمه:
استئوآرتریت شایع ترین بیماری مفصلی در انسانها به شمار میرود (1،2) کــــه در90-60 درصــد
افراد بالای 65 سال ایجاد می شود و در اکثر جوامع شایع ترین علت ناتوانی مزمن می باشد (3). در آمریکا حدود یکصد هزار نفر به علت استئوآرتریت زانو یا ران بدون کمک قادر به رفت و آمد بین رختخواب و دستشوئی نیستند (4). خشکی صبحگاهی و کاهش دامنه حرکتی مفصل از مشخصات مهم این بیماری می باشد (5). هیچ داروئی یافت نشده است که باعث جلوگیری، تأخیر بیماری یا برگشت تغییرات پاتولوژیک ناشی از استئوآرتریت در انسان شود (6). با این حال استئوآرتریت که شایع ترین وضعیت محدود کننده فعالیت در بین افراد مسن است، نسبت به تعداد زیادی از بیماریها که جدی تر تلقی می شوند مانند سرطان یا سکته مغزی، می توان آن را مسئول موارد بیشتری از ناتوانی کامل در افراد مسن در نظر گرفت (7).
شکیبی در سال 2004 با بررسی 200 بیمار مبتلا به استئوآرتریت در کرمان به این نتیجه رسید که شاخص توده بدنی بالا، سن بالا و زندگی در روستا، عوامل مؤثر بر ناتوانی در این بیماران می باشد (8).
در سالهای اخیر علاقه و گرایش به سمت درمانهای غیر داروئی بیشتر از درمانهای داروئی بوده و روز به روز بر آمار داوطلبین استفاده از این روشها نیز افزوده می شود (9). تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست یکی از روشهای درمانی غیر دارویی می باشد که قدمت و ریشه استفاده ازآن به یونان باستان و روم قدیم بر می گردد. اولین تحریک الکتریکی ثبت شده به 46 سال بعد از میلاد مسیح بر می گردد زمانی که یک پزشک ایتالیائی، اهل روم، به نام اسکری بوینرس لارگوس با گذاشتن ماهی های الکتریکی روی مفاصل به درمان بیماری نقرس پرداخت. مکانیسم اصلی اثر TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) هنوز بطور کامل مشخص نیست ولی از جمله مکانیسم هایی که اکثر صاحبنظران بر آنها اتفاق نظر دارند این است که این جریان الکتریکی ریشه های اعصاب آوران زیادی را فعال میکند که به تحریک
اعصاب مهاری شاخ خلفی یا رهایی آندورفین یا هر دو منجر می شود (10).
در سال 2003 Gaines تأثیر تحریک الکتریکی را بر توانایی عضله چهار سر ران در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو بررسی کرد و نشان داد که تحریک الکتریکی باعث افزایش قدرت و توان این عضله شده بدون اینکه بر درد آنها تأثیری داشته باشد (11). همچنین بکارگیری TENS تا 70 درصد میتواند نسبت به عدم بکارگیری آن در کاهش درد بیماران مبتلا به استئوآرتریت مؤثر باشد (12).
از آنجا که استئوآرتریت زانو می تواند منجر به محدودیت فیزیکی و ناتوانی شدید شود و اهداف درمانی در این بیماری شامل کاهش ضعف، بهبود عملکرد، کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی، کاهش خشکی صبحگاهی مفاصل و تسهیل عملکرد فعالیت های روزانه می باشد و از آنجایی که تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست دارای مزایایی از جمله ساده بودن تکنیک کار، نداشتن عارضه جانبی، کاهش مصرف نارکوتیکها، ارزان و مقرون به صرفه بودن می باشد، ضمناً آماده کردن بیمار در این روش از روشهای دیگر درمانهای غیر داروئی مثل انحراف فکر و آرامسازی عضلانی راحت تر می باشد (9). این مطالعه با هدف تعیین تأثیر TENS، به عنوان یک روش غیر دارویی، بر دامنه حرکتی مفصل زانو و میزان خشکی صبحگاهی در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو انجام شد.
روش بررسی:
مطالعه حاضر یک مطالعه نیمه تجربی از نوع یک سوکور می باشد که پس از کسب مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفت. جامعه این مطالعه، کل بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو، مراجعه کننده به درمانگاه روماتولوژی بیمارستان امام خمینی
تهران بودند. تعداد 60 بیمار (30 نفر برای هر گروه) که دارای شرایط ورود به مطالعه بودند با استفاده روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. معیارهای ورود به مطالعه شامل، تایید بیماری آنها توسط پزشک متخصص، سلامتی پوست ناحیه مورد مطالعه، حداقل شش ماه و حداکثر 5 سال از تشخیص بیماری استئوآرتریت آنها توسط پزشک متخصص گذشته باشد، محل زندگی آنها در شهر تهران و حداقل نزدیک به بیمارستان امام خمینی (ره) باشد تا امکان سه بار مراجعه به بخش فیزیوتراپی در طول هفته را داشته باشند و دادن گواهی کتبی مبنی بر رضایت انجام تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست، بود. معیارهای خروج از مطالعه شامل داشتن ضربان ساز قلبی، حامله بودن، نقص در درک حس و داشتن بیماری آرتریت روماتوئید و سایر بیماریهای عصبی- عضلانی- اسکلتی بوده اند. در طی تحقیق دو نفر از گروه شاهد و یک نفر از گروه آزمون از مطالعه خارج شدند. پس از انتخاب نهایی افراد و تخصیص تصادفی آنها در دو گروه آزمون و شاهد و دادن توضیحات لازم به هر دو گروه، طی چهار هفته و هر هفته سه جلسه به گروه آزمون جریان الکتریکی 100 هرتز توسط دو الکترود را بر با ابعاد 8×4 سانتی متر در دو طرف راست و چپ مفصل زانو، به مدت 20 دقیقه با استفاده از دستگاه NEW TENSداده شد، شدت جریان با توجه به آستانه حسی خود بیماران تنظیم می شد. گروه شاهد هم دارای همین شرایط بود ولی دستگاه خاموش بود و از آن به عنوان پلاسبو استفاده میشد. دامنه حرکتی مفصل زانو در وضعیت فلکشن در حالت خوابیده بر روی زمین توسط گونیا متر اندازه گیری شد و میزان خشکی صبحگاهی مفصل به کمک چک لیست خود گزارش دهی که توسط بیماران تکمیل میگردید بررسی شد. میزان خشکی صبحگاهی و دامنه حرکتی مفصل زانو در هر
دو گروه در جلسه اول، ششم و دوازدهم اندازه گیری شد و مورد مقایسه قرار گرفت. پس از جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمونهای آماری آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر، کروسکال والیس و t مستقل انجام شد.
یافته ها:
90 درصد بیماران در هر دو گروه زن بودند. میانگین سنی بیماران در گروه آزمون 2/6(1/54 و شاهد 18/7(07/57 سال بوده است. میانگین شاخص توده بدنی در گروه آزمون 1/27 و در گروه شاهد 2/26 بود که آزمون آماری t مستقل اختلاف معنی داری را بین میانگین متغیرهای فوق و سایر متغیرهایی دموگرافیک در دو گروه آزمون و شاهد قبل از مداخله نشان نداد.
آزمون آنالیز واریانس (ANOVA) از نوع اندازه گیری مکرر نشان داد دامنه حرکتی مفصل زانو در گـــروه آزمون رو بـــه افـــزایش میبـاشــد ولی در
نمودار شماره 1: میانگین دامنه حرکتی مفصل زانو در دو گروه
-001/0 p<در گروه آزمون درجلسه ششم و دوازدهم نسبت به قبل از مداخله.
گروه آزمون: تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست.
گروه شاهد: بدون تحریک الکتریکی پوست.
گروه شاهد تغییر معنی داری از نظر آماری نداشته، بین میانگین دامنه حرکتی مفصل زانو در دو گروه قبل از مداخله، اختلاف معنی داری وجود نداشت ولی پس از شش هفته مداخله این میزان در گروه آزمون از 26/2(2/82 به 07/3(1/89 رسید (001/0p<) و پس از اتمام مداخله این میزان به 52/4(117 افزایش یافت (001/0p<). ولی در گروه شاهد این میزانها تفاوت معنی داری در زمانهای مشابه نداشت (نمودار شماره 1).
سایر یافته های پژوهش نشان میدهد که میزان خشکی صبحگاهی مفاصل زانو در اندازه گیری مکرر در زمانهای مختلف در بین دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت و بعلاوه در گروه آزمون نیز اختلاف معنی داری بین میزان خشکی صبحگاهی مفاصل زانو در زمانهای مختلف مداخله نبود (جدول شماره 1).
بحث:
با توجه به نتایج این مطالعــه تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست بر دامنه حرکتی مفصل زانو اثر
چشمگیری داشته ولی بر میزان خشکی صبحگاهی اثری ندارد. TENS با فعال کردن سیستم مهاری نزولی برای جلوگیری از انتقال درد عمل میکند، که این مسئله کاربرد بالینی تئوری کنترل دریچهای درد را نشان می دهد، همچنین مکانیسم های بیوشیمیایی نیز می توانند دخیل باشند چون TENS سطوح ماده پی و 5-هیدروکسی تریپنامین را در مایع مغزی نخاعی افزایش می دهد از سویی دیگر این تحریک ممکن است جریان خون نزدیک الکترودها را افزایش دهد که به طور غیر مستقیم به فرآیند التیام یا رفع اسپاسم و شل شدن ماهیچه ها کمک میکند (9).
در سال 2003 Gaines تأثیر تحریک الکتریکی عضله چهار سر ران را بر توانایی عضله چهار سر ران در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو بررسی کرد. به همین منظور 34 بیمار مبتلا به استئوآرتریت زانو را به دو گروه تقسیم نمود در گروه آزمون به مدت 12 هفته هر هفته سه روز از تحریک الکتریکی استفـــاده کرد. نتایج نشان داد که در گروه آزمون قدرت و توان عضله چهار سر ران بیشتر از گروه شاهد افزایش پیدا کــرده بدون اینـکه
جدول شماره 1: خشکی مفصل زانو در دو گروه آزمون و شاهد قبل و بعد از انجام مداخله
گروه