لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 14
فهرست مطالب :
فعل طبیعی و فعل اخلاقی
ارزش کار اخلاقی
عفو و گذشت
حق شناسی و وفا
ترحم به حیوانات
سخن سری سقطی
دعای مکارم الاخلاق
سخن خواجه عبدالله انصاری
بازاری و مالک اشتر
فعل طبیعی و فعل اخلاقی
بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین باری الخلائق اجمعین و الصلوه و السلام علی عبد الله و رسوله و حبیبه و صفیه و حافظ سره و مبلغ رسالاته سیدنا و نبینا ومولانا ابی القاسم محمد و اله الطیبین الطاهرین المعصومین اعوذ بالله من الشیطان الرجیم : « خذ العفو و امر بالعرف و اعرض عن الجاهلین ». ( 1 ) قبلا عرض کردیم که پاره ای از افعال انسانی " اخلاقی " نامیده میشود در مقابل افعال عادی و طبیعی این سوال پیش میآید که اخلاق و معنی اخلاقی بودن یک فعل چیست ؟ چگونه است که یک کار انسان ، اخلاقی نامیده میشود ؟ و عرض کردیم که اگر چه ابتدا به نظر میرسد که این سوال ، سوال خیلی ساده ای است و جواب آسانی دارد ، ولی وقتی که عمیقا وارد این مطلب میشویم
میبینیم جواب این سوال که راز اخلاقی بودن چیست ، به این سادگیها نیست ، بلکه از مشکل ترین مسائل فکری و پیچیده ترین مسائل فلسفی بشر است و از چند هزار سال پیش تا امروز هنوز فلاسفه جهان توافق نظری روی آن پیدا نکرده اند ما به جای اینکه اول ملاکهای اخلاقی بودن را در مکتبهای اخلاقی بیان بکنیم و مثلا بگوئیم افلاطون درباره ملاک اخلاقی بودن چه گفته است ، ارسطو چه گفته است ، اپیکور چه گفته است ، غزالی چه گفته است ، در دنیای جدید ، فلاسفه اروپا هر کدام چه گفته اند ، به جای اینها اول موارد ساده بسیار روشنش را ذکر میکنیم بعد به تفسیر میپردازیم ، زیرا قبل از آنکه موارد فعل اخلاقی روشن بشود ، تفسیر کردن چندان صواب نیست قبلا از موارد مسلم فعل اخلاقی ، مثالهایی از " ایثار " یعنی غیر را بر خود مقدم داشتن ، زحمت خود و آسایش دیگران را طلبیدن ، در قالب تاریخچه هایی از خارج و داخل دنیای اسلام ، و مثالهایی هم از یک مورد دیگر اخلاقیات یعنی همدردی با دردمندان ذکر کردیم اکنون باز میخواهیم به مثالهای دیگری در این مورد بپردازیم همه برای این است که میخواهیم موضوع کاملا روشن بشود و قبل از ذکر مثالها ، برای اینکه شما به اهمیت این موضوع پی ببرید لازم است مطلبی را عرض کنم .
ارزش کار اخلاقی
کارهایی که ما به آنها میگوئیم کار اخلاقی ، میبینیم فرقشان با کار عادی این است که قابل ستایش و آفرین و تحسین اند به عبارت دیگر بشر برای این گونه کارها ارزش قائل است تفاوت کار اخلاقی با کارطبیعی در این است که کار اخلاقی در وجدان هر بشری دارای ارزش است یعنی یک کار ارزشمند و گرانبها است و بشر برای خود این کار ، قیمت قائل است آن قیمتی هم که برایش قائل است نه از نوع قیمت و ارزشی است که برای کار یک کارگر قائل است که ارزش مادی به اصطلاح ایجاد میکند و استحقاق مبلغی پول یا کالا در مقابل کار خودش پیدا میکند ، بلکه یک نوع ارزش ما فوق این ارزشهاست که با پول و کالای مادی قابل تقویم نیست آن سربازی که جان خودش را فدای دیگران میکند ، کارش کار با ارزشی است ولی ارزش آن از نوع ارزشهای مادی نیست که مثلا بگوئیم فلان عمله کارش ساعتی بیست و پنج تومان ارزش دارد ، معمار هشتاد تومان ، مهندس صد و پنجاه تومان ، آن دیگری پانصد تومان ، و خیلی بالا باشد ، مثلا میگویند فلان کس آمد چاه نفت را خاموش کرد و برای هر ساعت کارش پنج هزار تومان ارزش قائل بودند ، بالاخره قابل تقویم به ارزشهای مادی است . کارهای اخلاقی ، در ذهن و وجدان بشر دارای ارزش و قیمت است ، گرانبها است ولی نوع ارزشش با ارزشهای مادی مقیاس را هر اندازه بالا بگیرد متفاوت است آن یک ارزش دیگری است ، ارزشی است مافوق ارزشهای مادی قضایایی که از علی علیه السلام نقل کردیم ، قابل این نیست که بگوئیم این کار علی را حساب بکنید ببینید چند میلیون تومان یا چند میلیارد دلار قیمت دارد این با تومان و دلار قابل تقویم نیست البته ارزش و قیمت دارد ولی نوع ارزشش اساسا با این ارزشها متفاوت است . بعد از آنکه ثابت شد که در میان کارهای انسان یک سلسله کارها هست دارای ارزش و قیمت ، آن هم نوعی ارزش که با ارزشهای مادی متفاوت است ، قهرا این سوال پیش میآید که توجیه این ارزشها چگونه است ؟ یعنی با چه فلسفه ای ، با چه مکتبی میتوانیم این ارزشها و قیمتها را برای کارهای اخلاقی بشر توجیه بکنیم ؟ به عبارت دیگر کدام مکتب میتواند ارزش اخلاقی کار بشر را تفسیر و توجیه و تایید کند ؟ آیا همه مکتبها قادرند این گونه کارها را توجیه کنند ؟ خود مکتب قادر است ؟ همه مکتبها قادر نیستند اکنون نمیخواهم این مطلب را بسط بدهم این را عرض کردم برای اینکه از حالا ذهن شما آماده باشد برای این مطلب که ارزشهای اخلاقی را کدام مکتب از مکتبها میتواند توجیه کند ، و کدام مکتب قادر به توجیه نیست ؟ مکتبهایی که قادر به توجیه نیستند بعضی صراحت دارند ، به روی خودشان میآورند ، خجالت هم نمیکشند ، انکار میکنند میگویند : " اصلا " اخلاق " حرف مفت است ، کار اخلاقی انجام دادن از