مقاله درباره عوامل روانی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 21

عوامل

روانی

زیانآور

محیط کار

مقدمه

انسان موجودی با ابعاد مختلف از جمله بعد جسمی و روانی است . حیات جسمی او پیوسته شرایط روانی او را تحت تاثیر قرار داده و در عین حال از آن تاثیر میپذیرد بنابراین زندگی جسمی و روانی انسان پیوندی همه جانبه و تنگاتنگ با هم دارند و بر یکدیگر تاثیری عمیق میگذارند .

یک عارضه جسمی مانند شکستگی استخوان ، دست یا پا تاثیری شگرف بر فعالیتهای روانی انسان میگذارد . شخص را کم حوصله کرده ‍‍، سطح فعالیت وی را کاهش داده و بالاخره میزان رضایتمندی او را از زندگی کم میکند . همچنین یک عارضه مختصر روانی مانند یک افسردگی ساده نیز روی فعالیت جسمی فرد اثر میگذارد . به عنوان مثال اشتها را کاهش داده و سطح فعالیتهای جسمی را کم میکند.

نیروهای کار هم مانند دیگر انسانها واجد چنین ویژگیهایی هستند به گونهای که عوامل وابسته به کار و شرایط محیط کار بر وضعیت سلامتی آنها تاثیر گذارده و سلامت جسمی و روانی آنها را به خطر میاندازد تا جایی که در برخی از آمارهای منتشر شده آمده است ، حدود 20٪ از کارگران از نوعی ناراحتی روانی رنج میبرند و حدود 30٪ از غیبتهای کار ریشه در وضعیت نامناسب روانی دارند .

ایجاد اختلالات روانی در انسان را به عوامل مختلفی نسبت میدهند که از آن جمله میتوان به انواع مشکلات مادی و اجتماعی ، استعمال نوشابههای الکلی و... اشاره کرد . این اختلالات در محیط کار ریشه در علل دیگری دارند که عمدتا به عدم انطباق میان انسان و عوامل تشکیل دهنده محیط کار ( مانند ماشین آلات ، سرپرستان و کارفرمایان ، همکاران، زیردستان و ... ) برمیگردد .

عوامل مرتبط با کار

سورمناژ :

به نظر متخصصین طب کار خستگی مفرط ( سورمناژ ) بیش از عوامل دیگر در ایجاد اختلالات روانی دخیل است . این وضعیت زمانی به وجود میآید که استراحتهای روزانه ، بر طرفکننده خستگی ناشی از کار نباشد . بنابراین هر روز مقداری از خستگی در فرد باقی مانده و به مرور زمان در او ذخیره شده ، موجبات اختلالات مختلف را فراهم میآورد :

کاهش قدرت کار

کمحوصلگی و بیعلاقگی به کار

عصبانیت و تحریکپذیری

سردرد

درد ستون فقرات

بیخوابی

از جمله علائم سورمناژ محسوب میشوند . سورمناژ در موارد پیشرفته ممکن است با علائمی چون بیتفاوتی ، حالت منفی به خود گرفتن ، ضعف و خودخوری دائم ، احساس حقارت ، حس کینه و تنفر نسبت به کارگاه و مافوق ، رنج روحی ، اضطراب ، ترس و احساس وحشتی که امکان استراحت و آرامش را از میان میبرد همراه باشد .

بزرگترین خطر سورمناژ در محیطهای کار ، مستعد کردن کارگران به حوادث ناشی از کار است . علاوه بر سورمناژ علل دیگری را نیز در ایجاد اختلالات روانی نزد کارگران موثر میدانند . برخی از این علل عبارتند از :

سن و سال :

اغلب کارگران مسن به دلیل خستگی ، بیخوابی، کمی حافظه و بیشتر کارگران جوان به دلیل بیتجربگی و عدم آشنایی به کار ، کمبود مهارت و دانش لازم در معرض خطر اختلالات روانی ناشی از کار قرار دارند . بنابراین با اجرای برنامههای آموزشی و آشناکردن کارگر با محیط کار آینده میبایست در جهت کاهش اختلالات روانی تلاش کرد .

عوامل محیطی :

نور، حررات ، صدا ، وجود گازها و سایر عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط کار علاوه بر آنکه از لحاظ جسمی بر نیروی کار اثر میگذارند ، از نظر روانی نیز موثر هستند .

تبعیض :

وجود یا تصور وجود تبعیض در محیط کار موجب بدبینی ، دلسردی ، بیعلاقگی و یاس میشود . عواملی که باعث تر فیع و ارتقاء درجه کارکنان است باید به طور کلی برای همه روشن باشد .

مسئولیت بیش از حد :

با توجه به اینکه هر فردی دارای ظرفیت جسمی و روانی مختص به خود میباشد واگذاری وظایف میبایست متناسب با آن صورت پذیرد . در صورت تحمیل مسئولیت بیش از ظرفیت ، واکنشهای روانی مشابه آنچه در مورد سورمناژ ذکر شد بروز میکنند .

کار در انزوا :

افرادی که برای مدتهای طولانی به طور منزوی کار میکنند ممکن است به اختلالات روانی و برخی از عوارض روانتنی ( psychosomatic ) مبتلا گردند .

جلوگیری از ترقی :

این موضوع احتمالا به دلیل احساس روا داشتن ظلم و تضیع حق فرد موجب نارضایتی و به دنبال آن بروز برخی اختلالات روانی میشود . فکر استثمارشدن و مورد بهرهبرداری قرارگرفتن همیشه نیروی کار را رنج میدهد .

علل غیر مرتبط با کار :

در این بخش میتوان به کلیه عوامل خانوادگی و غیر خانوادگی اشاره کرد که به صورت یک عامل فشار زا بر انسان وارد شده و سبب ایجاد فشار روانی میگردند . روانشناسان واژه فشار روانی را به شیوههای متفاوتی تعریف کردهاند . چنانکه برخی آن را به عنوان محرکی فرض نمودهاند که موجب احساس تشویق و ناراحتی در شخص میشود و گروه دیگر فشار روانی را نوعی پاسخ فیزیولوژیکی یا روانی موجود زنده در مقابل یک محرک فشارزا دانستهاند . به طور کلی محرکهای فشارزا محرکهایی هستند که درنهایت میتوانند موجب پدید آمدن احساس فشار روانی در شخص شوند . به اعتقاد روانشناسان سه نوع محرک فشارزای مهم وجود دارد :