تحقیق در مورد شناخت وتجزیه وتحلیل ویژگیهای نیروی انسانی در اقتصاد ایران 27 ص (word)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 27

شناخت وتجزیه وتحلیل ویژگیهای نیروی انسانی در اقتصاد ایران

مقدمه

امروزه بسیاری از اقتصاددانان دراین مورد اتفاق نظر دارند که منابع انسانی پایة اصلی ثروت ملتها را تشکیل می دهد ویکی از عوامل مهم تعیین کننده درروند توسعة اقتصادی –اجتماعی هر کشور محسوب می شود . تجارب دهه های پس از جنگ جهانی دوم بوضوح نشان می دهد که سرمایة انسانی علت اساسی تفاوت میان کشورها وجوامع مختلف است .در این میان ،افزایش چشمگیر در آمد نفت اعضای اوپک طی دهة 1970 ،اگر چه سرمایة فراوانی در اختیا ر این کشورها قرار داد، ولی سبب توسعة آنها نگردید .این تجربه ثابت می کند که فقدان سرمایة انسانی یا عدم استفادة کار آمد از آن سبب می شود که حتی وجود در آمدهای سرشار نفتی نیز به توسعة واقعی منجر نگردد.

بهره برداری از نیروی انسانی در هر جامعه به عواملی همچون ترکیب سنی جمعیت ،میزان جمعین فعال ومتخصص، نرخ مشارکت واشتغال نیروی کار ،بهره وری نیروی کار و... بستگی دارد .در این مطالعه وضعیت موجود نیروی انسانی واشتغال در اقتصاد ایران مورد بررسی وتجزیه وتحلیل قرار خواهد گرفت تا تصویری از روند وچگونگی تحولات نیروی کار در کشور به دست اید .در این راستا ،موضوعاتی همچون نرخ مشارکت نیروی کار ، نرخ های اشتغال وبیکاری ، تحلیل مسئله اشتغال وبهره وری نیروی کار در چار چوب بخشهای مختلف اقتصادی مورد بررسی وتعمق قرار خواهد گرفت .

بررسی روند گذشته وجاری عرضة نیروی کار در ایران

عرضة نیروی کار یکی از دو مؤلفة بسیار مهم مهم بازار کار است که شناسایی عوامل مؤثر برآن می تواند سیاستگذاران را در اتخاذ سیاست های مناسب برای کاهش نرخ بیکاری کمک نماید . عرضة نیروی کار تحت تاثیر عوامل اقتصادی –اجتماعی از جمله پوشش تحصیلی ،نرخ بیکاری ،در صد جمعیت دارای تحصیلات عالی ،سرانة تولید ناخالص ملی ،شاخص دستمزد ،سرانة هزینه های تامین اجتماعی و... قرار می گیرد .

جدول (1) وضعیت جمعیت فعال کشور را به تفکیک زن ومرد طی دورة 78-1345 نشان می دهد . آن گونه که از جدول پیداست .،جمعیت فعال کشور از

8/7 میلیون نفر در سال 1378 ،رسیده ولی همواره سهمی از آن معادل حدوداً 90 ردصد مربوط به مردان بوده است . البته روند تغییرات جمعیت فعال زنان در طی سالهای اخیر حاکی از افزایش این سهم می باشد که نوید دهندة نقش بیشتر زنان در بازار کار است .

رشد جمعیت فعال زنان طی دورة 78-1375 بالاتر از رشد جمعیت فعال مردان بوده است . از سوی دیگر ،رشد جمعیت فعال طی دورة 75-1370 کمتر از دورة 71-1365 بوده است .این کاهش را می توان عمدتاً به دلیل گسترش دانشگاهها وافزایش پوششهای تحصیلی دانست ، ولی به هر حال ،فارغ التحصیل شدن همین افراد در حال حاضر باعث افزایش شدید عرضة نیروی کار شده است .

براساس همین جدول در بین ردورها های زمانی ،تغییرات نرخ رشد سالانة جمعیت فعال زنان قابل ملاحضه است .در حالی که نرخ رشد سالانة جمعیت فعال زنان پیش از انقلاب (55-1345 ) ،4/3 درصد بوده، باشروع انقلاب وتحولات فرهنگی ایجاد شده ،دو دورة (65-1355 )،جمعیت فعال زنان ،سالانه بطور متو سط با یک در صد رشد منفی مواجه گردیده است .در هر سه دورة (70-1365 )،(75-1370 )و(78-1375 ) ،جمعیت فعال زنان بطور متوسط سالانه 5/4 ،5/4 و7/5 درصد رشد داشته است ،که در مقایسه با کاهش رشد جمعیت فعال مردان ،بسیار قابل توجه است وبیانگر تقویت نقش زنان در بازار کار می باشد . البته باید در نظر داشت که سهم جمعیت فعال ،به مراتب بالاتر از سهم جمعیت فعال زنان است .برای نمونه سهم جمعیت فعال مردان وزنان در سال 1345 به تریتب 8/86 و2/13 درصد بوده است .

تصویری کلی از وضع موجود بازار کار (اشتغال وبیکاری ) در ایران

بحران بیکاری از جمله مهمترین معضل های اجتماعی –اقتصادی است

سال

جمعیت فعال

1345

1355

1365

1370

1375

1378

کل جمعیت فعال

7841

9796

(3/2)

12875

(7/2)

14729

(8/2)

16027

(69/1)

17926

(8/3)

جمعیت فعال مردان

6808

8347

(1/2)

11505

(2/3)

13100

(6/2)

13990

(3/1)

15517

(5/3)

سهم جمعیت فعال مردان

8/86

2/85

8/89

9/88

3/87

6/86

جمعیت فعال زنان

1033

1449

(4/3)

1370

(03/1)

1629

(5/4)

2037

(5/4)

2409

(7/5)

سهم جمعیت فعال زنان

2/13

8/14

2/10

1/11

7/12

4/13

مآخذ : مستندات برنامة سوم توسعه جلد 6

اعداد داخل پرانتز متوسط رشد سالانه را در دورة مورد نظر نشان می دهد .

که مشکلات بسیار ی را در کو تاه مدت وبلند مدت بر پیکرة اقتصاد تحمیل می کند . رشد شتابان جمعیت در سالهای پس از انقلاب ،بویژه در سالهای اولیة دهة 1360 ،باعث افزایش عرضة نیروی کار با یک وقفة زمانی 10 تا 15 ساله در جامعه گردید ولی رشد اقتصادی ناچیز کشور امکانات جذب این نیرو را فراهم نیاورد .نتیجة این امر ،بیکاری شتابان بانرخهای دو رقمی در اقتصاد کشور شد . به عبارت دیگر ،یکی از ویژگیهای بازار کارایران وتحولات آن در گذر زمان ،افزایش نرخهای بیکاری وپایین آمدن نرخهای اشتغال است .

جدول (2) روند تغییرات اشتغال وبیکاری را در کشور طی دورة 78-1345 نشان می دهد .

همانگونه که از جدول (2) بر می اید ،نرخ بیکاری از 9 در صد در سال 1345 با افزایشی بیش از 50درصد به 14 درصد در سال 1365 رسیده است .ولی در سال 1365 ،این نرخ روندی نزولی به خود می گیرد ،به طوری که در سال 1375 از نوبه رقم 9 درصد باز می گردد .ولی از این سال به بعد دوباره روند صعودی پیدا می کند وبا افزایشی بیش از 70 درصد به 16 درصــــد در ســـال 1378 بالغ

می شود .

در جدول (3) توزیع جمعیت شاغل به تفکیک جنس طی سالهای 78-1345 آورده شده است .ارقام حاکی از سهم اندک زنان در اشتغال کل کشور بویژه در دهة اول انقلاب است .