بنگاههای برتر جهانی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

بنگاههای برتر جهانی (14)شرکت رویال داچ شل

(Royal Duch Shell)

مسعود بینش

[e-mail]

شاید بتوان شرکتهای بسیاری را در جهان نشان داد که به مرور زمان حوزه فعالیت اولیه خود را تغییر داده و پس از مدتی، در حوزه‌ای کاملا جدید و بدیع به فعالیت پرداخته‌اند. اما بی‌تردید تعداد شرکتهایی که این تحول کسب و کار در آنها رخ داده و برای آنها جهشی رو به جلو بوده و باعث تثبیت و تحکیم و حتی پیشرفت فوق‌العاده آنها شده، انگشت‌شمار است. اگر متغیر قدمت زمانی را نیز به این معادله بیفزاییم مسلما این دامنه تنگ‌تر خواهد شد. شرکت هلندی – انگلیسی رویال داچ شل یکی از این شرکتهاست. 174 سال پیش که مارکوس ساموئل پدر، تجارت اشیای عتیقه را آغاز کرد و صادرات و واردات صدف دریایی را به آن افزود، هیچ‌گاه تصور نمی‌رفت که صدفهای زیردریا آرام آرام به سطح دریا بیایند و به نفتکشهای غول پیکری تبدیل شوند که نفت و فرآورده‌های آن را جابجا می‌کنند. اما این استحاله به‌مرور انجام شد. ساموئل پسر گرچه راه پدر را در پیش گرفت، اما در اواخر عمر خود شرکت حمل و نقل و تجارت شل را تاسیس کرد که پس از ادغام، در سالهای آغازین قرن بیستم، شرکت نفتی رویال داچ شل متولد شد. شل تاکنون خود را به قله برترینها در حوزه نفت و فرآورده‌های نفتی کشانده است و با بکارگیری مدیرعامل اسطوره‌ای قبلی شرکت نوکیا در هیئت مدیره خود، رویای کسب مقام برتر در این حوزه را دارد. باتوجه به اختلاف اندک با دو شرکت نفتی و غیرنفتی بالاتر از خود و دورخیز شل در سرمایه‌گذاری وسیع در حوزه استراتژی‌های نوین و سوختهای پاک و تجدیدپذیر، بعید نمی‌نماید که در آینده‌ای نه‌چندان دور، صدف نمادین شرکت را در راس شرکتهای برتر جهانی ببینیم.

تاریخچهفعالیت اولیه شرکت شل در قالبی غیرنفتی شکل گرفت. در سال 1833، مارکوس ساموئل، یک فروشنده جوان اشیای عتیقه در شرق لندن تصمیم می‌گیرد تجارت خود را گسترش دهد. او صدفهای دریایی را برای کار خود برمی‌گزیند که در آن روزها بازار خوبی داشت و همین کار، موفقیت او را در صادرات و واردات رقم زد.نیم قرن بعد، مارکوس ساموئل پسر و برادرش، کسب وکار خانوادگی را گسترش دادند. آنها ماشین‌آلات، پارچه و ابزار صادر و از خاور دور، برنج و چینی‌آلات وارد می‌کردند. در برگشت از سفر ژاپن، مارکوس به کسب وکار صادرات نفت به باکو و روسیه علاقه‌مند شد. اما هسته اولیه شل نفتی در 1890، زمانی شکل گرفت که توسعه نفت در سوماترا مطرح شده بود. تحت مدیریت آگوست کسلر و هنری دترونیگ، سازمانی تشکیل شد که از استراتژی انتقال و ذخیره نفت، شبیه برادران ساموئل استفاده می‌کرد.انتقال دریایی نفت معضلی برای همه شرکتهای نفتی به‌شمار می‌آمد. بشکه‌ها نشت پیدا می‌کرد و فضای بسیاری نیز در کشتی اشغال می‌شد. برادران ساموئل، مخزن را برای نگهداری و حمل حجم بزرگ راه انداختند که یک رویکرد انقلابی بود. سال 1892 اولین نفتکش‌ها توسط شل مورد بهره‌برداری قرار گرفت. ابتکار دیگر نیز استفاده از کانال سوئز بود. ر سال 1897 نام شل با نشان تجاری معروفش – صدف – ظاهر شد. با آنکه مارکوس ساموئل در یک سال پایانی عمر دچار سرطان شده بود، اما همت خود را به‌کار برد و شرکت را تاسیس کرد و ابتدا نام آن را Tank Syndicate گذاشت. این نام بسرعت به شرکت حمل و نقل و تجارت شل تغییر یافت.در سال 1907 شرکت شل با تولیدکنندگان روسی ادغام و شرکت نفتی رویال داچ شل تاسیس شد که سهم شرکت حمل‌ونقل شل 40درصد و سهم شرکت رویال داچ 60درصد بود. شرکت تازه تاسیس خیلی سریع به‌شهرت رسید. دو سال بعد، سوخت هواپیمای اولین فردی که بر فراز کانال انگلیس پرواز کرد از شل بود.در انتهای دهه 1920 شل رهبر شرکتهای نفتی دنیا بود و با تصاحب 10 درصد نفتکشهای جهان، 15درصد نفت خام دنیا را تامین می‌کرد. در سال 1929 شرکت شیمیایی شل تاسیس و به شل اضافه شد. در 1946، شل برنامه‌های اکتشاف جدیدی در آفریقا و آمریکای جنوبی اجرا کرد و اولین نفت زیردریا را در خلیج مکزیک استخراج کرد. در سال 1950 شل به تیم فراری در مسابقات فرمول یک پیوست. شل در دهه 1960 به شرکتی بین‌المللی تبدیل شد و افراد محلی را در راس پست‌های حساس قرار داد. شعار شل در این دوران «محلی فکر کنید و محلی عمل کنید» بود. در دهه 1960 شل حضور قوی در خاورمیانه داشت و اکتشافات جدیدی در آزمایشگاههای متعدد آن عرضه شد. رزین‌های اپوکسی و شوینده‌های مایع از آن جمله است.در 1973، بحران نفتی، شوک قیمتی وارد کرد و شل به‌دنبال کاهش قیمت و تنوع تولید رفت و اولین گامها را به سمت تولید انرژی‌های تجدید شونده برداشت: انرژی خورشیدی و سوخت‌های پاک.در دهه 1990، شل کسب وکار LNG را آغاز کرد و تولیدسوختهای تجدیدشونده رونق گرفت: انرژی خورشیدی، انرژی باد، انرژی سوختهای پاک و هیدروژن. سرمایه‌گذاری شل در این زمینه‌ها بسرعت گسترش یافت.شل در سال 2005 به یک تجدید ساختار دست زد و براساس انرژی‌های نوین، شرکتی جدید را خلق کرد که در 146 کشور جهان به صورت یک گروه جهانی از شرکتهای انرژی و پتروشیمی عمل می‌کند.

استراتژی و چشم‌اندازاستراتژی شرکت شل چنین است: صنایع بالادستی مدرن و صنایع پایین‌دستی سودآور. اهداف گروه عبارت است از مشارکت موثر، مسئولیت‌پذیری و سودآوری در نفت، فرآورده‌های نفتی، گاز، شیمیایی و سایر کسب وکارهای منتخب و مشارکت در تحقیق و توسعه سایر منابع انرژی برای پاسخگویی به نیازهای متغیر مشتری و نیازهای روبه‌رشد جهانی برای انرژی.

ارزشهای سازمانیشل، کسب وکار خود را براساس یک تعهد شفاف برای درست عمل‌کردن بنیان نهاده است. ارزشهای اصلی شل عبارت است از صداقت، درستی و احترام به مردم. شل مدعی است گروههای متنوع مردم را استخدام می‌کند و برای آنها ارزش می‌آفریند. به حقوق انسانهای همکار احترام می‌گذارد و شرایط کار ایمن و زمینه رشد و توسعه استعدادهای آنها را فراهم می‌آورد.

تحقیق و توسعهتحقیق و توسعه محور فعالیتهای شل، بویژه در حوزه انرژی‌های نوین است. سیاست تحقیق و توسعه در شل عبارت است از ابداع، توسعه و بکارگیری فناوری در کسب و کارهای بالادستی و پایین دستی صنایع نفت و نیز سوختهای تجدیدپذیر، هیدروژن وCO2 . هزینه R&D در سال گذشته (2006)، 885 میلیون دلار بوده است. تمرکز فعالیتهای تحقیق و توسعه در حوزه‌های زیر است:- رهبری فنی، محیطی و هزینه‌ای در کسب وکارهای موجود و خلق فرصتهای کسب و کار جدید.- حفظ مزیت رقابتی در فناوری LNG بویژه فرآوری، ایمنی، مسائل زیست‌محیطی حمل و نقل و ذخیره آن.- تداوم فعالیتهای تبدیل زغال سنگ به گاز و مایع با تاکید بر کاهش هزینه‌های سرمایه‌ای و افزایش فروش و بازدهی کارخانه‌ها و عملکرد زیست‌محیطی.- خلق راه‌حلهای فناوری به‌منظور افزایش دسترسی به منابع هیدروکربنی و توسعه فرآورده‌های مختلف.شل تاکنون 26621 اختراع به نام خود ثبت کرده است.

فروشدرآمد شرکت در فاصله پنج سال اخیربه دو برابر افزایش یافته است. درآمد 160 میلیارددلاری در سال 2002، درسال 2005 به 7/306 میلیارد دلار و سال گذشته (2006) به 8/318 میلیارد دلار افزایش یافت. سود خالص شرکت 3/25 میلیارد دلار بود که 2/14 درصد در حوزه اکتشاف و تولید، 57/1 درصد در حوزه گاز، یک درصد در حوزه شیمیایی و 10 درصد در حوزه فرآورده‌های نفتی بوده است. تعداد چاههای فعال شرکت در سال 2006، 24352 چاه نفت و 3231 چاه گاز بوده است.در فهرست 500 شرکت برتر مجله فورچون در سال گذشته (2006)، شل پس از اکسون موبیل و وال‌مارت به مقام سوم دست یافته است.

رئیس هیئت مدیرهرئیس هیئت‌مدیره شل، جورما اولیلا (JORMA OLLILA) فنلاندی است. او که در ژوئن 2006 به شل پیوست قبلا مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره شرکت نوکیا بود. دوران طلایی رهبری او در نوکیا، از 1992 تا 1999 به‌عنوان مدیر اجرایی و از 1999 تا پیوستن او به شل به‌عنوان مدیرعامل، شخصیتی استثنائی از او در اذهان ساخته بود. او نوکیا را به یک شرکت کلاس جهانی تبدیل کرد و در زمان رهبری، مقام اول جهانی در فناوری اطلاعات راه دور و تلفن همراه را به‌صورت مداوم برای شرکتش به‌ارمغان آورد. شل با به‌خدمت گرفتن این اسطوره فنلاندی که در حال حاضر رئیس هیئت مدیره نوکیا و مدیر غیراجرایی شرکت فورد نیز هست، رویای دست‌یابی به جایگاه برترین شرکت نفتی جهان را در سر می‌پروراند.

مدیرعاملجروئن وندرفیر(JEROEN VAN DER VEER) هلندی از سال 2004 سکان رهبری شل را به‌دست گرفته است تا تغییرات اساسی در ساده‌سازی ساختار و شفاف‌سازی مسیر حرکت شرکت و پاسخگویی بیشتر ایجاد کند. او در سال 1971 به شل پیوست و سالها در حوزه‌های ساخت و بازاریابی در کشورهای مختلف مشغول به کار بود. در 1984 به‌عنوان مدیر برنامه‌ریزی شرکت شل هلند برگشت و در 1992 به‌عنوان مدیرعامل شل هلند منصوب شد. در 1995 به آمریکا رفت و مدیرعامل شرکت شیمیایی شل شد. وندرفیر خود را ارزش‌گرا می‌داند و معتقد است صرف رشد تولید هدف اصلی ما نیست، بلکه دستاورد انتخاب ارزش ماست.

آیندهپیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) آن است که در 25 سال آینده، میزان مصرف انرژی 50 درصد رشد خواهد داشت و در سال 2050 میزان مصرف به 3 برابر خواهد رسید.مدیرعامل شرکت در مواجهه با چنین چالشهایی در آینده، سیاست شرکت را چنین ترسیم می‌کند: «ما به‌دنبال اتخاذ یک رویکرد جهانی و بلندمدت هستیم. شل از طریق فناوری ارزش افزوده ایجاد می‌کند. ما در جایی سرمایه‌گذاری می‌کنیم که بتوانیم بهترین بهره را از دانش فنی خود ببریم. پروژه‌های نوین میراث ما خواهند بود و تا دهه‌ها ما را تغذیه خواهند کرد. آنها بنیان ما در نیمه اول قرن بیست‌ویکم خواهند بود».تاکید اصلی شل برای ادامه حیات در دهه‌های آتی، روآوردن به سمت انرژی‌های جایگزین است. وندرفیر می‌گوید: «ما تحقیقات خود را در زمینه دست‌یابی به سوختهای تمیزتر ادامه خواهیم داد. ما در حال توسعه فناوریهای زغال سنگ تمیز و راه‌حلهای کاهش CO2 و توسعه سوختهای تجدیدپذیر هستیم». او در عین حال از تجدید ساختار شرکت متناسب با نیازهای فرارو سخن می‌گوید: «شل اکنون در موقعیت خوبی است تا جهشی جدید را برای چابکی بیشتر و سرعت‌بخشیدن به فرآیند تصمیم‌گیری انجام دهد. هم‌افزاییهای عملیاتی و کاهش هزینه باید سالانه 5/0 میلیارد دلار در میان مدت برای ما صرفه‌جویی به‌همراه آورد».

مراجع:

1- www.shell.com 2 – www.fortune.com

بازگشت به صفحه اول سایت سازمان مدیریت صنعتی

در این شماره مى خوانید:

سر مقاله

سرمایه های انسانی؛ یک فرصت

میز گرد

چالشهای تبلیغات بازرگانی در ایران

مقالات

نشانگرهای سازمانی ابزاری برای واکنش سریع

اطمینان سازمانی در کسب وکار

مدیریت بر مبنای فعالیت نشانه‌گیری به سمت علتها

بازگشت سرمایه الگویی برای ارزیابی اثربخشی آموزش

استراتژی تولید و عملیات مبتنی بر زمان

کاربرد شبکه سازی در بازاریابی بنگاههای کوچک و متوسط

بازاریابی پارتیزانی در برابر بازاریابی سنتی

سازه های اثربخش در توان‌افزایی کارکنان

حقوق مالکیت معنوی و انتقال فناوری

برنامه های سازمانی برای ایجاد انگیزش در کارکنان

تاثیر فناوری اطلاعات بر سازمان، جامعه و فرد

تصویر محصول و باورهای مصرف کننده

شباهتها و تفاوت‌های مدیریت دانش و مدیریت کیفیت جامع

بنگاههای برتر جهانی (14)شرکت رویال داچ شل

به سوی جامعه اطلاعاتی

تدبیرانه

گزارشهاى داخلى

(معرفی 100 شرکت برتر (سال 1384

چالشها و چشم‌اندازهای کنفرانس‌های مدیریتی

کوتاه و خواندنى

بازاریابی الکترونیک

نایران روزهای تعطیل و مراودات جهانی

شبکه های توزیع مویرگی در بازار ایران

روى خط اینترنت

معرفى کتاب

روی جلد